Πρώτη γυναίκα φοιτήτρια σε ελληνικό πανεπιστήμιο το 1890, πρώτη γενική διευθύντρια του Αθηναϊκού Πρακτορείου το 1913, σημαίνουσα προσωπικότητα της δημοσιογραφικής και πολιτικής ζωής.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣτις αρχές του προηγούμενου αιώνα, μια πρωτοφανώς για την εποχή της δυναμική γυναίκα αναδεικνυόταν ως σημαίνουσα προσωπικότητα στη δημοσιογραφική και πολιτική σκηνή της Ελλάδας. Η Ιωάννα Στεφανόπολι το 1890 είχε γίνει η πρώτη φοιτήτρια σε ελληνικό πανεπιστήμιο και δεκατρία χρόνια μετά γινόταν η πρώτη γενική διευθύντρια του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων. Υπήρξε δημοσιογράφος μαχητική στην αρθρογραφία της υπέρ των ελληνικών θέσεων, τις οποίες προέβαλε διεθνώς τόσο με τα βιβλία της όσο και ως σύμμαχος του Ελευθερίου Βενιζέλου, ενώ το 1925 οραματίστηκε από κοινού με τον ιδρυτή της FIAT Τζιοβάνι Ανιέλι την ίδρυση των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης με έδρα την Αθήνα.
«Είναι μια θρυλική φυσιογνωμία της ελληνικής δημοσιογραφίας η Ιωάννα Στεφανόπολι και μια σημαντική φυσιογνωμία που άσκησε πολύ σημαντικό ρόλο στην εξωτερική πολιτική της χώρας. Είναι τιμή για εμένα ως δημοσιογράφου να φέρνω ξανά από την ιστορική λήθη στην ιστορική μνήμη ένα πρόσωπο, μια γυναίκα, η οποία έπαιξε τεράστιο ρόλο στα εξήντα χρόνια από το 1900 μέχρι το 1961, όταν άφησε την τελευταία της πνοή», λέει στο euronews ο δημοσιογράφος Μιχάλης Ψύλος.
Παρά τον κομβικό ρόλο που έπαιξε στην πρόσφατη ελληνική ιστορία, η Στεφανόπολι πέθανε πάμφτωχη και παρέμεινε στην αφάνεια μέχρι πρόσφατα, όταν ο κ. Ψύλος ανακάλυψε στο μουσείο Μπενάκη το αρχείο της ζωής της και αποφάσισε να ξαναζωντανέψει την ιστορία της. Το βιβλίο του «Δεσποινίς Στεφανόπολι», το δεύτερο συγγραφικό του ταξίδι, παρουσιάστηκε την Τρίτη στον κήπο του Νομισματικού Μουσείου στην Αθήνα.
«Το βιβλίο "Δεσποινίς Στεφανόπολι" διατρέχει 60-70 χρόνια της διαχρονικής ιστορίας της Ελλάδας. Ως εκδότης αισθάνομαι υπερήφανος για το μοναδικό αυτό έργο», τόνισε στο euronews ο εκδότης Ηλίας Λιβάνης.
Η Ιωάννα Στεφανόπολι υπήρξε - ίσως και χωρίς να το επιδιώξει - πρωτοπόρα στον αγώνα για τη γυναικεία χειραφέτηση. Σήμερα, 60 χρόνια μετά τον θάνατό της, τα διδάγματα από τη δραστήρια ζωή της παραμένουν ζωντανά, ειδικά σε μία εποχή που τα γυναικεία δικαιώματα βρίσκονται τόσο έντονα στο προσκήνιο.
Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο Μιχάλης Ψύλος, «η Στεφανόπολι δεν ήταν φεμινίστρια. Η Στεφανόπολι είπε "εγώ θα πάω να διεκδικήσω το ρόλο που μου αξίζει στον ανδροκρατούμενο χώρο ως ίση προς ίσο με τους άνδρες συναδέλφους μου"».
Σύμφωνα, πάντως, με την ιστορικό καθηγήτρια Πανεπιστημίου Μαρία Ευθυμίου, ο αγώνας της Στεφανόπολι για τη θέση της γυναίκας δεν πήγε καθόλου χαμένος. Όπως τόνισε στο euronews η κ. Ευθυμίου, «η Ελλάδα σε αυτό είναι ένα καταπληκτικό παράδειγμα τεράστιας επίδοσης της γυναίκας σε όλα τα πράγματα και ιδίως μετά τον πόλεμο. Η Στεφανόπολι είναι από τις πρωτοπόρες περιπτώσεις και όταν κάποιος είναι πρωτοπόρος αντιμετωπίζει απάνω του πολλά. Εκείνη είχε την αρματωσιά να τα αντέξει και το υπηρετήσει με τον καλύτερο τρόπο, χωρίς κενούς ακτιβισμούς, αλλά με την ουσία της δράσης της».
Το βιβλίο του Μιχάλη Ψύλλου «Δεσποινίς Στεφανόπολι» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη με πρόλογο του συγγραφέα Βασίλη Βασιλικού.