Ο ανοικτός πόλεμος ανάμεσα στην Ε.Ε και την Βαρσοβία στη Σύνοδο Κορυφής - Τι θα συζητήθεί

EU SUMMIT
EU SUMMIT Πνευματικά Δικαιώματα Olivier Hoslet, Pool Photo via AP
Από euronews with ΑΠΕ-ΜΠΕ-AFP-Reuters
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button

Οι αυξανόμενες τιμές στην ενέργεια, ο κορονοϊός, το μεταναστευτικό και το κράτος δικαίου στην Πολωνία είναι τα βασικά θέματα που θα συζητηθούν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που θα συνεδριάσει σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ο ανοικτός πόλεμος ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση και την Βαρσοβία για την υπεροχή του ευρωπαϊκού έναντι των εθνικών δικαίων επιβλήθηκε ως κεντρικό θέμα στην ήδη βεβαρυμένη ατζέντα της διήμερης ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής που αρχίζει σήμερα στις Βρυξέλλες

Σε ένα πρόγραμμα που περιλάμβανε ήδη την ενεργειακή κρίση, την διαχείριση της πανδημίας, τη μετανάστευση και τις προβληματικές σχέσεις με την Λευκορωσία προστέθηκε η κρίση που προκάλεσε η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Πολωνίας - προσκείμενου στο κυβερνών υπερσυντηρητικό εθνικιστικό Κόμμα Δικαίου και Δικαιοσύνης (PiS) - το οποίο κήρυξε στις 7 Οκτωβρίου ορισμένα άρθρα των ευρωπαϊκών ασύμβατα με το Σύνταγμα της Πολωνίας.

Η απόφαση καταγγέλθηκε ως μία άνευ προηγουμένου επίθεση κατά της υπεροχής της ευρωπαϊκού δικαίου, αρχής που αποτελεί έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, και κατά της αρμοδιότητας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ματέους Μοραβιέτσκι δήλωσε «έτοιμος για διάλογο», καταγγέλλοντας παράλληλα «την πίεση του εκβιασμού», προσερχόμενος στην ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες.

«Δεν θα ενεργήσουμε υπό την πίεση του εκβιασμού, αλλά είμαστε έτοιμοι για διάλογο (...) Βεβαίως θα συζητήσουμε για τον τρόπο διευθέτησης των διαφορών», δήλωσε ο πολωνός πρωθυπουργός έπειτα από συνάντησή του με τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και πριν από την συνάντησή του με την καγκελάριο της Γερμανίας Αγγελα Μέρκελ.

Κατά την διάρκεια της συνάντησης, ο πρόεδρος της Γαλλίας «εξέφρασε τις ανησυχίες του για την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί από την απόφαση του πολωνικού Συνταγματικού Δικαστηρίου», σύμφωνα με την γαλλική προεδρία. «Κάλεσε τον ομόλογό του να αρχίσει διάλογο με την Κομισιόν για να βρεθεί μία λύση συμβατή με τις αρχές και τους κοινούς μας κανόνες».

Συντασσόμενος με την Βαρσοβία στην σύγκρουσή της με τις Βρυξέλλες για την υπεροχή του ευρωπαϊκού δικαίου έναντι των εθνικών δικαίων, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπάν δήλωσε στους δημοσιογράφους: «Το γεγονός είναι ξεκάθαρο: Η υπεροχή του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν υπάρχει καθόλου στην συνθήκη (της Ευρωπαϊκής Ενωσης). Οι Πολωνοί έχουν δίκιο για το θέμα. Το εθνικό δίκαιο έχει την υπεροχή». Και χαρακτήρισε γελοία την ιδέα της επιβολής κυρώσεων κατά της Πολωνίας.

«Αυτό που συμβαίνει εδώ είναι... ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί παραβλέπουν τα δικαιώματα του εθνικού κοινοβουλίου και της εθνικής κυβέρνησης και τροποποιούν την συνθήκη χωρίς να έχουν οποιαδήποτε νομιμοποιημένη εξουσία να το κάνουν», είπε ο Ορμπάν προσερχόμενος στις εργασίες της συνόδου κορυφής.

Φον Ντερ Λάιεν: Η ζωή κανενός δεν πρέπει να μπαίνει σε κίνδυνο για πολιτικούς σκοπούς

Στο ζήτημα της ενέργειας, του κράτους δικαίου και του μεταναστευτικού εστίασε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, προσερχόμενη στη Σύνοδο Κορυφής.

«Έχουμε τρία σημαντικά θέματα σήμερα: το κράτος δικαίου στην Πολωνία, οι τιμές στην ενέργεια και το ζήτημα της μετανάστευσης. Όσον αφορά το κράτος δικαίου στην Πολωνία, μίλησα αναλυτικά πριν από δύο ημέρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το ερώτημα είναι η ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος στην Πολωνία. Δεν είναι κάτι καινούριο, είναι μία διαδικασία σε εξέλιξη, αλλά με τη νέα απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, έχει λάβει νέα διάσταση» ανέφερε η Ούρσουλα Φον Ν τερ Λάιεν.

«Ανυπομονώ για τις συζητήσεις με τους ηγέτες. Όλοι πρέπει να αναλάβουμε ευθύνη όταν έχει να κάνει με την προστασία των θεμελιωδών αξιών μας.» σημείωσε.

Η πρόεδρος της Επιτροπής επισήμανε ότι «το δεύτερο θέμα είναι οι τιμές στην ενέργεια. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη-μέλη εργάζονται σκληρά για να βοηθήσουν τους πολίτες να το αντιμετωπίσουν. Ως Κομισιόν έχουμε αποφασίσει μια σειρά μέτρων που αφορούν στις τιμές ενέργειας, τις τιμές στο ηλεκτρικό για να στηρίξουμε τους καταναλωτές».

Συμπλήρωσε ότι «μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα είναι ξεκάθαρο ότι η στρατηγική πρέπει να είναι οι μαζική επένδυση σε καθαρή και ανανεώσιμη ενέργεια».

«Μετά έχουμε το ζήτημα του μεταναστευτικού. Αυτό που παρατηρούμε στα σύνορα με τη Λευκορωσία, το θεωρούμε υβριδική επίθεση από τη Λευκορωσία» ανέφερε.

Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν κατέληξε τονίζοντας ότι «η ζωή κανενός δεν πρέπει να μπαίνει σε κίνδυνο για πολιτικούς σκοπούς, γι'αυτό είμαι πεπεισμένη ότι το Συμβούλιο θα δώσει ισχυρή και ενωμένη απάντηση σε αυτή τη συμπεριφορά που πρέπει να σταματήσει».

Η στάση της Βαρσοβίας, προκάλεσε έντονους διαξιφισμούς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την Τρίτη ανάμεσα στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία δεσμεύθηκε να προχωρήσει σε συγκεκριμένες ενέργειες κατά της Βαρσοβίας, και τον πρωθυπουργό της Πολωνίας Ματέους Μοραβιέτσκι, ο οποίος έφθασε στο Στρασβούργο για να καταγγείλει τον εκβιασμό» της Ευρωπαϊκής Ενωσης κατά της χώρας του και να υποστηρίξει την «υπεροχή» των εθνικών συνταγματικών έναντι των ευρωπαϊκών συνθηκών.

Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί οδήγησε ορισμένες χώρες της Ενωσης, όπως η Ολλανδία, να ζητήσουν την συζήτηση της κρίσης με την Πολωνία κατά την διήμερη ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής.

«Πολλοί αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα εκφράσουν την ανησυχία τους», δήλωσε ευρωπαίος διπλωμάτης υπογραμμίζοντας τους «κινδύνους μετάδοσης» που προκύπτουν από την στάση της Βαρσοβίας.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Συγκεκριμένα, ο πρόεδρος της Γαλλίας και η πρωθυπουργός της Δανίας έχουν την πρόθεση να αποφύγουν η οικονομική συμβολή των χωρών τους προς την Ευρωπαϊκή Ενωση να κατευθυνθεί προς κράτη μέλη οι κυβερνήσεις των οποίων παραβιάζουν ατομικά και ανθρώπινα δικαιώματα όπως αυτά ορίζονται στις δυτικές φιλελεύθερες δημοκρατίες.

Ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γαλλίας Κλεμάν Μπον έχει προειδοποιήσει ότι αν δεν εφαρμοσθούν οι κοινοί ευρωπαϊκοί κανόνες, «το ευρωπαϊκό οικοδόμημα θα πεθάνει».

«Η Πολωνία θέτει εαυτήν σε κίνδυνο...φυσικά, αν δεν λειτουργήσει ο διάλογος, μπορούμε να προσφύγουμε σε διαφόρων ειδών κυρώσεις», προειδοποίησε κατά την προπαρασκευαστική της συνόδου κορυφής συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στο Λουξεμβούργο.

Σήμερα, ο Κλεμάν Μπον επανέλαβε την προειδοποίηση για την επιβολή οικονομικών κυρώσεων κατά της Βαρσοβίας.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα ψηφίσει σήμερα απόφαση με την οποία θα ζητεί από τις Βρυξέλλες να διακόψει την καταβολή ευρωπαϊκών κονδυλίων προς την Βαρσοβία λόγω της παραβίασης των δημοκρατικών αρχών.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Στην συγκυρία αυτή, πολλές διπλωματικές πηγές θεωρούν αδιανόητη την έγκριση του πολωνικού σχεδίου ανάκαμψης ύψους 36 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο έχει μπλοκάρει η Κομισιόν ζητώντας εγγυήσεις για την ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος της Πολωνίας, η οποία έχει πολλαπλώς πληγεί από την μεταρρύθμιση που εφάρμοσε η κυβέρνηση του PiS.

«Στην σημερινή κατάσταση, δεν βλέπω, πώς η Κομισιόν θα μπορούσε να επικυρώσει αυτό το σχέδιο ανάκαμψης», σχολίασε πηγή της γαλλικής προεδρίας. «Δεν πρόκειται για οικονομικό εκβιασμό (...), αλλά για σεβασμό των θεμελιωδών αρχών, πάνω από τις οποίες είναι οι εγγυήσεις για το κράτος δικαίου και την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης».

Η Σουηδία, η Φινλανδία και το Λουξεμβούργο συγκαταλέγονται επίσης μεταξύ των χωρών που είναι αποφασισμένες για την λήψη αυστηρών μέτρων κατά της Βαρσοβίας.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση διαθέτει και άλλα εργαλεία για να επιβάλει τον σεβασμό του κράτους δικαίου και της αρχής της υπεροχής του ευρωπαϊκού δικαίου. Ωστόσο είναι δύσχρηστα και δύσκολα εφαρμόσιμα, με το δεδομένο ότι τα κράτη μέλη φαίνεται ότι δεν θέλουν να επιδείξουν σπουδή.

Οι ευρωβουλευτές από την πλευρά τους πιέζουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή απειλώντας την με δίωξη για να θέσει σε εφαρμογή τον νέο μηχανισμό που επιτρέπει την διακοπή της εκταμίευσης ευρωπαϊκής πόρων προς τις χώρες όπου διαπιστώνονται παραβιάσεις του κράτους δικαίου.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Η εφαρμογή του μηχανισμού στρέφεται κατά της Πολωνίας και της Ουγγαρίας που βρίσκονται στο στόχαστρο των Βρυξελλών για παραβιάσεις του κράτους δικαίου και την ανεπαρκή αντιμετώπιση της διαφθοράς.

Η Κομισιόν υπόσχεται να στείλει «σύντομα» ειδοποιήσεις στις ενδιαφερόμενες χώρες. Αλλά ορισμένα κράτη μέλη της Ενωσης προτιμούν να περιμένουν την απόφαση του δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης επί της προσφυγής που έχουν καταθέσει κατά του μηχανισμού η Βαρσοβία και η Βουδαπέστη. Η απόφαση δεν αναμένεται πριν από το τέλος του 2021 ή τις αρχές του 2022.

Ορισμένες χώρες όπως η Γερμανία προτιμούν τον «διάλογο» με την Βαρσοβία. «Το θέμα δεν είναι να μετατραπεί αυτή η σύνοδος κορυφής σε σύγκρουση (...) Δεν περιμένουμε συζήτηση για την επιβολή κυρώσεων κατά της Πολωνίας», δήλωσε κυβερνητική πηγή στο Βερολίνο.

Η καγκελάριος της Γερμανίας Αγγελα Μέρκελ έχει προειδοποιήσει ότι η Πολωνία δεν πρέπει να απομονωθεί και επιμένει ότι οι «ιδεολογικές» διαμάχες» είναι καλύτερο να επιλύονται στα δικαστήρια.

Η Αγγελα Μέρκελ, η οποία επί 16 χρόνια έχει συμμετάσχει σε περισσότερες από 100 ευρωπαϊκές συνόδους κορυφής και αυτή πρέπει να είναι η τελευταία της, θα έχει ενδεχομένως τετ-α-τετ συνάντηση με τον πολωνό πρωθυπουργό Ματέους Μοραβιέτσκι.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ωστόσο, θεωρείται ότι η επιρροή της έχει αποδυναμωθεί.

Ο Ματέους Μοραβιέτσκι, ο οποίος διορίσθηκε από τον Γιάροσλαβ Κατσίνσκι, τον ηγέτη του PiS, για να διαχειρισθεί την σύγκρουση με τις Βρυξέλλες για το κράτος δικαίου ως αγγλόφωνος και πρώην στέλεχος του διεθνούς τραπεζικού τομέα, σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές, θα υπερασπισθεί και πάλι σήμερα ενώπιον των ευρωπαίων συναδέλφων του την απόφαση του πολωνικού Συνταγματικού Δικαστηρίου, την τελευταία μίας σειράς πολιτικών αποφάσεων της Βαρσοβίας που μπορεί να κοστίσουν πολλά χρήματα στην Πολωνία.

Οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ θα ξεκινήσουν τη συνάντησή τους στις 4 μ.μ. (ώρα Ελλάδας) με το «καυτό» θέμα της ενέργειας. Προτεραιότητα είναι ο μετριασμός του κοινωνικού αντίκτυπου από την εκτόξευση των τιμών με μέτρα βραχυπρόθεσμα. «Με βάση την εργαλειοθήκη της Κομισιόν, οι ηγέτες θα εξετάσουν τί μπορεί να γίνει σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο, τόσο όσον αφορά τη βραχυπρόθεσμη ανακούφιση για τους πληγέντες, όσο και τα μέτρα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα», αναφέρει ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ στην επιστολή πρόσκλησης προς τους ευρωπαίους ηγέτες. Η συζήτηση αναμένεται να είναι δύσκολη, λόγω των διαφορετικών οικονομικών, γεωπολιτικών και ενεργειακών χαρακτηριστικών των χωρών-μελών, σύμφωνα με ευρωπαίο διπλωμάτη. Αρκετές χώρες του νότου (Ισπανία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία) ζητούν να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα (π.χ. κοινή αγορά φυσικού αερίου, δημιουργία στρατηγικού αποθέματος, αποσύνδεση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας από τις τιμές του φυσικού αερίου). Ωστόσο, άλλα κράτη-μέλη, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, το Λουξεμβούργο, η Δανία, η Φινλανδία, η Σουηδία και η Πορτογαλία, φαίνεται να είναι απρόθυμα να παρέμβουν στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. Τα περισσότερα κράτη-μέλη τάσσονται υπέρ των στοχευμένων και προσωρινών μέτρων, εκτιμώντας ότι η κρίση των τιμών στην ενέργεια είναι παροδική.

Εξάλλου, οι ευρωπαίοι ηγέτες θα συνεχίσουν τη συζήτησή τους με το θέμα της πανδημίας. Θα κάνουν απολογισμό της επιδημιολογικής κατάστασης της COVID-19, και θα ανταλλάξουν απόψεις και διδάγματα σχετικά με τις στρατηγικές εμβολιασμού. Ο Σ. Μισέλ στην επιστολή του προς τους «27» τονίζει ότι «η πανδημία δεν έχει τελειώσει ακόμη και τα στοιχεία αυξάνονται σε πολλά κράτη μέλη. Ο εμβολιασμός έχει φέρει σημαντική πρόοδο στην καταπολέμηση της COVID-19, αλλά πρέπει ακόμη να γίνουν περισσότερα, ειδικά όσον αφορά τη διστακτικότητα έναντι των εμβολίων και την παραπληροφόρηση». Θα συζητηθεί και το ζήτημα της αλληλεγγύης και παράδοσης εμβολίων σε τρίτες χώρες.

Το θέμα της μετανάστευσης θα συζητηθεί τη δεύτερη ημέρα της Συνόδου (22 Οκτωβρίου). Οι ευρωπαίοι ηγέτες θα επανεξετάσουν τα σχέδια δράσης με τρίτες χώρες προέλευσης και διέλευσης, που ζήτησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιούνιο. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η συζήτηση αναμένεται να επικεντρωθεί στην κατάσταση στα εξωτερικά σύνορα με τη Λευκορωσία, ενώ το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένεται να υπογραμμίσει στα συμπεράσματά του ότι «καταδικάζει» τις προσπάθειες τρίτων χωρών να «εργαλειοποιούν» τη μετανάστευση για πολιτικούς σκοπούς. Εξάλλου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένεται να υπενθυμίσει ότι προσδοκά την «έγκαιρη» κινητοποίηση της χρηματοδότησης για τη φιλοξενία Σύρων προσφύγων σε κοινότητες στην Τουρκία, την Ιορδανία και το Λίβανο.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Τέλος, οι ευρωπαίοι ηγέτες θα ασχοληθούν με το ζήτημα της ψηφιακής μετάβασης της ΕΕ. «Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Ευρώπης αποτελεί βασικό μοχλό για την οικονομική ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ανταγωνιστικότητα», τονίζει ο Σ. Μισέλ. Θα συζητηθούν θέματα ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και συνδεσιμότητας, ενώ θα δοθεί πολιτική ώθηση σε υπάρχουσες και μελλοντικές προτάσεις και πρωτοβουλίες.

'Αλλα θέματα στην ημερήσια διάταξη της Συνόδου Κορυφής είναι το εμπόριο και η προετοιμασία για τη Σύνοδο για το κλίμα στη Γλασκόβη «COP26».

Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

ΕΕ: «Κυνική η δήλωση Πεσκόφ περί πολέμου» λέει ο Μισέλ - Φον ντερ Λάιεν: «Η Ρωσία πρόδωσε τον λαό»

Σύνοδος Κορυφής ΕΕ: Άμεση ανθρωπιστική κατάπαυση του πυρός στη Γάζα ζητούν οι 27 ηγέτες

ΔΟΕ: Απολύτως αναγκαία για το κλίμα η πυρηνική ενέργεια