Ο διάσημος συγγραφέας, σκηνοθέτης και ρεπόρτερ μιλά για το πως βιώνει την δίκη για τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι
Το euronews μίλησε με τον διάσημο συγγραφέα και σκηνοθέτη, Εμανουέλ Καρέρ, στο περιθώριο της βράβευσής του με το βραβείο λογοτεχνίας στα Αστούριας. Αυτή την περίοδο καταγράφει τη δίκη για τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι, κάτι που όπως λέει του έχει προκαλέσει τεράστια συναισθηματική φόρτιση.
Euronews: Στο τελευταίο σας βιβλίο με τον τίτλο "Γιόγκα" αναφέρεστε στην επίθεση στο Σαρλί Εμπντό που διακόπτει βίαια την ιστορία σας. Συμμετείχατε επίσης ή παρακολουθήσατε τον φόρο τιμής στον Σαμουέλ Πατί, τον καθηγητή που δολοφονήθηκε επειδή προέβαλε καρικατούρες του Μωάμεθ σε μάθημα για την ελευθερία της έκφρασης. Πως πιστεύετε ότι μπορεί να συνυπάρξει αυτή η σχεδόν ιερή ελευθερία της έκφρασης με την απαραίτητη θρησκευτική ελευθερία, που είναι ένα άλλο είδος; Μπορείς κάποιος να επικρίνει τη θρησκεία; Είναι πιθανή η βλασφημία χωρίς ταυτόχρονη προσβολή των συνανθρώπων;
Εμ.Καρέρ: «Είναι πολύ μεγάλο ερώτημα. Συνεπώς...Σίγουρα το δικαίωμα στη βλασφημία είναι μέρος της δημοκρατικής αλλά και προ-δημοκρατικής μας παράδοσης. Ο Βολταίρος το αναφέρει για παράδειγμα. Εγώ τείνω να το θεωρώ αναφαίρετο δικαίωμα παρά τα πρόβληματα. Ο κίνδυνος προσβολής είναι μέρος της. Θα μπορούσαμε φυσικά να πούμε ότι πρέπει να σεβόμαστε τη μία πλευρά την ώρα που υπολογίζουμε και την αλλή, αλλά σε κάθε περίπτωση αυτό που θέτω σε προτεραιότητα είναι η ελευθερία σκέψης και έκφρασης. Οπότε φυσικά υπάρχει ναι και όχι ως απάντηση αλλά στο τέλος της ημέρας θα είμαι στην πλευρά της ελευθερίας της έκφρασης με κάθε κόστος».
Euronews: Αυτή την περίοδο ασχολείστε ως αρθρογράφος με τη δίκη για τις τρομοκρατικές επιθέσεις του Νοεμβρίου του 2015. Θα είναι το θέμα του επόμενου βιβλίου σας; Εαν ναι, γνωρίζετε ποιοα θα είναι η μορφή του; Θα τολμήσετε, όπως κάνατε στο παρελθόν, να αναμίξετε τη μυθοπλασία με την πολύ σκληρή πραγματικότητα των επιθέσεων στο Μπατακλάν, που αποτελούν ένα εθνικό τραύμα; Μπορείτε να το κάνετε δικό σας;
Εμ.Καρέρ: «Δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι αυτό που κάνω τώρα θα γίνει βιβλίο αλλά είναι πολύ πιθανό, παρά το όσα έχω τώρα στο πίσω μέρος του μυαλού μου. Δεν έχω την παραμικρή ιδέα για πιθανή μορφή γιατί όπως ξέρετε είμαστε ακόμα στην αρχή, θα ήταν αρκετά πρόωρο να έχω σχεδιάσει κάτι. Τώρα το να προσθέσω, να βάλω μυθοπλασία ή κάτι ενδιάμεσο, δεν θα μπορούσα. Στην πραγματικότητα δεν το έχω κάνει ποτέ. Όταν έγραψα για παράδειγμα τον Αντίπαλο, δεν υπήρχε καθόλου μυθοπλασία».
Euronews: Τι κρατάτε από τον πρώτο μήνα της δίκης, ποια είναι η γενική σας εντύπωση;
Εμ.Καρέρ: «Αυτό που θα τελειώσε σε λίγες ημέρες είναι μία περίοδος πολύ συγκεκριμένη, αυτή δηλαδή με τις μαρτυρίες πολιτών όπως λέμε. Δηλαδή από τους επιζώντες και τις οικογένεις των θυμάτων. Όλα αυτά έχουν μία ακραία συναισθηματική φότιση που μας κάνει όλους, όσοι παρακολοθούμε τη δίκη, να εξουθενωνόμαστε συναισθηματικά. Κάποιες φορές όταν γυρίζουμε σπίτι ξεσπάσε σε κλάματα. Είναι κάτι τρομερό αυτό που παρακολουθούμε. Και δεν είναι μόνο τρομερό ή τραγικό. Κάποιες στιγμές γινόμαστε μάρτυρες κάποιων εξαιρετικών και αξιοθαύμαστων περιστατικών ανθρωπιάς. Και τώρα από το τέλος της άλλης εβδομάδας θα αρχίσουμε να πηγαίνουμε στην πλυερά των κατηγορούμενων, στην ανάκρισή τους και έτσι θα μετακινηθούμε σε μία τελείως διαφορετική διάστασης της δίκης. Μία τέτοια δίκη είναι πραγματικά απρόβλεπτη γιατί έχουμε την εντύπωση ότι αναπτύσσεται σε όλες τις κατευθύνσεις και από όλες τις οπτικές γωνίες με βάση του τί έγινε αυτές της ώρες της 13ης Νοεμβρίου. Συνεπώς είναι κάτι πολύ συναισθηματικά αλλά και συναρπαστικό».
Euronews: Στο τέλος τι περιμένετε από αυτή τη δίκη;
Εμ.Καρέρ: «Είναι αστείο γιατί αυτή η ερώτηση που μου κάνατε έγινε και σε όλους τους μάρτυρες κατηγορίας που κατέθεσαν. Στο τέλος κάθε ένας απαντά στην ερώτηση "τι περιμένετε από αυτή τη δίκη". Οι απαντήσεις, με τις οποίες συμφωνώ, είναι η απονομή δικαιοσύνης, δηλαδή να υπάρξουν ποινές αναλογικές με τα εγκλήματα, γνωρίζοντας ότι οι άνθρωποι που κατηγορούνται ενώπιον των δικαστών δεν είναι αυτοί που σκότωσαν. Αυτό δεν τους αθωώνει αλλά δεν είναι οι δράστες γιατί εκείνοι έπεσαν νεκροί. Επίσης σημαίνει ότι η δικαιοσύνη θα απονεμηθεί με βάση τον νόμο, ότι είναι θέμα τιμής για αυτή τη δίκη να γίνουν όλα σωστά. Οι κατηγορούμενοι να έχουν υπεράσπιση και μάλιστα καλή. Όλοι το απαιτούν, ακόμα και όσοι έχουν πληγεί περισσότερο από όλους. Υπάρχει και η νοοτροπία της καλύτερης κατανόησης των πραγμάτων ώστε να μην ξαναγίνει κάτι τέτοιο, αν και εγώ δεν πιστεύω ότι αυτό είναι εφικτό. Και μετά κάποιοι λένε, και βαθιά μέσα μου είναι αυτό που κρατώ, πως η δίκη πρέπει να είναι μία συλλογική αφήγηση των γεγονότων. Μία, θα έλεγα, επαγγελματική παραμόρφωση».
Euronews: Αυτό θα έλεγα, είναι η οπτική ενός συγγραφέα.
Εμ.Καρέρ: «Ναι αλλά όχι μόνο η δική μου οπτική αλλά και πολλών ανθρώπων που καταθέτουν, που λένε ότι αυτή είναι η πιο σημαντική πτυχή γι αυτούς».
Euronews: Να αφηγηθούν...
Εμ.Καρέρ: «Ναι γιατί όλοι ως τώρα έχουν τη δική τους ιστορία και το να ακούν τις άλλες ιστορίες είναι σημαντικό και πολύτιμο. Δεν είναι μόνο η επαγγελματική μου παραμόρφωση που καθιστά τόσο σημαντική αυτή τη διάσταση».
Euronews: Τελευταία ερώτηση. Ο Λατο Τζου θα έλεγε πως «ο στόχος δεν είναι ο στόχος, ο στόχος είναι το μονοπάτι». Νομίζω γνωρίζετε το ρητό.
Εμ.Καρέρ: «Το γνωρίζω και συμφωνώ απόλυτα».
Euronews: Οπότε ποιο είναι το μονοπάτι σας;
Εμ.Καρέρ: «Ας πούμε ότι ακόμα περπατώ, βρίσκω εμπόδια, κουτσαίνω...Κάπως έτσι. Αυτό μας φέρνει στην αρχή της κουβέντας μας, στη διάθεση να βελτιωθώ λίγο, όσο το δυνατόν λιγότερο, και μέσω αυτού να βελτιώσω και πράγματα γύρω μου. Είναι μία σεμνή αλλά και τεράστια φιλοδοξία».