25 Δεκεμβρίου 1991 κυμάτισε για τελευταία φορά στο Κρεμλίνο η σοβιετική σημαία
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΠέρασαν 30 χρονια από την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, μία διαδικασία που για πολλούς τέθηκε σε εφαρμογή μετά την περεστρόικα, το πρόγραμμα μεταρρύθμισης και απελευθέρωσης της οικονομίας που αποφάσισε ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ το 1985. Η σοβιετική οικονομία όμως ήταν ήδη σε παρακμή μετά από δεκαετίες εξοπλισμών και κακοδιαχείρισης, με αποτέλεσμα να προκληθεί κατακερμάτιση της ένωσης των 15 χωρών που την συνέθεταν.
Οι χώρες του Καυκάσου εξεγέρθηκαν κατά της Μόσχας και ακολούθησαν αυτές της Βαλτικής, με τη Λιθουανία να κηρύσσει την ανεξαρτησία της επίσημα το 1990 αν και η Εσθονία είχε κηρύξει αυτονομία δύο χρόνια νωρίτερα, χωρίς όμως να φύγει από τη Σοβιετική Ένωση.
Η αρχή του τέλους ήρθε τον Αύγουστο του 1991 με το αποτυχημένο πραξικόπημα των σκληρών κομμουνιστών, το οποίο κατεστάλη σε τρεις ημέρες .
Οι στρατιωτικοί είχαν βγάλει τανκς στους δρόμους της Μόσχας και ο Γκορμπατσόφ είχε αποκλειστεί στην Κριμαία όπου βρισκόταν για διακοπές. Επρόκειτο να επιστρέψει στις 20 Αυγούστου για την υπογραφή συνθήκης που θα δημιουργούσε μία νέα ένωση σοβιετικών κρατών, κάτι που δεν έγινε τελικά ποτέ.
Την ίδια στιγμή, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος της Ρωσίας, Μπόρις Γέλτσιν, είχε ξεφύγει από τους πραξικοπηματίες και οχυρώθηκε στον ρωσικό Λευκό Οίκο. Πάνω σε ένα τανκ έβγαλε μία συγκλονιστική ομιλία, καταδικάζοντας το πραξικόπημα. Παράλληλα κάλεσε τους Μοσχοβίτες να αντισταθούν, κάτι που έγινε με μαζικές διαδηλώσεις.
Μετά από όλα αυτά και την ταχύτατη κατάρρευση του πραξικοπήματος, ο Γέλτσιν ήταν ο απόλυτος ηγέτης στα μάτια όλων και ο Γκορμπατσόφ πιο αδύναμος πολιτικά από ποτέ.
Τον Δεκέμβριο ιδρύθηκε η Κοινοπολιτεία, που περιελάμβανε Ρωσία, Ουκρανία και Λευκορωσία καθώς και άλλες 8 χώρες που εντάχθηκαν στο τέλος του μήνα.
Τελευταία ανακήρυξη ανεξαρτησίας ήταν αυτή του Καζακστάν στις 16 Δεκεμβρίου. Εννέα ημέρες αργότερα τελείωσαν όλα.
Στις 25 Δεκεμβρίου 1991, ο Γκορμπατσόφ παραιτήθηκε, έδωσε τους πυρηνικούς κωδικούς στον Γέλτσιν και λίγο μετά τις 7.30 το απόγευμα, κατέβηκε η σοβιετική σημαία από το Κρεμλίνο και αναρτήθηκε η τρίχρωμη ρωσική, βάζοντας τέλος στην Σοβιετική Ένωση.
Το τυπικό τέλος ήρθε την επόμενη ημέρα, όταν αναγνωρίστηκε η αυτονομία όλων των δημοκρατιών της Σοβιετικής Ένωσης και επισημοποιήθηκε η διάλυσή της.
