Στη σκιά της πανδημίας ο εορτασμός των Θεοφανείων

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Με μέτρα προστασίας για τον κορονοϊό, αποστάσεις και μάσκες πραγματοποιήθηκε φέτος ο Αγιασμός των υδάτων. Λόγω της πανδημίας υπήρχαν και περιοχές όπου δεν έγινε ρίψη του Τιμίου Σταυρού εκτός των ναών, κατόπιν αποφάσεων οικείων Μητροπόλεων.

Στη Γαύδο η Κατερίνα Σακελλαροπούλου

Στο νοτιότερο άκρο της Ευρώπης, την ακριτική Γαύδο, επέλεξε να γιορτάσει τα Θεοφάνεια η Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου. Σε μια κίνηση υψηλού συμβολισμού, η Πρόεδρος με την επιλογή της σηματοδότησε τη στήριξη των πιο απομακρυσμένων και ακριτικών περιοχών της χώρας, ως σύμβολα μιας ισχυρής Ελλάδας.

Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου έφτασε στο ακριτικό νησί με πλοίο από την Χώρα Σφακίων. Πρώτος σταθμός τής επίσκεψης της ήταν το λιμάνι του Καραβέ όπου στο εκεί ξωκλήσι τελέστηκε ο Αγιασμός των υδάτων.

Μετά την ολοκλήρωση της τελετής καθαγιασμού των υδάτων, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας ευχήθηκε για τα Θεοφάνεια και εξέφρασε τη στήριξη της στους νησιώτες.

«Σήμερα, γιορτή των Θεοφανείων, ημέρα που γιορτάζουμε τη βάπτιση του Χριστού και που φέρει το βαθύ συμβολικό μήνυμα της πνευματικής αναγέννησης, καλούμαστε να δούμε με μεγαλύτερη διαύγεια τις επιλογές μας, τη στάση μας απέναντι στη ζωή, την ηθική μας υποχρέωση απέναντι στους συνανθρώπους μας. Από το νοτιότερο άκρο της πατρίδας μας και της Ευρώπης, τη Γαύδο, κοντά στους νησιώτες μας που διαφυλάσσουν μια όμορφη κοιτίδα ελληνισμού, εύχομαι καλή φώτιση σε όλους μας, για ένα αύριο περισσότερο υπεύθυνο, αισιόδοξο και ελπιδοφόρο» ανέφερε στη δήλωση της η κ. Σακελλαροπούλου.

Στον Άγιο Ευστράτιο ο Κ. Μητσοτάκης

Στον Άγιο Ευστράτιο παραβρέθηκε για τον εορτασμό των Θεοφανείων ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, όπου παρακολούθησε τη Θεία Λειτουργία, στην οποία χοροστάτησε ο Μητροπολίτης Λήμνου και Αγίου Ευστρατίου, Ιερόθεος, και στη συνέχεια την τελετή Αγιασμού των Υδάτων και την κατάδυση του Σταυρού στο λιμάνι του νησιού.

«Θέλησα σήμερα, αυτή την πολύ σημαντική ημέρα για την Ορθοδοξία, να βρεθώ στον ακριτικό Άη Στράτη, έναν τόπο με βαριά ιστορία. Ένα τοπόσημο διχασμού και δοκιμασίας το οποίο μετατρέπεται, όμως, σε ένα ορόσημο ενότητας και αισιοδοξίας», ανέφερε σε δήλωσή του μετά την τελετή, ο πρωθυπουργός και επισήμανε:

«Έχουμε χρέος -όπως έχω πει πολλές φορές- να στηρίζουμε τα ακριτικά μας νησιά και τους συμπολίτες μας οι οποίοι αγωνίζονται να παραμένουν και να δημιουργούν στον τόπο τους. Και αυτό ακριβώς κάνουμε και εδώ στον Άη Στράτη, ένα νησί το οποίο πρωτοπόρησε στον τομέα της πράσινης ανάπτυξης και έχει τη δυνατότητα να κάνει πράξη τα οράματα και τους σχεδιασμούς της τοπικής κοινωνίας, ώστε να γίνει ένα νησί πρότυπο όσον αφορά την κυκλική οικονομία.

Σήμερα είναι μία σπουδαία ημέρα για την Ορθοδοξία και το πραγματικό νόημα των Φώτων είναι η αλήθεια, η οποία σώζει. Και το νόημα αυτό, πιστεύω, ότι είναι σήμερα περισσότερο επίκαιρο παρά ποτέ, καθώς η χώρα μας δοκιμάζεται από τη νέα επέλαση της μετάλλαξης Όμικρον και η προστασία της ανθρώπινης ζωής αποκτά σε αυτή τη συγκυρία την ξεχωριστή της σημασία.

Εύχομαι από τον ακριτικό Άη Στράτη Χρόνια Πολλά σε όλες τις Ελληνίδες, σε όλους τους Έλληνες. Καλή φώτιση, πρωτίστως στους συμπολίτες μας οι οποίοι είναι ανεμβολίαστοι και ακόμα προβληματίζονται εάν πρέπει να κάνουν το εμβόλιο. Τους ενθαρρύνω και από εδώ να κάνουν αυτή την επιλογή, αυτή την επιλογή ζωής, αυτή την επιλογή προστασίας για τη δική τους ζωή αλλά και για την ασφάλεια και την υγεία όσων αγαπούν. Και πάλι Χρόνια Πολλά, Καλή Χρονιά σε όλες τις Ελληνίδες και σε όλους τους Έλληνες».

Στη Λάρνακα ο Νίκος Αναστασιάδης

Με μεγαλοπρέπεια και λαμπρότητα, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη και της Προέδρου της Βουλής Αννίτας Δημητρίου, τελέστηκαν η Θεία Λειτουργία και ο Μεγάλος Αγιασμός των Θεοφανείων στον Ιερό Ναό του Αγίου Λαζάρου, προϊσταμένου του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυσοστόμου και του Μητροπολίτη Κιτίου Νεκτάριου.

Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, ο Ιερός Κλήρος και οι εκπρόσωποι των Αρχών, μετέβηκαν στη Μαρίνα (αποβάθρα) Λάρνακας όπου τελέστηκε ο Καθαγιασμός των Υδάτων, με την κατάδυση του Τιμίου Σταυρού στη θάλασσα.

Στο πλαίσιο της τήρησης των μέτρων που προβλέπονται στα Διατάγματα του Υπουργείου Υγείας για περιορισμό της εξάπλωσης του κορωνοϊού, η είσοδος του κοινού στην αποβάθρα Λάρνακας κατά την τέλεση του Καθαγιασμού των Υδάτων δεν επιτράπηκε.

Το κοινό παρακολούθησε την τελετή κατά μήκος της Λεωφόρου Αθηνών τηρώντας τα υγειονομικά πρωτόκολλα.

Θεοφάνεια: Μια από τις αρχαιότερες γιορτές της Εκκλησίας

«Φώτα, φως άγιας γιορτής γύρω λαμπυρίζει. Άγιος Γιάννης Βαπτιστής τον Χριστό βαπτίζει. Σήμερα, μες στο νερό, θάλασσα, ποτάμι ρίχνουν το χρυσό σταυρό, τ' άγιασμα να κάμει. Σ' όλα τα νερά αγιασμός και σε μας φωτισμός. Στου σπιτιού μας τη μεριά πάμε», άδουν στα κάλαντα των Φώτων.

Άγια Θεοφάνεια, Επιφάνεια ή Φώτα, τρεις διαφορετικές ονομασίες για μια από τις πιο ιερές ημέρες στη ζωή των Χριστιανών, και αναφέρεται στη φανέρωση της Αγίας Τριάδας κατά τη βάπτιση του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή.

Τα Άγια Θεοφάνεια είναι από τις αρχαιότερες εορτές της Εκκλησίας μας, μετά το Πάσχα, η οποία θεσπίσθηκε το 2ο αι. μ.Χ., η τρίτη και τελευταία εορτή του Δωδεκαημέρου της εορτής των Χριστουγέννων.

Η ονομασία Θεοφάνεια είναι και η αρχαιότερη και έχει την αρχή της στον λόγο του Αποστόλου Παύλου «Θεός εφανερώθη εν σαρκί» (Α', Τιμ., γ' 16). Η ονομασία Επιφάνεια είναι μεταγενέστερη, έχει όμως την αρχή της στην Αγία Γραφή και συγκεκριμένα στα Τίτ., β', 11 «Επεφάνη γαρ η χάρις του Θεού η σωτήριος πάσιν ανθρώποις» και Τίτ., β', 13 «και επιφάνειαν της δόξης του μεγάλου Θεού».

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Το Βάπτισμα του Κυρίου συνδέθηκε με το βάπτισμα των κατηχούμενων, που λέγεται και «φώτισμα», και έδωσε την Τρίτη ονομασία στη γιορτή, «Τα Φώτα» ή «Τα Άγια Φώτα».

Τα Επιφάνεια δεν είναι γνωστό με βεβαιότητα πότε καθιερώθηκε να εορτάζονται. Ωστόσο, σίγουρα αποτελούν μία από τις αρχαιότερες εορτές της Εκκλησίας μας. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς κάνει λόγο για κάποιους αιρετικούς Γνωστικούς που από τις αρχές του 2ου αι. γιόρταζαν τη Βάπτιση του Ιησού. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος παραδέχεται και περιγράφει την εορτή ως αρχαία πανήγυρη στην Αντιόχεια τη Μεγάλη και ότι από εκεί την παρέλαβαν οι Γνωστικοί. Κατά τον 4ο αι. τα Θεοφάνεια γιορτάζονται πλέον με λαμπρότητα σε όλη την Εκκλησία ως εορτή του φωτισμού της ανθρωπότητας διά του Αγίου Βαπτίσματος.

Στις Δυτικές Εκκλησίες, τα Θεοφάνεια είναι περισσότερο συνδεδεμένα με την προσέλευση και την προσκύνηση των Τριών Μάγων στη Φάτνη της Γέννησης του Ιησού.

Την ημέρα των Θεοφανείων αγιάζονται τα ύδατα. Ο ιερέας ρίχνει τον σταυρό σε θαλάσσιο χώρο λιμανιών, σε όχθες ποταμών ή λιμνών και στην ανάγκη σε δεξαμενές νερού, κατά μίμηση της Βάπτισης του Θεανθρώπου. Οι νέοι πέφτουν για να τον πιάσουν, ενώ θεωρείται ευλογία για εκείνον που θα τον πιάσει.

Στην Αττική, η επίσημη κατάδυση ορίστηκε να γίνεται από το 1900 στον Πειραιά, ενώ παρόμοιες τελετές γίνονται σε όλους τους νομούς της χώρας.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Τη φετινή χρονιά, όλα χρωματίζονται από τον περιορισμό που επιβάλλουν τα ενδεδειγμένα μέτρα αποτροπής διασποράς του κορονοϊού. Αυτό συνεπάγεται λιγότερους πιστούς, διακριτές αποστάσεις μεταξύ τους, την απαραίτητη χρήση μάσκας, τόσο στα σημεία καταδύσεων όσο και στις εκκλησίες, όπου τελείται η Ακολουθία του Μεγάλου Αγιασμού.

Ωστόσο, «Όσοι γαρ εις Χριστόν εβαπτίσθητε, Χριστόν ενεδύσασθε...», Απόστολος Παύλος (Γαλ. Γ' 27).