Νοσηλευόταν στη ΜΕΘ του Λαϊκού Νοσοκομείου
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΚατέληξε σήμερα, σε ηλικία 93 ετών, ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Χρήστος Σαρτζετάκης, ο οποίος νοσηλευόταν στη ΜΕΘ του Λαϊκού Νοσοκομείου.
Ο Χρήστος Σαρτζετάκης, ανώτατος δικαστικός, διετέλεσε Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας την περίοδο 1985-1990. Κέρδισε παγκόσμια καταξίωση όταν επιτέλεσε με παραδειγματική γενναιότητα το έργο του στην υπόθεση της δολοφονίας του βουλευτή της Αριστεράς Γρηγόρη Λαμπράκη. Ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, άσκησε τα καθήκοντά του με εξαιρετική προσήλωση στο Σύνταγμα, ιδιαίτερα κατά την ταραχώδη περίοδο 1989-1990, όταν οι εκλογικές αναμετρήσεις δεν έδωσαν απόλυτη πλειοψηφία σε κανένα κόμμα.
Γεννήθηκε στη Νεάπολη Θεσσαλονίκης το 1929. Ο πατέρας του ήταν αξιωματικός της Χωροφυλακής, καταγόμενος από τα Χανιά. Η μητέρα του, το γένος Γραμμενόπουλου, ήταν από το Σκλήθρο Φλώρινας, κόρη του Μακεδονομάχου Κοσμά Γραμμενόπουλου Ήταν πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και εισήλθε στον δικαστικό κλάδο το 1955. Το 1961 ήταν ανακριτής στο Αγρίνιο, στην ανάκριση του παιδαγωγού Μιχάλη Παπαμαύρου.
Το 1956 υπηρέτησε ως Ειρηνοδίκης στην Κλεισούρα Καστοριάς. Το 1963 υπηρέτησε στο Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, και έγινε γνωστός ως ανακριτής στην υπόθεση της δολοφονίας του βουλευτή της Αριστεράς Γρηγόρη Λαμπράκη. Διεξήγαγε την ανάκριση χωρίς να υποκύψει σε πολιτικές πιέσεις που δέχτηκε από την τότε πολιτική και δικαστική εξουσία. Η γενναία στάση του αποτυπώθηκε στην ταινία "Ζ" του Κώστα Γαβρά.
Με εκπαιδευτική άδεια έκανε στο Παρίσι κατά το διάστημα 1965-1967 μεταπτυχιακές σπουδές στο Εμπορικό Δίκαιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Δίκαιο.
Το 1968, επί Χούντας, απολύθηκε από το δικαστικό σώμα και στη συνέχεια συνελήφθη δύο φορές, βασανίστηκε στο ΕΑΤ-ΕΣΑ και φυλακίστηκε, χωρίς δίκη. Απολύθηκε από τις φυλακές της Χούντας μετά από διεθνή κατακραυγή το 1971. Με την πτώση της δικτατορίας αποκαταστάθηκε στην υπηρεσία του τον Σεπτέμβριο του 1974 με τον βαθμό του Εφέτη.
Το 1976 συμμετείχε στη σύνθεση του Συμβουλίου Εφετών η οποία απέρριψε το αίτημα της Γερμανίας για την έκδοση του Ρολφ Πόλε, καταζητούμενου για τρομοκρατική δράση, με το σκεπτικό ότι τα εγκλήματά του είναι πολιτικά και ως εκ τούτου η έκδοσή του απαγορεύεται από το ελληνικό Σύνταγμα. Ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου άσκησε πειθαρχική δίωξη κατά των τριών πλειοψηφησάντων δικαστών (Κ. Αλεξόπουλος, Σ. Βάλλας, Χ. Σαρτζετάκης) γι' αυτή την απόφαση, γεγονός που θεωρήθηκε ανεπίτρεπτη παρέμβαση στη δικαστική ανεξαρτησία.
Το 1981 προήχθη στον βαθμό του Προέδρου Εφετών και το 1982 στον βαθμό του Αρεοπαγίτη.
Κατά την προεδρική εκλογή του 1985 ο Χρήστος Σαρτζετάκης προτάθηκε από το ΠΑΣΟΚ και εξελέγη από αυτό και τα κόμματα της αριστεράς στις 29 Μαρτίου 1985 Πρόεδρος της Δημοκρατίας, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι τις 5 Μαΐου 1990.
Η εκλογή του συνδέθηκε με δύο προβλήματα Συνταγματικού Δικαίου, τα «χρωματιστά ψηφοδέλτια» και την «ψήφο Αλευρά». Για την ψηφοφορία χρησιμοποιήθηκαν ψηφοδέλτια διαφορετικού χρώματος για κάθε υποψήφιο, κάτι που η τότε αξιωματική αντιπολίτευση (Νέα Δημοκρατία) κατήγγειλε ως απόπειρα ακύρωσης του μυστικού χαρακτήρα της ψηφοφορίας, επειδή, όπως υποστήριξε, το χρώμα του κάθε ψηφοδελτίου διακρινόταν από τον ημιδιαφανή φάκελο. Υποστηρίχθηκε επίσης ότι ο τότε Πρόεδρος της Βουλής Γιάννης Αλευράς δεν έπρεπε να λάβει μέρος στην ψηφοφορία ως εκτελών χρέη Προέδρου της Δημοκρατίας μετά την πρόωρη παραίτηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή.
Μετά το 1990 είχε αποσυρθεί σε μεγάλο βαθμό από τη δημόσια ζωή. Ήταν παντρεμένος με την Έφη Αργυρίου και έχουν μαζί μία κόρη.
Στις 21 Δεκεμβρίου 2018, βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών. Το βραβείο απονεμήθηκε για τη δημοσίευση του έργου «Επιτελών το καθήκον μου»,κείμενο με τη μειοψηφική γνώμη που διατύπωσε το 1964 ως ανακριτής στην υπόθεση Λαμπράκη, το οποίο αξιολογήθηκε ως λαμπρό δείγμα ευσυνείδητης, εμβριθούς, εξονυχιστικής και θαρραλέας ανακριτικής στάσης.
Κ. Σακελλαροπούλου: Ένας ακέραιος λειτουργός της Δικαιοσύνης
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου με δήλωσή της, εξέφρασε τα θερμά της συλλυπητήρια για την απώλεια του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας Χρήστου Σαρτζετάκη, κάνοντας λόγο για «έναν ακέραιο λειτουργό της Δικαιοσύνης, που σε δύσκολες για τον τόπο και τη δημοκρατία ώρες χειρίσθηκε ως ανακριτής την υπόθεση της δολοφονίας Λαμπράκη με παραδειγματική ανεξαρτησία και δικαστικό ήθος, πληρώνοντας, για τη στάση του αυτή, βαρύ τίμημα στα χρόνια της χούντας».
Αναφερόμενη στη θητεία του στην Προεδρία της Δημοκρατίας, τόνισε ότι «τίμησε το αξίωμα με ευσυνειδησία, προσήλωση και υψηλό αίσθημα ευθύνης στην άσκηση των καθηκόντων του».
Ακολουθεί η δήλωση της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου: «Με συγκίνηση αποχαιρετάμε τον Χρήστο Σαρτζετάκη. Έναν ακέραιο λειτουργό της Δικαιοσύνης, που σε δύσκολες για τον τόπο και τη δημοκρατία ώρες χειρίσθηκε ως ανακριτής την υπόθεση της δολοφονίας Λαμπράκη με παραδειγματική ανεξαρτησία και δικαστικό ήθος, πληρώνοντας, για τη στάση του αυτή, βαρύ τίμημα στα χρόνια της χούντας. Και που αργότερα, ως Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, τίμησε το αξίωμα με ευσυνειδησία, προσήλωση και υψηλό αίσθημα ευθύνης στην άσκηση των καθηκόντων του.
Για την απώλειά του, εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στην οικογένειά του και τους οικείους του».
Ν. Αναστασιάδης: Συμβολικό πρόσωπο για την Ελλάδα και τη σύγχρονη ιστορία της
Τα συλλυπητήριά του για την απώλεια του πρώην Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, Χρήστου Σαρτζετάκη, το πρόσωπο του οποίου χαρακτηρίζει συμβολικό, εκφράζει ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης.
"Αποχαιρετώ τον Χρήστο Σαρτζετάκη. Ένα πρόσωπο συμβολικό για την Ελλάδα και τη σύγχρονη ιστορία της. Ειλικρινή συλλυπητήρια στους οικείους του", αναφέρει σε ανάρτησή του στο Twitter ο κ. Αναστασιάδης.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΚυριάκος Μητσοτάκης: "Άσκησε με θεσμική αυστηρότητα τα καθήκοντά του"
Τη θλίψη του εξέφρασε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης για τον θάνατο του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας Χρήστου Σαρτζετάκη, ενώ εξήρε τη συνεισφορά του τη περίοδο 1989-90 υπογραμμίζοντας ότι "οι χειρισμοί του για τουν σχηματισμό κυβέρνησης υπήρξαν ανεπίληπτοι".
Ο πρωθυπουργός επισήμανε τη στάση του Χρήστου Σαρτζετάκη τη δεκαετία του '60 στην υπόθεση Λαμπράκη, ενώ ανέφερε ότι παρότι η ΝΔ δεν τον στήριξε το 1985, συνεργάστηκε μαζί του σεβόμενη τον συνταγματικό του ρόλο.
Ακολουθεί η δήλωση του πρωθυπουργού:
"Με θλίψη πληροφορήθηκα την απώλεια του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας και ακέραιου δικαστή Χρήστου Σαρτζετάκη. Στα ταραγμένα χρόνια της δεκαετίας του '60, ως νεαρός τότε ανακριτής, ταυτίστηκε με την καταγγελία των εξωθεσμικών μηχανισμών στην υπόθεση Λαμπράκη. Αυτών, που, δυστυχώς, ήλθαν στο προσκήνιο με την επτάχρονη δικτατορία, οδηγώντας και στη δική του δίωξη.
Πολλά χρόνια μετά, το 1985, η ανάδειξή του στο ύπατο αξίωμα συνέβη σε συνθήκες πόλωσης και η παράταξή μας δεν τον στήριξε. Συνεργάστηκε, ωστόσο μαζί του σεβόμενη τον συνταγματικό του ρόλο. Όπως και ο ίδιος άσκησε με τον δικό του τρόπο, αλλά πάντως με θεσμική αυστηρότητα, τα καθήκοντά του. Στο διάστημα 1989-90, μάλιστα, σε ένα περιβάλλον και πάλι υψηλής πολιτικής έντασης, οι χειρισμοί του για τον σχηματισμό κυβέρνησης υπήρξαν ανεπίληπτοι.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜια θητεία που άρχισε με αντιδικίες ολοκληρώθηκε, έτσι, σε κλίμα ομαλότητας. Και σε αυτό, η προσωπικότητα του Χρήστου Σαρτζετάκη είχε το δικό της μερίδιο. Στους οικείους του απευθύνω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια".
Ν. Ανδρουλάκης: Eυπατρίδης που υπηρέτησε με συνέπεια το δημόσιο συμφέρον
Στους αγώνες του αποθανόντα πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας, Χρήστου Σαρτζετάκη, για τη Δημοκρατία και τη Δικαιοσύνη, αναφέρεται ο πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, σε ανάρτησή του.
«Ο Χρήστος Σαρτζετάκης ήταν ένας ευπατρίδης που υπηρέτησε με συνέπεια το δημόσιο συμφέρον, τη Δικαιοσύνη και τη Δημοκρατία. Η καθοριστική συνεισφορά του ως ανακριτή στην πολύκροτη δίκη που αποκάλυψε τους ενόχους της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη και τον ρόλο του παρακράτους στην μετεμφυλιακή Ελλάδα, έμεινε στην ιστορία.
Αγωνίστηκε για τα δημοκρατικά του πιστεύω, διώχθηκε και φυλακίστηκε για αυτά από τη Χούντα. Η εκλογή του στην Προεδρία της Δημοκρατίας, μετά από πρόταση του Ανδρέα Παπανδρέου, συνέβαλε στον εκδημοκρατισμό των θεσμών με τη Συνταγματική Αναθεώρηση του 1986.
Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους του», σημειώνει ο κ. Ανδρουλάκης.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣυλλυπητήριο μήνυμα γγ ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα
«Για το θάνατο του Χρήστου Σαρτζετάκη, πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας, που θα μείνει στη συλλογική μνήμη για τη συμβολή του στην αποκάλυψη της δολοφονίας Λαμπράκη και τη στάση του απέναντι στη χούντα, για την οποία φυλακίστηκε, εκφράζω τα συλλυπητήριά μου στην οικογένεια και τους οικείους του» αναφέρει στο συλλυπητήριο μήνυμά του ο γγ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας.
Boυλή: Ενός λεπτού σιγή
Ενός λεπτού σιγή στη μνήμα του εκλιπόντα πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας Χρήστου Σαρτζετάκη, τήρησε η Βουλή των Ελλήνων.
Στην απώλεια του Χρήστου Σαρτζετάκη αναφέρθηκε, με την έναρξη της σημερινής συνεδρίασης της Ολομέλειας, ο προεδρεύων Θανάσης Μπούρας. «Εκφράζοντας, πιστεύω, τη συγκίνηση όλων μας, θα ήθελα εκ μέρους όλων των πτερύγων της Βουλής των Ελλήνων να καταγράψω το σεβασμό μας γι αυτόν Έλληνα ευπατρίδη που τίμησε το αξίωμα του Προέδρου με παρρησία και θάρρος. Αιωνία η μνήμη του, θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια του», ανέφερε ο αντιπρόεδρος της Βουλής, Θανάσης Μπούρας.