Για ύποπτες τακτικές Ρώσων και φιλορωσικών οργανώσεων στην υποδοχή Ουκρανών προσφύγων σε πορτογαλική πόλη κάνει λόγο ρεπορτάζ της πορτογαλικής εφημερίδας "Expresso"
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΓια τους πρόσφυγες ενός πολέμου η χώρα υποδοχής φαντάζει σαν ένα ασφαλές λιμάνι. Όμως πρόσφυγες από την Ουκρανία που βρέθηκαν στην πόλη Σετούμπαλ υποστηρίζουν το αντίθετο.
Σύμφωνα με την πορτογαλική εφημερίδα "Expresso", τους Ουκρανούς πρόσφυγες στη Σετούμπαλ υποδέχθηκαν Ρώσοι που έχουν σχέσεις με το Κρεμλίνο και οι οποίοι τους έθεσαν ερωτήματα όπως για παράδειγμα πού βρίσκονται οι συγγενείς τους που έμειναν πίσω.
Η εφημερίδα αναφέρει την περίπτωση της Όλγκα, την οποία υποδέχθηκαν Ρώσοι στο κέντρο υποστήριξης προσφύγων ("LIMAR")της Σετούμπαλ. «Με ρώτησαν πού ήταν ο σύζυγός μου και τι κάνει», λέει η 35χρονη Ουκρανή, η οποία προσθέτει ότι φωτοτύπησαν το διαβατήριό της και τα πιστοποιητικά γέννησης των παιδιών της. Ανάλογες εμπειρίες μοιράστηκαν και άλλοι Ουκρανοί πρόσφυγες στη Σετούμπαλ.
Στο LIMAR η Όλγκα συνάντησε τον Ιγκόρ Χάσιν, έναν εκ των επικεφαλής της ρωσικής κοινότητας στην Πορτογαλία, και τη σύζυγό του Γιούλια Χάσινα, η οποία είναι δικηγόρος και εργάζεται στο τοπικό συμβούλιο της Σετούμπαλ. Η Γιούλια, λέει η Όλγκα, ήταν εκείνη που μετέφρασε τη συζήτηση από τα ρωσικά με τον υπάλληλο που έβγαλε τις φωτοτυπίες, ενώ ο Ιγκόρ καθόταν στον υπολογιστή. Τα έγγραφα ανέγραφαν τη διεύθυνση του σπιτιού τους και το όνομα του συζύγου της. Ο Ιγκόρ δεν είχε εργασιακή σχέση με τον δήμο.
Η Όλγκα συνεχίζει, λέγοντας πως τον Ιγκόρ τον συνάντησε στο κέντρο απασχόλησης, «όπου βοηθούσε και μετέφραζε» έγγραφα και συνομιλίες με τους πρόσφυγες, ενώ ήταν εκείνος που έκλεισε για την Όλγκα το «ραντεβού» στο συμβούλιο, όπου εργάζεται η σύζυγός του.
Ο Ιγκόρ Χάσιν υπήρξε πρόεδρος του Σπιτιού της Ρωσίας και του Συμβουλίου Συντονισμού Ρώσων Συμπατριωτών. Η Ουκρανή πρέσβειρα στην Πορτογαλία Ίνα Όγκνιβετς αναφερόταν και σε αυτόν, όταν κατήγγειλε σε συνέντευξή της στο CNN στις αρχές Απριλίου την παρουσία Ρώσων στην υποδοχή των προσφύγων. «Αυτοί οι φιλορωσικοί σύλλογοι που έχουν πολύ στενή σχέση με τη ρωσική πρεσβεία μπορούν να λάβουν πληροφορίες για τα προσωπικά στοιχεία αυτών των προσφύγων, αλλά και για μέλη των οικογενειών τους που πολέμησαν με τον ουκρανικό στρατό. Κι αυτές οι πληροφορίες ενδιαφέρουν τη ρωσική κατασκοπία».
Ο Χάσιν έχει διπλή υπηκοότητα και παρουσιάζεται ως "project manager". Ήταν πάντα κοντά στη ρωσική πρεσβεία, δέκα μέλη του προσωπικού της οποίας η πορτογαλική κυβέρνηση απέλασε για «δραστηριότητες που αντιβαίνουν στην εθνική ασφάλεια», αναφέρει το ρεπορτάζ της "Expresso". Ο Χάσιν έδινε το παρών σε εκδηλώσεις της πρεσβείας εδώ και χρόνια, αν και τα σχεδικά αρχεία είχαν σβηστεί την παραμονή της ρωσικής εισβολής. Η πορτογαλική εφημερίδα επικαλείται φωτογραφίες σελίδων με εκδηλώσεις, μεταξύ των οποίων συναντήσεις της ρωσικής κοινότητας στη Λισαβόνα το 2014 ή και αναφορές στον Χάσιν και τους συλλόγους του στα «Ρούσκι Μιρ» και «Ροσοτρουντνιτσέστβο» - κρατικά ιδρύματα που δημιούργησε το Κρεμλίνο για τη διάδοση του ρωσικού πολιτισμού, αλλά που θεωρούνται από πολλούς όπλα "soft power" και προκαλύμματα κατασκοπίας.
Αυτοί οι οργανισμοί χρηματοδοτούσαν συλλόγους σαν αυτόν του Ιγκόρ Χάσιν, ο οποίος είναι ο επικεφαλής του Συλλόγου Ανατολικών Μεταναστών («Έντιντσβο») που από το 2005 μέχρι τον περασμένο Μάρτιο λάμβανε επιδότηση από το δημοτικό συμβούλιο της Σετούμπαλ.
Απαντώντας στα ερωτήματα της πορτογαλικής εφημερίδας, το γραφείο του δημάρχου αρνείται ότι ετέθησαν τέτοα ερωτήματα σε πρόσφυγες: «Δεν είναι δυνατόν και δεν έχουν γίνει τέτοιες ερωτήσεις. Αυτή η κατηγορία είναι ψευδής. Προστίθεται δε πως «δεν προκλήθηκε κανένας φόβος» στους Ουκρανούς πρόσφυγες που απευθύνθηκαν στο LIMAR. Ως προς τη φωτοτύπιση των εγγράφων, το γραφείο του δημάρχου εγγυάται ότι πληρούνται όλες οι τεχνικές προδιαγραφές που αρμόζουν σε μια κοινωνική υπηρεσία και ότι «η συλλογή των πληροφοριών έχει γίνει με τη ρητή συναίνεση των ίδιων των πολιτών από δύο ανώτερους τεχνικούς». Κατά τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η υποχρεωτική εμπιστευτικότητα και, όπως αναφέρεται, «το να πει κανείς ότι υπήρξε κατά οποιονδήποτε τρόπο παραβίαση αυτού του καθήκοντος της εμπιστευτικότητας αποτελεί απαράδεκτη κατηγορία, την οποία το συμβούλιο διαψεύδει και θα διαψεύσει με κάθε απαραίτητο μέσο».
Όπως καταλήγει το ρεπορτάζ της πορτογαλικής εφημερίδας, ο Ιγκόρ Χάσιν δεν ήταν διαθέσιμος για να σχολιάσει το ρεπορτάζ.