Ενώ στις προεδρικές εκλογές για να κερδίσει ο Γάλλος πρόεδρος έπρεπε να πάρει τις ψήφους των μετριοπαθών δεξιών, στις βουλευτικές εκλογές, για να κερδίσει, πρέπει να πάρει τις ψήφους των μετριοπαθών αριστερών.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΈνα μήνα πριν την επάνοδο των Γάλλων στις κάλπες, η αλλαγή στόχευσης του Εμανουέλ Μακρόν είναι πλέον εμφανής.
Σε αντίθεση με τις προεδρικές εκλογές, όπου στόχος του ήταν να πείσει τον μέσο Γάλλο ότι το κόμμα της Μαρίν Λεπέν είναι ακροδεξιό, στις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές στόχος του είναι να τον πείσει ότι το κόμμα του Ζαν-Λικ Μελανσόν είναι ακροαριστερό. Και αυτό διότι, ενώ στις προεδρικές εκλογές για να κερδίσει έπρεπε να πάρει τις ψήφους των μετριοπαθών δεξιών, στις βουλευτικές εκλογές, για να κερδίσει, πρέπει να πάρει τις ψήφους των μετριοπαθών αριστερών. Οι δημοσκοπήσεις άλλωστε δείχνουν πως στον δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών στο σύνολο σχεδόν των εκλογικών περιφερειών της Γαλλιας, θα αναμετρηθούν ένας υποψήφιος από το κόμμα «Μαζί» του Μακρόν με ένα υποψήφιο από την «Λαϊκή Ένωση» του Μελανσόν. Κάτι που δεν είναι σύνηθες στη Γαλλία, όπου η δεξιά παράδοση έχει βαθύτατες ρίζες.
Με βάση τα πρώτα δείγματα γραφής τόσο του προέδρου Μακρόν, που την Τρίτη μίλησε σε επιμορφωτικό σεμινάριο υποψηφίων βουλευτών του κόμματός του, αλλά και στενών συνεργατών του, που τις τελευταίες ημέρες μιλούν και αρθρογραφούν, οι βασικοί άξονες επί των οποίων θα κινηθούν προεκλογικά είναι ότι στη Γαλλία οι σοσιαλδημοκράτες και οι οικολόγοι αναγνωρίζουν τον εαυτό τους στις ιδέες της προεδρικής πλειοψηφίας και ότι οι ιδέες του Μελανσόν είναι ανεδαφικές και επικίνδυνες τόσο για την Γαλλία όσο και για την Ευρώπη. Θεωρούν ότι η «ανυπακοή» στην Ευρώπη, που προτείνει ο Μελανσόν, είναι ανιστόρητη και βλαβερή, αφού στη δημιουργία της σημερινής ΕΕ έχουν συμβάλει αποφασιστικά τόσο η γαλλική δεξιά όσο και η γαλλική αριστερά.
Τις απόψεις αυτές προσυπογράφουν άλλωστε και σχεδόν όλες οι ιστορικές προσωπικότητες του Σοσιαλιστικού Κόμματος και των Οικολόγων, με πρώτους τον Φρανσουά Ολάντ και τον Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ.
Έναντι αυτής της επιχειρηματολογίας και με κάποια πίστη στις γαλλικές παραδόσεις, ο Ζαν-Λικ Μελανσόν αντιτείνει ότι «η Αριστερά είμαι Εγώ» και θεωρεί πως κατάφερε να κλείσει ένα ρήγμα εκατό ετών, δηλαδή τη διάσπασή της σε σοσιαλιστές και κομμουνιστές. Επιχειρηματολογεί υπέρ της παραβίασης των «κοινοτικών κεκτημένων», όταν έρχονται σε αντίθεση με τα κεκτημένα των εργαζόμενων, κατηγορεί την προεδρική πλειοψηφία για τις ροπές της προς τον νεοφιλελευθερισμό και προβάλλει απόψεις, όπως του παγκόσμιου φήμης Γάλλου οικονομολόγου Τομά Πικετί, ο οποίος με άρθρο του στην εφημερίδα Le Monde χαιρέτισε το οικονομικό πρόγραμμα του Μελανσόν κυρίως σε σχέση με τη φορολόγηση των μεγάλων περιουσιών. Ωστόσο, σε ό,τι αφορά τα ευρωπαϊκά ζητήματα, η Λαϊκή Ένωση εμφανίζεται με μάλλον μετριοπαθείς θέσεις λέγοντας πως θέμα αποχώρησης της Γαλλίας από την ενωμένη Ευρώπη δεν υφίσταται, ενώ την Τρίτη δεν διαφώνησε ριζικά ούτε με τις θέσεις του Μακρόν περί αναθεώρησης των ευρωπαϊκών Συνθηκών.
Τέλος, σε ό,τι αφορά την προς το παρόν απούσα από την προεκλογική εκστρατεία Μαρίν Λεπέν, επιστρέφοντας την Τρίτη από τις διακοπές της εκτίμησε ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση να γίνει ο Μελανσόν πρωθυπουργός, όπως ο τελευταίος έχει δηλώσει ότι επιθυμεί, ενώ, σχολιάζοντας τις εκκλήσεις του έτερου ακροδεξιού Ερίκ Ζεμούρ για κοινή κάθοδο στις εκλογές, δήλωσε πως «δεν πωλείται».
Αίνιγμα η πρόταση Μακρόν για πρωθυπουργό
Ενισχυμένος από την νίκη του στις προεδρικές εκλογές, ο Γάλλος πρόεδρος θα πρέπει τώρα να αποκαλύψει το όνομα του μελλοντικού πρωθυπουργού με τα μάτια στις δύσκολες κάλπες σε μία κατακερματισμένη πολιτικά χώρα, εν μέσω ενός πολιτικού τοπίου σε διαδικασία εκ βάθρων ανασύνθεσης.
Ο επανεκλεγείς πρόεδρος καλείται να δώσει τέλος στο σασπένς, αποκαλύπτοντας τον επικεφαλής της επόμενης κυβέρνησης μέχρι τα μεσάνυκτα της Παρασκευής, όταν ολοκληρώνεται η πρώτη του πενταετής προεδρική θητεία και αρχίζει η δεύτερη. Ο νέος πρωθυπουργός θα βρεθεί στην πρώτη γραμμή της προεκλογικής εκστρατείας για τις βουλευτικές εκλογές της 12ης και 19ης Ιουνίου.
Προς το παρόν, ο Μακρόν σιωπά και αρκείται να διαβεβαιώνει ότι έχει ήδη κάνει την επιλογή του για την αντικατάσταση του Ζαν Καστέξ. Τίποτε δεν τον υποχρεώνει να αποκαλύψει το όνομα του πρωθυπουργού και την σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου πριν από τις βουλευτικές εκλογές. Ομως η φημολογία εντείνεται με βάση και το πορτρέτο που ο ίδιος ο πρόεδρος έχει διαμορφώσει: μάλλον γυναίκα, με άρωμα κοινωνικής, περιβαλλοντικής και αναπτυξιακής πολιτικής.
Αφού ορκίστηκε το περασμένο Σάββατο κατά την διάρκεια λιτής, αλλά υψηλού συμβολισμού τελετής, ο Εμανουέλ Μακρόν «παίζει με το ημερολόγιο» και επιθυμεί μία «σύντομη προεκλογική εκστρατεία», έλεγε πρόσφατα υπουργός της κυβέρνησής του.
Ο φιλελεύθερος κεντρώος ηγέτης λέει ότι θέλει «να εφεύρει μία νέα μέθοδο, μακριά από τα χρησιμοποιημένα έθιμα και χορογραφίες» για να κυβερνήσει «σχεδιάζοντας, μεταρρυθμίζοντας και ενώνοντας» περισσότερο τους συμπολίτες του. Η επιλογή του πρωθυπουργού θα στείλει τα πρώτα μηνύματα προς αυτήν την κατεύθυνση.
Η τελευταία πενταετία ήταν γεμάτη κρίσεις, από τις αντισυστημικές κινητοποιήσεις των «κίτρινων γιλέκων» μέχρι την πανδημία της COVID-19. Και το άμεσο μέλλον προβλέπεται θερμό με την προοπτική της μεγάλης μεταρρύθμισης των συντάξεων, το φθινόπωρο, σε συνδυασμό με το πληθωριστικό κύμα, χωρίς προηγούμενο τις πρόσφατες δεκαετίες, που πλήττει τους Γάλλους απευθείας στο πορτοφόλι.
Οι προεδρικές εκλογές που σημαδεύτηκαν επίσης από τον πόλεμο στην Ουκρανία έδειξαν ισχυρές τάσεις απόρριψης του συστήματος και δημοκρατικής απάθειας, που εκφράσθηκε με ρεκόρ αποχής (28%).
Ολα τα μάτια στις βουλευτικές
Κατά συνέπεια, οι βουλευτικές εκλογές θα είναι καθοριστικές για την νέα προεδρική θητεία.
Από το 2002, και την εισαγωγή της πενταετούς θητείας, «οι βουλευτικές εκλογές είναι συνυφασμένες με τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών», τονίζει ο Φρεντερίκ Νταμπί, διευθυντής του ινστιτούτου δημοσκοπήσεων Ifop, σύμφωνα με τον οποίο, κατά παράδοσιν, οι ψηφοφόροι επικυρώνουν στις βουλευτικές τις επιλογές που έκαναν στις προεδρικές.
Προσθέτει ωστόσο ότι υπάρχουν πολλοί αστάθμητοι παράγοντες που μπορούν να αναιρέσουν το κλασικό αυτό σχήμα, όπως μία μακρά προεκλογική εκστρατεία μαζί με την ανασύνθεση του πολιτικού τοπίου.
Αν και, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, η προεδρική πλειοψηφία εκκινεί από πλεονεκτική θέση, η αριστερή αντιπολίτευση υπό τον Μελανσόν καλλιεργεί την ελπίδα της εκλογικής νίκης που θα αναγκάσει σε συγκατοίκηση τον πρόεδρο της Γαλλίας για πρώτη φορά από το 2002.
Ανέκαθεν διαιρεμένη, η γαλλική Αριστερά - οικολόγοι, κομμουνιστές, σοσιαλιστές - συνασπίσθηκε πίσω από τον Μελανσόν και την Ανυπότακτη Γαλλία του υπό την ονομασία Nupes (Νέα Λαϊκή Οικολογική και Κοινωνική Ένωση). Ομως οι αναλυτές δεν θεωρούν πιθανή μια τέτοια εκλογική νίκη. Ο Νταμπί την θεωρεί ανέφικτη. «Η Αριστερά εκκινεί από τόσο χαμηλή βάση (...) ώστε η εξασφάλιση πλειοψηφίας στην Εθνοσυνέλευση φαίνεται απίθανη», ακόμη και αν η Αριστερά θα μπορούσε να αναδειχθεί, όπως προβλέπει πρόσφατη δημοσκόπηση των OpinionWay-KeaPartners, πρώτη δύναμη της γαλλικής αντιπολίτευσης.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΑπό την πλευρά της άκρας δεξιάς, το κόμμα της Λεπέν ρίχνεται στην προεκλογική εκστρατεία με την ελπίδα της μαζικής εισόδου στην γαλλική Εθνοσυνέλευση, στον απόηχο της ιστορικής επίδοσης στις προεδρικές. Το κόμμα διαθέτει οκτώ έδρες στην απερχόμενη βουλή.
Τόσο για τους μεν όσο και για τους δε, όλα εξαρτώνται από την συμμετοχή των Γάλλων στην ψηφοφορία των βουλευτικών εκλογών. Κατά παράδοσιν, οι βουλευτικές εκλογές κινητοποιούν λιγότερο τους ψηφοφόρους, προειδοποιεί ο διευθυντής του Ifop.