Ρούμπεν Έστλουντ: «Μου αρέσει να επιτίθεμαι σε κάτι για το οποίο υπάρχει συναίνεση στην εποχή μας»

Γιώργος Μητρόπουλος
Γιώργος Μητρόπουλος Πνευματικά Δικαιώματα Euronews
Από Γιώργος Μητρόπουλος
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button
Αντιγραφή/Επικόλληση το λινκ του βίντεο πιο κάτω:Copy to clipboardCopied

Ο βραβευμένος με Χρυσό Φοίνικα Σουηδός σκηνοθέτης μιλά για την τελευταία του ταινία, «Το Τρίγωνο της Θλίψης», που βγαίνει στους ελληνικούς κινηματογράφους στις 18 Σεπτεμβρίου.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Στο «Τρίγωνο της Θλίψης», τον πολυσυζητημένο Χρυσό Φοίνικα του φετινού φεστιβάλ κινηματογράφου Καννών, δύο διάσημα μοντέλα μόδας, ο Καρλ και η Γιάγια προσπαθούν να λύσουν τα θέματα της σχέσης τους. Βρίσκονται προσκεκλημένοι σε μια πολυτελή θαλαμηγό, τη διάσημη Χριστίνα του Αριστοτέλη Ωνάση, μαζί με υπερπλούσιους επιβάτες, έναν Ρώσο ολιγάρχη και έναν αλκοολικό καπετάνιο. Όλοι μαζί θα πάρουν μέρος σε ένα αξέχαστο δείπνο, που θα χαλάσει λόγω θαλασσοταραχής.

Το πλοίο βυθίζεται μετά από τρομοκρατική επίθεση και κάποιοι από τους επιβάτες θα βρεθούν σε ένα έρημο νησί, με μια από τις καθαρίστριες του γιοτ. Είναι η μόνη που ξέρει να ψαρεύει και να ανάβει φωτιά. Η ιεραρχία θα ανατραπεί και όλοι θα αναγκαστούν να υιοθετήσουν νέους ρόλους.

Η νέα ταινία του Ρούμπεν Έστλουντ είναι μια ανελέητη σάτιρα για τις κοινωνικές τάξεις στη σύγχρονη εποχή, για την ρευστότητα των ανθρωπίνων σχέσεων, την υποκρισία και την κενότητα, για τη σχέση ομορφιάς και εξουσίας. Ο Σουηδός κινηματογραφιστής ήρθε στην Ελλάδα για την πρεμιέρα της βραβευμένης ταινίας του στη χώρα μας. 

Ρούμπεν Έστλουντ
«Το Τρίγωνο της Θλίψης»Ρούμπεν Έστλουντ

-Κεντρικό στοιχείο στη νέα σας ταινία είναι η ομορφιά ως διαβατήριο κοινωνικής ανέλιξης, αλλά και ως στοιχείο που «χρησιμοποιείται» για να αλλάξει τη ζωή των ανθρώπων, που την κατέχουν.

Νομίζω ότι το θέμα της ομορφιάς έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Εκτός από τα χρήματα και την εκπαίδευση, η ομορφιά μπορεί να σε βοηθήσει να βγεις κερδισμένος από τη γενετική λοταρία. Μπορεί να σου προσφέρει ένα εισιτήριο να ανέλθεις στην κοινωνία. Αυτό είναι πολύ προφανές όταν βλέπουμε τον κόσμο των μοντέλων. Προέρχονται από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις. Η καριέρα τους μπορεί να τους οδηγήσει ξαφνικά στα υψηλότερα στρώματα. Αυτό που είναι οδυνηρό για τα μοντέλα είναι ότι η επαγγελματική τους διαδρομή είναι πολύ σύντομη. Οπότε τι κάνεις μετά από κάποια χρόνια, όταν έχεις δουλέψει ως μοντέλο; Επιστρέφεις πίσω στην πόλη που γεννήθηκες; Οι γυναίκες μοντέλα έχουν μια προσέγγιση του στυλ ότι θα γίνω μια γυναίκα τρόπαιο. Θα παντρευτώ κάποιον πλούσιο. Έτσι θα φύγω από τον συγκεκριμένο χώρο, αλλά θα διατηρήσω τον τρόπο ζωής που έχω συνηθίσει. Με ενδιέφερε λοιπόν πολύ αυτό το ζήτημα. Ήθελα να μελετήσω την ομορφιά ως ένα είδος νομίσματος. Εξετάζω λοιπόν την ομορφιά ως ανταλλακτική αξία στον κόσμο της μόδας, σε μια πολυτελή θαλαμηγό και μετά σε ένα έρημο νησί. Αυτά είναι τα τρία διαφορετικά περιβάλλοντα, όπου μελετώ αυτό το ζήτημα.

Ρούμπεν Έστλουντ
«Το Τρίγωνο της Θλίψης»Ρούμπεν Έστλουντ

-Στο φιλμ, η συμπεριφορά των χαρακτήρων καθορίζεται ανάλογα με τη θέση τους στην κοινωνική ιεραρχία. Μοιάζει σαν ο Καρλ Μαρξ να παραμένει επίκαιρος, χάρη επίσης στον καπετάνιο του πολυτελούς γιοτ, που ερμηνεύει καταπληκτικά ο Γούντι Χάρελσον.

Ο Μαρξ είχε 100% δίκιο. Η ταινία βασίζεται πολύ και έχει αντλήσει έμπνευση από τις μαρξιστικές θεωρίες. Πιστεύω ότι δεν μπορεί να υπάρξει πετυχημένος επιχειρηματίας σ’ αυτόν τον κόσμο, αν δεν γνωρίζει καλά για τις μαρξιστικές θεωρίες. Γιατί αυτές μας μαθαίνουν πράγματα για την ανθρώπινη συμπεριφορά. Και πρέπει να γνωρίζεις και να κατανοείς καλά την ανθρώπινη συμπεριφορά, αν θέλεις να βγάλεις πολλά χρήματα και να πουλήσεις αγαθά. Θεωρώ ότι έχουμε πολλά να μάθουμε από τις θεωρίες του. Δεν δείχνει με το δάκτυλο το άτομο. Το τοποθετεί σε ένα πλαίσιο, όπως για παράδειγμα μια οικονομική δομή. Ναι εντάξει! Αν είσαι στην κορυφή, θα καταχραστείς ίσως την εξουσία σου, αν σου δοθεί η δυνατότητα. Εάν βρίσκεσαι στο κάτω μέρος της πυραμίδας, θα έχεις μια άλλη σχέση με την οικονομική ιεραρχία. Δεν λέει ποτέ ότι αυτό οφείλεται στο άτομο. Έχει να κάνει με την δομή της κοινωνίας.

-Κάθε ταινία σας είναι μια διεισδυτική μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς, ένα μάθημα κοινωνικής ανατομίας του ατόμου και των καταστάσεων που ζει στο σύγχρονο κόσμο. Τι σας ελκύει σ' αυτό;

Ασχολούμαστε τόσο πολύ με τις ανθρώπινες σχέσεις και με το να είμαστε άνθρωποι και είμαστε τόσο εκπαιδευμένοι στην κοινωνική συναναστροφή, ώστε τρομάζουμε πολύ όταν ξαφνικά παύει να ισχύει το κοινωνικό συμβόλαιο. Δεν ξέρουμε πώς να συμπεριφερθούμε. Πώς λοιπόν να μην δείχνω ενδιαφέρον για την ανθρώπινη συμπεριφορά; Πρέπει να γίνουμε ειδικοί σ’ αυτήν, γιατί πρέπει να ξέρουμε πώς να ζούμε με τον εαυτό μας. Πιστεύω ότι υπάρχει πολύ χιούμορ, όταν εστιάζεις σε μια κατάσταση που λέει κάτι για τους ανθρώπους. Εάν δούμε για παράδειγμα τα κοινωνικά πειράματα, υπάρχει πολύ χιούμορ σ’ αυτά. Μπορεί αυτά τα πειράματα να είναι μερικές φορές απαίσια, αλλά ταυτόχρονα είναι παράλογα και αστεία. Πολλές stand-up comedy ασχολούνται με την ανθρώπινη συμπεριφορά. Είναι πηγή για ενδιαφέρουσες συζητήσεις αλλά και ψυχαγωγικές καταστάσεις.

-Δεν σκηνοθετείτε όμως απλά σάτιρες ή μαύρες κωμωδίες. Οι ταινίες «μπαίνουν» και σε άλλα κινηματογραφικά είδη. Έχουν και άλλες διαστάσεις και αναφορές.

Εγώ δεν θα αποκαλούσα τις ταινίες μου σάτιρες, αν δεν είχα σκοπό να τονίσω στο κοινό ότι επιτρέπεται να γελάσει. Θεωρώ ότι οι ταινίες μου πρέπει να είναι λίγο σαν την πραγματική ζωή, η οποία μπορεί να είναι ταυτόχρονα κωμική και τραγική. Αν στις τραγικές καταστάσεις κάνουμε λίγο πίσω και δούμε πώς τις αντιμετωπίζουμε, σας υπόσχομαι ότι θα βρείτε κωμικά στοιχεία σε όσα συμβαίνουν. Ο στόχος μου, ως σκηνοθέτης, είναι φυσικά το κοινό να αναφέρεται στις ταινίες μου, ως ταινίες του Ρούμπεν Έστλουντ και όχι ενός συγκεκριμένου κινηματογραφικού είδους.

-Ποιοι είναι οι άνθρωποι, οι σκηνοθέτες που σας έχουν επηρεάσει ή έχετε αντλήσει έμπνευση από τη δουλειά τους;

Ο Λάρι Ντέιβιντ και ο Μίκαελ Χάνεκε. Είναι αλήθεια! Πάντα θαύμαζα τις ταινίες του Μίκαελ Χάνεκε, γιατί έχουν γίνει με εξαιρετική ακρίβεια. Έχουν τρομερό σασπένς. Είναι πάντα ψυχαγωγικές, ακόμη κι όταν εστιάζουν σε πολύ σοβαρά ζητήματα. Δεν είναι για μένα σκηνοθέτης arthouse ταινιών. Έχει τη δική του ταυτότητα. Με εμπνέει πολύ ο Λάρι Ντέιβιντ, γιατί έχει το μοναδικό ταλέντο να βρίσκει σε μικρές καταστάσεις, όπου δεν υπάρχει κάποιος φυσικός κίνδυνος, τον κοινωνικό κίνδυνο. Οι κωμωδίες που κάνει στις τηλεοπτικές του εκπομπές είναι φανταστικές. Μακάρι να καταφέρω να συνδυάσω στις ταινίες μου αυτούς τους δύο, τον Λάρι Ντέιβιντ και τον Μίκαελ Χάνεκε. Υπήρξε μια κριτική, νομίζω για «Το Τετράγωνο», που αναφερόταν σ’ αυτούς. Με χαροποίησε ιδιαίτερα.

Ρούμπεν Έστλουντ
«Το Τρίγωνο της Θλίψης»Ρούμπεν Έστλουντ

-Εγώ φανταζόμουν ότι όσον αφορά στο Τρίγωνο της Θλίψης θα μου λέγατε τον Λουις Μπουνιουέλ.

Έχω αναφερθεί πολύ στον Μπουνιουέλ. Για να εξηγήσω στο σημερινό κοινό ποιος ήταν, θα του έλεγα ότι είναι ένας συνδυασμός του Λάρι Ντέιβιντ και του Μίκαελ Χάνεκε. Το ζήτημα με τον Μπουνιουέλ είναι ότι ήταν άγριος και παράλληλα ψυχαγωγικός. Έκανε κι αυτός μια ταινία για μια παρέα μεγαλοαστών που θέλουν να δειπνήσουν. Μια ολόκληρη ταινία με αυτό το θέμα. Και αυτή έχει τον καλύτερο τίτλο του κόσμου: «Η κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας». Μια άλλη πηγή έμπνευσης για μένα σε σχέση με αυτή την ταινία μου, ήταν η Λίνα Βερτμίλερ που γύρισε την ταινία «Η κυρία και ο ναύτης». Μια πλούσια επιβάτις παγιδεύεται σε ένα έρημο νησί με έναν ναύτη του γιοτ. Και αυτή μελετά την ιεραρχία που ανατρέπεται, όταν οι δυο τους βρίσκονται στο απομονωμένο νησί.

-«Το Τρίγωνο της θλίψης» είναι το τρίτο μέρος μιας κινηματογραφικής τριλογίας, που έχει να κάνει με τις ανθρώπινες σχέσεις, την ανατροπή της τάξης των πραγμάτων και το ανδρικό πρότυπο στον κόσμο μας. Προηγήθηκαν η «Ανωτέρα Βία» το 2014 και «Το Τετράγωνο», το 2017. Ποια είναι η αφετηρία σας και πώς αυτές οι τρεις ταινίες συνθέτουν τελικά ένα κοινό σύμπαν;

Η αφετηρία μου είναι διαφορετική σε κάθε ταινία. Θέλω πάντα να επιτεθώ σε κάτι για το οποίο υπάρχει συναίνεση στην εποχή μας, μια ιδέα σε σχέση με το ποιοι είμαστε, με την οποία εγώ δεν συμφωνώ. Για παράδειγμα, «Το Τρίγωνο της Θλίψης» ξεκίνησε την εποχή του κινήματος #metoo. Αισθανόμουν ότι υπήρχε έλλειμμα συζήτησης για το ζήτημα της σεξουαλικότητας και της ομορφιάς, ως ανταλλακτικές αξίες. Αν δεν συζητήσουμε αυτό το θέμα μαζί με τα άλλα ζητήματα που απασχολούν το #metoo, τότε δεν θα το καταλάβουμε ολοκληρωμένα. Θεωρώ ότι το #metoo ήταν ένα σπουδαίο κίνημα, αλλά την ίδια στιγμή για να κατανοήσουμε διάφορα, πρέπει να μιλήσουμε γι’ αυτά από οικονομική ή «ανταλλακτική» σκοπιά. Γι’ αυτό θεώρησα ενδιαφέρον να αντιστρέψω στην ταινία την κοινωνική ιεραρχία των προσώπων και να μιλήσω για άνδρες που χρησιμοποιούν την ομορφιά και την σεξουαλικότητα, για να πετύχουν κάτι. 

Στην «Ανωτέρα Βία» για παράδειγμα, η αφετηρία ήταν ο πατέρας μιας οικογένειας, που το βάζει στα πόδια, αντί να κάτσει και να την προστατεύσει από μια χιονοστιβάδα. Δεν ανταποκρίθηκε λοιπόν στις πολιτισμικές προσδοκίες του τι σημαίνει να είσαι άνδρας. Η δική μου άποψη ήταν ότι δεν μπορείς να τον κατηγορήσεις, γιατί αντέδρασε, ακολουθώντας το ένστικτο της επιβίωσης. Όλοι οι άλλοι που άκουγαν γι’ αυτή την περίπτωση, έλεγαν ότι είναι δειλός και κάθαρμα. Εγώ έλεγα: Λυπάμαι, αλλά δεν ξέρει τι να κάνει, όταν βρίσκεται σ’ αυτή την συγκυρία. Στη συνέχεια σκέφτηκα ότι θα έχει ενδιαφέρον να δω γιατί έχουμε αυτή την παράλογη προσδοκία από έναν άνδρα, όταν βρίσκεται σε μια στιγμή που υπεισέρχεται το ένστικτο επιβίωσης. Πάντα λοιπόν στις ταινίες μου είναι κάτι που έρχεται κάπως σε σύγκρουση με τις προσδοκίες που έχουμε από εμάς τους ίδιους. 

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Στο «Τετράγωνο», το θέμα μου ήταν η ευθύνη. Ποια είναι η δική μου ανθρώπινη ευθύνη σε σχέση με τον συνάνθρωπο; Είμαι υπεύθυνος, ως άτομο, για τους ζητιάνους που έχουμε στις πόλεις ή πρέπει η κοινωνία να τους φροντίσει και να διαχειριστεί αυτό το πρόβλημα; Προσπαθώ πάντα να βρω εκείνο το σημείο, που δεν ξέρω τι να κάνω με μια κατάσταση και ξεκινώ να το ερευνώ.

-Πέρα από την κοινωνική θέση του άνδρα, όπως την είδαμε να σκιαγραφείτε στις τρεις ταινίες σας, σας έχει κινήσει το ενδιαφέρον να ασχοληθείτε με την αντίστοιχη θέση της γυναίκας;

Ναι! Δεν σκοπεύω να τους φερθώ ευγενικά. Σας το υπόσχομαι! Θα είμαι το ίδιο σκληρός μαζί τους, όπως είμαι με τους άνδρες. Θα είχε τεράστιο ενδιαφέρον να ασχοληθώ με το τι σημαίνει να είσαι γυναίκα και με τις πολιτισμικές προσδοκίες που υπάρχουν από μια γυναίκα. Και ποιο είναι το πρόβλημα που έχουν οι γυναίκες με τη διαχείριση αυτού του ζητήματος. Δεν πρόκειται να το κάνω στην επόμενη ταινία μου. Ίσως στην παρεπόμενη.

-Με τι έχει κάνει η επόμενη ταινία σας;

Ονομάζεται «The entertainment system is down». Λαμβάνει χώρα σε μια πτήση μεγάλης απόστασης. Αμέσως μετά την απογείωση του αεροπλάνου, το πλήρωμα ανακοινώνει στους επιβάτες της πτήσης, ότι το σύστημα ψυχαγωγίας δυστυχώς δεν λειτουργεί. Είναι αναγκασμένοι να πετάξουν για 15 ώρες, χωρίς καμιά ψηφιακό πρόγραμμα ψυχαγωγίας. Με ενδιαφέρει να δω τον σύγχρονο άνθρωπο να αντιμετωπίζει μια τέτοια κατάσταση.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Ρούμπεν Έστλουντ
«Το Τρίγωνο της Θλίψης»Ρούμπεν Έστλουντ

-Πώς ήταν η συνεργασία σας με τους Έλληνες παραγωγούς σας της Heretic και πώς πήγαν τα γυρίσματα στην Χιλιαδού;

Το έχω πει ξανά και το δηλώνω ξανά απερίφραστα: ήταν ένα από τα καλύτερα γυρίσματα που έχω κάνει μέχρι τώρα στην καριέρα μου. Είχαμε εξαιρετική συνεργασία με την εταιρία παραγωγής στην Ελλάδα. Το διασκεδάσαμε τόσο πολύ που ανατινάξαμε την θαλαμηγό Χριστίνα του Ωνάση. Τα γυρίσματα στην Χιλιαδού πήγαν εκπληκτικά. Η συγκεκριμένη παραλία είχε καταπληκτικό περιβάλλον. Οι άνθρωποι στην Χιλιαδού μας βοήθησαν πολύ, στην περίοδο των γυρισμάτων. Ήταν σαν να βρισκόμασταν σε ένα φυσικό στούντιο, γιατί μπορούσαμε να κάνουμε όλα αυτά που θέλαμε.

Η ταινία κάνει πανελλήνια πρεμιέρα, παρουσία του σκηνοθέτη της, την Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου στην Χιλιαδού στην Εύβοια, όπου γυρίστηκε κι ένα σημαντικό μέρος της. Η υπαίθρια προβολή γίνεται στο πλαίσιο του 28ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας, Νύχτες Πρεμιέρας. «Το Τρίγωνο της Θλίψης» βγαίνει στους ελληνικούς κινηματογράφους από την Feelgood την Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου.

*Η συνέντευξη με τον Ρούμπεν Έστλουντ έγινε στο ξενοδοχείο NJV Athens Plaza

Ρούμπεν Έστλουντ
«Το Τρίγωνο της Θλίψης»Ρούμπεν Έστλουντ

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΑΙΝΙΑΣ

ΤΟ ΤΡΙΓΩΝΟ ΤΗΣ ΘΛΙΨΗΣ

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Σενάριο/Σκηνοθεσία: Ruben Östlund

Παίζουν: Harris Dickinson, Charlbi Dean, Woody Harrelson, Vicki Berlin, Henrik Dorsin, Zlatko Burić, Jean-Christophe Folly, Iris Berben, Dolly De Leon, Sunnyi Melles, Amanda Walker, Oliver Ford Davies, Arvin Kananian, Carolina Gynning, Ralph Schicha

Διεύθυνση Φωτογραφίας: Fredrik Wenzel

Σχεδιασμός Παραγωγής: Josefin Åsberg

Κοστούμια: Sofie Krunegård

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Μοντάζ: Ruben Östlund, Mikel Cee Karlsson

Διάρκεια: 142΄

Η ταινία σε νούμερα

Αριθμός ηθοποιών που ήταν υποψήφιοι για τον ρόλο του πρωταγωνιστή, Carl : 120

Μέσος αριθμός λήψεων ανά πλάνο: 23

Διάρκεια υλικού γυρισμάτων: 171 ώρες

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Διάρκεια μοντάζ: 22 μήνες

Μέρες γυρισμάτων: 73 μέρες κατά τη διάρκεια 3 περιόδων (19.02.2020 –

26.03.2020 στη Σουηδία / 27.06.2020 – 03.07.2020 στη Σουηδία /

18.09.2020 – 13.11.2020 στην Ελλάδα)

Αριθμός τεστ για Covid κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων: 1.061/όλα αρνητικά

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Ρούμπεν Έστλουντ
«Το Τρίγωνο της Θλίψης»Ρούμπεν Έστλουντ
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

Κάννες 2022: Ο Χρυσός Φοίνικας στο «Τρίγωνο της λύπης» του Ρούμπεν Έστλουντ

Ευρωπαϊκά Βραβεία Κινηματογράφου στο «Τετραγώνο»

Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης: Τιμώμενος ο Ρούμπεν Έστλουντ