Μπορούν τα ευρωπαϊκά κονδύλια για τη μεταπανδημική εποχή να γεφυρώσουν το χάσμα που χωρίζει τον εύπορο ιταλικό Βορρά από τον οικονομικά αδύναμο Νότο;
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ αξιοποίηση των χρημάτων του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ βρίσκεται στην κορυφή της προεκλογικής ατζέντας στην Ιταλία, με κάποιων εκ των υποψηφίων να εξαγγέλλουν αναθεώρηση του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης.
Αν κάποιος θέλει να καταλάβει γιατί η Ιταλία παίρνει τη μερίδα του λέοντος από τα ευρωπαϊκά κονδύλια που σχετίζονται με την πανδημία, αρκεί να κοιτάξει τον Νότο της χώρας. Το 40% των χρημάτων κατευθύνονται προς τα εκεί και η πλειοψηφία αυτών στη Σικελία.
Αρκούν όμως τα χρήματα αυτά για να γεφυρώσουν το «Μετζοτζιόρνο», δηλαδή το χάσμα μεταξύ του εύπορου Βορρά και του ασθμαίνοντος Νότου;
Για να βρούμε την απάντηση, πήγαμε στη Σικελία, όπου η επένδυση στις υποδομές θεωρείται κρίσιμης σημασίας για να τονωθεί η ανάπτυξη. Τα χρήματα θα συνδράμουν στην ολοκλήρωση έργων που έχουν βαλτώσει, όπως αυτή σιδηροδρομική γραμμή που ενώνει πόλεις-κλειδιά της περιοχής.
Όπως μας λέει ο περιφερειακός υπουργός της Σικελίας αρμόδιος για τις υποδομές Μάρκο Φαλκόνε, «από τη μία δεν υπάρχουν αρκετά εργατικά χέρια και η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει κάπως να οργανωθεί. Από την άλλη και αντίθετα από το αρχικό σχέδιο, τα εθνικά κονδύλια ανάκαμψης δεν αρκούν για να καλύψουν όλες τις ανάγκες στις υποδομές. Αν δρόμοι και αυτοκινητόδρομοι μείνουν εκτός και οι παρεμβάσεις αφορούν μόνο ένα κομμάτι του σιδηροδρομικού δικτύου, ο κίνδυνος είναι να μην πιαστεί ο στόχος».
Περισσότερα από 230 εκατομμύρια ευρώ επενδύθηκαν κυρίως σε προγράμματα κοινωνικής στέγασης. Κάποια από αυτά τα κτίρια βρίσκονται σε μια υποβαθμισμένη συνοικία έξω από την Κατάνια - Και δεν είναι τα μόνα.
Έργα που χρηματοδοτούνται με πανδημικά κονδύλια περιλαμβάνουν ακίνητα της μαφίας που έχουν κατασχθεί, όπως έναν χώρο που παλιότερο ήταν σούπερ μάρκετ και στη δεκαετία του '80 ανήκε σε έναν από τους ισχυρότερους νονούς. Ο χώρος έχει εμβαδό που ξεπερνά τα 600 τετραγωνικά μέτρα και στη θέση του θα ανεγερθεί μια εγκατάσταση που θα βοηθά ευάλωτες οικογένειες.
«Είναι ένα σύμβολο της μάχης κατά του οργανωμένου εγκλήματος που θα αξιοποιηθεί για τη στήριξη πολλών ευάλωτων κατοίκων που ζουν σε αυτήν την περιοχή. Οι εγκληματικές οργανώσεις είναι ακόμα ισχυρές και συνηθίζουν να στρατολογούν νέους, οι οποίοι με τη σειρά τους γίνονται και αυτοί εγκληματίες», μας λέει ο αρμόδιος για τα κατασχεμένα της μαφίας αντιδήμαρχος της Κατάνια Μικέλε Κριστάλντι.
Δεν πρόκειται, ωστόσο, μόνο για ένα ζήτημα ποσότητας, όπως ξεκαθαρίζει ο καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας του Πανεπιστημίου της Κατάνια Μαουρίτσιο Καζέρτα.
«Το πρόβλημα είναι το πώς αυτά τα κονδύλια θα δώσουν απτά αποτελέσματα. Αυτό απαιτεί οργανωτικές δεξιότητες, ξεκάθαρους κανόνες και διαφάνεια στις δημόσιες διοικητικές διαδικασίες. Όλες αυτές οι πτυχές λείπουν από εδώ. Δεν αρκεί απλά μια τραπεζική συναλλαγή. Είναι μόνο το σημείο εκκίνησης και πολύ απλά πρέπει να δείξουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση ότι το έχουμε», σύμφωνα με τον Καζέρτα.
Όπως όλα δείχνουν, η αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης στη νότια Ιταλία θα χρειαστεί πολλά χρόνια. Σίγουρα ο χρονικός της ορίζοντας υπερβαίνει αυτόν του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης.