COP27: Ανακούφιση και απογοήτευση για το τελικό ανακοινωθέν

COP27
COP27 Πνευματικά Δικαιώματα Peter Dejong/Copyright 2022 The AP. All rights reserved
Από Πάνος Κιτσικόπουλος
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button
Αντιγραφή/Επικόλληση το λινκ του βίντεο πιο κάτω:Copy to clipboardCopied

Η συμφωνία σύστασης ειδικού ταμείου που θα συνδράμει φτωχές χώρες κατά της κλιματικής κρίσης ικανοποίησε, όμως η απουσία στόχων για τη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου απογοητεύει.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Έπειτα από μακρές και δύσκολες διαπραγματεύσεις, οι οποίες οδήγησαν στην παράταση της διάσκεψης του ΟΗΕ για το Κλίμα, η COP27 ολοκληρώθηκε τα ξημερώματα της Κυριακής, αφού υιοθέτησε μια αμφιλεγόμενη τελική ανακοίνωση, η οποία περιλαμβάνει για πρώτη φορά την παροχή βοήθειας στις φτωχές χώρες που πλήττονται περισσότερο από την κλιματική αλλαγή, αλλά όχι νέους στόχους για τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου.

Έπειτα από περισσότερες από δύο εβδομάδες, η COP27 που διεξαγόταν στο Σαρμ ελ Σέιχ της Αιγύπτου ολοκληρώθηκε με δύο ημέρες καθυστέρηση σε σχέση με το ανακοινωμένο πρόγραμμα, γεγονός που την καθιστά μία από τις πιο μακρές διασκέψεις για το Κλίμα στην ιστορία.

«Δεν ήταν εύκολο», αλλά «τελικά εκπληρώσαμε την αποστολή μας», δήλωσε o Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών Σαμέχ Σούκρι που προήδρευσε της COP27.

Ανοίγοντας τις εργασίες της ολομέλειας, ο Σούκρι «εκλιπάρησε» τις αντιπροσωπείες να εγκρίνουν «το σχέδιο αποφάσεων που θα σας παρουσιάσω», καθώς όλος ο κόσμος «μας παρακολουθεί». «Σας παροτρύνω όλους να αρθείτε στο ύψος των προσδοκιών που εναποτέθηκαν σε εμάς από τη διεθνή κοινότητα, ειδικά από εκείνους που είναι πιο ευάλωτοι, παρότι συνέβαλαν λιγότερο στην κλιματική αλλαγή».

Η τελική ανακοίνωση, καρπός πολλών συμβιβασμών, έγινε τελικά δεκτή ομόφωνα και ζητεί τη «γρήγορη» μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, αλλά δεν περιλαμβάνει κανέναν νέο στόχο σε σχέση με την προηγούμενη COP της Γλασκώβης. «Πρέπει να μειώσουμε δραστικά τις εκπομπές τώρα και αυτό είναι ένα ερώτημα στο οποίο αυτή η COP δεν απάντησε», σχολίασε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

Η ΕΕ δήλωσε «απογοητευμένη» το πρωί της Κυριακής από την απουσία φιλοδοξίας για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου. Εκτιμώντας ότι «αυτή τη δεκαετία» πρέπει να γίνει κάτι για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, διαφορετικά θα είναι αργά, ο αντιπρόεδρος της ΕΕ Φρανς Τίμερμανς επέκρινε την ανακοίνωση της COP27, σχολιάζοντας ότι «αυτό που έχουμε μπροστά μας δεν είναι ένα επαρκές βήμα για τους ανθρώπους και τον πλανήτη». «Δεν προβλέπει αρκετές επιπλέον προσπάθειες από τους βασικούς ρυπαντές, προκειμένου να αυξήσουν και να επιταχύνουν τη μείωση των εκπομπών» των αερίων του θερμοκηπίου, τόνισε.

Ωστόσο η τελική ανακοίνωση προβλέπει τη δημιουργία ενός ταμείου για την κάλυψη των «απωλειών και των ζημιών» που έχουν ήδη υποστεί οι «ιδιαίτερα ευάλωτες» φτωχές χώρες εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Μια απόφαση που υποδέχθηκαν με επευφημίες πολλές αντιπροσωπείες και η οποία χαρακτηρίζεται «ιστορική» από όσους την υποστηρίζουν.

Το ζήτημα αυτό απειλούσε να εκτροχιάσει την COP27. Δεν τέθηκε στην ημερήσια διάταξη της διάσκεψης παρά την τελευταία στιγμή, μετά τους πολλούς δισταγμούς που εξέφραζαν για καιρό οι πλούσιες χώρες, και μόνο με όρο ότι θα αποκλειστεί η δυνητική απόδοση νομικών ευθυνών και η καταβολή αποζημιώσεων. Οι ανεπτυγμένες χώρες εναντιώνονταν κατηγορηματικά στην ιδέα να δημιουργηθεί τέτοιο ταμείο ειδικού σκοπού.

Ωστόσο πολλά θέματα παραμένουν ασαφή, καθώς οι λεπτομέρειες για την εφαρμογή της απόφασης, δηλαδή της δημιουργίας του ταμείου και της συγκέντρωσης των κεφαλαίων, αναμένεται να οριστούν από ειδική επιτροπή και να τεθούν προς έγκριση στην COP28, στα τέλη του 2023, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Πισωγύρισμα

Το κείμενο για τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου προκάλεσε επίσης αντιδράσεις, με πολλές χώρες να καταγγέλλουν ότι υστερεί έναντι των δεσμεύσεων που είχαν οριστεί σε προηγούμενες διασκέψεις, κυρίως σε ό,τι αφορά τον περιορισμό της ανόδου της θερμοκρασίας της Γης στον 1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή. Αν και η πρόβλεψη αυτή αναφέρεται στην τελική ανακοίνωση, με βάσει τις τρέχουσες δεσμεύσεις των χωρών ο στόχος δεν μπορεί να επιτευχθεί, ενώ ανέφικτος φαίνεται και ο στόχος του περιορισμού της ανόδου της θερμοκρασίας της Γης στους 2 βαθμούς Κελσίου.

Σύμφωνα με τις τρέχουσες δεσμεύσεις των χωρών, ο κόσμος οδεύει προς μια αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2,4 βαθμών Κελσίου ως το τέλος του αιώνα και με τον υφιστάμενο ρυθμό εκπομπών προς το καταστροφικό σενάριο των 2,8 βαθμών Κελσίου.

Ακόμη ένα θέμα που προκάλεσε αναταράξεις στην COP27 ήταν αυτό του περιορισμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Πολλές χώρες εκτίμησαν ότι τα κείμενα που πρότεινε η αιγυπτιακή προεδρία αποτελούσαν πισωγύρισμα σε σχέση με τις δεσμεύσεις που είχαν ληφθεί πέρυσι στη Γλασκώβη. «Αυτή η COP περιόρισε τις δεσμεύσεις των χωρών να παρουσιάσουν νέους και πιο φιλόδοξους στόχους», κατήγγειλε η Λοράνς Τουμπιανά, αρχιτέκτονας της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα το 2015.

Στο κείμενο της COP26 υπήρχε αναφορά στον άνθρακα, έπειτα από έντονες διαπραγματεύσεις, αλλά στο Σαρμ ελ Σέιχ οι «συνήθεις ύποπτοι», σύμφωνα με την έκφραση που χρησιμοποίησε ένας απεσταλμένος, αρνήθηκαν για μία ακόμη φορά να υπάρξει οποιαδήποτε αναφορά στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Σε μια πρωτοφανή αναφορά στο τελικό κείμενο της διάσκεψης προβλέπεται η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μαζί με τις ενέργειες «με χαμηλές εκπομπές», μια έκφραση που συνήθως χρησιμοποιείται για την πυρηνική ενέργεια.

Αντιδράσεις

«Πρώτο αποφασιστικό βήμα προς τον στόχο της κλιματικής δικαιοσύνης» χαρακτήρισε μέσω Twitter την υιοθέτηση του ειδικού ταμείου ο Πακιστανός πρωθυπουργός Σεχμπάζ Σαρίφ, προσθέτοντας ότι «εναπόκειται στην επιτροπή μετάβασης να βασιστεί σε αυτή την ιστορική εξέλιξη».

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, οι πλημμύρες του φετινού καλοκαιριού, που βύθισαν κάτω από το νερό το ένα τρίτο του εδάφους του Πακιστάν και επηρέασαν περίπου 33 εκατ. ανθρώπους, προκάλεσαν ζημιές και οικονομικές απώλειες ύψους μεγαλύτερου των 30 δισεκ. δολαρίων.

Η Γερμανία από την πλευρά της εκτίμησε ότι το αποτέλεσμα της COP27 δημιουργεί ανάμικτα συναισθήματα «ελπίδας και αγανάκτησης». «Κάναμε σημαντική πρόοδο στο θέμα της κλιματικής δικαιοσύνης», έγραψε στο Twitter η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ. Όμως ο κόσμος «χάνει πολύτιμο χρόνο στην πορεία του προς τον 1,5 βαθμό Κελσίου» εξαιτίας της απουσίας φιλοδοξίας στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, πρόσθεσε.

«Μια ένωση πλούσιων σε πετρέλαιο κρατών και μεγάλων ρυπαντών» έθεσε «ανώφελα εμπόδια» στην πρόοδο στο θέμα των εκπομπών, εκτίμησε η Μπέρμποκ, συμπληρώνοντας ότι «εε ό,τι αφορά τις απώλειες και τις ζημιές, ανοίξαμε ένα νέο κεφάλαιο σε αυτή την COP. Και μπορέσαμε να διασφαλίσουμε ότι θα δοθεί βοήθεια στις πιο ευάλωτες χώρες».

Και η Γαλλία χαιρέτισε την πρόοδο στο θέμα αυτό, αλλά επέκρινε «την απουσία κλιματικής φιλοδοξίας» στην COP. Σε ανακοίνωσή της η Γαλλίδα υπουργός Ενεργειακής Μετάβασης Ανιές Πανιέ-Ρινασέ ανέφερε ότι «δεν έγινε καμία πρόοδος σε ό,τι αφορά την ανάγκη να καταβάλλουμε επιπλέον προσπάθειες για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου και την απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα. Είναι πραγματικά απογοητευτικό». «Αν και η συμφωνία της COP27 δεν στέκεται στο ύψος των φιλοδοξιών που είχαν η Γαλλία και η ΕΕ, διαφυλάσσει τα βασικά: υπενθυμίζει τον στόχο να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου και καλεί τις χώρες να καταβάλλουν περισσότερες προσπάθειες ήδη από το 2023», πρόσθεσε η Γαλλίδα υπουργός.

Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

COP 27: Συμφωνία για το ακανθώδες ζήτημα της κλιματικής ζημιάς στις φτωχές χώρες

Συνέντευξη: Η Ελλάδα στις «κόκκινες ζώνες» της κλιματικής αλλαγής

Κλίμα: Στα 8 δις ο παγκόσμιος πληθυσμός - Πως επηρεάζεται το περιβάλλον