Το σύμφωνο προβλέπει ότι οι ευρωπαϊκές ναυτιλιακές εταιρείες δεν θα μπορούν να μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο σε τρίτες χώρες, εφόσον η τιμή ανά βαρέλι υπερβαίνει το συμφωνημένο όριο
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣε συμφωνία για πλαφόν στα 60 δολάρια ανά βαρέλι στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου που μεταφέρεται διά θαλάσσης αρχής γενομένης από τις 5 Δεκεμβρίου έφτασε η Ευρωπαϊκή Ένωση
Στον πυρήνα της συμφωνίας βρίσκεται η αρχή πως το πλαφόν θα πρέπει να βρίσκεται τουλάχιστον 5% κάτω από την μέση τιμή του ρωσικού πετρελαίου στην αγορά και γι' αυτό θα αναθεωρείται κάθε δύο μήνες, κάτι που θα επηρεάζει φυσικά και την τιμή ανά βαρέλι.
Ουσιαστικά η επίπονη συμφωνία έκλεισε μετά την υποχώρηση της Πολωνίας που ήθελε το όριο να φτάνει μέχρι και τα 30 δολάρια το βαρέλι, την ώρα που ισχυρές ναυτιλικά χώρες όπως η Ελλάδα, η Κύπρος και η Μάλτα επιθυμούσαν μεγαλύτερο όριο τιμής, κοντά στα 70 δολάρια, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.
Η Βαρσοβία είχε αντισταθεί στο προτεινόμενο επίπεδο, καθώς εξέτασε έναν μηχανισμό προσαρμογής για να διατηρήσει το ανώτατο όριο κάτω από την τιμή αγοράς. Είχε πιέσει σε διαπραγματεύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ζητώντας το ανώτατο όριο να είναι όσο το δυνατόν χαμηλότερο για να συμπιέσει τα έσοδα της Ρωσίας και να περιορίσει την ικανότητα της Μόσχας να χρηματοδοτεί τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Το ανώτατο όριο τιμών, μια ιδέα των χωρών της Ομάδας των Επτά (G7), στοχεύει στη μείωση των ρωσικών εσόδων από την πώληση πετρελαίου, αποτρέποντας παράλληλα την άνοδο των τιμών του πετρελαίου παγκοσμίως μετά την έναρξη ισχύος του εμπάργκο της ΕΕ στο ρωσικό αργό στις 5 Δεκεμβρίου.
Εκπρόσωπος της Τσεχίας, η οποία ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ και επιβλέπει τις διαπραγματεύσεις των χωρών μελών, είπε ότι ξεκίνησε τη γραπτή διαδικασία, ώστε οι «27» να δώσουν επισήμως το πράσινο φως. Λεπτομέρειες της συμφωνίας πρόκειται να δημοσιευθούν στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης την Κυριακή.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι το ανώτατο όριο τιμών θα μειώσει σημαντικά τα έσοδα της Ρωσίας. «Θα μας βοηθήσει να σταθεροποιήσουμε τις παγκόσμιες τιμές ενέργειας, προς όφελος των αναδυόμενων οικονομιών σε όλο τον κόσμο», ανέφερε η φον ντερ Λάιεν σε ανάρτησή της στο Twitter, προσθέτοντας ότι το ανώτατο όριο θα είναι «ρυθμιζόμενο με την πάροδο του χρόνου» για να αντιδρά στις εξελίξεις της αγοράς.
Το ανώτατο όριο τιμών της G7 θα επιτρέψει σε χώρες εκτός ΕΕ να συνεχίσουν να εισάγουν ρωσικό πετρέλαιο δια θαλάσσης, αλλά θα απαγορεύσει σε ναυτιλιακές, ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές εταιρείες να διακινούν φορτία ρωσικού αργού σε όλο τον κόσμο, εκτός εάν αυτό πωλείται σε τιμές κάτω από το πλαφόν.
Επειδή οι πιο σημαντικές ναυτιλιακές και ασφαλιστικές εταιρείες εδρεύουν στις χώρες της G7, το ανώτατο όριο τιμών θα δυσκολέψει πολύ τη Μόσχα να πουλήσει το πετρέλαιό της σε υψηλότερη τιμή.
Πρακτικά, τη δεδομένη χρονική περίοδο, αυτή η τιμή των 60 δολαρίων δεν θα έχει ουσιαστικές συνέπειες για τη Ρωσία, καθώς όπως λένε αναλυτές, αυτή τη στιγμή πουλάει πετρέλαιο στα 64 με 77 δολάρια ανα βαρέλι. Όμως η φράση κλειδί στη συμφωνία είναι η αναθεώρηση κάθε δύο μήνες, κάτι που σημαίνει πως, αν η Ευρώπη θέλει να πιέσει τη ρωσική οικονομία, θα μπορεί να χαμηλώσει το πλαφόν και να εμποδίσει τη Ρωσία από το να εισπράξει ακόμη μεγαλύτερα κέρδη. Όλα αυτά φυσικά είναι σενάρια επί χάρτου και η πραγματικότητα θα κρίνει εάν όντως το Κρεμλίνο πιεστεί από αυτή την απόφαση.
Ο Λευκός Οίκος χαιρέτισε τα νέα ότι η ΕΕ «ενώνεται» για το ανώτατο όριο της τιμής του πετρελαίου και είπε ότι αυτό αναμένεται να περιορίσει τα ρωσικά έσοδα.
Ο πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της Δούμας αντέδρασε, λέγοντας η ΕΕ θέτει σε κίνδυνο την ίδια της την ενεργειακή ασφάλεια, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.
Η αρχική πρόταση της G7 την περασμένη εβδομάδα ήταν για ανώτατο όριο τιμής στα 65-70 δολάρια ανά βαρέλι χωρίς μηχανισμό προσαρμογής. Δεδομένου ότι το ρωσικό αργό πετρέλαιο (Urals) εμπορεύεται σε τιμές ήδη χαμηλότερες, η Πολωνία, η Λιθουανία και η Εσθονία πίεζαν για χαμηλότερη τιμή. Η τιμή διαπραγμάτευσης του ρώσικου αργού ανερχόταν την Παρασκευή στα 67 δολάρια το βαρέλι.
Τα κράτη μέλη της ΕΕ είχαν διαμάχες επί μέρες για τις λεπτομέρειες του μέτρου, με ορισμένες χώρες να προσθέτουν όρους στη συμφωνία - όπως ότι το ανώτατο όριο τιμών θα αναθεωρηθεί στα μέσα Ιανουαρίου και έκτοτε θα αναθεωρείται κάθε δύο μήνες, σύμφωνα με διπλωμάτες και ένα έγγραφο της ΕΕ που περιήλθε σε γνώση του Reuters την Πέμπτη.
Το έγγραφο ανέφερε επίσης ότι «μεταβατική περίοδος» 45 ημερών θα ισχύει για τα πλοία που μεταφέρουν ρωσικό αργό που έχει φορτωθεί πριν από τις 5 Δεκεμβρίου και θα εκφορτωθεί στον τελικό προορισμό του έως τις 19 Ιανουαρίου 2023.