Η Ουκρανία και ο πολιτισμός της που επλήγησαν σκληρά από τον πόλεμο, η επιστροφή του κοινού στις μεγάλες εκθέσεις και τις συναυλίες, τα έργα τέχνης στα μεγάλα μουσεία που στοχοποιήθηκαν από τους ακτιβιστές, είναι τα βασικά θέματα της πολιτιστικής ανασκόπησης του 2022
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ Ουκρανία και ο πολιτισμός της που επλήγησαν σκληρά από τον πόλεμο, η επιστροφή του κοινού στις μεγάλες εκθέσεις και τις συναυλίες, τα έργα τέχνης στα μεγάλα μουσεία που στοχοποιήθηκαν από τους ακτιβιστές είναι τα βασικά θέματα της πολιτιστικής ανασκόπησης του 2022. Ένα έτος γεμάτο εκδηλώσεις που δεν περιορίστηκαν στο καλλιτεχνικό πεδίο.
Ο πολιτισμός ήταν ένας από τους πρώτους στόχους και έπεσε θύμα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου. Αλλά δεν μπορείς να σκοτώσεις την τέχνη και τη μουσική. Μόλις δύο εβδομάδες μετά την έναρξη του πολέμου, η Κλασική Ορχήστρα του Κιέβου πρόσφερε στον ουκρανικό πληθυσμό μια συναυλία ελπίδας στην πλατεία Μαϊντάν, στην καρδιά του Κιέβου.
Την άνοιξη, στην Μπιενάλε της Βενετίας, παρουσιάστηκε η ομαδική έκθεση «Αυτή είναι η Ουκρανία: Υπερασπίζοντας την Ελευθερία», με έργα των σημαντικότερων σύγχρονων καλλιτεχνών του πλανήτη, που κινητοποιήθηκαν ενάντια στον πόλεμο. Ο JR έκανε μια μνημειώδη εγκατάσταση στο Λβιβ: «Έβαλα αυτή τη μεγάλη εικόνα εκεί γιατί ήθελα τα ρωσικά αεροπλάνα να βλέπουν ποιον χτυπούν κάθε μέρα. Γι' αυτό ανοίξαμε και απλώσαμε μια εικόνα μήκους 45 μέτρων, ακριβώς στην καρδιά της πόλης, που δεν μπορούν να μη δουν, πετώντας πάνω από την πόλη που μόλις είχαν βομβαρδίσει την προηγούμενη μέρα».
Καλλιτέχνες όπως ο Νικίτα Καντάν ήταν παρόντες για να μιλήσουν για όσα συμβαίνουν. Ως Ουκρανός, είχε ειδική άδεια να φύγει από τη χώρα του:«Αυτό το έργο περιέχει υλικές αποδείξεις, όπως θραύσματα ρωσικών πυραύλων και θραύσματα από ερείπια κτιρίων από το Κίεβο».
Στο Κίεβο, λίγες μέρες αργότερα τον Μάιο, ο Ιρλανδός ροκ σταρ Bono επαίνεσε τον αγώνα της Ουκρανίας για «ελευθερία» κατά τη διάρκεια μιας συναυλίας σε σταθμό του μετρό στο κέντρο του Κιέβου. Ο frontman των U2 έκανε τη δική του προσευχή «για ειρήνη».
Οι σημαντικότεροι καλλιτέχνες του κόσμου είναι στο πλευρό της Ουκρανίας. Τον Νοέμβριο, ήταν ο Banksy που δημιούργησε στα προάστια του Κιέβου μια σειρά γκράφιτι με ποιητικό και πολιτικό περιεχόμενο.
Η Ουκρανία κέρδισε όμως και τον διαγωνισμό της Eurovision, με το τραγούδι «Stefania» των Kalush Orchestra.Το ουκρανικό συγκρότημα έκανε στη συνέχεια περιοδεία σε όλη την Ευρώπη. Συμμετείχε μάλιστα και στο βρετανικό φεστιβάλ του Glastonbury.
Ο πρόεδρος Ζελένσκι έστειλε, κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης, ένα μήνυμα σε όσους αγαπούν τις συναυλίες, μετά την άρση των περιορισμών για τον κορονοϊό. Λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, ο επόμενος διαγωνισμός της Eurovision θα γίνει στην Βρετανία.s
Οι Rolling Stones, οι γερόλυκοι της ροκ γιόρτασαν τα 60α τους γενέθλια στο Χάιντ Παρκ, χωρίς τον Τσάρλι Γουότς που πέθανε πέρσι. Μικ Τζάγκερ και Κιθ Ρίτσαρντς ήταν σε εξαιρετική φόρμα, παρότι πλησιάζουν τα 80.
Ένα από τα ξεχωριστά γεγονότα αυτής της χρονιάς ήταν επίσης ο ακτιβισμός για το κλίμα που επηρέασε πολλά μουσεία στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο. Από το Μουσείο Πράδο στη Μαδρίτη μέχρι την Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου, από τον Γκόγια μέχρι τον Κλιμτ, και από τον Βαν Γκογκ ως τον Άντι Γουόρχολ, έργα σπουδαίων καλλιτεχνών λερώθηκαν συμβολικά με μπογιά ή σούπα. Στο μεταίχμιο χάπενινγκ και πολιτικής ανυπακοής, αυτός ο μη βίαιος βανδαλισμός γίνεται συχνά από πολύ νέους ανθρώπους που καταγγέλλουν την υπερθέρμανση του πλανήτη και την αδράνεια των κυβερνήσεων.
Το 2022 σηματοδοτήθηκε επίσης από την παραδοχή της κλοπής πολλών έργων τέχνης από αποικιακές δυνάμεις σε όλο τον κόσμο. Η Γερμανία θα επιστρέψει μάλιστα μεγάλο αριθμό έργων από το Μπενίν και τη Νιγηρία το 2023.
Είναι επίσης πιθανό να προκύψει σύντομα θέμα στο Βρετανικό Μουσείο με την Στήλη της Ροζέτας, που εκτίθεται επί του παρόντος στο Λονδίνο για να σηματοδοτήσει μια από τις πιο σημαντικές ημερομηνίες στην Αιγυπτιολογία. Συμπληρώθηκαν 200 χρόνια αφότου ο Γάλλος μελετητής Champollion έσπασε τελικά τον κώδικά της και αποκρυπτογράφησε τα ιερογλυφικά. Η Αίγυπτος μέχρι στιγμής δεν έχει υποβάλει κανένα επίσημο αίτημα.
Η Ελλάδα, από την άλλη πλευρά, έχει ζητήσει την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα, που είχαν κλαπεί από τον Έλγιν στις αρχές του 19ου αιώνα. Έχουν ήδη ξεκινήσει μυστικές συζητήσεις μεταξύ Λονδίνου και Αθήνας, χωρίς όμως να υπάρχει ακόμη κάτι απτό στον ορίζοντα.
Κλείνουμε την πολιτιστική ανασκόπηση της χρονιάς με την διαδραστική εγκατάσταση του JR μπροστά στα Ηνωμένα Έθνη στην Νέα Υόρκη. Η δράση έγινε για τη στήριξη του αγώνα των Ιρανών γυναικών που έκοψαν τα μαλλιά τους, μετά τη δολοφονία της Μαχσά Αμινί στα τέλη του καλοκαιριού.