Ορατή δίοδος προς ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις δεν υπάρχει και οι πιθανότητες περαιτέρω αιματοχυσίας αυξάνονται - Εκτεταμένη ρωσική επίθεση στα ανατολικά περιμένει από 24/2 η Ουκρανία.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΕνώ οι Ρώσοι φέρονται να συγκεντρώνουν επιπλέον στρατεύματα στο ανατολικό μέτωπο του πολέμου, το Κίεβο ανακοίνωσε πως οι ουκρανικές δυνάμεις στην Μπαχμούτ απωθούν τις αλλεπάλληλες ρωσικές επιθέσεις για την κατάληψη της πόλης. Η ουκρανική ηγεσία προβλέπει νέα μεγάλη επίθεση από τη ρωσική πλευρά, η οποία περιμένει να γίνει για συμβολικούς λόγους στις 24 Φεβρουαρίου, ανήμερα της συμπλήρωσης ενός έτους από την έναρξη του πολέμου.
Από την πλευρά της η Ουκρανία σχεδιάζει μια εαρινή επίθεση με στόχο να ανακτήσει χαμένα εδάφη, αλλά αναμένει την άφιξη των μεγάλου βεληνεκούς πυραύλων και των αρμάτων μάχης που της έχει υποσχεθεί η Δύση. Αναλυτές εκτιμούν ότι η χώρα χρειάζεται μήνες για να προετοιμαστεί.
«Βλέπουμε ολοένα και περισσότερους Ρώσους εφέδρους να αναπτύσσονται στην περιοχή μας, βλέπουμε ολοένα και περισσότερο εξοπλισμό να φτάνει», δήλωσε στην ουκρανική τηλεόραση ο Σεργκέι Χαϊντάι, κυβερνήτης της επαρχίας Λουχάνσκ, μεγάλο μέρος της οποίας έχει καταλάβει η Ρωσία. «Φέρνουν πυρομαχικά που χρησιμοποιούνται διαφορετικά σε σχέση με πριν. Πλέον οι βομβαρδισμοί δεν είναι συνεχείς. Σιγά σιγά έχουν αρχίσει να κάνουν οικονομίες, να προετοιμάζονται για μια πλήρη επίθεση. Το πιο πιθανό είναι να χρειαστούν 10 ημέρες για να συγκεντρώσουν εφέδρους. Μετά την 15η Φεβρουαρίου μπορούμε να αναμένουμε (αυτή την επίθεση) ανά πάσα στιγμή».
Λόγω της κλιμάκωσης των ρωσικών επιθέσεων, ο ουκρανικός στρατός έχει αναγκαστεί να ενισχύσει τα μέτωπα με μέρος τουλάχιστον των δυνάμεων που προόριζε για αντεπιθέσεις το προσεχές διάστημα.
Σημείο καμπής
Ο πόλεμος φτάνει σε ένα σημείο καμπής, καθώς πλησιάζει η πρώτη επέτειος από την έναρξή του, με την Ουκρανία να μην σημειώνει πλέον νίκες, όπως έκανε το δεύτερο μισό του 2022. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι οι αλλαγές στο προσωπικό στα σύνορα και τη γραμμή του μετώπου θα ενισχύσουν τις στρατιωτικές προσπάθειες της χώρας, εν μέσω αβεβαιότητας για το μέλλον του υπουργού Άμυνας, την ώρα μάλιστα που η Ρωσία προελαύνει στα ανατολικά για πρώτη φορά εδώ και έξι μήνες.
«Σε κάποιες επαρχίες, κυρίως σε αυτές στα σύνορα και στη γραμμή του μετώπου, θέλουμε να διορίσουμε ηγέτες με στρατιωτική εμπειρία. Εκείνους που μπορούν να αποδείξουν ότι είναι πιο αποτελεσματικοί να μας υπερασπιστούν έναντι των υφιστάμενων απειλών», τόνισε ο Ζελένσκι.
Στο καθιερωμένο του νυχτερινό διάγγελμα τη Δευτέρα, ο πρόεδρος της Ουκρανίας δήλωσε ότι επιθυμεί οι τοπικές διοικήσεις και η κεντρική κυβέρνηση να συνδυάζουν στρατιωτική και κυβερνητική εμπειρία, αλλά δεν αναφέρθηκε στη σύγχυση που έχει δημιουργηθεί γύρω από την τύχη του υπουργού Άμυνας Ολέξι Ρέζνικοφ. Την Κυριακή ο Νταβίντ Αραχαμία, επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του Ζελένσκι, δήλωσε ότι ο Ρέζνικοφ θα μεταφερθεί σε άλλο υπουργείο. Όμως μία ημέρα μετά έγραψε ότι «δεν θα υπάρξουν αλλαγές στο προσωπικό στον τομέα της άμυνας αυτή την εβδομάδα».
Ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε ότι πρέπει να δείξει ότι η Ουκρανία διαχειρίζεται σωστά τα δισεκατομμύρια δολάρια δυτικής στρατιωτικής και άλλης βοήθειας που λαμβάνει και έχει προχωρήσει στον μεγαλύτερο ανασχηματισμό του διοικητικού προσωπικού μετά την εισβολή της Ρωσίας.
Νέα ρωσική επίθεση
Ο Ρέζνικοφ δήλωσε στην Ukrainska Pravda το σαββατοκύριακο ότι νέα στοιχεία των υπηρεσιών πληροφοριών δείχνουν ότι οποιαδήποτε ρωσική επίθεση θα προέλεθει από τα ανατολικά ή τα νότια. «Το όνειρό τους είναι να επεκτείνουν τον χερσαίο διάδρομο προς την Κριμαία, προκειμένου να εξακολουθήσουν να περνούν προμήθειες. Κατά συνέπεια οι βασικοί κίνδυνοι είναι: τα ανατολικά, τα νότια και μετά ο βορράς».
Ο Ουκρανός αναλυτής Ολεξάντρ Κοβαλένκο δήλωσε ότι μια νέα ρωσική επίθεση ενδέχεται να προέλθει από μία από τέσσερις κατευθύνσεις: την ανατολική επαρχία Λουχάνσκ, την επαρχία Ντονέτσκ, την επαρχία Ζαπορίζια ή τη Μαριούπολη. «Τα πράγματα είναι πιο σοβαρά στην επαρχία Ντονέτσκ, κυρίως γύρω από τη Μπαχμούτ και την Αβντίιβκα. Και οι Ρώσοι ενισχύουν τις δυνάμεις τους εκεί, καθώς και τον εξοπλισμό και τους αλεξιπτωτιστές», εξήγησε ο Κοβαλένκο του Information Resistance group, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό NV.
Επί μήνες ο βασικός στόχος των ρωσικών στρατευμάτων είναι η Μπαχμούτ, όπου, όπως έχουν μεταδώσει ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης, η ρωσική μισθοφορική οργάνωση Wagner έχει καταφέρει να εδραιώσει την παρουσία της εκεί. Ο Κοβαλένκο εκτίμησε εξάλλου ότι η Μαριούπολη, την οποία κατέλαβε η Ρωσία τον Μάιο, ενδέχεται να χρησιμοποιηθεί από τον ρωσικό στρατό για τη μεταφορά στρατευμάτων και εξοπλισμού εν όψει της νέας επίθεσης.
Ο ίδιος σημείωσε ότι η ουκρανική αντεπίθεση δεν θα συμβεί σύντομα και ότι οι ουκρανικές δυνάμεις θα λάβουν αμυντικές θέσεις, κυρίως στο Ντονέτσκ.
«Ο κόσμος προχωρά σε έναν ευρύτερο πόλεμο»
Ενώ οι «κίνδυνοι κλιμάκωσης» στην Ουκρανία αυξάνονται, ο κόσμος οδεύει «με τα μάτια ορθάνοιχτα» προς «έναν ευρύτερο πόλεμο», προειδοποίησε από πλευρά του ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ σε μια ιδιαίτερα ζοφερή ομιλία, παρουσιάζοντας τις προτεραιότητές του για το 2023.
Πόλεμος στην Ουκρανία, κλιματική κρίση, ακραία φτώχεια... «Ξεκινήσαμε το 2023 καθώς διαγράφεται στον ορίζοντά μας μια σύγκλιση προκλήσεων που δεν είχαμε ξαναδεί στη ζωή μας», δήλωσε ο Αντόνιο Γκουτέρες ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες που διαχειρίζονται το «ρολόι της αποκάλυψης», η ανθρωπότητα δεν ήταν ποτέ τόσο κοντά στο τέλος της, επί του παρόντος 90 δευτερόλεπτα πριν από τα μεσάνυχτα, υπενθύμισε ο Γκουτέρες, θεωρώντας το ως σήμα συναγερμού. «Πρέπει να ξυπνήσουμε και να πιάσουμε δουλειά», επέμεινε, απαριθμώντας έναν κατάλογο με τα επείγοντα θέματα για το 2023. Στην κορυφή του καταλόγου αυτού είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία.
«Οι προοπτικές για ειρήνη δεν σταματούν να ελαττώνονται. Οι κίνδυνοι μιας περαιτέρω κλιμάκωσης και σφαγής δεν σταματούν να αυξάνονται. Φοβάμαι ότι ο κόσμος προχωρά προς έναν ευρύτερο πόλεμο, όχι υπνοβατώντας, αλλά το κάνει στην πραγματικότητα έχοντας τα μάτια ορθάνοιχτα», δήλωσε προτού εκφράσει την ανησυχία του και για άλλες απειλές κατά της ειρήνης, από την ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση και το Αφγανιστάν έως τη Μιανμάρ, το Σαχέλ και την Αϊτή.
«Εάν όλες οι χώρες εκπλήρωναν τις υποχρεώσεις τους βάσει του Χάρτη (των Ηνωμένων Εθνών), το δικαίωμα στην ειρήνη θα ήταν εγγυημένο», επέμεινε, τοποθετώντας τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο επίκεντρο αυτών των αξιών.
Γενικότερα, ο Αντόνιο Γκουτέρες κατήγγειλε την απουσία «στρατηγικού οράματος» και την «τάση» αυτών που λαμβάνουν τις πολιτικές και οικονομικές αποφάσεις για το βραχυπρόθεσμο. «Οι επόμενες εκλογές. Ο επόμενος πολιτικός ελιγμός για την προσκόλληση στην εξουσία, οι τιμές μιας μετοχής στο χρηματιστήριο την επόμενη μέρα: Αυτή η βραχυπρόθεσμη σκέψη δεν είναι μόνο βαθιά ανεύθυνη, είναι ανήθικη».
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ«Ψίχουλα» για τους φτωχούς
Υπογραμμίζοντας αντίθετα την ανάγκη η σκέψη να είναι στις μελλοντικές γενιές, επανέλαβε την έκκλησή του για μια «ριζική μεταμόρφωση» της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής αρχιτεκτονικής.
«Υπάρχει κάτι θεμελιωδώς κακό στο οικονομικό και χρηματοπιστωτικό μας σύστημα», επέμεινε, επισημαίνοντας την ευθύνη του για την αύξηση της φτώχειας και της πείνας, το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών ή το βάρος του χρέους των αναπτυσσόμενων χωρών. «Χωρίς θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις, οι πλουσιότερες χώρες και οι πλουσιότεροι άνθρωποι θα συνεχίσουν να συσσωρεύουν πλούτο, αφήνοντας μόνο ψίχουλα για τις κοινότητες και τις χώρες του Νότου», ανησυχία που επανέλαβαν οι εκπρόσωποι των αναπτυσσόμενων χωρών, από την Αφρική έως τα μικρά νησιωτικά κράτη.
«Οι πιο φτωχοί δεν μπορούν να συνεχίσουν να πληρώνουν το υψηλό τίμημα προς όφελος των πλουσιότερων», επέμεινε ο Κουβανός πρεσβευτής Πέδρο Λουίς Πεδρόσο Κουέστα εξ ονόματος της ομάδας G77+China, η οποία αριθμεί 134 αναπτυσσόμενες χώρες.
Σύμφωνα με το Πρόγραμμα του ΟΗΕ για την Ανάπτυξη, με την πανδημία ο κόσμος έχει ήδη πάει πέντε χρόνια πίσω σε ό,τι αφορά την κοινωνική ανάπτυξη (υγεία, εκπαίδευση, επίπεδο διαβίωσης). Και «οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης (SDG) εξαφανίζονται από τον καθρέφτη», υπογράμμισε ο Γκουτέρες, αναφερόμενος στους 17 στόχους που τέθηκαν το 2015 για να επιτευχθούν το 2030 για την εξάλειψη της φτώχειας, την επισιτιστική ασφάλεια για όλους, την πρόσβαση σε καθαρή και οικονομικά προσιτή ενέργεια.
«Έχουμε ευκαιρίες να τους σώσουμε» δήλωσε ωστόσο ο γενικός γραμματέας, ο οποίος διοργανώνει το Σεπτέμβριο μια σύνοδο κορυφής στη Νέα Υόρκη για το θέμα αυτό.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη και οι κλιματικοί στόχοι θα είναι στο επίκεντρο μιας άλλης συνόδου κορυφής επίσης τον Σεπτέμβριο, στην οποία έχει προσκαλέσει τους ηγέτες του κόσμου. «Δείξτε μας μια δράση που επιταχύνεται για τη δεκαετία αυτή και νέα φιλόδοξα σχέδια για την ουδετερότητα του άνθρακα αλλιώς, σας παρακαλώ, μην έρθετε», διεμήνυσε.
Κατήγγειλε επίσης για άλλη μια φορά τις εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα των ορυκτών καυσίμων: «Εάν δεν μπορείτε να σχεδιάσετε μια αξιόπιστη πορεία προς τις μηδενικές εκπομπές άνθρακα, με στόχους για το 2025 και το 2030 που να καλύπτουν όλες τις δραστηριότητές σας, τότε δεν θα πρέπει να ασχολείστε με τον τομέα αυτό».