Ο Παναγιώτης Λιαργκόβας, επ. διευθυντής του ΚΕΠΕ, εξηγεί τις προϋποθέσεις για να αυξηθούν οι αποδοχές των εργαζομένων και τι θα γίνει με τριετίες και κλαδικές συμβάσεις
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία από το Π.Σ. Εργάνη, στην Ελλάδα περίπου 4 στους 10 εργαζόμενους αμείβονται με αποδοχές μικρότερες ή ίσες με τον κατώτατο μισθό.
Αυτό σημαίνει ότι η τελευταία αύξηση του κατώτατου μισθού δίνει μία ανάσα σε πάνω από 800 χιλιάδες εργαζόμενους.
Ωστόσο, οι οικονομολόγοι επισημαίνουν ότι είναι αναγκαίο οι αυξήσεις να περάσουν και στα μέσα μισθολογικά κλιμάκια, που παραμένουν ακόμα πολύ χαμηλά, κάτω από τα 1500 ευρώ το μήνα, γεγονός προβληματικό για την ελληνική οικονομία.
Ο Παναγιώτης Λιαργκόβας, διευθυντής στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), τονίζει ότι – όπως συμβαίνει συνήθως στις οικονομίες- η κατάσταση (είτε καλή, είτε κακή) αποτυπώνεται πρώτα στα νούμερα και μετά στην καθημερινότητα των πολιτών.
Αυτό σημαίνει ότι οι Έλληνες εργαζόμενοι μπορούν να προσδοκούν ότι θα δρέψουν τους καρπούς της ισχυρής ανάπτυξης το επόμενο διάστημα, εφόσον η ελληνική οικονομία συνεχίσει να ανακάμπτει.
«Καθώς βελτιώνεται ο κατώτατος μισθός, πιστεύω ότι θα δοθεί η δυνατότητα να βελτιωθούν και οι μέσοι μισθοί. Έχουν επίσης γίνει μειώσεις στη φορολογία εισοδήματος και στις ασφαλιστικές εισφορές, μειώσεις όχι μεγάλες, αλλά έχουν γίνει τα πρώτα βήματα. Αυτό πρέπει να συνεχιστεί και υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να συνεχιστεί» σημειώνει ο Π. Λιαργκόβας. «Οι μισθοί στην Ελλάδα μειώθηκαν πολύ στη διάρκεια των Μνημονίων και πρέπει να ανακτηθεί το χαμένο έδαφος.»
Γιατί οι νέοι δεν θέλουν να δουλέψουν
Στην Ελλάδα, το ποσοστό της ανεργίας, τον Ιανουάριο του 2023, βρέθηκε στο 10,8%. Παράλληλα, όμως, οι εργοδότες υποστηρίζουν ότι δεν βρίσκουν προσωπικό. Το φαινόμενο των χιλιάδων κενών θέσεων εργασίας στην Ελλάδα έχει διαφορετικές εξηγήσεις. Μία εξ αυτών είναι ο «εθισμός στα επιδόματα», όπως αναφέρουν πολλοί οικονομολόγοι, αλλά και η ύπαρξη μίας εκτεταμένης «μαύρης» αγοράς εργασίας, που δεν αποτυπώνεται
Όμως, οι βασικότερες αιτίες είναι οι δύσκολες συνθήκες εργασίας σε συνδασμό με τις χαμηλές αποδοχές.
«Καθώς θα βελτιώνονται οι εργασιακές συνθήκες, η κερδοφορία των επιχειρήσεων και η οικονομία θα ανακάμπτει, πιστεύω ότι σταδιακά οι νέοι θα επιστρέψουν στην αγορά εργασίας, εφόσον βέβαια και οι αποδοχές τους ανεβαίνουν. Χρειάζονται καλύτεροι μισθοί και καλύτερες συνθήκες εργασίας- κυρίως στον τουρισμό- για να προσελκύσουν τους νέους στην αγορά εργασίας» εκτιμά ο Π. Λιαργκόβας.
Κλαδικές συμβάσεις και τριετίες
Παρότι οι προοπτικές για επιστροφή των κλαδικών συμβάσεων είναι λίγες και περιορισμένες σε συγκεκριμένους κλάδους όπου υπάρχει ισχυρή ανάπτυξη (πχ τουρισμός και φαρμακοβιομηχανία), οι εργαζόμενοι μπορούν να προσδοκούν έμμεσες αυξήσεις μέσα από το «ξεπάγωμα» των τριετιών.
Τα Μνημόνια προβλέπουν ότι οι τριετίες θα «ξεπαγώσουν», όταν η ανεργία πέσει κάτω από το 10%. Αν κάτι τέτοιο συμβεί, οι Έλληνες εργαζόμενοι θα δικαιούνται περίπου 30% αύξηση στις αποδοχές τους. Ωστόσο, για το αν και πότε θα ξεπαγώσουν οι τριετίες υπάρχουν πολλά ερωτηματικά:
- το ακριβές ποσοστό που θα πρέπει να «πιάσει» η ανεργία
- το αν θα υλοποιηθούν οι αυξήσεις άμεσα ή σε βάθος έτους
- το αν θα υπάρξει αναδρομική εφαρμογή
«Σύμφωνα με τις μετρήσεις του ΚΕΠΕ, τα τελευταία χρόνια οι μισθοί στην Ελλάδα έχουν συγκρατηθεί πολύ και η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας έχει βελτιωθεί. Άλλες χώρες, ανταγωνιστικές της Ελλάδας, όπως η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, έχουν δώσει μεγαλύτερες αυξήσεις στους μισθούς τους. Άρα υπάρχει περιθώριο για αυξήσεις χωρίς να πλήττεται η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας» σημειώνει ο Π. Λιαργκόβας.