Στις 8 Σεπτεμβρίου συμπληρώθηκε ένας χρόνος από τον θάνατο της βασίλισσας Ελισάβετ. Έχει αλλάξει η στάση του βρετανικού λαού απέναντι στη μοναρχία κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου; Πώς αξιολογούν το έργο του νέου βασιλιά Καρόλου Γ΄;
Κατά το έτος που μεσολάβησε από το θάνατο της βασίλισσας Ελισάβετ Β', ο αριθμός των Βρετανών που έχουν αρνητική άποψη για τη μοναρχία αυξήθηκε. Ο βασιλιάς Κάρολος Γ' δεν μπορεί ακόμη να συναγωνιστεί σε δημοτικότητα την εκλιπούσα μητέρα του, την οποία έβλεπε θετικά το 80% των Βρετανών στις αρχές του 2023.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΩστόσο, το 62% των πολιτών εξακολουθεί να πιστεύει ότι η μοναρχία πρέπει να παραμείνει στη χώρα τους και το 58% τη θεωρεί χρήσιμη.
Τα ευρήματα προέρχονται από δημοσκόπηση που διεξήγαγε το βρετανικό ινστιτούτο YouGov, εν όψει της συμπλήρωσης ενός έτους από την ανάρρηση του Καρόλου Γ' στον θρόνο.
Οι στάσεις του κοινού συνάδουν με τις προηγούμενες δημοσκοπήσεις, αν και υπάρχει έντονη διαφορά μεταξύ των γενεών.
«Οι στάσεις απέναντι στη μοναρχία στη βρετανική κοινωνία διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των ηλικιωμένων και της νεότερης γενιάς [...] Υπάρχει πολύ λιγότερη υποστήριξη για τη μοναρχία μεταξύ των νεότερων Βρετανών», λέει στο euronews ο Μάθιου Σμιθ, επιμελητής της δημοσίευσης του YouGov σχετικά με τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης.
Επί του παρόντος, μόνο το 37% των νέων 18-24 ετών επιθυμεί η Βρετανία να παραμείνει μοναρχία, ενώ το 40% θα προτιμούσε έναν εκλεγμένο αρχηγό κράτους.
«Όχι δικός μου βασιλιάς!»
Οι υποστηρικτές της μετάβασης σε μια δημοκρατική μορφή διακυβέρνησης ενθαρρύνονται από αυτά τα αποτελέσματα. Ο Γκρέιαμ Σμιθ, του οποίου η οργάνωση Republica υποστηρίζει την κατάργηση της μοναρχίας από το 1983, δήλωσε σχετικά:
«Μόνο το 20% έχει πολύ θετική άποψη για τη μοναρχία. Αυτό δημιουργεί προβλήματα για τα μέλη της βασιλικής οικογένειας μακροπρόθεσμα. [...] Τα σκάνδαλα δεν θα φύγουν, ο πρίγκιπας Άντριου δεν θα ξεχαστεί και οι άνθρωποι κάτω των 40 ετών είναι όλο και λιγότερο πιθανό να υποστηρίξουν τη μοναρχία. [...] Η μοναρχία χάνει γρήγορα την υποστήριξη του κοινού, είναι καιρός η χώρα να ξεκινήσει μια σοβαρή συζήτηση για μια δημοκρατική εναλλακτική».
Πατέρες και παιδιά
Η πλειοψηφία των Βρετανών στις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες υποστηρίζει τη διατήρηση της μοναρχίας, συμπεριλαμβανομένου του 80% των άνω των 65 ετών. Και τα τρία τέταρτα των Βρετανών άνω των 65 ετών (77%) πιστεύουν ότι η μοναρχία είναι καλή για τη χώρα.
Το βρετανικό κοινό - 53% έναντι 34% - εξακολουθεί να τείνει να πιστεύει ότι η βασιλική οικογένεια αξίζει τα χρήματα που λαμβάνει. Αλλά και εδώ, επίσης, οι γενιές είναι διχασμένες. Μεταξύ των νέων ηλικίας 18-24 ετών, η αναλογία έχει ως εξής: 34% έναντι 47%.
Οι Βρετανοί θεωρούνται παραδοσιακά υπερήφανοι για τη μοναρχία τους. Ωστόσο, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, μόνο λίγο λιγότεροι από τους μισούς υπηκόους του βασιλείου (48%) αισθάνονται έτσι. Και το 19% τη θεωρεί ντροπιαστική. Και εδώ το χάσμα μεταξύ των νεότερων και των μεγαλύτερων γενεών είναι μεγάλο (64% έναντι 25%).
Οι πιο δημοφιλείς στη βασιλική οικογένεια είναι το πριγκιπικό ζεύγος της Ουαλίας και η πριγκίπισσα Άννα. Τους βλέπει θετικά το 72%-74% των Βρετανών, σε όλες τις ηλικιακές ομάδες.
Ο πρίγκιπας Χάρι και η Μέγκαν, οι δούκες του Σάσεξ, δεν είναι δημοφιλείς: το 24%-31% των ερωτηθέντων έχουν θετική στάση απέναντί τους. Και στο κατώτερο «ράφι» του πίνακα βρίσκεται ο πρίγκιπας Ανδρέας (6%).
Η ελπίδα της βρετανικής μοναρχίας
Το YouGov πιστεύει ότι η στάση του κοινού είναι σύμφωνη με προηγούμενες δημοσκοπήσεις, με τα αποτελέσματα να δείχνουν μια γενικά θετική στάση απέναντι στη μοναρχία σε εθνικό επίπεδο, παρά τις διαφορές γενεών. Για παράδειγμα, το 59% των Βρετανών εγκρίνουν το έργο του σημερινού βασιλιά Καρόλου Γ' και η αποδοχή του έχει αυξηθεί από 32% σε 60% σε σύγκριση με την εποχή που ήταν πρίγκιπας της Ουαλίας.
Ο Κάρολος Γ' έχει επίσης κάποιους άξιους κληρονόμους. Ο νυν πρίγκιπας και η πριγκίπισσα της Ουαλίας αντιμετωπίζονται θετικά από το 72%-74% των Βρετανών.
«Δεν νομίζω ότι η μοναρχία κινδυνεύει ιδιαίτερα στο εγγύς μέλλον», λέει ο Σμιθ. «Και ο πρίγκιπας Ουίλιαμ, ο οποίος είναι πολύ πιο δημοφιλής από τον βασιλιά Κάρολο, παίζει σημαντικό ρόλο σε αυτό. Πιστεύω ότι, αν μπορέσει να διατηρήσει αυτό το επίπεδο δημοτικότητας, θα βοηθήσει σίγουρα να διασφαλιστεί η μοναρχία και το μέλλον της μακροπρόθεσμα».