Κύπρος: Σήμα κινδύνου για τα πλαστικά στις θάλασσες

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Τον κώδωνα του κινδύνου για την υγεία των θαλασσίων οικοσυστημάτων κρούει το Κέντρο Μελετών και Έρευνας «Ακτή» στην Κύπρο. Κατά την τελευταία επταετία το κέντρο παίρνει συστηματικά δείγματα από τις ακτές τόσο στις ελεύθερες όσο και στις κατεχόμενες περιοχές του νησιού και τα ευρήματα είναι απογοητευτικά.

Σύμφωνα με την πρόεδρο της «Ακτής» Ξένια Λοϊζίδου, «ο μέσος όρος σε όλες τις ακτές μας είναι περίπου 20 κομμάτια σκουπιδιών σε κάθε 100 τετραγωνικά μέτρα παραλίας. Έχουμε περιοχές, όπου φτάνουμε τα 90 κομμάτια σκουπίδια στα 100 τετραγωνικά μέτρα».

Ήδη από το 2022 η «Ακτή» ερευνά τα μικροπλαστικά που εντοπίζονται στις κυπριακές παραλίες. Το σχετικό πρόγραμμα διανύει τον δεύτερο χρόνο του, όμως ήδη από τον πρώτο χρόνο η οργάνωση σημαίνει συναγερμό, ακόμη και για την δημοφιλή παραλία της Λάρας στην χερσόνησο του Ακάμα, όπου βρίσκουν καταφύγιο δύο είδη θαλασσίων χελωνών.

«Βλέπουμε ότι υπάρχει συσσώρευση στις παραλίες μέχρι και 4.000 μικροπλαστικά ανά τετραγωνικό μέτρο, γεγονός το οποίο δείχνει την σοβαρότητα του προβλήματος. Τα ψάρια στις θάλασσες βλέπουν τα μικροπλαστικά ως τροφή, τα καταναλώνουν, με αποτέλεσμα να φθάσουν στον άνθρωπο», εξηγεί η χημικός μηχανικός Μαρία-Χριστίνα Κωνσταντίνου.

Όπως επισημαίνει η κ. Λοϊζίδου, «το πλαστικό έχει μπει στην τροφική μας αλυσίδα. Έχουν ανιχνευθεί μικροπλαστικά σε πνεύμονες ανθρώπινους, οπότε ξέρουμε ότι είναι μέσα στο σώμα μας».

Με δεδομένο ότι το 86% των απορριμμάτων στις κυπριακές ακτές είναι πλαστικά και το 80% όλων των απορριμμάτων είναι χερσαίας προέλευσης, στόχος προφανώς είναι η μείωση των πλαστικών στις θάλασσες. 

Η αρχή μπορεί να γίνει από την αντικατάσταση των διχτυών αλιείας με κομποστοποιήσιμα δίχτυα, τα οποία δέκα εθελοντές αλιείς παρέλαβαν από την «Ακτή» και δοκιμάζουν στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος SeaLive.

Ένας εξ αυτών, ο Ραφαήλ Χαραλάμπους, λέει πως «η θάλασσα εμένα είναι το σπίτι μου. Πώς είναι δυνατόν να ζεις μέσα σε ένα σπίτι που, για να το πω κυπριακά, είναι "ξιμαρισμένο" (=ατιμασμένο);», ενώ ο επίσης εθελοντής αλιέας Μάριος Κυπριανού αναφέρει ότι «τα δίχτυα τα άλλα μένουν κάτω και δεν λιώνουν. Αυτά μας είπαν πως λιώνουν».

Έρευνα που παρουσιάστηκε στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός το 2016 υποστηρίζει πως με τους παρόντες ρυθμούς απόρριψης, τα πλαστικά στις θάλασσες το 2050 θα είναι περισσότερα από τα ψάρια. Ο κίνδυνος παραμένει, όπως παραμένει επίκαιρο και το κοινωνικό μήνυμα που θυμούνται οι παλαιότεροι: Όχι σκουπίδια, όχι πλαστικά σε θάλασσες και ακτές.