Ο δικαστής και ο φερόμενος ως σύντροφός του βρέθηκαν νεκροί με τραύματα από μαχαίρι, όμως οι αρχές δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο της αυτοκτονίας, κάτι που εξόργισε την ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα που μιλά για κύμα ατιμώρητης βίας εναντίον της.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΧιλιάδες διαδήλωσαν στους δρόμους της πρωτεύουσας του Μεξικού, απαιτώντας να αποδοθεί δικαιοσύνη για τον θάνατο του Χεσούς Οσιέλ Μπαένα, μιας εμβληματικής μορφής της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, ο οποίος βρέθηκε νεκρός στο σπίτι του στην πόλη Αγκουσκαλιέντες, έχοντας λάβει απειλές για την ζωή του.
Ο Μπαένα ήταν το πρώτο ανοικτά non-binary άτομο (που δηλαδή δεν προσδιορίζει την ταυτότητα του φύλου του ως αρσενική ή θηλυκή) που αναλαμβάνει δικαστικό πόστο στο Μεξικό. Είχε διοριστεί δικαστής στο εκλογοδικείο του Ακουσκαλιέντες, ενώ είχε πολλές φορές σπάσει φραγμούς σε μια χώρα, όπου τα μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας συχνά γίνονται στόχος βιαιοπραγιών.
Ο εισαγγελέας επιβεβαίωσε ότι ο Μπαένα βρέθηκε νεκρός το πρωί της Δευτέρας δίπλα σε ένα άλλο άτομο που, τοπικά ΜΜΕ και οργανώσεις προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αναφέρουν πως ήταν ο σύντροφος του Μπαένα Ντοριάν Ερέρα. Σύμφωνα με τον εισαγγελέα Χεσούς Φιγκερόα Ορτέγκα, οι δύο σοροί έφεραν τραύματα από μαχαίρι ή άλλο αιχμηρό αντικείμενο.
Ο Φιγκερόα Ορτέγκα επεσήμανε επίσης πως «δεν υπάρχουν ενδείξεις που μπορούν να επιβεβαιώσουν την παρουσία στον τόπο του εγκλήματος άλλου ατόμου πέραν των δύο νεκρών».
Η αποστροφή του εισαγγελέα πως η αυτοκτονία αποτελεί ενδεχόμενο για τους θανάτους των Μπαένα και Ερέρα πυροδότησε κύμα οργής, με οργανώσεις ΛΟΑΤΚΙ να κάνουν λόγο για άλλη μια προσπάθεια των αρχών να προσπεράσουν απλά τη βία εναντίον της κοινότητάς τους. Άτομα, μάλιστα, που γνώριζαν προσωπικά τον Μπαένα τόνιζαν πως ο δικαστής τις τελευταίες εβδομάδες ήταν κεφάτος και μιλούσε με πάθος για το μέλλον.
Η υπουργός Ομοσπονδιακής Ασφάλειας Ρόζα Ισέλα Ροντρίγκεζ δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι οι αρχές ερευνούν τους δύο θανάτους και πως παραμένει ασαφές αν «επρόκειτο για ανθρωποκτονία ή ατύχημα». Σημειώνεται πως σε πολλές περιπτώσεις, ανθρωποκτονίες στο Μεξικό έχουν υποβαθμιστεί από τις αρχές που τις χαρακτηρίζουν «έγκλημα πάθους».
Ο διευθυντής της οργάνωσης για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ "Letra S" Αλεχάντρο Μπρίτο επεσήμανε ότι η συχνή παρουσία του Μπαένα στα social media τον κατέστησε στόχο. Ο Μπρίτο κάλεσε τις αρχές να λάβουν και αυτό υπ' όψιν κατά τις έρευνές τους. «Ήταν ένα πρόσωπο που είχε δεχθεί πολλά μηνύματα μίσους, ακόμη και απειλές βίας και θανάτου, και δεν μπορεί κανείς να το αγνοήσει αυτό σε τέτοιες έρευνες. Ο δικαστής έσπαγε τον αόρατο φράχτη που απέκλειε την non-binary κοινότητα», είπε χαρακτηριστικά ο Μπρίτο.
Σε παρόμοιο μήκος κύματος κινήθηκαν τα συνθήματα εκείνων που συγκεντρώθηκαν στο κέντρο της Πόλης του Μεξικού και άναψαν κεριά στη μνήμη τόσο του Μπαένα όσο και άλλων μελών της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ που έπεσαν θύματα βίας. Φώναξαν για δικαιοσύνη, διαβεβαίωσαν πως «δεν θα μείνουν σιωπηλοί» και απαίτησαν μια ενδελεχή έρευνα για τους δύο θανάτους.
Ο εκ των διαδηλωτών Νις Λόπεζ, ο οποίος αποκάλυψε τον Μάρτιο πως είναι non-binary δήλωσε ότι «αγαπούσα τον Μπαένα, γιατί έκανε τους ανθρώπους να δυσφορεί, όμως γνώριζε τι έκανε. Έδειξε θεσμικά πως μπορείς να εμπνεύσεις την αλλαγή, ανεξαρτήτως της ταυτότητας του φύλου σου».
Ο Μπαένα έγινε δικαστής τον Οκτώβριο του 2022 και θεωρείται το πρώτο non-binary άτομο στην Λατινική Αμερική που αναλαμβάνει τέτοια καθήκοντα. Τον Μάιο ο Μπαένα έσπασε ακόμη άλλο ένα φράγμα, όταν έβγαλε στο όνομά του το πρώτο μεξικανικό διαβατήριο που στο πεδίο «φύλο» έγραφε "non-binary".
Συχνά δημοσίευε φωτογραφίες του με φούσες και τακούνια, αλλά και κουνώντας μια βεντάλια με τα χρώματα του ουράνιου τόξου έξω από τα δικαστήρια. Η παρουσία του στα social media είχε προσελκύσει εκατοντάδες χιλιάδες followers.
«Είμαι ένα non-binary άτομο. Δεν με ενδιαφέρει να θεωρούμαι γυναίκα ή άνδρας. Αυτή είναι η ταυτότητά μου, η δική μου και κανενός άλλου. Αποδεχτείτε την», είχε γράψει ο Μπαένα τον Ιούνιο στην πλατφόρμα Χ.
Τον περασμένο μήνα, το εκλογοδικείο παρείχε στον Μπαένα ένα πιστοποιητικό που τον αναγνώριζε ως non-binary. Επρόκειτο για ένα σημαντικό βήμα σε μια χώρα που μοιράζει τις λέξεις της ανάμεσα σε δύο γένη, είτε αρσενικό, είτε θηλυκό.
Αν και το μεξικανικό κράτος έχει κάνει σημαντικές κινήσεις για να μειώσει την βία εναντίον των ΛΟΑΤΚΙ, η οργάνωση Letra S κατέγραψε τουλάχιστον 117 φόνους με θύματα ομοφυλόφιλους άνδρες και γυναίκες, αμφιφυλόφιλα και διεμφυλικά άτομα. Πολλοί από αυτούς τους φόνους ήταν ιδιαίτερα απεχθείς με βάρβαρα μαχαιρώματα και αρκετές φορές σε δημόσια θέα.
Το Εθνικό Παρατηρητήριο Εγκλημάτων Μίσους κατά των ΛΟΑΤΚΙ Ατόμων στο Μεξικό κατέγραψε στην τριετία 2019-2022 305 βίαια εγκλήματα κατά σεξουαλικών μειονοτήτων. Τα εγκλήματα περιελάμβαναν μεταξύ άλλων δολοφονίες και εξαφανίσεις.
Ο Μπρίτο ανησυχεί ότι ο θάνατος του Μπαένα θα προκαλέσει περαιτέρω βία εναντίον της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας: «Αν αυτό ήταν ένα έγκλημα που υποκινήθηκε από προκαταλήψεις, αυτού του είδους τα εγκλήματα πάντα γίνονται με την πρόθεση να σταλεί ένα μήνυμα. Το μήνυμα είναι εκφοβισμός, είναι για να πει "αυτό μπορεί να σας συμβεί δημοσιοποιήσετε την ταυτότητά σας"».
«Δεν είμαι φοβισμένος, θυμωμένος είμαι», λέει από την πλευρά του ο Νις Λόπεζ. «Είμαι εδώ για να κάνω τον εαυτό μου ορατό».