Αποκαλώντας τον εαυτό του «βασιλιά της ζούγκλας» και βγάζοντας ένα αλυσοπρίονο κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, ο Χαβιέ Μιλέι αναστατώνει την πολιτική της Αργεντινής σε μια ευαίσθητη στιγμή για τη χώρα της Λατινικής Αμερικής.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟ Μπάτμαν και ο Τζόκερ, ένας άντρας που φοράει στολή λιονταριού και ένας άλλος του οποίου το κεφάλι και τα χέρια έχουν αντικατασταθεί από αλυσοπρίονα. Δεν πρόκειται για καρναβάλι ή μια έκθεση με θέμα τα κόμιξ, αλλά για μια αλλόκοτη προεκλογική συγκέντρωση για τον υποψήφιο πρόεδρο της Αργεντινής Χαβιέ Μιλέι.
Μέσα σε λίγα μόλις χρόνια, ο δεξιός λαϊκιστής Μιλέι, από τηλεοπτικός ομιλητής που συγκέντρωσε υψηλά ποσοστά τηλεθέασης με τα αχαλίνωτα ξεσπάσματά του κατά της «πολιτικής κάστας» που κατηγορούσε για τα πολυετή οικονομικά προβλήματα της Αργεντινής, έγινε επικρατέστερος υποψήφιος για την προεδρία.
Ο νεοφιλελεύθερος οικονομολόγος κατάφερε να πετύχει αυτό που άλλοι δεν κατάφεραν: να εισχωρήσει στον κυρίαρχο χώρο μεταξύ του περονισμού του κόμματος "Frente de Todos" και των οπαδών του πρώην προέδρου Μαουρίσιο Μάκρι, που εκπροσωπούνται από το κόμμα "Juntos por el Cambio".
Εξ ου και το σύνθημά του: «Δεν ήρθα για να οδηγήσω τα πρόβατα, ήρθα για να ξυπνήσω τα λιοντάρια».
Η απήχησή του φαίνεται να έγκειται στην ικανότητά του να διοχετεύει την οργή που νιώθουν οι Αργεντινοί κατά της άρχουσας τάξης εν μέσω του καυτού τριψήφιου πληθωρισμού και της αυξανόμενης φτώχειας. Ο ετήσιος πληθωρισμός στη χώρα ανέρχεται στο 140%, ενώ πάνω από το 40% του πληθυσμού αγωνίζεται να τα βγάλει πέρα μέχρι το τέλος του μήνα.
«Μιλάει σαν κάποιος από τον δρόμο, σαν ένας από εμάς, γι' αυτό είναι τόσο δημοφιλής», λέει ο Ροντρίγκο Αγκουέρα, ένας Αργεντινός σερβιτόρος που ζει στη Βαρκελώνη.
«Είμαι υπέρ μιας αλλαγής», λέει, αλλά «θα πρέπει να δούμε τι θα συμβεί μετά από αυτό, γιατί στο τέλος οι πολιτικοί θα είναι πάντα πολιτικοί, άλλα σου λένε και άλλα κάνουν».
Από τηλεοπτικός ομιλητής, υποψήφιος πρόεδρος
Ο Μιλέι, ο οποίος κάποτε θεωρούνταν παράπλευρο θέαμα στην πολιτική της Αργεντινής, κατάφερε να αξιοποιήσει την επιτυχία του ως ομιλούσα κεφαλή σε μια θέση στη Βουλή των Αντιπροσώπων, την κάτω βουλή του Κογκρέσου της Αργεντινής, το 2021.
Στη συνέχεια, ξεκίνησε αυτό που έμοιαζε με μια μακρόπνοη προεδρική υποψηφιότητα, αλλά συγκλόνισε το πολιτικό κατεστημένο της Αργεντινής όταν πλειοψήφισε στις προκριματικές εκλογές του Αυγούστου, οι οποίες θεωρήθηκαν ως μια μαζική δημοσκόπηση των προτιμήσεων των ψηφοφόρων.
«Είναι ένα άτομο που δεν καταλαβαίνει το πολιτικό σύστημα. Ούτε το εκλογικό ούτε το εκτελεστικό. Δεν έχει καμία εμπειρία στη διακυβέρνηση μιας πόλης ή ενός δήμου. Πώς περιμένουμε από αυτόν να κυβερνήσει μια χώρα;», λέει η φοιτήτρια Καντέλα Καντόρ.
«Περιβάλλεται από ανθρώπους που θέλει να τοποθετήσει επικεφαλής υπουργείων, ανθρώπους που συνδέονται στενά με τη χειρότερη κρίση στην Αργεντινή», προσθέτει.
Οι Αργεντινοί αναζητούν μια εναλλακτική λύση
Ο Μιλέι προβλεπόταν ότι θα είχε προβάδισμα για τις εκλογές του Οκτωβρίου, αλλά τερμάτισε δεύτερος με 30% των ψήφων, σχεδόν επτά μονάδες κάτω από τον υπουργό Οικονομίας Σέρχιο Μάσα.
Ο ερευνητής Άλαν Ρίος φαίνεται να πιστεύει ότι το τμήμα του πληθυσμού που ψηφίζει τον Μιλέι «δεν βλέπει τον εαυτό του να αντανακλάται ούτε στο τρέχον αφήγημα, ούτε στον Κιρτσνερισμό, ούτε στον Μακρισμό».
«Έχουν ζήσει εμπειρίες και με τους δύο τύπους κυβέρνησης και τίποτα δεν άλλαξε. Στην πραγματικότητα, τα πράγματα έγιναν χειρότερα», εξηγεί.
Ο Μίλεϊ και ο Μάσα αναμετρώνται στον δεύτερο γύρο την Κυριακή και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν σχεδόν ισοπαλία, με μεγάλο αριθμό αναποφάσιστων που θα είναι το κλειδί για την απόφαση της κούρσας.
«Ναι» στη σωματική αυτονομία, «όχι» στις αμβλώσεις
Αποκαλούμενος συχνά ως ο Ντόναλντ Τραμπ της Αργεντινής, ο Μιλέι υιοθετεί ένα μείγμα αγάπης για τα ιδανικά του καπιταλισμού με κοινωνικά συντηρητικές πολιτικές, συμπεριλαμβανομένης της εναντίωσης στις αμβλώσεις, τις οποίες η Αργεντινή νομιμοποίησε το 2020.
Από την άλλη πλευρά, τάσσεται υπέρ της ελεύθερης πώλησης πυροβόλων όπλων και ανθρώπινων οργάνων: «Γιατί όλα πρέπει να ρυθμίζονται από το κράτος; Η πρώτη μου ιδιοκτησία είναι το σώμα μου», λέει.
Η εισαγωγή του δολαρίου ΗΠΑ και το κλείσιμο της Κεντρικής Τράπεζας είναι δύο από τα μέτρα που υπόσχεται μαζί με την ιδιωτικοποίηση των κρατικών δημόσιων επιχειρήσεων.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟρισμένοι οπαδοί χρησιμοποιούν επίσης σκηνικά για να μιμηθούν το αλυσοπρίονο που ο Μιλέι έχει συχνά κρατήσει ψηλά σε συγκεντρώσεις για να συμβολίσει τι θέλει να κάνει με τις κρατικές δαπάνες. Ο οικονομολόγος και λάτρης των σκύλων έχει ξεκαθαρίσει ότι θα υπάρξουν περικοπές σε βασικά κοινωνικά θέματα, όπως η υγεία, η εκπαίδευση και η κοινωνική ανάπτυξη.
Ο καθηγητής ιστορίας τον έχει χαρακτηρίσει «κίνδυνο για τη δημοκρατική ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα».
Η ιστορική μνήμη σε κίνδυνο
Ένα άλλο σημείο που έχει προκαλέσει δημόσιο διάλογο είναι η υποψήφια αντιπρόεδρος Βικτόρια Βιγιαρουέλ.
Κόρη στρατιωτικών αξιωματικών, η Βιγιαρουέλ έχει επικριθεί, επειδή αμφισβητεί τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας που κυβέρνησε την Αργεντινή από το 1976 έως το 1983, στα οποία περιλαμβάνονται τα βασανιστήρια και οι εξαφανίσεις χιλιάδων ανθρώπων από τις δυνάμεις ασφαλείας.
«Υπάρχει ένας μεγάλος τομέας της κοινωνίας, οι οικογένειες των στρατιωτικών, άνθρωποι από στρατιωτικούς κύκλους, άνθρωποι που είναι πιο δεξιοί, οι οποίοι συμμετέχουν όλοι στην πολιτική στην Αργεντινή και οι οποίοι μέχρι τώρα δεν είχαν τον τόπο εκπροσώπησής τους», εξηγεί ο Ρίος.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ«Οπότε ο Μιλέι, ερχόμενος εδώ και δικαιώνοντας όλα αυτά τα πράγματα, δίνει επίσης ανοιχτά μια θέση σε όλους αυτούς τους ανθρώπους», προσθέτει.
Σύμφωνα με τον Κλάιζερ, η μορφή του Χαβιέ Μιλέι «είναι σε θέση να διοχετεύσει όλη τη δυσαρέσκεια που κουβαλάει αυτή η κοινωνία. Ειδικά μεταξύ των νέων», τους οποίους, όπως λέει, η οικονομική κρίση πλήττει πολύ σκληρά.
«Δεν βλέπουν μέλλον. Έτσι προσπαθούν να βγουν από αυτή την κατάσταση μέσω της ακροδεξιάς».
Ο καθηγητής ιστορίας από το Μπουένος Άιρες λέει ότι ανησυχεί αν ο Μιλέι εκλεγεί πρόεδρος, διότι «είμαστε ήδη ένα βήμα πριν χάσουμε τις συνταγματικές ελευθερίες της αγαπημένης μας Αργεντινής».