Οι βασικοί υποψήφιοι, τα καίρια ζητήματα και οι προβλέψεις για κυβέρνηση συνεργασίας
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟι Ολλανδοί πάνε στις κάλπες την Τετάρτη προκειμένου να εκλέξουν νέο κοινοβούλιο και νέο πρωθυπουργό μετά από 13 χρόνια, καθώς αποχωρεί οριστικά ο Μαρκ Ρούτε. Η κυβέρνηση του Ρούτε κατέρρευσε τον Ιούλιο, λόγω διαφωνίας στον τρόπο διαχείρισης του μεταναστευτικού, με τον πρωθυπουργό να ανακοινώνει πως δεν θα είναι ξανά υποψήφιος.
Οι πιθανοί πρωθυπουργοί
Αυτό αφήνει ανοιχτό τον δρόμο σε όσους θέλουν να αναλάβουν την καυτή πατάτα της διακυβέρνησης της Ολλανδίας. Από το κόμμα VVD, του Ρούτε, υποψήφια είναι η Ντιλάν Γεσιλκόζ, μετανάστρια εκ Τουρκίας και που αν εκλεγεί θα είναι η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός στην ιστορία της Ολλανδίας.
Από την άλλη, ο γνωστός Φρανς Τίμερμανς, πρώην Επίτροπος για το Κλίμα ηγείται του κοινού ψηφοδελτίου Εργατικών και Πράσινων Αριστερών. Έχει θέσει στην κορυφή των ζητημάτων την Κλιματική κρίση.
Υπάρχει ο Πίτερ Ομτζίγκτ, πρώην Χριστιανοδημοκράτης που έχει ιδρύσει το δικό του κόμμα διαμαρτυρίας με το όνομα «Νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο», και ο οποίος επικεντρώθηκε στη μεταρρύθμιση του ολλανδικού πολιτικού συστήματος στην προεκλογική περίοδο.
Και φυσικά είναι και ο Χερτ Βίλντερς, γνωστός αντιισλαμιστής πολιτικός, ο οποίος έχει τοποθετήσει το κόμμα του Freedom ως πιο μετριοπαθές τον τελευταίο καιρό με την ελπίδα να εισέλθει στην κυβέρνηση.
Τα ζητήματα που απασχολούν τους ψηφοφόρους
Η προεκλογική εκστρατεία είχε στο επίκεντρο τρία καίρια ζητήματα. Μεταναστευτικό, ακρίβεια και κλιματική αλλαγή.
Με την ανεργία να βρίσκεται κάτω από το 4% το κύριο κοινωνικό ζήτημα είναι η στεγαστική κρίση που πλήττει και την Ολλανδία αλλά και ζητήματα μισθών και υγειονομικής περίθαλψης.
Η μετανάστευση αποτελεί πρόβλημα στην Ολλανδία από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 και ο περιορισμός των αιτούντων άσυλο και των μεταναστών παραμένει κομβικό ζήτημα που μάλιστα έριξε και την κυβέρνηση.
Οι ψηφοφόροι που παρακινούνται από την κλιματική κρίση λένε ότι η χώρα πρέπει να επιταχύνει τις επενδύσεις σε πράσινες υποδομές και να τερματίσει τις επιδοτήσεις που ωφελούν τις εταιρείες ορυκτών καυσίμων.
Τι λένε οι δημοσκοπήσεις
Η πλειοψηφία των ψηφοφόρων υποστηρίζει τα δεξιά κόμματα, αλλά κανένα κόμμα δεν είναι σε καλό δρόμο να πάρει περισσότερο από το 20% των ψήφων. Αυτό σημαίνει ότι θα απαιτηθεί κυβέρνηση συνεργασίας η οποία πάντως δεν θα είναι απλό να σχηματιστεί. Υπάρχουν μεγάλες διαφορές στον τρόπο αντιμετώπισης των προβλημάτων και κυρίως σχεδιασμού πολιτικής, όμως όλα τα κόμματα συμφωνούν πως πρέπει να αντιμετωπιστεί η στεγαστική κρίση.
Οι κάλπες είναι ανοιχτές από τις 7:30 π.μ.(08.30 Ελλάδας/Κύπρου) και κλείνουν στις 9 μ.μ. (10 η ώρα Ελλάδας/Κύπρου) όταν ο εθνικός ραδιοτηλεοπτικός σταθμός NOS θα ανακοινώσει το πρώτο του exit poll.
Το παλιό κοινοβούλιο αναμένεται να συνεδριάσει στις 5 Δεκεμβρίου και το νέο κοινοβούλιο να συνεδριάσει για πρώτη φορά στις 6 Δεκεμβρίου.
Ο σχηματισμός νέας κυβέρνησης ξεκινά αρκετά γρήγορα μετά την ψηφοφορία, αλλά η διαδικασία έχει πολλά βήματα. Το κόμμα που αναδεικνύεται ως μεγαλύτερο παραδοσιακά αναλαμβάνει την πρωτοβουλία ορίζοντας έναν πρώτο διαπραγματευτή.
Οι συνομιλίες συνήθως χρειάζονται μήνες καθώς τα κόμματα εξετάζουν ποιους συμβιβασμούς είναι διατεθειμένοι να κάνουν, καθώς και ποιοι συνδυασμοί θα απαιτούσαν επίσης την πλειοψηφία για πολιτικές στη Γερουσία (η οποία ελέγχει τους νόμους και δεν επηρεάζεται από τις εκλογές της 22ης Νοεμβρίου) ή εάν ένα υπουργικό συμβούλιο μειοψηφίας θα μπορούσε να λειτουργήσει.
Ο Ρούτε και η τρέχουσα ομάδα του θα παραμείνουν σε ρόλο υπηρεσιακού μέχρι την εγκατάσταση της νέας κυβέρνησης, πιθανότατα στις αρχές του 2024.