Ο Bjørn από τα Νησιά Φερόε ήταν ψαράς, αλλά τώρα είναι "Βίκινγκ" και πολεμά στην ουκρανική λεγεώνα των ξένων. Μίλησε στο Euronews για την εκπαίδευση, την πραγματικότητα στο μέτωπο, πώς τραυματίστηκε και γιατί θέλει να επιστρέψει για να συνεχίσει να πολεμά.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΥπάρχουν πολύ λίγοι άνθρωποι με μια τόσο αξιοσημείωτη βιογραφία όσο ο Bjørn. Γεννημένος στα απομακρυσμένα νησιά Φερόε, ένα αρχιπέλαγος που βρίσκεται ανάμεσα στη Νορβηγία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ισλανδία, ο Bjørn ξεκίνησε τη ζωή του ως ψαράς σε ψυχρές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γροιλανδίας, και στη συνέχεια εργάστηκε στις κατασκευές στα νησιά Φερόε. Αλλά αυτή ήταν η ζωή του πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Τώρα κάθεται σε ένα καταφύγιο κάπου κοντά στην πρώτη γραμμή του μετώπου στην ανατολική Ουκρανία
Είναι ένας από τους ελάχιστους μαχητές που κατάφεραν να περάσουν την εντατική εκπαίδευση της λεγεώνας των ξένων, την οποία, όπως λέει, πολλοί ακόμη και με προηγούμενη στρατιωτική εκπαίδευση δεν περνούν. Αλλά πώς ακριβώς βρέθηκε εδώ;
Ξένος μαχητής κατά λάθος
Ο Bjorn ταδίδευε με ένα σακίδιο στην Ευρώπη όταν δέχτηκε ένα τηλεφώνημα από τον ξάδερφό του, ο οποίος είχε ενταχθεί στην Ουκρανική Λεγεώνα των Ξένων στην αρχή αυτού που η Ρωσία αποκαλούσε ακόμη "ειδική στρατιωτική επιχείρηση".
"Μιλούσαμε για πάνω από μία ώρα. Μου μίλησε για όλες τις φρικαλεότητες που κάνουν οι Ρώσοι εναντίον αμάχων, εναντίον αιχμαλώτων πολέμου, από την ομάδα Βάγκνερ, και αυτά τα πολύ, πολύ γραφικά βίντεο", δήλωσε ο Bjørn στο Euronews, προσθέτοντας ότι ένιωθε ότι δεν έκανε τίποτα χρήσιμο στην πατρίδα του, έχοντας παραιτηθεί από τη δουλειά του 12 ημέρες πριν, με ένα χαλαρό σχέδιο να επιστρέψει στο ψάρεμα.
Οι Ρώσοι "επιτίθενται σε πολιτικά κτίρια, πολιτικές υποδομές, ομάδες πρώτων βοηθειών. Προσπαθούν πάντα να κάμψουν το ηθικό των Ουκρανών", του είπαν. Αυτό χτύπησε μια χορδή στον Bjørn, ο οποίος αποφάσισε αμέσως να ακολουθήσει τον ξάδερφό του, ο οποίος είναι επίσης βαφτισιμιός του.
Παρά τις διαμαρτυρίες του ξαδέλφου του, ο οποίος προσπάθησε να τον μεταπείσει, ο πρώην ψαράς ταξίδεψε στην Ουκρανία, όπου επρόκειτο να υποβληθεί σε πολύ εντατική εκπαίδευση, την οποία εκτιμά ότι το 40% των ανθρώπων δεν περνάει.
"Είναι ένας διαφορετικός πόλεμος. Δεν είναι σαν το Ιράκ, το Αφγανιστάν ή οποιονδήποτε άλλο πόλεμο. Είναι σαν τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο από την αρχή, μόνο που είναι με μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Τρέχεις μέσα από χαρακώματα. Κάνεις πεζοπορία σε καταφύγια. Ακόμη και οι πρώην στρατιώτες πρέπει να επανεκπαιδευτούν", λέει κουνώντας το κεφάλι του.
Παρά το γεγονός ότι ήταν πολίτης, ο Bjørn μπήκε σε πορεία για να εκπαιδευτεί ως πολυβολητής.
Η αρχική σωματική εκπαίδευση ήταν εκπαίδευση τριών έως τεσσάρων εβδομάδων και ο Bjørn λέει ότι έχασε 20 κιλά σε πέντε εβδομάδες. 26 εκπαιδευόμενοι αποχώρησαν στα μισά της εκπαίδευσης.
"Πολλοί από τους πολίτες αποδείχθηκαν καλύτεροι από πολλούς πρώην στρατιώτες"
Όλη η εκπαίδευση διαρκεί δύο μήνες και οι μαχητές εκπαιδεύονται με πλήρη εξοπλισμό, φορώντας ειδικά γιλέκα που μπορεί να ζυγίζουν έως και 20 κιλά σε ζέστη 26 βαθμών. Για κάποιον που έχει γεννηθεί σε ένα τόσο κρύο κλίμα, αυτό δεν ήταν εύκολο κατόρθωμα.
"Πολλά παιδιά ήρθαν. Έγιναν μέλη της Λεγεώνας και μετά από μία εβδομάδα έλεγαν: "Ξέρετε, έχω οκτώ χρόνια εμπειρίας στο στρατό, είμαι ρέιντζερ, ταγματάρχης, οτιδήποτε", και στη συνέχεια εγκατέλειπαν την εκπαίδευσή τους, ενώ συχνά εμφανίζονταν "τραυματισμένοι ή νεκροί", δύο εβδομάδες αργότερα. Ο Bjørn υπολογίζει ότι από τους νεοσύλλεκτους που καταλήγουν στο μέτωπο, το 20 % φεύγει μετά από 2-5 αποστολές επειδή συνειδητοποιούν ότι "ο πόλεμος είναι κόλαση".
Κάποιοι από τους νεοσύλλεκτους της ουκρανικής πλευράς φεύγουν μετά από τέσσερις μήνες, αφού τους καταβάλλει η πραγματικότητα του συνεχούς βομβαρδισμού και του να μην μπορούν να κοιμηθούν.
"Οι τρεις πρώτες αποστολές μου ήταν εξαιρετικά δύσκολες"
Οι νεοσύλλεκτοι έχουν όλοι ψευδώνυμα. Τα παίρνουν από τους άλλους στρατιώτες όταν κατατάσσονται. Το όνομα του Bjørn είναι "Βίκινγκ", μια αναφορά στη σκανδιναβική κληρονομιά του και στο ψηλό και δυνατό σώμα του. Ο καλύτερός του φίλος, που όπως λέει είναι τόσο κοντά του όσο ο αδελφός που δεν είχε ποτέ, ονομάζεται Κύπρος, χάρη στην πατρίδα του. Οι δυο τους είναι πλέον αχώριστοι.
Στην πρώτη αποστολή του Bjørn, οι νεοσύλλεκτοι έφτασαν μόνο μερικές εκατοντάδες μέτρα πριν ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος ρίξει μια χειροβομβίδα στο σπίτι στο οποίο βρίσκονταν και έπρεπε να περπατήσουν τρία χιλιόμετρα μέχρι το μέτωπο, όπου συνέχισαν να βομβαρδίζονται. Χωρίς ουκρανική αεροπορική υποστήριξη για την υπεράσπιση του ουρανού με μαχητικά αεροσκάφη, η κατάσταση θυμίζει πραγματικά τους πολέμους του 20ού αιώνα.
"Ήθελα πραγματικά να γυρίσω σπίτι", λέει ο Bjørn για τις πρώτες του αποστολές. Αλλά επέμεινε και άρχισε να συνηθίζει τους κρότους και τους κρότους του πυροβολικού, των όλμων, των RPG και όλων των άλλων τύπων εκρήξεων. Ο ίδιος εξηγεί ότι όταν μπορείς να διακρίνεις αυτούς τους ήχους, γίνεσαι πιο ήρεμος, επειδή ξέρεις πώς να αντιδράσεις.
Αλλά λίγες αποστολές αργότερα, ο Bjørn τραυματίστηκε.
"Η κόλαση ξέσπασε και αυτοί οι δύο τύποι βρέθηκαν στη γραμμή του πυρός"
Ο Bjørn βρισκόταν σε αποστολή αναγνώρισης, για να δει τι έκαναν οι Ρώσοι στρατιώτες στα καταφύγιά τους. Λέει ότι λόγω των συνθηκών του εδάφους, δεν έπρεπε να συρθούν μέτρα ανάμεσα στα χαρακώματα, αλλά να κολυμπήσουν. Αλλά ξαφνικά άκουσε μια σφαίρα.
Δέκα λεπτά αργότερα, ξέσπασε μια πολύ έντονη ανταλλαγή πυρών. "Ήταν τα περισσότερα RPG που έχω δει από τότε που μπήκα στον πόλεμο". είπε ο Bjørn.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ"Κάποια στιγμή βλέπω ότι το μπροστινό μου καταφύγιο έχει μπλέξει". Ο Bjørn υπερασπιζόταν τους συμπολεμιστές του από τον μεγάλο αριθμό των RPG, των ελεύθερων σκοπευτών και των πολυβόλων με κατασταλτικά πυρά, όταν άκουσε τον ήχο ενός RPG να διαπερνά τη θωράκισή του. Περιγράφει το γρήγορο στακάτο χτύπημα αυτών των χειροβομβίδων.
"Κάνουν δύο εκρήξεις σαν, 'thun-thun'. Η πρώτη είναι για να διαπεράσουν τη θωράκιση και η δεύτερη για να σκοτώσουν ό,τι βρίσκεται μέσα. Και άκουσα την πρώτη έκρηξη, 'μπουμ', και σκέφτηκα, 'αχ γαμώτο, αυτό είναι κοντά'. Και τότε η δεύτερη με χτύπησε".
Ο Bjørn πετάχτηκε με τέτοια δύναμη που όταν χτύπησε στον τοίχο, το σώμα του άφησε ένα αποτύπωμα στους σάκους άμμου.
Έχασε τις αισθήσεις του για 10 δευτερόλεπτα. Όταν συνήλθε, ένα σύννεφο σκόνης και καπνού τόσο πυκνό κάλυψε τα πόδια του. Πάλεψε για το όπλο του, το οποίο κατάφερε να πιάσει στο πάτωμα. Αμέσως κατάλαβε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά.
"Είχα βάλει το ένα μου χέρι μέχρι το πρόσωπό μου για να δω ότι στην πραγματικότητα ήμουν τραυματισμένος και αιμορραγούσα." Είχε χτυπηθεί από κομμάτια θραύσματος μεταξύ 1mm και 1,5mm στον κορμό, τα χέρια και τα πόδια του. Το όπλο του επίσης δεν επέζησε και κατακλύστηκε από θραύσματα.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ"Δεν μπορούσα να δω τίποτα". Παρόλα αυτά, κατάφερε να τρέξει 15 μέτρα για να ξεφύγει από τον καπνό, όπου προσπάθησε να εφαρμόσει έναν επίδεσμο. Και τα δύο χέρια ήταν τόσο σοβαρά τραυματισμένα, που δεν μπορούσε να στρίψει το υλικό γύρω από την πληγή για να σταματήσει την αιμορραγία.
Κανείς δεν θα πάει στη Βαλχάλα, όχι αυτή τη φορά
Ευτυχώς, δύο από τους συντρόφους του, μεταξύ των οποίων και ο «Κύπρος», ήρθαν να τον βοηθήσουν και κατάφεραν να εφαρμόσουν με επιτυχία τον αιμοστατικό επίδεσμο.
Ωστόσο, όταν ο Bjørn κοίταξε κάτω, παρατήρησε ότι πολύ αίμα συγκεντρωνόταν γύρω από τη βουβωνική χώρα του. Φοβήθηκε τα χειρότερα. "Κύπρο, έλεγξε το", λέει ο Bjørn όταν φώναξε στον Κύπρο.
"Όχι, όχι, Βίκινγκ, πρέπει να σταματήσω την αιμορραγία", απάντησε ο σύντροφός του, φροντίζοντας τις άλλες πληγές του. Ο Bjørn αιμορραγούσε επίσης από το πλευρό του. Οι δυο τους άρχισαν να φωνάζουν ο ένας στον άλλον, λέει ο Bjørn, τσακώνονταν για το τι ήταν πιο επείγον να φροντίσουν. Μετά από πολλούς διαπληκτισμούς, ο "Κύπρος" και ένας άλλος στρατιώτης που άκουσε όλη τη φασαρία έγδυσαν τον Bjørn και εξέτασαν την περιοχή. Ο χρόνος παγώνει μέχρι που ο Κύπρος επανέρχεται με τους δύο αντίχειρες και του λέει τα καλά νέα.
Η μάχη με τα πυρά ξέσπασε ξανά και ο "Κύπρος" και οι σύντροφοί του άφησαν τον Bjørn και το σπασμένο όπλο του στη σήραγγα για να πάνε να πολεμήσουν. Ο Bjørn λέει ότι άρχισε να φωνάζει για τη Βαλχάλα.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΑλλά η αδρεναλίνη είναι ένα φοβερό ναρκωτικό. Ο Bjørn δεν θυμάται κανέναν πόνο από το περιστατικό. Του πήρε δύο μέρες για να νιώσει τον πόνο. Έκτοτε έχει ανακτήσει το 80% της αίσθησης στο χέρι του μετά από μεταμόσχευση νεύρου σε ένα από τα δάχτυλά του και αρκετούς μήνες σε νοσοκομείο. Θα μάθει σε τρεις έως πέντε μήνες αν θα αποκτήσει ξανά την πλήρη λειτουργία και αίσθηση.
Η πραγματικότητα στην πρώτη γραμμή
Ο Bjørn λέει ότι πολλοί από τους Ρώσους στρατιώτες δεν είναι απλώς πολύ νέοι, αλλά ότι δεν έχουν πανοπλία ή κράνη. Πολλοί από αυτούς είναι άπειροι και όταν στέλνονται στο μέτωπο, καταλήγουν να χάνονται πριν πέσουν πάνω στους Ουκρανούς στρατιώτες.
"Συνήθως χρησιμοποιούν αυτούς τους τύπους, τους στέλνουν μπροστά, σκάβουν χαρακώματα, τέτοια πράγματα. Αυτοί οι τύποι συνήθως πυροβολούνται και όταν τελικά τελειώσουν, τότε θα πάνε οι επαγγελματίες".
Είναι πραγματικά εύκολο να καταλάβει κανείς τη διαφορά μεταξύ των αλεξιπτωτιστών και των κληρωτών, λέει, γιατί "οι κληρωτοί είναι πολύ δειλοί. Αρχίζουν να πυροβολούν από απόσταση 80 έως 100 μέτρων", πυροβολώντας στα τυφλά από φόβο.
Αλλά οι αλεξιπτωτιστές και οι επαγγελματίες στρατιώτες με μεγαλύτερη εμπειρία είναι πολύ επιθετικοί.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟ Bjørn μιλάει επίσης για τα κατεχόμενα εδάφη. Αποκαλύπτει ότι σε πολλά μέρη, συμπεριλαμβανομένης της Μπαχμούτ, οι Ρώσοι στρατιώτες κρατούσαν κατοίκους ως ομήρους για να τους χρησιμοποιήσουν ως ανθρώπινες ασπίδες "επειδή ήξεραν ότι οι Ουκρανοί δεν θα πυροβολούσαν".
Το δικό του τάγμα έχει βρει στοιχεία για μαζικούς τάφους με "όλα τα σημάδια εκτέλεσης", τα οποία πιστεύει ότι διαπράχθηκαν από την ομάδα Βάγκνερ. Λέει ότι έχει δει ο ίδιος βίντεο (που δεν μπόρεσε να επαληθεύσει ανεξάρτητα το Euronews) με γυναίκες να βιάζονται ομαδικά και γυναίκες και παιδιά να γίνονται στόχος τανκ. Αλλά τείνει να αποφεύγει αυτά τα γραφικά βίντεο όπου μπορεί.
"Αγωνίζομαι για έναν καλό σκοπό"
Ο Bjorn λέει ότι το κίνητρό του για να επιστρέψει στο μέτωπο είναι ο βαθύς σεβασμός του για τον ουκρανικό λαό να συνεχίζει να επιμένει ακόμη και μπροστά σε τέτοιες θηριωδίες.
Ο Bjørn λέει επίσης ότι οι Ρώσοι στρατιώτες "καταστρέφουν τα πάντα", συμπεριλαμβανομένων χωριών κοντά στα σύνορα με μόλις 20 κατοίκους, επειδή είναι αποφασισμένοι να εξαλείψουν κάθε τι που έχει σχέση με την Ουκρανία.
"Αν χάσουν, δεν θα μπορούν ποτέ να αποκαλούνται Ουκρανοί και αυτό είναι κάτι που θέλει η Ρωσία", λέει.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟ Bjørn προσθέτει ότι αισθάνεται ότι αγωνίζεται για έναν δίκαιο σκοπό, "κάτι που είναι πολύ σπάνιο στις μέρες μας". Λέει ότι εκεί που βρίσκεται, οι Ουκρανοί δεν θεωρούν τους εαυτούς τους μέρος της Ρωσίας, κάτι που η Ρωσία χρησιμοποιεί συχνά για να δικαιολογήσει τον πόλεμο, εκτός αν 250 χρόνια γενοκτονίας και κατοχής θεωρούνται ιστορική διεκδίκηση.
"Είναι τόσο περίεργο που οι άνθρωποι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η Ρωσία πολεμάει εναντίον των Ναζί. Ο Ζελένσκι είναι Εβραίος, ο πρωθυπουργός είναι Εβραίος. Ο υπουργός Άμυνας είναι μουσουλμάνος. Είναι 20 εθνοτικές ομάδες εδώ και 30 διαφορετικές γλώσσες. Αυτά είναι όλα εκτός από τον ναζισμό".
Ο Bjørn συμπάσχει με τους Ουκρανούς και επισημαίνει ομοιότητες μεταξύ της Ουκρανίας και της πατρίδας του, των Νήσων Φερόε, οι οποίες απέκτησαν ανεξαρτησία από τη Δανία μόλις το 1948.
Ο πόλεμος σε διδάσκει να εκτιμάς τα μικρά πράγματα στη ζωή
Ο Bjørn λέει ότι μέσα από τον πόλεμο έμαθε να εκτιμά τα μικρά πράγματα στη ζωή.
"Μισούσα να πηγαίνω σε μια παιδική θεατρική παράσταση πριν, αλλά στο μέλλον θα τα απολαμβάνω δεόντως. Τώρα συγκινούμαι εύκολα μέσα μου... Πριν από τον πόλεμο ήμουν σκληροπυρηνικός εργασιομανής, αλλά τώρα είμαι ένας στρατιώτης που εκτιμά τις μικρές λεπτομέρειες της ζωής", γελάει. Όταν τελειώσει ο πόλεμος, σκοπεύει να παρακολουθήσει την έκρηξη ενός ισλανδικού ηφαιστείου με τον 14χρονο γιο του.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Ορκίζεται ότι το τάγμα του είναι αποφασισμένο οι Ρώσοι να μην διαπεράσουν τις γραμμές άμυνας τους για να φτάσουν στην πόλη που υπερασπίζονται. Είναι αφοσιωμένος στην προστασία των αμάχων εκεί.
Αλλά δεν είναι εύκολο. Πιστεύει ότι διεξάγονται ταυτόχρονα δύο πόλεμοι: ο πραγματικός πόλεμος και ένας πόλεμος των μέσων ενημέρωσης. Ο Bjorn λέει ότι η ρωσική προπαγάνδα για τη νίκη της Ρωσίας απέχει πολύ από την πραγματικότητα.
"Από τότε που ο Πούτιν ξεκίνησε αυτόν τον πόλεμο με την Ουκρανία για να σταματήσει το ΝΑΤΟ, η Ρωσία έχει περικυκλωθεί από το ΝΑΤΟ." Πιστεύει ότι ο πρόεδρος Πούτιν απλώς προσπαθεί να σώσει τα προσχήματα. Δεν πιστεύει ότι ο πόλεμος θα τελειώσει σύντομα.
Ο Πούτιν πρέπει να σταματήσει
"Αν δεν σταματήσετε τη Ρωσία εδώ, σε αυτό το μέτωπο, αυτό είναι ακριβώς δίπλα σε ένα ευρωπαϊκό σύνορο", προειδοποιεί, επισημαίνοντας την πρόσφατη ιστορία της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας, της Γεωργίας και της Τσετσενίας.
Ο μεγαλύτερος φόβος του είναι ένας πυρηνικός πόλεμος, αλλά παροτρύνει μετά τον πόλεμο, "όλοι πρέπει να καθίσουν και να μιλήσουν για αυτά τα πυρηνικά και γιατί μερικές χώρες έχουν τόσα πολλά πράγματα που θα καταστρέψουν τον μισό κόσμο. Εννοώ ότι είμαι 40 ετών και έχω ζήσει σχεδόν τρεις πυρηνικούς πολέμους στη ζωή μου".
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ"Εύχομαι μετά από αυτόν τον πόλεμο, να έχουμε 100 χρόνια ειρήνης εδραιώνοντας τα πανεπιστήμια, την επιστήμη, την ιατρική... έστω και για μια φορά. Νομίζω ότι όλοι έχουν απλά κουραστεί από τον πόλεμο", θρηνεί.
Αλλά προς το παρόν, ο Bjørn ανυπομονεί να επιστρέψει στην πατρίδα του μετά τον πόλεμο. Λέει ότι τα Νησιά Φερόε είναι ο παράδεισος.
Τι μας βοηθάει να παραμείνουμε άνθρωποι εδώ στο μέτωπο;
Ο Bjørn λέει, "αν δεν υπήρχε η υποστήριξή σας, δεν θα ήμασταν τόσο δυνατοί για τόσο πολύ καιρό". Ευχαριστεί ιδιαίτερα τους ιδιώτες δωρητές που βοήθησαν στην αποστολή τεθωρακισμένων οχημάτων, προσωπικών αυτοκινήτων που χρησιμοποιούν για τις μεταφορές τους, τα οποία έχουν πολύ, πολύ μεγάλη σημασία γιατί οι δρόμοι στην Ουκρανία είναι πολύ, πολύ σωστοί τώρα, λασπωμένοι και κακοί".
Και προσθέτει: "Υποθέτω ότι, αυτό που μας κρατάει ανθρώπους στο μέτωπο και όχι απλώς τροφή για τα κανόνια, είναι να ξέρουμε ότι πίσω μας υπάρχουν πολίτες που νοιάζονται για εμάς να είμαστε καλά, να τρέφονται καλά, να ζεσταίνονται το χειμώνα, να έχουμε καφέ, φαγητό, γλυκά... Η αίσθηση ότι μας εκτιμούν και ότι δεν είμαστε μόνοι.
Αν θέλετε να κάνετε δωρεά μπορείτε να το κάνετε εδώ.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ