Το ριάλ έχασε 17% τους τελευταίους 4 μήνες στην ελεύθερη αγορά έναντι του δολαρίου ΗΠΑ, ενώ ο πληθωρισμός εκτινάσσεται πάνω από το 40% στο Ιράν.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟ κλιμακούμενος κίνδυνος μιας άμεσης στρατιωτικής αντιπαράθεσης μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν πλήττει ήδη σκληρά την οικονομία της ασιατικής χώρας, καθώς το νόμισμά της, το ριάλ, καταρρέει έναντι του δολαρίου τους τελευταίους μήνες.
Η εντατικοποίηση των επιθέσεων των υποστηριζόμενων από το Ιράν πολιτοφυλακών στη Μέση Ανατολή κατά θέσεων των ΗΠΑ τροφοδοτεί αυτούς τους φόβους και ασκεί αυξανόμενη πίεση στην οικονομία του Ιράν.
Το νόμισμα του Ιράν, το ριάλ, έχει υποστεί απότομη υποτίμηση στην ελεύθερη αγορά, (η οποία δεν αναγνωρίζεται επίσημα από την κεντρική τράπεζα). Το δολάριο άξιζε 498.000 ριάλ στην ελεύθερη αγορά της Τεχεράνης στις 6 Οκτωβρίου, μια ημέρα πριν από την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ. Η ισοτιμία αυτή τη Δευτέρα 29 Ιανουαρίου 2024 και μία ημέρα μετά τη φονική επίθεση των υποστηριζόμενων από το Ιράν Χούτι στη στρατιωτική βάση των ΗΠΑ στην Ιορδανία, έφθασε νωρίς το απόγευμα στα 582.500 ριάλ, που είναι η χαμηλότερη ισοτιμία των τελευταίων 11 μηνών.
Οι αναλυτές πιστεύουν ότι η αποδυνάμωση του ριάλ κατά 17% σε λιγότερο από 4 μήνες επηρεάστηκε κυρίως από τις ανησυχίες για την εκδήλωση μιας άμεσης στρατιωτικής αντιπαράθεσης μεταξύ του Ιράν και των Ηνωμένων Πολιτειών.
Τα ιρανικά νοικοκυριά προσπαθούν να συσσωρεύσουν τις αποταμιεύσεις τους αγοράζοντας δολάρια, ενώ μάχονται με το ποσοστό πληθωρισμού 40% τα τελευταία δύο χρόνια.
Αλλά η Κεντρική Τράπεζα του Ιράν έχει επανειλημμένα ανακοινώσει ότι δεν αποδέχεται την ισοτιμία στην ελεύθερη αγορά. Η κεντρική τράπεζα θεωρεί νόμιμη την επίσημη ισοτιμία που έχει καθοριστεί από το Ιρανικό Κέντρο Συναλλάγματος, η οποία έχει αυξηθεί κατά 4,1% από τις 6 Οκτωβρίου 2023 και έχει φθάσει τα 429.210 ριάλ.
Σύμφωνα με τον νόμο που ενέκρινε το ιρανικό κοινοβούλιο πριν από δύο χρόνια, η αγορά και η πώληση ξένων νομισμάτων στην ελεύθερη αγορά θεωρείται λαθρεμπόριο και τιμωρείται. Η Κεντρική Τράπεζα του Ιράν έχει επίσης απαγορεύσει την ελεύθερη πώληση συναλλάγματος στο κοινό από τα ανταλλακτήρια συναλλάγματος και έχει επίσης περιορίσει τη μεταφορά ριάλ από τραπεζικούς λογαριασμούς.
Ο φόβος ενός ενδεχόμενου πολέμου ξεχείλισε πέρα από την αγορά συναλλάγματος, πάνω από το χρηματιστήριο της Τεχεράνης. Ο δείκτης του χρηματιστηρίου της Τεχεράνης (TEPIX) μειώθηκε κατά 0,36% τη Δευτέρα (29 Δεκεμβρίου). Ο εν λόγω δείκτης έχει επίσης μειωθεί κατά 4,14 τοις εκατό τις τελευταίες 40 ημέρες.
Σε μια τέτοια κατάσταση, οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι στο Ιράν, ταυτόχρονα με το πρόσφατο άλμα της συναλλαγματικής ισοτιμίας και τη μείωση του δείκτη του χρηματιστηρίου, τονίζουν ότι η αναταραχή στις χρηματοπιστωτικές αγορές επηρεάζεται από τις φήμες των παράνομων χρηματιστών συναλλάγματος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και θα τελειώσει σύντομα.