Ο Κενυάτης σκιτσογράφος Γκάντο και ο μαλαισιανός δημιουργός Ζούναρ κέρδισαν το διεθνές βραβείο Γελοιογραφίας που απονέμει το ελβετικό Ίδρυμα
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟ Κενυάτης σκιτσογράφος Γκάντο και ο μαλαισιανός δημιουργός Ζούναρ κέρδισαν το διεθνές βραβείο Γελοιογραφίας που απονέμει το ελβετικό Ίδρυμα «Γελοιογραφίες για την Ειρήνη». Η συγκεκριμένη διάκριση δεν έχει να κάνει μόνο με το ταλέντο του δημιουργού, αλλά και με την αφοσίωσή του στην ελευθερία της έκφρασης.
Οι δύο βραβευμένοι γελοιογράφοι έχουν καταγγείλει επανειλημμένα την κυβερνητική διαφθορά και την αδικία, μέσα από τα έργα τους. Ο Κόφι Ανάν είναι ο επίτιμος πρόεδρος του ελβετικού ιδρύματος:
«Πάντα εντυπωσιάζομαι από τη δημιουργική πνοή που διακατέχει αυτούς τους καλλιτέχνες, οι οποίοι με μια μόνο εικόνα μπορούν να συλλάβουν το παράδοξο και το παράλογο της κοινωνικής αδικίας ενός σύνθετου προβλήματος, πολύ πιο αποτελεσματικά από εκατοντάδες διαλέξεις. Καλλιτέχνες όπως ο Γκάντο και ο Ζούναρ διακινδυνεύουν για να πουν την αλήθεια απέναντι στην εξουσία. Τους αξίζει κάθε αναγνώριση που μπορούμε να τους δώσουμε και ελπίζουμε να συνεισφέρουμε στην προστασία τους».
Ο Γκάντο σχολίασε τι είναι γι’ αυτόν αυτό το βραβείο:
«Είναι μεγάλη ενθάρρυνση για μας, γιατί ό,τι κι αν κάνεις, υπάρχουν άνθρωποι πίσω από σένα και υπάρχουν και άνθρωποι που αναγνωρίζουν τις προσπάθειές σου και αυτό σου δίνει μεγάλη ώθηση».
Ο Γκάντο δούλευε μέχρι πρόσφατα ως γελοιογράφος για την εφημερίδα Daily Nation στο Ναϊρόμπι, μία από τις μεγαλύτερες της Κεντρικής και Ανατολικής Αφρικής. Τα σχέδιά του παρουσίαζαν άπληστους πολιτικούς και διεφθαρμένα κυβερνητικά στελέχη. Ήταν πολύ δημοφιλή, αλλά τον οδήγησαν τελικά στην ανεργία. Ο καλλιτέχνης υπογραμμίζει την έλλειψη πολυφωνίας, αλλά και τους αυξανόμενους περιορισμούς που υφίσταται η ελευθερία του τύπου στην Αφρική:
«Αυτό που έχουμε δει σε πολλές αφρικανικές χώρες είναι η συρρίκνωση του χώρου των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Είναι ένας χώρος που αντιμετωπίζει πολλά θέματα και η πρόκληση για μας είναι να τον προστατέψουμε».
Ο Ζούναρ είναι διάσημος στην Μαλαισία για τις γελοιογραφίες του στις εφημερίδες αλλά και για τα κόμικς του. Αποτυπώνει την διαφθορά της ελίτ στη χώρα του, την ηθική κρίση, την κατάχρηση εξουσίας, και τις αδικίες του δικαστικού συστήματος. Έχει βρεθεί στο στόχαστρο της δικαιοσύνης και κινδυνεύει αυτή την στιγμή με κάθειρξη 43 ετών επειδή κινητοποιεί τον κόσμο ενάντια στο κράτος.
Η κυβέρνηση δεν τον θεωρεί πλέον καλλιτέχνη και του απαγορεύει να δημοσιεύει τη δουλειά του στα παραδοσιακά μέσα, παρά τα διεθνή βραβεία που έχει αποσπάσει. Ο ίδιος επισημαίνει:
«Αυτό το βραβείο είναι πολύ σημαντικό για μένα, επειδή μπορεί να δημιουργήσει πίεση στην μαλαισιανή κυβέρνηση και μπορεί να ανοίξει τα μάτια της διεθνούς κοινότητας σε σχέση με την περίπτωσή μου, αλλά και σε σχέση με το επίπεδο της ελευθερίας της έκφρασης και των ανθρώπινων δικαιωμάτων στη Μαλαισία».
Μερικά από τα σκίτσα των νικητών παρουσιάζονται στο πλαίσιο της έκθεσης που πραγματοποιείται στις όχθες της λίμνης Λεμάν, στην καρδιά της Γενεύης.
Τα 100 συνολικά έργα που παρουσιάζονται αποτυπώνουν τις διαφορετικές θεματικές που απασχολούν τους γελοιογράφους. Ένα από τα θέματα είναι βέβαια η προσφυγική κρίση, που οι δημιουργοί την αντιμετωπίζουν με λαμπρό χιούμορ αλλά και καυστική ειρωνία τις εθνικές πολιτικές. Τι λένε οι περαστικοί για την έκθεση;
«Βλέπουμε τους πρόσφυγες στους δρόμους μας. Καταλαβαίνουμε γιατί βρίσκονται σ’ αυτό το σημείο. Υπάρχουν κάποιες γελοιογραφίες που τα λένε όλα».
«Μου αρέσει η ιδέα ότι χρησιμοποιούμε μια διαφορετική τέχνη για να τραβήξουμε την προσοχή του κόσμου σε πολιτικά ζητήματα που αφορούν όλο τον πλανήτη. Είναι ωραίο το πώς συνομιλούν, χρησιμοποιώντας το χιούμορ για πολύ σοβαρές ακόμη και καταστροφικές καταστάσεις που λαμβάνουν χώρα σε όλη τη Γη».
«Θεωρώ ότι η γελοιογραφία είναι ένας τρόπος έκφρασης θεμελιώδης γιατί είναι αστεία, παιχνιδιάρικη και επιτρέπει ταυτόχρονα να επικοινωνήσουμε το μήνυμα που θέλουμε».
Η έκθεση στη λίμνη της Γενεύης, στην αποβάθρα Γουίλσον διαρκεί μέχρι τις 4 Ιουνίου.