ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ πρώτη ατομική έκθεση του Θεόφραστου Τριανταφυλλίδη (1881-1955) στην Αθήνα είναι γεγονός. Χρειάστηκαν να περάσουν 51 ολόκληρα χρόνια από το θάνατο του νεωτεριστή καλλιτέχνη, για να μπορέσουμε να θαυμάσουμε συγκεντρωμένα μερικά από τα καλύτερα ζωγραφικά του έργα. Αυτό συμβαίνει τώρα και μέχρι τις 18 Δεκεμβρίου, στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων, που αποφάσισε να εγκαινιάσει ένα νέο κύκλο εκθέσεων, αποτίοντας φόρο τιμής σε μερικούς πολύ σπουδαίους δημιουργούς. Ο Τριανταφυλλίδης είναι πέρα από υποτιμημένος και άγνωστος στο ευρύ κοινό, καθώς κανένα ίδρυμα ή θεσμός δεν έχει ασχοληθεί μέχρι σήμερα με μια συνολική παρουσίασή του.
Στην έκθεση λοιπόν με τον τίτλο «Θεόφραστος Τριανταφυλλίδης – Ένα άλλο Τριάντα» συμμετέχουν έργα από τις συλλογές της Πινακοθήκης του Δήμου Αθηναίων, της Εθνικής Πινακοθήκης – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, της Δημοτικής Πινακοθήκης Λάρισας – Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα, της Δημοτικής Πινακοθήκης Βόλου και από ιδιωτικές συλλογές. Το εγχείρημα αυτό έρχεται λίγους μήνες, μετά την έκθεση στη Λάρισα, που ήταν κατά κάποιο τρόπο η αφορμή για να γίνει τώρα μια πιο ολοκληρωμένη παρουσίαση του έργου και της πορείας ενός από τους κορυφαίους ζωγράφους του μεσοπολέμου.
Ο Ντένης Ζαχαρόπουλος, καλλιτεχνικός διευθυντής της Πινακοθήκης, Μουσείων και Συλλογών του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Δήμου Αθηναίων και επιμελητής της έκθεσης του Θεόφραστου Τριανταφυλλίδη επισημαίνει: «Ξεκινάμε τον προγραμματισμό της Πινακοθήκης του Δήμου για την περίοδο 2016 – 2017 με την πρώτη έκθεση του Τριανταφυλλίδη και το πνεύμα ενός άλλου Τριάντα στη ζωγραφική, θεωρώντας πως η συλλογή της Δημοτική Πινακοθήκης ιδρύθηκε το 1914 με στόχο να υποστηρίξει το πνεύμα της Secession και το σύνολο των καλλιτεχνών της ομάδας “Τέχνη”, των οποίων ο Τριανταφυλλίδης ήταν οργανικό μέλος. Η απόφαση αυτή εκφράζει τη διάθεσή μας να αποδοθεί εμφατικά η ιστορική και πνευματική ταυτότητα της Πινακοθήκης και της συλλογής του Δήμου μέσα από την καλλιτεχνική και κοινωνική μας ιστορία. Με την πρώτη αυτή έκθεση τιμά τον πιο θεληματικά άσημο από τους σημαίνοντες και τον πιο σημαίνοντα από όσους ακριβώς μία Ελλάδα της επισημότητας, του κομφορμισμού και των παρασημοφορήσεων, αγνόησε συστηματικά. Είναι αξιοπερίεργο παρόλα αυτά, πως έργα του Τριανταφυλλίδη, όπως και του Μπουζιάνη τιμούν με τρόπο εντυπωσιακό οι μεγαλύτερες ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές του τόπου. Με τον Τριανταφυλλίδη η τέχνη αποκτά όλο το κοινωνικό της περιεχόμενο, αποδυόμενη κάθε ηθογραφία, φλυαρία, σχόλιο, κουτσομπολιό ή διακόσμηση». Επιστημονικός συνεργάτης της έκθεσης είναι ο Αντώνης Κωτίδης.
Η έκθεση φωτίζει ότι υπάρχει και ένα άλλο Τριάντα στη ζωγραφική, πέρα από αυτό που γνωρίζουμε, που αποτελείται από δημιουργούς που είχαν να κάνουν με το ζήτημα της ελληνικής ταυτότητας. Ο Τριανταφυλλίδης κινήθηκε λοιπόν προς μια άλλη κατεύθυνση, μακριά από τα στερεότυπα και τις νόρμες που είχαν να κάνουν με τη συγκεκριμένη γενιά. Έχει έναν κοσμοπολιτισμό και μια ευρύτερη καλλιτεχνική προοπτική, που απέχει πολύ από τον ελληνοκεντρισμό της γενιάς του ’30. Αυτό ίσως οδήγησε στην περιθωριοποίησή του. Η παρούσα έκθεση μας δίνει λοιπόν την ευκαιρία μιας επαναθεώρησης.
Ο Θεόφραστος Τριανταφυλλίδης είναι μια ιδιαίτερα χαρακτηριστική μορφή στην ιστορία της τέχνης και γενικότερα στη πνευματική ζωή της Ελλάδας του 20ου αιώνα. Τόσο σαν ζωγράφος όσο και σαν άνθρωπος έζησε και έδρασε με απόλυτη αυτονομία σε σχέση με οποιουδήποτε είδους επίσημο ή ιδιωτικό κύκλωμα, κοινωνικό, επαγγελματικό, πολιτικό, ακόμα και γεωγραφικό. Έφυγε στο Μόναχο και στη συνέχεια στο Παρίσι και παρ’ όλα αυτά δεν διεκδίκησε ούτε τη μία ούτε την άλλη ταυτότητα, αν και βαθύτατα εκσυγχρονιστής και πνευματικός άνθρωπος. Γεννήθηκε στη Σμύρνη (το 1881), έχασε το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του με τη μικρασιατική καταστροφή, αλλά ποτέ του δεν διεκδίκησε την ταυτότητα του μικρασιάτη. Ιδρυτικό μέλος της ομάδας Τέχνη (1917), τόσο σαν εκσυγχρονιστής και μοντέρνος ζωγράφος, όσο και σαν δημοκρατικός και εκσυγχρονιστής πολίτης δεν διεκδίκησε ποτέ του κανένα προνόμιο για τα καλλιτεχνικά και πολιτικά του πιστεύω. Μοιράστηκε το ατελιέ του με τον Μαλέα και ήταν στενός φίλος του Νικόλαου Λύτρα και του Περικλή Βυζάντιου.
Έζησε 73 χρόνια με τους φίλους του, τους συμπολίτες του, τους συναδέλφους του, τους γείτονές του και τους λίγους μαθητές του, αποφεύγοντας συστηματικά κάθε επισημότητα, κάθε είδους τίτλο και θεσμική αναγνώριση. Ήταν από τους διασημότερους καλλιτέχνες της εποχής του, τα έργα του πωλούνταν παντού, οι συνάδελφοί του τον εκτιμούσαν πολύ, παρόλα αυτοί οι θεσμοί τον «παρέκαμπταν». Ιδιαίτερα μορφωμένος, υπήρξε στενός φίλος με ουσιαστικούς ανθρώπους των γραμμάτων και του πνεύματος του καιρού του. Όλα τα παραπάνω είναι εμφανή στο ζωγραφικό του έργο, όπου με την ίδια ελευθερία, ανεξαρτησία και γενναιοδωρία παρατηρεί την καθημερινή πραγματικότητα και συμμετέχει ενεργά στη ζωή χωρίς να αφεθεί ούτε στιγμή στην ευκολία της ηθογραφίας, της περιγραφής, της ωραιοποίησης ή της θεματικοποίησης των ατόμων και των πραγμάτων που τον περιβάλλουν.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ
Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων – Κτίριο Μεταξουργείου
Γερμανικού & Μυλλέρου, Πλ. Αυδή, τηλ.: 210 5202420
«Θεόφραστος Τριανταφυλλίδης – Ένα άλλο Τριάντα»
Διάρκεια: Μέχρι 18 Δεκεμβρίου.
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη: 10:00 – 21:00, Τετάρτη – Σάββατο 10:00 – 19:00, Κυριακή 10:00 – 15:00
Είσοδος ελεύθερη
www.opanda.gr
Ακολουθήστε το euronews στα Ελληνικά στο Facebook και στο Twitter