Ο Νίκος Νικολόπουλος και «Η Άλλη Θάλασσα» του Θόδωρου Αγγελόπουλου

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Με αφορμή τη συμπλήρωση 10 χρόνων από την ξαφνική απώλεια του Θόδωρου Αγγελόπουλου (1935-2012), ο Δήμος Αθηναίων παρουσιάζει την έκθεση «Γεφυροποιός» του σκηνοθέτη, κινηματογραφιστή και φωτογράφου Νίκου Νικολόπουλου στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα» του Δήμου Αθηναίων έως τις 2 Μαρτίου. Η έκθεση περιλαμβάνει 20 αδημοσίευτες φωτογραφίες από το εικοσαήμερο των γυρισμάτων της ταινίας του «Η Άλλη Θάλασσα», κατά τη διάρκεια των οποίων ο σκηνοθέτης έφυγε αναπάντεχα από τη ζωή. Την επιμέλεια της έκθεσης υπογράφει ο επιμελητής εκθέσεων και δράσεων του ΟΠΑΝΔΑ, Χριστόφορος Μαρίνος, σε συνεργασία με τον Βαγγέλη Ιωακειμίδη.

Η φωτογραφική εγκατάσταση με τίτλο «Γεφυροποιός» αποτελείται από 20 μεγάλου μεγέθους τυπώματα, όσα και οι ημέρες των γυρισμάτων, που θα αναρτηθούν στην ειδικά διαμορφωμένη και φωτισμένη αίθουσα, σύμφωνα με τη μουσειογραφική πρόταση που συνυπογράφουν οι επιμελητές της έκθεσης, ο καλλιτέχνης και η αρχιτέκτων Μαρία Μανέτα. Το σκεπτικό της έκθεσης είναι η κατασκευή ενός «ιερού» της κινηματογραφικής τέχνης: οι επισκέπτες θα εισδύουν στον «ενδιάμεσο χώρο» μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας, καλούμενοι άλλοτε να ξεχωρίσουν τη μία από την άλλη, άλλοτε να συμμετάσχουν τελετουργικά στη σύζευξή τους.

Η λέξη γεφυροποιός είναι η πλέον κατάλληλη για να περιγράψει το έργο και την παρουσία ενός τόσο σπουδαίου και ταλαντούχου σκηνοθέτη, όπως ο Θόδωρος Αγγελόπουλος. Ο τίτλος της έκθεσης του Νίκου Νικολόπουλου στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα» περιγράφει την ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα που επικρατούσε στο πλατό της Άλλης θάλασσας, της τελευταίας, ανολοκλήρωτης ταινίας του διεθνούς φήμης σκηνοθέτη.

Σύμφωνα με τον Νικολόπουλο, ο τίτλος δηλώνει μια πολλαπλή σύζευξη: «ενώνει αυτό που συνέβαινε μπροστά από την κάμερα και το έργο που γινόταν πίσω, στη δική μου πλευρά». Ο Νικολόπουλος εργάστηκε ως φωτογράφος πλατό για τη συγκεκριμένη ταινία, ήταν δηλαδή αθόρυβος αυτόπτης μάρτυρας όσων συνέβησαν στα γυρίσματα, τα οποία διήρκεσαν συνολικά 20 ημέρες και διακόπηκαν στις 24 Ιανουαρίου 2012, μετά τον θανάσιμο τραυματισμό του Αγγελόπουλου εν ώρα δημιουργίας.

Οι φωτογραφίες του Νικολόπουλου είναι διπλά πολύτιμες. Αφενός, μας μεταφέρουν στο «αγγελοπουλικό σύμπαν», αποκαλύπτοντας τον τρόπο με τον οποίο ο σπουδαίος σκηνοθέτης εργαζόταν και κατηύθυνε τους ηθοποιούς, την απόλυτη προσήλωσή του επί το έργον, τη θεατρικότητα των κινήσεών του, τις μιμικές εκφράσεις και τη συναισθηματική σχέση του με όσους εργάζονταν για την ταινία. Αφετέρου, αναζωπυρώνουν το ενδιαφέρον για μια ταινία-αίνιγμα, η οποία δεν ολοκληρώθηκε ποτέ και εντυπώθηκε στις συνειδήσεις μας περισσότερο για τον άτυχο χαμό του δημιουργού της παρά για το περιεχόμενό της.

Αν η ταινία του «γεφυροποιού» Αγγελόπουλου επιχειρούσε να αποτυπώσει την ελληνική κρίση και μάλιστα σε παροντικό χρόνο, τη στιγμή που συνέβαινε, οι φωτογραφίες του Νικολόπουλου συνθέτουν ένα προσωπικό χρονικό που ανατέμνει την ίδια την ταινία, δίνοντας, έστω και ετεροχρονισμένα, μια πρώτη γεύση (sneak preview) από την κατασκευή της. Ιδωμένες μέσα από ένα σημερινό πρίσμα, οι 20 φωτογραφίες, που αντιστοιχούν στις ημέρες των γυρισμάτων, αποκτούν μια άλλη διάσταση και λειτουργία.

Στόχος τους πια δεν είναι να προαναγγείλουν, αφού δεν καλούνται να περιγράψουν απλώς την κινηματογραφική πράξη τροφοδοτώντας τα media και προωθώντας έτσι την ταινία. Αντιθέτως, οι φωτογραφίες του Νικολόπουλου κοιτούν προς τα πίσω, χτίζοντας μια γέφυρα ανάμεσα στο παρόν και στο παρελθόν.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΚΘΕΣΗΣ

Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα» Δήμου Αθηναίων

Ηρακλειδών 66 και Θεσσαλονίκης, Θησείο, τηλ. 210 3452150

«Γεφυροποιός» - Νίκος Νικολόπουλος

Διάρκεια έκθεσης: Μέχρι 2 Μαρτίου 2022

Ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Παρασκευή 11:00 – 19:00 Σάββατο - Κυριακή 10:00 – 15:00, Δευτέρα κλειστά.

Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.

Η είσοδος στον εκθεσιακό χώρο γίνεται σύμφωνα με τα ισχύοντα υγειονομικά πρωτόκολλα.

Η χρήση ιατρικής μάσκας είναι υποχρεωτική κατά την παραμονή του κοινού στον εκθεσιακό χώρο.

Χορηγός έκθεσης: Faliro House Productions

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΝΙΚΟΥ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε σκηνοθεσία στη Σχολή Κινηματογράφου και Τηλεόρασης Λυκούργου Σταυράκου και φωτογραφία στη Leica Academy. Είναι αντιπρόεδρος του Δ.Σ. της Ένωσης Σκηνοθετών - Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου και μέλος της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου.

Από το 2000 έχει εργαστεί ως φωτογράφος σε περισσότερες από 40 διεθνείς και ελληνικές κινηματογραφικές παραγωγές, όπως David Cronenberg - Crimes of the Future, Jeremy Podeswa - Fugitive Pieces, Θεόδωρος Αγγελόπουλος - Η Άλλη Θάλασσα, Παντελής Βούλγαρης - Νύφες, Μικρά Αγγλία.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Toν Μάρτιο 2003 πραγματοποίησε την πρώτη του ατομική έκθεση στην Ιόνιο Ακαδημία της Κέρκυρας, υπό την αιγίδα της Κινηματογραφικής Λέσχης του Ιονίου Πανεπιστημίου, με φωτογραφίες από την ταινία τεκμηρίωσης I Put a Spell on Me (Screamin’ Jay Hawkins) του Νίκου Τριανταφυλλίδη.

Το 2011, όσο ζούσε και εργαζόταν στην Κωνσταντινούπολη, συν-έγραψε (με τον Εύρη Παπανικόλα) το σενάριο της μικρού μήκους ταινίας Just a Perfect Day, που ήταν υποψήφια για το βραβείο Golden Pardino – Leopards of Tomorrow στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λοκάρνο.

Το 2014 σκηνοθέτησε την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας, POLΚ (μαζί με τον Βλαδίμηρο Νικολούζο), που έκανε πρεμιέρα στο 55ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, όπου τιμήθηκε με την Ειδική Μνεία της Διεθνούς Ενωσης Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI) και κατόπιν προβλήθηκε στο 44ο Φεστιβάλ Νέου Κινηματογράφου (Festival du Nouveau Cinéma) του Μόντρεαλ και στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου T-Mobile New Horizons του Βρότσουαφ (Wrocław). Για το POLK, ήταν υποψήφιος για το Βραβείο Καλύτερου Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου (2015).

Το 2017 παρουσίασε (σε συνεργασία με την Άρτεμι Ζερβού) την οπτικοακουστική- γλυπτική εγκατάσταση Klíros στο πλαίσιο της documenta 14 και συνεργάστηκε με τον Δημήτρη Παπαιωάννου για την παράσταση The Great Tamer.

Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του, MUSA (συν-συγγραφή με την Άρτεμι Ζερβού), βραβεύτηκε από τη Διεθνή Επιτροπή του Agora Works In Progress στο 61ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με το βραβείο Μουσικής και Ήχου MuSou και έκανε πρεμιέρα στο 62ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (2021).

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ