Ο Παντελής Δεντάκης μας μυεί στο σύμπαν της «Μικρής μέσα στο Σκοτεινό Δάσος»

«Η Μικρή μέσα στο Σκοτεινό Δάσος» - Πνευματικά Δικαιώματα _dm_/

Πνευματικά Δικαιώματα _dm_/

Δημοσιεύθηκε 15/02/2022 - 09:26•ανανεώθηκε πριν 09:27

Μία από τις προ-πανδημικές παραστάσεις που εντυπωσίασε με την ευρηματικότητα και τη φρεσκάδα της επιστρέφει. Η πολυμεσική δημιουργία του Παντελή Δεντάκη και της ομάδας Black Forest «Η Μικρή μέσα στο Σκοτεινό Δάσος» καταλαμβάνει και πάλι το Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων από τις 21 Φεβρουαρίου.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Μία από τις προ-πανδημικές παραστάσεις που εντυπωσίασε με την ευρηματικότητα και τη φρεσκάδα της επιστρέφει. Η πολυμεσική δημιουργία του Παντελή Δεντάκη και της ομάδας Black Forest «Η Μικρή μέσα στο Σκοτεινό Δάσος» καταλαμβάνει και πάλι το Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων από τις 21 Φεβρουαρίου και για 10 παραστάσεις.

Η ομάδα διασκεύασε το μύθο της Πρόκνης και της Φιλομήλας από τις «Μεταμορφώσεις» Οβίδιου, τον οποίο παρουσιάζει με πρωτότυπο τρόπο. Είναι ένα σκληρό παραμύθι όπου κυριαρχεί η βία, το σκοτάδι και η εκδίκηση. Στο μικρό σκηνικό χώρο εκτυλίσσεται ένα θρίλερ, στο οποίο πρωταγωνιστούν μινιατούρες και δύο ηθοποιοί, που τις χειρίζονται και αναλαμβάνουν να ξετυλίξουν το μύθο. Βίντεο, μουσική και αφήγηση συμπληρώνουν τη συνταγή αυτής της καλοκουρδισμένης σύνθεσης, που η υπόθεσή της θυμίζει αρχαία τραγωδία.

Ο νεαρός Βασιλιάς βιάζει τη μικρή αδερφή της γυναίκας του μέσα σε μια καλύβα στο Σκοτεινό Δάσος. Της κόβει τη γλώσσα και την αφήνει μόνη και αβοήθητη. Επιστρέφει στο παλάτι και, δήθεν συντετριμμένος, λέει στη γυναίκα του πως η αδελφή της πνίγηκε εν μέσω θαλασσοταραχής. Δώδεκα μήνες μετά, κι ενώ η βασίλισσα βρίσκεται ακόμη βουτηγμένη στο πένθος, μια γριά εμφανίζεται στο παλάτι και της αποκαλύπτει τις αποτρόπαιες πράξεις του βασιλιά. Ξεδιπλώνει ένα μαντίλι κεντημένο από την Μικρή, που τα κόκκινα νήματά του αφηγούνται το έγκλημα και δείχνουν το δρόμο για την καλύβα. Η Βασίλισσα τρέχει να βρει την αδερφή της και μαζί σχεδιάζουν την εκδίκηση που θα πάρουν.

Έχουν ήδη περάσει πάνω από δύο χρόνια από τις πρώτες παραστάσεις στον ίδιο χώρο και η εξαιρετική αυτή πρόταση συνεχίζει ακάθεκτα την πορεία της. Το περασμένο μάλιστα καλοκαίρι παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ της Αβινιόν, όπου κέρδισε κολακευτικά σχόλια από κοινό και κριτικούς.

Με αφορμή την επιστροφή της παράστασης στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων, ο Παντελής Δεντάκης μας μιλά γι’ αυτό το διαφορετικό θεατρικό εγχείρημα, για την πορεία και το περιεχόμενο της «Μικρής μέσα στο Σκοτεινό Δάσος».

-Πώς γεννήθηκε η ιδέα αυτής της πολυμεσικής παράστασης;

Όλα ξεκίνησαν από τον Ντίνο, έναν μαθητή μου, που μου πρότεινε να διαβάσω το έργο. Δουλεύοντας, αρχικά την «Μικρή μέσα στο Σκοτεινό Δάσος» με τους μαθητές μου στη δραματική σχολή, μου γεννήθηκε σιγά σιγά η εικόνα συνομιλίας δύο κόσμων: απ' την μία του ανθρώπινου κι απ' την άλλη ενός φαντασιακού μικρόκοσμου. Η τελική επιλογή των αφηγηματικών μέσων και ο τρόπος που χρησιμοποιήθηκαν, προέκυψε σταδιακά, και μετά από πολλές συζητήσεις με φίλους και συνεργάτες, μετά από πολλές δοκιμές και πειράματα. Η Μικρή μέσα στο Σκοτεινό Δάσος είναι το αποτέλεσμα της φαντασίας, της τεχνικής και της διαστροφής όλων των ανθρώπων που δούλεψαν για να δημιουργηθεί αυτή η παράσταση.

-Γιατί επιλέξατε αυτή την σκοτεινή ιστορία εκδίκησης από τις «Μεταμορφώσεις» του Οβίδιου;

Οι μύθοι μάς μεταφέρουν σ' έναν μακρινό, παρελθοντικό και πολλές φορές άχρονο τόπο, δημιουργώντας μας μια ψευδαίσθηση απόστασης από τον πυρήνα των ζητημάτων που διαπραγματεύονται, ζητήματα που, όμως, δεν διαφέρουν από εκείνα που ακόμα βασανίζουν και δυσκολεύουν τον Άνθρωπο. Αυτή η «ψευδαίσθηση απόστασης» δημιουργεί ένα πιο εύφορο και χωρίς αντιστάσεις έδαφος, για να έρθουμε σε επαφή και να διαπραγματευτούμε τους φόβους, τα τραύματα, το θυμό, τα άλυτα θέματα της ζωής.

Ο Φιλίπ Μινιανά, χρησιμοποιώντας τον μύθο του Οβίδιου «Πρόκνη και Φιλομήλα», πλάθει έναν σκληρό, χυδαίο κόσμο, έναν κόσμο που δεν διαφέρει στην ουσία του από τον σημερινό. Οι ήρωες του έργου είναι έρμαια των παθών, της αλαζονείας, της μανίας τους για εκδίκηση. Καταστρέφουν και αυτοκαταστρέφονται. Ο μύθος διαπραγματεύεται ζητήματα όπως η βία, η σεξουαλική κακοποίηση, η παιδοκτονία, η ανθρωποφαγία, μέσα σ' ένα ομιχλώδες, σκοτεινό και νοσηρό περιβάλλον, που δεν υπάρχει διαφυγή και έχει σαν τελική κατάληξη την απόλυτη έκπτωση και συντριβή.

-Στήνετε επί σκηνής έναν ολοκληρωμένο μικρόκοσμο. Πώς θα τον περιέγραφες σε κάποιον που δεν έχει δει ξανά κάτι αντίστοιχο;

Η παράσταση είναι μια αρμονική συνύπαρξη και ταυτόχρονα αντιπαράθεση διαφορετικών τεχνών. Η θεατρική δράση συνδιαλέγεται με την μικρογλυπτική, την video art, τον κινηματογράφο, την μουσική. Η πιο ισχυρή σχέση της παράστασης είναι εκείνη του ηθοποιού με το μικρογλυπτό. Αρχικά, ο ηθοποιός είναι σαν Θεός που ελέγχει, κατευθύνει και χειραγωγεί τα αδύναμα δημιουργήματά του, τα μικρογλυπτά. Κι όμως, στην πορεία οι άψυχες, ετερόφωτες μινιατούρες, αποκτούν οντότητα, μετατρέπονται σε πανίσχυρα τεράστια όντα που δρουν και συντρίβουν τον άνθρωπο-Θεό.

-Όταν ο άνθρωπος κάνει σχέδια, ο Θεός γελάει. Οι ανατροπές είναι συνεχείς στο έργο. Ποια είναι η δική σου άποψη;

«Τα σχέδια μας πάντοτε ανατρέπονται. Νομίζουμε ότι ορίζουμε τα πράγματα και μας ποδοπατούν» λέει στο τέλος του έργου ο συντετριμμένος και συντριμμένος βασιλιάς. Προσπαθώντας να νικήσουμε την ιδέα του θανάτου, μπαίνουμε σε μια μανιακή προσπάθεια να ελέγξουμε και να καθορίσουμε τα πράγματα, δημιουργώντας πολλές φορές στον εαυτό μας μια αίσθηση παντοδυναμίας και αθανασίας. Ε, εκεί, έρχεται η ζωή να σου θυμίσει πως η συμπαντική ισορροπία ή ανισορροπία, έχει τους δικούς της νόμους και κανόνες, και πως εσύ είσαι ένα απειροελάχιστο κομμάτι της και τίποτα παραπάνω.

-Μια αντίστοιχη ανατροπή στη δική μας καθημερινότητα ήταν η πανδημία. Πώς άλλαξε η δική σου ζωή; Πώς βλέπεις να εξελίσσονται τα πράγματα για τον πολιτισμό και το θέατρο;

Κοιτώντας μέσα μου και γύρω μου, σκέφτομαι πως η πανδημία τάραξε πολύ τις ζωές μας. Ο φόβος, οι κοινωνικοί περιορισμοί και η αγωνία μπροστά στο άγνωστο, θόλωσε το βλέμμα και την σκέψη, μάς έκανε πιο ανασφαλείς, πιο σκοτεινούς, πιο νοσηρούς, πιο θυμωμένους, πιο υστερικούς, πιο άσχημους. Αυτό, δεν θα γινόταν να μην επηρεάσει και την καλλιτεχνική δημιουργία· την ποιότητά της, τις εργασιακές σχέσεις, τις σχέσεις συνεργασίας. Σ' ένα μεγάλο κομμάτι του καλλιτεχνικού χώρου, επικρατεί η πεποίθηση πως το θέατρο, έτσι όπως ήταν πριν την πανδημία, έχει πεθάνει, και πως γεννιέται μια καινούργια δυστοπική πραγματικότητα. Νομίζω πως όλο αυτό είναι απόρροια της τρομερής ανασφάλειας που βιώνει ο χώρος, όπως και το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας.

Παράλληλα, σκέφτομαι πως αυτή την περίοδο γίνεται πιο εμφανές, πως ο πολιτισμός στη χώρα μας δεν είναι απ' τα βασικά συστατικά της διαμόρφωσης του πολίτη. Και εκεί έρχεται η ευθύνη της Πολιτείας που πρέπει να στηρίξει τον πολιτισμό, όχι με μια λογική φιλανθρωπίας, αλλά με την πεποίθηση πως η Τέχνη και η σχέση του πολίτη με αυτήν, θα πρέπει να είναι ένα βασικό ποιοτικό εργαλείο στη σύνθεση της κοινωνίας.

-Η παράσταση ταξίδεψε το περασμένο καλοκαίρι στο φεστιβάλ της Αβινιόν. Πώς ήταν για σας αυτή η εμπειρία;

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Η παρουσία της Μικρής μέσα στο Σκοτεινό Δάσος στο επίσημο πρόγραμμα του Φεστιβάλ ήταν κάτι εξαιρετικά τιμητικό για όλους τους ανθρώπους που δούλεψαν και δουλεύουν για αυτή την παράσταση. Ήταν ένα πολύ έντονο «ταξίδι». Ένα ταξίδι με πολλά συναισθήματα και πολλές συγκινήσεις, άγχος, πίεση, μεγάλη χαρά και ευγνωμοσύνη, συνάντηση με ωραίους ανθρώπους, συνάντηση με διεθνές κοινό. Η παράσταση άρεσε, συζητήθηκε, συγκίνησε, ενόχλησε, θύμωσε, πήρε κολακευτικές κριτικές, προκάλεσε το ενδιαφέρον σε άλλα φεστιβάλ και θέατρα, εντός και εκτός Ευρώπης.

-Ποια είναι τα επόμενα σχέδια της «Μικρής Μέσα στο Σκοτεινό Δάσος» μετά το Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων;

Μετά τις 10 παραστάσεις στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων, η παράσταση θα παρουσιαστεί στις 14 Μαρτίου στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Τον Μάιο θα ταξιδέψει στις γαλλικές πόλεις Παρίσι, Νίκαια, Τουλόν και Βαν. Αρχές Ιουνίου θα συμμετέχει στο Φεστιβάλ του Μάριμπορ, στη Σλοβενία. Και από το φθινόπωρο, ελπίζω να πάνε όλα καλά και να συνεχίσει τα ταξίδια της.