«Αρτώ-Βαν Γκογκ»: Ένας καταιγιστικός μονόλογος από τον σπουδαίο Αμερικανό ηθοποιό Gene Gillette

Αρτώ-Βαν Γκογκ - Πνευματικά Δικαιώματα Κική Παπαδοπούλου

Πνευματικά Δικαιώματα Κική Παπαδοπούλου

Δημοσιεύθηκε 16/11/2022 - 13:41•ανανεώθηκε πριν 13:54

Επτά χρόνια μετά την πρώτη παρουσίαση της παράστασης, η Ιόλη Ανδρεάδη επιστρέφει και πάλι στον Αρτώ, και στη φανταστική διάλεξή του για τον Βαν Γκογκ. Η παραγωγή φιλοξενείται στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης. Αποτελεί το πρώτο μέρος μιας τριλογίας έργων της Ιόλης Ανδρεάδη και του Άρη Ασπρούλη.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Επτά χρόνια μετά την πρώτη παρουσίαση της παράστασης «Αρτώ - Βαν Γκογκ», η Ιόλη Ανδρεάδη επιστρέφει και πάλι στον Αρτώ, και στη φανταστική διάλεξή του για τον Βαν Γκογκ, στο Παρίσι, το 1947. Η παραγωγή φιλοξενείται στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης κάθε Δευτέρα και Τρίτη. Αποτελεί το πρώτο μέρος μιας τριλογίας έργων της Ιόλης Ανδρεάδη και του Άρη Ασπρούλη με θέμα τη ζωή και το έργο του Αντονέν Αρτώ.

Αυτή τη φορά τον ιδιοφυή διανοητή και συγγραφέα, που είχε ρίζες από την Σμύρνη και ονομαζόταν Αντώνιος Ναλπάς, ερμηνεύει καταιγιστικά ο χαρισματικός Gene Gillette. Μέσα σε λιγότερο από μια ώρα, ο Αμερικανός ηθοποιός καταφέρνει να μας εμβυθίσει στο διαρκώς μεταβαλλόμενο σύμπαν του Αρτώ, μέσα από τον πυρακτωμένο λόγο ενός ανθρώπου που έρχεται στο προσκήνιο, μετά από εννιά χρόνια ψυχιατρικού εγκλεισμού και ατελείωτων ηλεκτροσόκ.

Πρωταγωνιστεί σε ένα αέναο παιχνίδι μεταμορφώσεων, γεφυρώνει τη ζωή δύο προσωπικοτήτων, μεταφέροντάς μας από τη μια πλευρά σε ένα κατάμεστο αμφιθέατρο, όπου όλοι κρέμονται από τα χείλη του Αρτώ και παρακολουθούν καθηλωμένοι την ομιλία του και από την άλλη μας ταξιδεύει χρόνια πίσω στην Προβηγκία και την Αρλ, τόπο έμπνευσης και δημιουργίας για έναν άλλο αινιγματικό «τρελό», τον Βίνσεντ Βαν Γκογκ και σημείο αναφοράς της σχέσης του με τον Πολ Γκογκέν.

Ο Gillette, ως ένας άλλος ιμπρεσιονιστής ζωγράφος, δημιουργεί διαδοχικά θεατρικές εικόνες, όπου οι θεατές γίνονται πρωταγωνιστές στις ζωγραφικές συνθέσεις του Βαν Γκογκ και ταυτόχρονα δονούνται από την ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα της διάλεξης του Αρτώ. Άλλωστε, όπως αναδεικνύεται μέσα από το κείμενο, οι δύο προσωπικότητες μοιάζουν σαν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, σαν να είναι ο ένας σκιά, ή μετενσάρκωση του άλλου. Ποιο είναι το συνδετικό στοιχείο Αρτώ και Βαν Γκογκ, όπως αναδεικνύεται μέσα από το κείμενο; Και οι δύο αυτοκτονήθηκαν από τον περίγυρο της εποχής τους. Έγιναν οι αυτόχειρες της κοινωνίας τους και οι αυτουργοί βρίσκονται μέσα στο ακροατήριο. Κανείς δεν κατάλαβε το μέγεθός τους, ήταν μόνοι, πρωτοπόροι της εποχής τους και το περιβάλλον τους «έπνιξε».

Ο ηθοποιός δεν έχει μπει απλά στο πετσί του ρόλου, αλλά έχει μελετήσει εις βάθος την προσωπικότητα, που υποδύεται. Ως ευαίσθητος σεισμογράφος, συλλαμβάνει τις ανεπαίσθητες και διαρκείς συναισθηματικές και ψυχολογικές μεταλλαγές του, τον μετεωρισμό του, την περιδίνηση στο κενό, μεταξύ σοφίας και έλλογης παράκρουσης. Σχοινοβατεί με επιτυχία μεταξύ απόλυτης ηρεμίας και ένθεης μανίας. Καταθέτει μια πυρετώδη ερμηνεία, πάνω σε μια σκηνικά άδεια αλλά ταυτόχρονα τόσο γεμάτη σκηνή, που δεν μπορεί να αφήσει κανέναν ασυγκίνητο. Δύο μάτια που καίνε και ένα σώμα που φλέγεται αποκαλύπτουν μια Αλήθεια που έχει προέλθει από το βαθύ σκοτάδι της ύπαρξης και της απομόνωσης.

Στα χέρια του Gillette, ο Αρτώ μεταμορφώνεται σε εκείνους τους βιβλικούς προφήτες που με τον πύρινο λόγο τους, μόνοι στην κορυφή ενός βουνού, κατακεραυνώνουν τα πλήθη και μαγεύουν με τις περιγραφές τους. Τα μηλίγγια του πετούν, καθώς περιγράφει την περιπέτεια της δημιουργίας, το αδιέξοδο της ύπαρξης. Μετατρέπεται σε εύφλεκτη ύλη, ξεδιπλώνοντας αβίαστα ένα υποκριτικό «οπλοστάσιο», που επιβεβαιώνει περίτρανα την καταπληκτική πορεία του μέχρι σήμερα. Ο Gillette δίνει σάρκα και οστά σ' αυτή την κορυφαία προσωπικότητα, τον αντικονφορμιστή που αποτέλεσε σημείο αναφοράς της μετανεωτερικότητας.

Η Ιόλη Ανδρεάδη με τη σειρά της πετυχαίνει να βρει τον ιδανικό συμπαίκτη σ' αυτή την πολυετή προσπάθεια απεικόνισης του Αρτώ και να δημιουργήσει ένα απογυμνωμένο θέαμα, όπου ο ηθοποιός είναι ο απόλυτος πρωταγωνιστής. Σε κρατά σε εγρήγορση από την πρώτη στιγμή ως την τελευταία, παρουσιάζοντας μια ακαριαία, γεμάτη πάθος σύλληψη της ζωής.