Τέλος στην κουλτούρα της σιωπής; Το MeToo του ισπανικού κινηματογράφου είναι εδώ

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ένα μεγάλο κομμάτι της ισπανικής κινηματογραφικής βιομηχανίας συγκεντρώθηκε στις 21 Ιανουαρίου για τα βραβεία Feroz, μια από τις σημαντικότερες εκδηλώσεις του ισπανικού σινεμά. Ηθοποιοί, παραγωγοί, σκηνοθέτες και όλοι όσοι προσκλήθηκαν στο γκαλά ήταν εμφανώς νευρικοί στο κόκκινο χαλί. Η πικρή σκιά της πρώτης ισπανικής υπόθεσης MeToo τους στοίχειωνε.

Λίγες ώρες πριν, η εφημερίδα El País είχε δημοσιεύσει μια έρευνα στην οποία τρεις γυναίκες κατηγορούσαν τον Ισπανό σκηνοθέτη Κάρλος Βερμούτ, νικητή του Χρυσού Κοχυλιού στο Σαν Σεμπαστιάν για το Μαγικό Κορίτσι (2014), για σεξουαλική βία.

Τα τελευταία χρόνια, ο σκηνοθέτης είχε γίνει μια σημαντική φιγούρα του ισπανικού κινηματογράφου, μια σκοτεινή φωνή που αναγνωριζόταν για την πρωτοτυπία της. Έτσι, η αποκάλυψη αιφνιδίασε τους πάντες στην τελετή. Ενώ ορισμένοι καταδίκασαν έντονα τη συμπεριφορά του Βερμούτ, άλλοι παρέκαμψαν το θέμα.

Μέχρι τότε, ο ισπανικός κινηματογράφος είχε καλυφθεί από σιωπή. Αν και υπήρχαν πολλές φήμες για σεξουαλική κακοποίηση ή κατακριτέα συμπεριφορά στη βιομηχανία, πολύ λίγες ηθοποιοί είχαν μιλήσει.

"Μια μικρή βιομηχανία στην οποία θριαμβεύει ο φόβος", όπως την περιέγραψε η Cristina Andreu, πρόεδρος της Ένωσης Γυναικών Κινηματογραφιστών.

Μέχρι τώρα.

Μεταξύ Μαΐου 2014 και Φεβρουαρίου 2022, τρεις γυναίκες -μια φοιτήτρια κινηματογράφου, μια υπάλληλος εταιρείας παραγωγής και μια εργαζόμενη στον πολιτιστικό τομέα- κατήγγειλαν στην El País ότι είχαν βίαιες σεξουαλικές σχέσεις με τον σκηνοθέτη Vermut, στις οποίες δεν είχαν συναινέσει ποτέ.

Καμία από τις γυναίκες δεν θέλησε να αποκαλύψει την ταυτότητά της από φόβο για αντίποινα, ούτε υπέβαλαν ποτέ καταγγελία.

Η πρώτη μαρτυρία χρονολογείται από το 2014. Ο Carlos Vermut επρόκειτο να γίνει μεγάλο όνομα στον κλάδο, αφού είχε μόλις προταθεί για το Φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν. Η γυναίκα εργαζόταν σε μια εταιρεία παραγωγής και το αφεντικό της ήταν φίλος του Vermut.

Γνώρισε τον διάσημο σκηνοθέτη σε ένα πάρτι και, αφού φλέρταραν, πήγαν μαζί στο σπίτι. "Παραδέχομαι με κάποια αμηχανία ότι εντυπωσιάστηκα που ο Vermut με πρόσεξε, τον θαύμαζα πολύ", δήλωσε η γυναίκα στην El País.

"Όταν φτάσαμε στην πόρτα μου, με φίλησε με πολύ όμορφο και τρυφερό τρόπο. Και του είπα να έρθει επάνω", πρόσθεσε.

Τότε ήταν που όλα πήγαν στραβά. Η γυναίκα λέει ότι ο σκηνοθέτης πήδηξε πάνω της και άρχισε να την πνίγει. Εκείνη τον κλώτσησε και προσπάθησε να τον απωθήσει. Εκείνος σταμάτησε και της είπε ότι δεν του άξιζε αυτό. Εκείνη ήταν εντελώς μπερδεμένη και είπε ότι λυπάται, τότε εκείνος συνέχισε να είναι βίαιος.

Ανέφερε ότι ήταν φοβισμένη και δεν ήξερε τι να κάνει.

Η γυναίκα λέει ότι εκείνη τη στιγμή είχε μόνο την αίσθηση ότι κάτι δεν πήγαινε καλά, αλλά μόνο αργότερα συνειδητοποίησε ότι είχε υποστεί σεξουαλική επίθεση.

Αν και είχε "τραύματα στα γεννητικά όργανα" και οι φίλοι της τη συμβούλεψαν να πάει στο νοσοκομείο και στην αστυνομία, δεν κατήγγειλε τον σκηνοθέτη λόγω της φήμης του και επειδή φοβόταν αντίποινα στη δουλειά της.

Ο Βερμούτ υπερασπίστηκε τον εαυτό του έναντι αυτών των κατηγοριών, υποστηρίζοντας ότι πάντα έκανε σκληρό αλλά συναινετικό σεξ. Παραδέχεται ότι έχει πνίξει ανθρώπους κατά τη διάρκεια του σεξ, αλλά πάντα με συναινετικό τρόπο.

Η γυναίκα ισχυρίζεται ότι λίγο καιρό μετά την πρώτη αυτή συνάντηση είχαν και άλλες σποραδικές σεξουαλικές σχέσεις, αλλά ποτέ τόσο βίαιες.

Δύο άλλες μαρτυρίες έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας. Η μία είναι από μια 21χρονη φοιτήτρια που γνώρισε τον Vermut μέσω μιας ομιλίας που έδωσε στο πανεπιστήμιό της, και η άλλη είναι από μια γυναίκα που εργαζόταν στο συνεργείο μιας από τις ταινίες του σκηνοθέτη.

Η φοιτήτρια ισχυρίζεται ότι μετά από μήνες ανταλλαγής μηνυμάτων και τηλεφωνημάτων, ο σκηνοθέτης της ζήτησε συμβουλές για ένα από τα σενάριά του. Μια μέρα την προσκάλεσε να παρακολουθήσει μια από τις ταινίες του στο σπίτι του για να την αναλύσουν μαζί, και τότε ήταν που της όρμησε και της έσκισε το σουτιέν.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Εκείνη πάγωσε, ο Vermut στη συνέχεια σταμάτησε και της είπε επιθετικά να φύγει από το σπίτι. Δεν ξαναείδαν ποτέ ο ένας τον άλλον.

Η τρίτη γυναίκα που κατήγγειλε τον σκηνοθέτη ισχυρίζεται ότι δεν υπήρξε ποτέ προηγουμένως συζήτηση μεταξύ τους για βίαιες σεξουαλικές σχέσεις. "Θυμάμαι μια κατάσταση στην οποία πίεζε το κεφάλι μου πολύ δυνατά πάνω του μέχρι που έκανα εμετό, και όλα αυτά συνοδεύονταν από εξευτελιστικές λεκτικές και σωματικές εκφράσεις", δήλωσε στην El País.

Όταν ρωτήθηκε από την εφημερίδα, ο Vermut παραδέχτηκε ότι οι γυναίκες μπορεί να φοβήθηκαν να του πουν να σταματήσει επειδή ήταν "διπλάσιος από το μέγεθός τους" και μπορεί να φοβήθηκαν ότι αν έλεγαν κάτι, η κατάσταση θα χειροτέρευε.

Αν και ο ισπανικός κινηματογραφικός κόσμος αντέδρασε αρχικά επιφυλακτικά στις κατηγορίες, ο απόηχος των φωνών που κατήγγειλαν τις κατηγορίες δυνάμωνε όσο περνούσαν οι εβδομάδες.

Την περασμένη Κυριακή, δύο εβδομάδες μετά τη δημοσίευση, πραγματοποιήθηκαν τα βραβεία Γκαουντί, φέρνοντας στη Βαρκελώνη ολόκληρη την κινηματογραφική βιομηχανία. Σε αυτή, ορισμένες γυναίκες σκηνοθέτιδες μίλησαν πιο δυνατά και πιο ξεκάθαρα.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

"Χρειαζόμαστε μια αλλαγή: Να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν όρια και ότι πρέπει να τεθούν", δήλωσε η Ισπανίδα σκηνοθέτις και συγγραφέας Pilar Palomero.

Ενώ ο Vermut υπερασπίστηκε τις πράξεις του, ένας άλλος Ισπανός σκηνοθέτης, ο Armando Ravelo, ανακοίνωσε ότι τερματίζει την καριέρα του και κάλεσε τους άνδρες να "αναθεωρήσουν τη συμπεριφορά τους".

Μετά τη δημοσιοποίηση της υπόθεσης Vermut, αρκετές γυναίκες κατηγόρησαν τον Ravelo στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι έκανε σεξουαλικές προτάσεις σε ανήλικη. Ο ίδιος παραδέχτηκε την "ανήθικη συμπεριφορά" του και δήλωσε ότι καταλαβαίνει ότι αυτό ήταν το τέλος της καριέρας του.

Αλλά αυτό ήταν όλο.

Πολλοί αναρωτιούνται γιατί ο σεισμός που προκάλεσε το MeToo στις Ηνωμένες Πολιτείες πήρε τη μορφή κινούμενης άμμου στην ισπανική εκδοχή του, με λίγες φωνές καταγγελίας - και όσες υπάρχουν πνίγονται από τον ίδιο τον χώρο.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Μήπως φταίει η αντίληψη ότι δεν έχουν έρθει στο φως μαρτυρίες για μια προσωπικότητα τόσο απεχθή όσο ο πρώην παραγωγός ταινιών Χάρβεϊ Γουάινστιν; Ή μήπως πρόκειται για μια κουλτούρα σιωπής που επιβάλλεται από έναν τομέα που εξακολουθεί να κυριαρχείται από ανδρικές φιγούρες;

Είναι αλήθεια ότι η καταδικαστέα συμπεριφορά ή τα σχόλια γίνονται σταδιακά λιγότερο φυσιολογικά, αλλά η γενική πεποίθηση στη χώρα της νότιας Ευρώπης "να σιωπάς για να μην κάνεις την κατάσταση πιο δυσάρεστη" παραμένει ο κανόνας.