Η διαχείριση των θαλάσσιων πόρων, οι ποσοστώσεις και η ανάγκη των ερευνών αλιείας

Σε συνεργασία με The European Commission
Η διαχείριση των θαλάσσιων πόρων, οι ποσοστώσεις και η ανάγκη των ερευνών αλιείας
Πνευματικά Δικαιώματα Photo by Denis Loctier/Euronews
Από Denis Loctier
Κοινοποιήστε το άρθρο
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button
Αντιγραφή/Επικόλληση το λινκ του βίντεο πιο κάτω:Copy to clipboardCopied

Οι ποσοστώσεις αλιείας αποτελούν αντικείμενο πολλών συζητήσεων. Δεν υπάρχει όμως καμιά αμφισβήτηση ότι η διαχείριση των θαλάσσιων πόρων πρέπει να γίνεται με σύνεση. Ερευνητικά σκάφη συλλέγουν δεδομένα για την υγεία των θαλασσών μας και το μέλλον της αλιείας, τα οποία χρησιμοποιούνται σε έρευνες

Οι ποσοστώσεις αλιείας είναι αντικείμενο μεγάλης συζήτησης, αλλά δεν υπάρχει καμιά αμφισβήτηση ότι η διαχείριση των θαλάσσιων πόρων πρέπει να γίνεται με σύνεση. Ερευνητικά σκάφη όπως αυτό συλλέγουν δεδομένα για να διασφαλίσουν την υγεία των θαλασσών μας και το μέλλον της αλιείας.

Για έξι εβδομάδες κάθε χρόνο, το ερευνητικό σκάφος Celtic Explorer πλέει στην υφαλοκρηπίδα της Ιρλανδίας στον Ατλαντικό, λαμβάνοντας δείγματα από 170 σημεία στην περιοχή.

Με επικεφαλής τον Ντέιβιντ Στόουκς, η επιστημονική ομάδα του Θαλάσσιου Ινστιτούτου αντιμετωπίζει ένα ερώτημα στο οποίο μπορούν να απαντήσουν μόνο οι έρευνες αλιείας: πόσα νέα ψάρια έχουν γεννηθεί εδώ τον περασμένο χρόνο; Είναι αυτή η νέα γενιά ψαριών αρκετά πολυάριθμη για να αντικαταστήσει όσα έχουν αλιευθεί από τη θάλασσα από τα σκάφη; Με άλλα λόγια, είναι βιώσιμη η εμπορική αλιεία εδώ;

Ο Ντέιβιντ Στόουκς αναφέρει: «Είμαστε στη θάλασσα αυτήν την εποχή, για να ψαρέψουμε. Θέλουμε να αξιολογήσουμε τον αριθμό των διαφόρων αποθεμάτων ψαριών και όλων των βενθοπελαγικών ειδών. Είναι είδη που ζουν και τρέφονται κυρίως στον βυθό της θάλασσας. Έτσι προσπαθούμε να υπολογίσουμε αν τα αποθέματα αυξάνονται ή μειώνονται. Επικεντρωνόμαστε κυρίως στα νεαρά ψάρια που εισέρχονται στην αλιεία».

Σε κάθε σταθμό δειγματοληψίας, το σκάφος κατεβάζει ένα δίχτυ που έχει τροποποιηθεί ειδικά για να αλιεύει μικρά ψάρια. Διαφέρει από τα αντίστοιχα των εμπορικών αλιευτικών σκαφών που χρησιμοποιούν δίχτυα με μεγάλα μάτια, που στοχεύουν μόνο σε ώριμα ψάρια.

Για τους επιστήμονες, η δειγματοληψία νεαρών ψαριών είναι ένας σημαντικός τρόπος για να δούμε ποια αλιεύματα αναμένουμε στο μέλλον. Το σύνθημά τους είναι «Η καλή επιστήμη υποστηρίζει τη βιώσιμη αλιεία». Ο Στόουκς μας εξηγεί: «Ρίχνουμε το δίχτυ, φτάνει στο βυθό και μετά το ρυμουλκούμε κατά μήκος του, για 30 λεπτά. Το ανελκύουμε. Και μετά τα ψάρια πέφτουν στη χοάνη εκφόρτωσης. Στη συνέχεια τα ψάρια μπαίνουν στον ειδικό χώρο, όπου ταξινομούνται σε είδη».

Αυτό το εργαστήριο λειτουργεί σαν μια δραστήρια μονάδα παραγωγής στη μέση της θάλασσας: οι ερευνητές ταξινομούν γρήγορα τα ψάρια από τον κινούμενο ιμάντα μεταφοράς σε ξεχωριστά κουτιά. Ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τα εμπορικά αλιευτικά είδη όπως ο μπακαλιάρος, το νταούκι και άλλα οικονομικά σημαντικά είδη.

Στη συνέχεια, κάθε ψάρι μετράται σε έναν ηλεκτρονικό πίνακα μέτρησης. Όλα τα στοιχεία τροφοδοτούν διαρκώς μια βάση δεδομένων που διευκολύνει τον εντοπισμό τυχόν σφαλμάτων.

Η Σινέντ Ο' Μπράιεν είναι εργαστηριακή αναλύτρια στο Θαλάσσιο Ινστιτούτο: «Για τα εμπορικά ιχθυοαποθέματα καταγράφουμε το μήκος, το φύλο, την ωριμότητα και τους ωτόλιθους, που είναι πέτρες στα αυτιά τους, που αποκαλύπτουν την ηλικία του ψαριού. Είναι σαν να διαβάζουμε την ηλικία ενός δέντρου από τους δακτυλίους».

Μελετώντας αυτά τα οστά των αυτιών, οι επιστήμονες μπορούν να προσδιορίσουν με ακρίβεια το ποσοστό των νεαρών ψαριών στον πληθυσμό. Ζώα όπως οι γαρίδες, τα καβούρια και τα ασπόνδυλα συμβάλλουν επίσης στην παρακολούθηση της γενικής υγείας του θαλάσσιου οικοσυστήματος.

Η Τζένιφερ Ντόιλ, είναι επιστήμονας που ειδικεύεται στην αλιεία στο Θαλάσσιο Ινστιτούτο: «Βλέπετε εδώ στο δίσκο ότι έχουμε μια πολύ καλή επιλογή από βενθικά πλάσματα που πιάσαμε στην τελευταία ρυμούλκηση. Μας λέει πόσο ποικιλόμορφη είναι η κοινότητα των ζώων σ’ αυτό τον σταθμό, τη συγκεκριμένη στιγμή. Ξέρουμε λοιπόν ότι σε αυτή την περιοχή, βλέπουμε ένα συγκεκριμένο αριθμό ειδών κάθε χρόνο. Μας ενδιαφέρει πάντα ο πλούτος και η ποικιλομορφία των ειδών».

Ό,τι παγιδεύεται στο δίχτυ καταγράφεται, ακόμη και πλαστικά απορρίμματα. Οι έρευνες αλιείας συγκεντρώνουν μια μεγάλη γκάμα δεδομένων που χρησιμοποιούνται από επιστήμονες της θάλασσας, όπως είναι η θερμοκρασία του νερού, η αλατότητα σε διάφορα βάθη και το υδροακουστικό προφίλ του πυθμένα της θάλασσας.

Αυτή είναι μια από τις πολλές συντονισμένες έρευνες κατά μήκος των βόρειων και δυτικών ακτών της ευρωπαϊκής ηπείρου. Αποτελεί μέρος του προγράμματος συλλογής δεδομένων της Ε.Ε. (DCF)

Ο Ντέιβιντ Στόουκς αναφέρει: «Αυτές οι έρευνες διεξάγονται περίπου την ίδια εποχή κάθε χρόνο, συνήθως από τον Οκτώβριο έως τον Νοέμβριο και περιλαμβάνουν περίπου 10 χώρες. Όλες χρησιμοποιούν τα ίδια τυπικά πρωτόκολλα, διαδικασίες και πολύ παρόμοιο δειγματοληπτικό εξοπλισμό, παρόλο που δεν μπορεί να είναι ακριβώς τα ίδια. Είναι πολύ κοπιαστικό να προσπαθείς να κρατήσεις ανεξάρτητες χώρες με διαφορετικές γλώσσες, δυνατότητες και πόρους, να κρατάς τους πάντες στο ίδιο πλαίσιο, όλη την ώρα. Άρα, ναι, χρειάζεται τεράστιος συντονισμός για να διατηρηθούν τα ίδια στάνταρ».

Τα αποτελέσματα των ερευνών που πραγματοποιήθηκαν από όλα αυτά τα ερευνητικά σκάφη συλλέγονται και αναλύονται σε έναν διακυβερνητικό οργανισμό, με έδρα την πρωτεύουσα της Δανίας. Στην Κοπεγχάγη, το Διεθνές Συμβούλιο για την Εξερεύνηση της Θάλασσας (ICES) εξετάζει επιστημονικά και εμπορικά δεδομένα και ανιχνεύει μελλοντικές αλλαγές στα θαλάσσια οικοσυστήματα. Προετοιμάζει δηλαδή τις επιστημονικές συμβουλές για τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων που είναι επιφορτισμένοι με τη διαχείριση της αλιείας.

Ο Μαρκ Ντίκι-Κόλας είναι πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής στο Συμβούλιο: «Όλες οι χώρες υποβάλλουν τα δεδομένα τους από τις έρευνες και από τα αλιεύματα εδώ στο Συμβούλιο. Στη συνέχεια αυτά χρησιμοποιούνται από τις αποκαλούμενες ομάδες εργασίας, που είναι διεθνείς επιστημονικές ομάδες, που τα συνδυάζουν όλα και ενσωματώνουν τις πληροφορίες στα μοντέλα μας».

Με βάση τις συμβουλές επιστημονικών φορέων, η ΕΕ και οι γειτονικές της χώρες μπορούν να περιορίσουν την αλιεία για να βοηθήσουν στην ανάκαμψη των πληθυσμών, ή να επεκτείνουν τις ποσοστώσεις για πιο ακμάζοντα είδη. Λόγω των πολλών αντικρουόμενων συμφερόντων, η επίτευξη γενικής συμφωνίας είναι δύσκολη.

«Υπάρχουν ορισμένες σημαντικές προκλήσεις. Η μια είναι να καταφέρουμε συνεργαστούμε με τον αλιευτικό κλάδο και τις περιβαλλοντικές ομάδες για να διασφαλίσουμε ότι η συνολική εντύπωση και η κατανόηση των διαδικασιών είναι αρκετά καλή, ώστε να υπάρχει συναίνεση σε σχέση με τις συμβουλές μας» υπογραμμίζει ο Κόλας.

Οι περιβαλλοντολόγοι επιμένουν ότι πολλές ποσοστώσεις αλιείας μπορούν να μειωθούν ακόμη περισσότερο. Οι ψαράδες υποστηρίζουν από την άλλη πλευρά ότι οι αυστηρές ποσοστώσεις θέτουν τη δουλειά τους σε κίνδυνο.

Στο λιμάνι Τίμπορεν στη βορειοδυτική Δανία, οι ψαράδες είναι επιφυλακτικοί σχετικά με τις επιστημονικές συμβουλές: λένε ότι τα αλιεύματα είναι περισσότερα από τις επιστημονικές προβλέψεις, αλλά οι διαθέσιμοι πόροι δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν πλήρως, λόγω αυτού που οι ίδιοι αποκαλούν υπερβολικά βιαστική πορεία για την αειφορία. Ο Άλφρεντ Φίσκερ Χάνσεν είναι πρόεδρος της Ένωσης Αλιέων του Λιμανιού:

«Τα αποθέματα αυξομειώνονται. Εμείς, ως ψαράδες, πρέπει να συμβιβαστούμε με αυτό. Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι ανάμεσα στις συμβουλές που μας δίνουν κι αυτό που βλέπουμε στη θάλασσα, υπάρχει μεγάλη διαφορά. Έχουμε κλιματικές αλλαγές, έχουμε αποθέματα γάδου που κινούνται βόρεια. Ίσως ήρθε η ώρα να εκσυγχρονίσουν τον τρόπο με τον οποίο κάνουν τις έρευνες».

Οι ψαράδες λένε ότι θα προσφέρουν με χαρά τα δικά τους στοιχεία στους επιστήμονες. Οι νέες τεχνολογίες το κάνουν πιο εύκολο. Στην αλιευτική δημοπρασία στο Τίμπορεν, πωλούνται κατά μέσο όρο 150 τόνοι ψαριών την ημέρα, εξ ολοκλήρου διαδικτυακά. Αυτά είναι πολύτιμα δεδομένα που είναι άμεσα διαθέσιμα στους ερευνητές. Επιπλέον, οι ψαράδες συχνά προσκαλούν επιστήμονες στα σκάφη τους για να κάνουν παρατηρήσεις που μπορούν να βοηθήσουν στην τελειοποίηση των μαθηματικών μοντέλων.

Ο Μίκαελ Άντερσεν είναι επιστημονικός σύμβουλος της Ένωσης Δανών Αλιέων: «Έχουμε καλή συνεργασία, τουλάχιστον στην Δανία, μεταξύ επιστημονικών ιδρυμάτων και του αλιευτικού κλάδου. Μπορεί να υπάρχουν σκληρά λόγια μερικές φορές και αρκετά συχνά διαφωνίες, αλλά υπάρχει καλή συνεργασία. Είναι κοινός στόχος να αποκτήσουμε το σωστό μέγεθος αλιευτικού αποθέματος, γιατί αυτό είναι προς το συμφέρον όλων. Όλοι το εκτιμούν αυτό».

Στην ουσία, ο κλάδος στοχεύει στην ενίσχυση των ιχθυαποθεμάτων για τη δική του επιβίωση και η επιστήμη της αλιείας είναι ο καλύτερος σύμμαχός του στη σημερινή αβέβαιη κατάσταση.

Κοινοποιήστε το άρθρο