Το ευρωπαϊκό πρότζεκτ Res2ValHum για την αποκατάσταση υποβαθμισμένων εδαφών και τη βελτίωση της απόδοσης της σοδειάς
Λίγα μέτρα μακριά από τον καθεδρικό ναό του Σαντιάγο ντε Κομποστέλα, υπάρχουν αυτοί οι λαχανόκηποι. Εδώ στη Γαλικία αλλά και στη βόρεια Πορτογαλία, η γεωργία παίζει σημαντικό κοινωνικό και οικονομικό ρόλο.
Σ' αυτές τις περιοχές, ειδικοί όπως ο Φελίπε και ο Χουάν προσπαθούν να αναζωογονήσουν το έδαφος με οργανικό κομπόστ, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού πρότζεκτ Res2Valhum. Πριν 20 χρόνια δεν υπήρχε τίποτε εδώ. Ήταν σχεδόν αδύνατο να αποκαταστήσουν το κατεστραμμένο έδαφος αυτού του ορυχείου χαλκού, του Μίνα ντε Τούρο. Τώρα όμως υπάρχουν εδώ δέντρα, φυτά και ερπετά και η γη μπορεί να καλλιεργηθεί:
«Ήταν απόλυτη ερημιά. Ούτε γρασίδι δεν φύτρωνε. Όλο αυτό το πράσινο που βλέπετε, είναι από «technosol». Αυτό που θέλαμε εδώ είναι να υπάρξει ξανά ζωή: βλάστηση, ζώα, δυνατότητα γεωργικής παραγωγής. Το πετύχαμε» εξηγεί ο Φελίπε Ματσίας Βάσκεζ, Επίτιμος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σαντιάγο ντε Κομποστέλα.
Το πρότζεκτ Res2Valhum είναι μια κοινή πρωτοβουλία τριών πορτογαλικών πόλεων, της Μπράγκα, του Γκιμαράες και του Πόρτο και τεσσάρων ισπανικών πόλεων της Γαλικίας, των Σαντιάγο ντε Κομποστέλα, Ουρένσε, Τούρο και Λα Κορούνια.
Το πρότζεκτ έχει επτά εταίρους: δύο πανεπιστημιακά εργαστήρια και πέντε εταιρίες, που εξειδικεύονται σ' αυτά τα τεχνητά εδάφη και στην παραγωγή οργανικού κομπόστ. Ο συνολικός προϋπολογισμός αγγίζει τα 2,1 εκατομμύρια ευρώ, από τα οποία τα 3/4 (1,58 εκατομμύρια ευρώ) παρέχονται από την ευρωπαϊκή πολιτική συνοχής.
Στο εργαστήριο του Πανεπιστημίου Σεν Ζακ, οι ερευνητές παραλαμβάνουν διαφορετικούς τύπους κομπόστ από οργανικά κατάλοιπα. Αυτά αφορούν οικιακά απορρίμματα, κοπριά, φύκη και άλλα. Μελετούν τις χημικές ιδιότητες των συστατικών τους και πώς αντιδρούν με διαφορετικά είδη χώματος. Το κομπόστ μπορεί να δημιουργήσει έναν νέο κύκλο ζωής. Η Σάρα Φιόλ Λόπεζ είναι η συντονίστρια του πρότζεκτ: «Για παράδειγμα τα φύκια που μαζεύουμε στην παραλία είναι άχρηστα. Τους προσφέρουμε λοιπόν μια νέα αξία. Τα χρησιμοποιούμε για να παράξουμε κομπόστ. Σ' αυτή τη διαδικασία, τα υλικά και τα κατάλοιπα ανακυκλώνονται. Αποκτούν νέα αξία, μέσω μιας διαφορετικής χρήσης».
Τα αποτελέσματα της έρευνας και στις δύο χώρες χρησιμοποούνται από όλους τους εταίρους του πρότζεκτ, όπως εδώ στο Λιπόρ, όπου παραλαμβάνουν 60.000 τόνους βιολογικών απορριμμάτων κάθε χρόνο.Τα απορρίμματα προέρχονται από ειδική διαλογή. Αναμιγνύονται με φυτικά κατάλοιπα και παράγεται κομπόστ, μετά από κάποιες εβδομάδες ωρίμανσης σε αυτά τα τούνελ. Η ετήσια παραγωγή κομπόστ φτάνει τους 12.000 τόνους:
«Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε αυτές τις εγκαταστάσεις και όχι μόνο να έχουμε κομπόστ που σημαίνει να συγκεντρώνουμε τα οργανικά μας απόβλητα και να τα επιστρέφουμε στο έδαφος. Το κομπόστ είναι όμως και σημαντικό μέσο κατακράτησης άνθρακα» τονίζει η Σουζάνα Λόπες, μηχανικός περιβάλλοντος στο Λίπορ.
Η διαχείριση των οργανικών αποβλήτων γίνεται σ' αυτή την συνοριακή περιοχή μεταξύ Πορτογαλίας και Ισπανίας.
