Οι πολίτες πιέζουν μετά την τραγωδία της Γένοβας
Θα οδηγούσατε ποτέ σε μία ετοιμόρροπη γέφυρα; Στην Ιταλία, οι οδηγοί το έκαναν επί χρόνια έχοντας άγνοια κινδύνου. Πλέον είναι περισσότερο ενήμεροι και ξέρουν τους κινδύνους που διατρέχουν. Αλλά και πάλι δεν έχουν επιλογή.
«Η οδήγηση στους αυτοκινητοδρόμους της Λιγουρίας θέλει θάρρος», λέει ο Λούκα Τερναβάζιο.
Η κατάσταση των ιταλικών αυτοκινητοδρόμων είναι ένα εθνικό σκάνδαλο. Υπάρχουν περίπου 20 γέφυρες με σοβαρές ζημιές στην Ιταλία, οι οποίες και ελέγχονται. Επίσης υπάρχουν 200 παράνομα τούνελ, που δεν τηρούν τα ευρωπαϊκά κριτήρια. Γεμάτη με γέφυρες και τούνελ, η επαρχία της Λιγουρίας είναι το επίκεντρο αυτής της κρίσης.
«Ενάμισι χρόνο πριν μία γέφυρα κατέρρευσε και σκότωσε 43 ανθρώπους. Τους τελευταίους δύο μήνες, δύομισι τόνοι από μπάζα έπεσαν μέσα σε ένα τούνελ. Το να πρέπει να οδηγείς στη Λιγουρία σημαίνει ότι κινδυνεύεις ανά πάσα στιγμή» τονίζει ο Λούκα Τερναβάζιο.
Η κατάρρευση της γέφυρας Μοράντι τον Αύγουστο του 2018 ήταν η στιγμή που μία μακρά σειρά ατυχημάτων συνδέθηκαν.
Το 2016 μία αερογέφυρα κοντά στο Μιλάνο κατέρρευσε υπό το βάρος φορτηγού και ένας άνθρωπος σκοτώθηκε.
Το 2017 μία γέφυρα κατέρρευσε κοντά στην Ανκόνα. Δύο νεκροί. Τα δύο τελευταία ατυχήματα έγιναν στη Λιγουρία, μετά την τραγωδία της γέφυρας Μοράντι.
Υπό το βάρος κατολίσθησης, γέφυρα έπεσε πάνω σε αυτοκινητόδρομο.
Τον περασμένο Δεκέμβριο, το ταβάνι ενός τούνελ έπεσε πάνω σε αυτοκινητόδρομο κοντά στη Γένοβα. Από τύχη δεν υπήρξαν θύματα.
Ο Λούκα Τερναβάζιο είναι ο ιδρυτής της οργάνωσης «Καθαροί Αυτοκινητόδρομοι», που αριθμεί πάνω από 60.000 μέλη από τον Δεκέμβριο. Ζητούν ασφάλεια και δικαιοσύνη. Η πρώτη μας στάση στους αυτοκινητοδρόμους της Λιγουρίας είναι στη διαδρομή Σαβόνα-Τορίνο. Είναι η πλευρά της γέφυρας Τέτσι που δεν θα θέλατε να δείτε. Μαζί μας είναι ο δομικός μηχανικός που είχε προειδοποιήσει τις αρχές για τις γέφυρες της περιοχής.
«Οι παρακάμψεις στη συντήρηση του δρόμου συνεχίζονται επί δεκαετίες. Από την ημέρα που φτιάχτηκε δεν έχει γίνει καθόλου σωστή συντήρηση. Πρέπει να αποδείξουμε με τεχνικά στοιχεία εάν είναι ασφαλής ο δρόμος, εάν είναι υποδομή που μπορούμε να εμπιστευτούμε» λέει ο Πάολο Φορτζιάνο, δομικός μηχανικός.
Κάτω από τη γέφυρα του Μπιζάνιο, ο κόσμος ζει με τον φόβο μίας κατάρρευσης όπως της Γένοβας. Η γέφυρα έχει χαρακτηριστεί «δομικά ασφαλής», όμως βρίσκεται εδώ και τρία χρόνια σε διαδικασία αναστήλωσης. Η Κιάρα ζει στην περιοχή εδώ και 12 χρόνια και τώρα θέλει να φύγει.
«Αυτή είναι η γέφυρα. Το σπίτι μας είναι εδώ από το 1925 και η γέφυρα εγκαινιάστηκε το 1967. Η γέφυρα είναι έτοιμη να πέσει στα κεφάλια μας. Φοβόμαστε πολύ που ζούμε εδώ» λέει η Κιάρα Οτονιέλο, κάτοικος της περιοχής και συμπληρώνει: «Αυτή είναι η συλλογή των κομματιών που έχουν πέσει από τη γέφυρα. Έπεσαν πάνω στα σπίτια μας, στους κήπους, στα λουλούδια, εκεί που θα έπρεπε να ηρεμούμε και να νιώθουμε ασφαλείας. Μόνο αυτό το κομμάτι είναι τρία μέτρα λούκι που έπεσε πάνω σε στάση λεωφορείου. Αυτό είναι ένα μπουλόνι του δρόμου που έχει και τον κωδικό του. Είναι το τρίτο που έχουμε βρει».
Παρά τα ανακοινωθέντα έργα, ο Λούκα είναι απαισιόδοξος: «Είχαν πει ότι όλα ήταν καλά και με τη γέφυρα Μοράντι, αλλά έπεσε. Υπάρχουν γέφυρες σε παρόμοια κατάσταση και γι αυτό δεν πιστεύουμε την εταιρεία διαχείρισης».
Η έρευνα έχει αποδείξει πως η διαχειρίστρια εταιρεία, Autostrade per l’Italia, έλεγε επί χρόνια ψέμματα για την κατάσταση των υποδομών, ξεκινώντας από τη γέφυρα Μοράντι. Συναντήσαμε έναν από τους επικεφαλής ερευνητές στο υπόστεγο όπου βρίσκονται τα συντρίμμια της γέφυρας. Λίγα μέτρα μακριά, χτίζεται η νέα γέφυρα.
«Ξεκινώντας από την υπόθεση Μοράντι και τους ελέγχους που έγιναν, βρήκαμε παρόμοιες περιπτώσεις παραποίησης στοιχείων. Κάποιες επιθεωρήσεις έγιναν μόνο μερικώς ενώ σε άλλες τα έγγραφα ήταν τελείως πλαστά. Αυτό έγινε τόσο πριν όσο και μετά την τραγωδία της Μοράντι» λέει ο Ιβάν Μπίξιο, στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών.
Οι δικαστές ανακάλυψαν πως η διαχειρίστρια εταιρεία προσέλαβε μία θυγατρική της για να κάνει τους ελέγχους. Εν ολίγοις, η εταιρεία έκανε ελέγχους στον εαυτό της.
Η κυβέρνηση έχει συνολικά 25 συμβόλαια αυτοκινητοδρόμων. Πρόκειται για ένα από τα πολυπλοκότερα συστήματα της Ευρώπης. Η Autostrade Per L' Italia διαχειρίζεται πάνω από 3.000 χιλιόμετρα αυτοκινητοδρόμων. Ελέγχεται από την Atlantia, που με τη σειρά της ανήκει στην οικογένεια Benetton. Όπως όλες οι εταιρείες, έτσι και αυτή έχει χρηματοδοτήσει κόμματα από όλο το πολιτικό φάσμα.
«Η κυβέρνηση δεν κάνει τη δουλειά της, ξεκινώντας από τα συμβόλαια που υπέγραψε το 2007. Υπάρχει μία συμφωνία που λέει ξεκάθαρα ότι σε περίπτωση αμέλειας από την πλευρά της εταιρείας, η κυβέρνηση οφείλει να αποζημιώσει την εταιρεία για χαμένα κέρδη μέχρι το τέλος του συμβολαίου παραχώρησης. Είναι σαν να υπογράφεις επιταγή 20 δις ευρώ σε μία ιδιωτική εταιρείας που διαχειρίζεται ένα δημόσιο αγαθό. Και αυτό είναι ένα συμβόλαιο που κανείς μας δεν θα υπέγραφε».
Η κυβέρνηση θέλει να ακυρώσει το συμβόλαιο με την Autostrade per l'Italia και να αυστηροποιήσει το σύστημα ελέγχου, Μέχρι τώρα έχει δημιουργήσει μία υπηρεσία επιτήρησης, που ακόμη δεν λειτουργεί, και έστειλε έναν υπερ-επιθεωρητή να ελέγχει την κατάσταση επικίνδυνων τούνελ και γεφυρών. Ο Φελίτσε Μορίσκο είναι στέλεχος του υπουργείου.
«Σύμφωνα με τον νόμο, οι επιθεωρήσεις ανήκουν στις διαχειρίστριες εταιρείες. Ο αριθμός τεχνικών στο υπουργείο είναι πολύ μικρός, γιατί δεν πρέπει να κάνουμε τέτοιους ελέγχους. Αυτό που κάνουμε τώρα είναι κάτι μη προβλεπόμενο» αποκαλύπτει ο Φελίτσε Μορίσκο, μέλος της επιτροπής Ελέγχων.
Η νέα γέφυρα της Γένοβας χτίζεται πάρα πολύ γρήγορα. Θα εγκαινιαστεί την άνοιξη και την πληρώνει η Autostrade per l'italia. Η εταιρεία φαίνεται πως κινείται γρήγορα για να επιδιορθώσει τους δρόμους και την εικόνα της. Πάνω από 100 έργα βρίσκονται σε εξέλιξη στους αυτοκινητοδρόμους της Λιγουρίας ενώ ανακοινώθηκε πλάνο επενδύσεων τριπλάσιας αξίας για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Τα έργα στα τούνελ ξεκίνησαν πρόσφατα.
«Μπορούμε να υπολογίσουμε ότι στους επόμενους τρεις, τέσσερις, πέντε μήνες θα έχουμε ελέγξει όλα τα τούνελ. Τόσο αυτά που χτίστηκαν από το 1930 έως το 1979, που δεν είναι αδιάβροχα, όσο και αυτά που χτίστηκαν από το 1980 μέχρι σήμερα, που είναι αδιάβροχα αλλά δεν έχουν σύστημα απορρόφησης υδάτων». τονίζει ο Αλεσάντρο Νταμιάνι, στέλεχος της εταιρείας.
Ενώ τα έργα συνεχίζονται, αυτοί που χρησιμοποιούν τους αυτοκινητοδρόμους παραμένουν δύσπιστοι. Φοβούνται τις υπόγειες συμφωνίες και τα φονικά δυστυχήματα που ίσως συμβούν στο μέλλον.