Χιλιάδες αφρικανοί μετανάστες προσπαθούν να περάσουν από το νησιωτικό σύμπλεγμα στην ηπειρωτική Ευρώπη
Τενερίφη
Η Τενερίφη στα Κανάρια Νησιά είναι σημαντικός τουριστικός πόλος έλξης. Φιλοξενεί όμως και κάποιου άλλου είδους ταξιδιώτες. Κάθε βράδυ, οι αστυνομία και οι δυνάμεις ασφαλείας ψάχνουν να βρουν μετανάστες. Αυτοί μπαίνουν λαθραία σε φορτηγά που ετοιμάζονται να ταξιδέψουν με τα φεριμπότ προς την Ευρώπη.
Ο Χουάν Ιγκνάθιο Λιάνο είναι υπεύθυνος στόλου της Fred Olsen Express: «Προσπαθούμε να εγγυηθούμε την ασφάλεια όλων των εταιριών αλλά πάνω από όλα των ίδιων των μεταναστών. Ο τελικός τους προορισμός είναι η Ευρώπη. Θα κάνουν τα πάντα για να φύγουν από τα νησιά. Θα διακινδυνεύσουν ακόμη και τη ζωή τους».
Η απεσταλένη του Euronews, Βαλερί Γκοριά μεταδίδει: «Βρίσκουν δεκάδες μετανάστες όπως αυτούς εδώ, στα κοντέινερ. Κάποιοι φίλοι τους θα τα καταφέρουν. Άλλοι θα δοκιμάσουν ξανά αύριο».
Οι αρχές στέλνουν τους περισσότερους πίσω στο μεγάλο κέντρο υποδοχής μεταναστών που βρίσκεται στα ορεινά του νησιού. Δεν επιτρέπεται η είσοδος των media στο κέντρο. Η κατάσταση εδώ είναι άσχημη. Ένας αυτοσχέδιος καταυλισμός έχει φτιαχτεί μπροστά στην πύλη του κέντρου. Είναι ένα σύμβολο, λέει ο Ρομπέρτο Μέσα, μέλος μιας ομάδας κατοίκων που έρχεται εδώ για να βοηθήσει όσους δεν έχουν ούτε τα στοιχειώδη: «Διαμαρτύρονται γιατί οι συνθήκες ενός του κέντρου είναι άθλιες. Βρίσκονται στα Κανάρια νησιά εδώ και μήνες και κανείς δεν τους έχει πει ποια είναι η τύχη που τους περιμένει. Μερικοί μετανάστες έχουν διαβατήρια, έχουν κάνει αίτηση για άσυλο και έχουν προσκληθεί από μέλη της οικογένειάς τους, που μπορούν να τους φιλοξενήσουν. Αλλά ακόμη και με όλα αυτά, δεν τους αφήνουν να ταξιδέψουν. Έχουν μετατρέψει τα νησιά σε φυλακή της Ευρώπης».
Γκραν Κανάρια
Πάνω από 20.000 άτομα έφτασαν εδώ πέρσι από την βόρεια ακτή της Αφρικής, διασχίζοντας το επικίνδυνο αυτό θαλάσσιο πέρασμα του Ατλαντικού. Πολλούς τους μετέφεραν σε ξενοδοχεία στο Γκραν Κανάρια, το τρίτο σε μέγεθος νησί του συμπλέγματος, καθώς τα κέντρα υποδοχής ήταν υπερπλήρη. Οι περισσότεροι αναγκάστηκαν να γυρίσουν στις πατρίδες τους, ενώ κάποιοι μετανάστες κατάφεραν να φτάσουν στην ηπειρωτική Ευρώπη.
Ο Κάλβιν και η Ουντόβε, που έχουν πολλές επιχειρήσεις στο νησί, αποφάσισαν να κρατήσουν ανοικτές τις πόρτες τους για τους νέους μετανάστες. Ο Ουσμάν Εντιαγέ έφτασε εδώ από την Σενεγάλη, πριν από 7 μήνες. Το όνειρό του είναι να προσφέρει ένα μέλλον στην οικογένειά του: «Αυτή είναι η γυναίκα μου. Αυτό είναι το παιδί μου. Την μέρα της γέννησής της, ήμουν εδώ στο Γκραν Κανάρια. Δεν την έχω δει μέχρι σήμερα. Γι’ αυτό κάνω ό,τι μπορώ για να πετύχω».
Στο ξενοδοχείο, οι μετανάστες κάνουν μαθήματα ισπανικών. Ο Ουσμάν δεν έχει χάσει ούτε ένα μάθημα. Περιμένει απάντηση στην αίτηση για άσυλο που έχει κάνει. Όπως όλοι, ονειρεύεται να φύγει για την ηπειρωτική Ευρώπη: «Το μήνυμα που στέλνω στους Ευρωπαίους είναι να μας βοηθήσουν να πάμε στην Ισπανία για να βρούμε δουλειά. Είμαι σίγουρος ότι αργά ή γρήγορα θα το πετύχω. Δεν χάνω την πίστη μου».
Για να βοηθήσει αυτούς τους νέους να έχουν μια καλύτερη ζωή και να μπορέσουν να ενσωματωθούν στην ισπανική κοινωνία, το ζευγάρι δημιούργησε την οργάνωση Canaria Mama Africa. Έτσι αποκαλούν οι νέοι την Ούντοβε Σετράν, τη γυναίκα που θεωρούν ότι είναι η δεύτερη μάνα τους: «Έχουν τόσα όνειρα για την Ευρώπη. Ελπίζω ότι θα τους βοηθήσουμε στο ταξίδι τους και ότι θα τα εκπληρώσουν και δεν θα χαθούν».
0 Κάλβιον Λούκοκ, διευθυντής ξενοδοχείου συμπληρώνει: «Βλέπω δύο λύσεις στην πρόκληση που αντιμετωπίζουμε. Η απέλαση είναι η μία. Η άλλη είναι η ενσωμάτωση και έχει μεγάλη σημασία. Αλλά το να μην κάνουμε τίποτε δεν είναι λύση, γιατί καταλήγουμε να έχουμε ανθρώπους που ζουν στο δρόμο και αυτό θέτει άλλα προβλήματα».
Είναι μια μεγάλη πρόκληση και για τον τοπικό πληθυσμό. Ο Άλεξ Μπόσε είναι μέλος του Vox, του ακροδεξιού κόμματος της Ισπανίας. Δέχεται συχνά καταγγελίες από κατοίκους που λένε ότι η ζωή τους αναστατώνεται από την παρουσία των μεταναστών: «Αυτή εδώ είναι μια περιοχή με κατοικίες. Ήταν πολύ ήσυχη, μέχρι που άνοιξαν πολλά κέντρα παράτυπων μεταναστών. Οι γείτονες φοβούνται να βγουν έξω από τα σπίτια τους. Στα δεξιά μου είναι το μοναστήρι,που έχει μετατραπεί σε κέντρο για 93 παράτυπους μετανάστες».
Αυτή η κάτοικος δεν θέλει να αποκαλύψει την ταυτότητά της, υπό τον φόβο των αντιποίνων: «Από εδώ έχω θέα προς το μοναστήρι. Στο πρώτο παράθυρο που είναι οι οθόνες, υπάρχει ένα μεγάλο δωμάτιο που γίνονται διαρκώς συμπλοκές. Υπάρχουν συνεχώς προβλήματα με αυτούς.Το μικρό σπίτι εκεί κάτω, είναι ένα μέρος που γίνεται χρήση ναρκωτικών. Αγοράζουν και πωλούν ναρκωτικά. Αισθάνομαι μεγάλη ανασφάλεια! Κάθε φορά που βγαίνω από το σπίτι μου, μπορεί να με πιάσουν, να με ληστέψουν, να με βιάσουν. Δεν είχαμε μάθει να ζούμε έτσι. Είναι απελπιστική η κατάσταση».
Πριν λίγους μήνες η ένταση κορυφώθηκε, όταν έγιναν επιθέσεις των κατοίκων ενάντια στους μετανάστες κοντά σε αυτό το πρώην σχολείο που έγινε κέντρο υποδοχής. Από τότε η κατάσταση έχει ηρεμήσει.
Ο Άλεξ θεωρεί ότι πρέπει να υπάρξουν πιο συγκεκριμένα μέτρα από το ισπανικό κράτος και την Ε.Ε. για να αποφευχθεί η επανάληψη παρόμοιων καταστάσεων: «Το πρώτο πράγμα που πρέπει να απαιτήσουμε είναι να σταματήσει η παράνομη διακίνηση ανθρώπων και να μπει φρένο στα σκάφη που τους μεταφέρουν. Από την άλλη πλευρά δεν είναι λύση να μας χρησιμοποιούν για να μην μεταφέρονται οι μετανάστες στην Ευρώπη και να μένουν όλοι στα Κανάρια νησιά. Το μόνο αποτέλεσμα είναι η τεράστια σπατάλη δημόσιου χρήματος, το οποίο επιβαρύνει τους φορολογουμένους, ενώ εδώ στα νησιά δεν υπάρχει καθόλου δουλειά».
Για τον εκπρόσωπο της ισπανικής κυβέρνησης στα Κανάρια νησιά, Ανζέλμο Πεστάνα πρέπει να εφαρμοστεί το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για την Μετανάστευση και το Άσυλο: «Η Ευρώπη δεν μπορεί να μεταχειρίζεται τις περιοχές που βρίσκονται στα σύνορά της, σαν αυτό να είναι δικό τους πρόβλημα. Εάν μια περιοχή έχει υπερβεί τη δυνατότητα φιλοξενίας μεταναστών και υπάρχει κοινωνικό πρόβλημα, αφού υπάρχει οικονομική κρίση και στα Κανάρια νησιά, πρέπει να υπάρξει ευρωπαϊκή αλληλεγγύη».
Έχοντας τον φόβο της απέλασης, πολλοί μετανάστες έχουν φύγει από τα κέντρα υποδοχής και μένουν στους δρόμους της πρωτεύουσας Λας Πάλμας. Όταν πέφτει ο ήλιος, ψάχνουν να βρουν φαγητό σε συσσίτια που οργανώνουν ντόπιοι εθελοντές. Ο Ρομπέρτο Ζιλ είναι ένας από τους εθελοντές: «Οι πολίτες δεν έχουν τα μέσα για να μοιράζουν φαγητό και ρούχα. Η κατάσταση έχει παραγίνει. Δεν μπορούμε να αφήνουμε αυτούς τους ανθρώπους να ζουν, να κοιμούνται και να τρώνε στο δρόμο. Είναι μια ωρολογιακή βόμβα που θα σκάσει σύντομα».
Ο Ντούα Γκουέγιε όπως και πολλοί άλλοι μετανάστες κοιμάται στην παραλία. Έχει προσπαθήσει να φύγει τέσσερις φορές από το νησί. Έχει τα απαραίτητα έγγραφα, αλλά δεν τον άφησαν: «Εάν υπήρχαν δουλειές στην Σενεγάλη, θα μέναμε στην χώρα μας. Ναι θα μέναμε! Αλλά στην Σενεγάλη δεν υπάρχει απολύτως τίποτε! Ζητούμε από την ισπανική κυβέρνηση να μας επιτρέψει να περάσουμε στην ηπειρωτική Ισπανία. Να μας βοηθήσει να φύγουμε από το νησί. Σας παρακαλούμε!»