Ένα φιλόδοξο πρόγραμμα που υποστηρίχθηκε από την Ευρωπαϊκή Πολιτική Συνοχής, επέτρεψε στο πανεπιστήμιο να εξοικονομήσει πάνω από μισό εκατομμύριο ευρώ κάθε χρόνο σε ενεργειακές δαπάνες
Έχει έκταση πάνω από 2000 στρέμματα. Το Πανεπιστήμιο Unical βρίσκεται στην περιοχή της Καλαβρίας. Διαθέτει τη μεγαλύτερη πανεπιστημιούπολη στην Ιταλία και μία από τις πιο πράσινες στην Ευρώπη. Περίπου 30.000 φοιτητές είναι εγγεγραμμένοι στις σχολές του.
Τα τελευταία χρόνια, αυτό το δημόσιο πανεπιστημιακό ίδρυμα κατάφερε να προχωρήσει την ενεργειακή του μετάβαση, συνδυάζοντας γεωθερμική και ηλιακή ενέργεια, αλλά και ενέργεια από φωτοβολταϊκά συστήματα. Έτσι μπόρεσε να εξοικονομήσει περισσότερο από μισό εκατομμύριο ευρώ κάθε χρόνο από τις ενεργειακές του δαπάνες, όπως επισημαίνει ο πρύτανής του Νίκολα Λεόνε: «Ήταν μεγάλη πρόκληση για μας να κατασκευάσουμε αυτή την πρωτοποριακή πανεπιστημιούπολη στην Καλαβρία. Είμαστε από τις πιο φτωχές περιοχές της Ευρώπης. Δεν μπορούμε να έχουμε σημαντικές πηγές χρηματοδότησης, οπότε αξιοποιήσαμε τις ευκαιρίες που μας πρόσφερε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πήραμε μέρος σε προσφορές και λάβαμε σημαντική χρηματοδότηση για τη βιώσιμη ανάπτυξη».
Ο συνολικός προϋπολογισμός στον τομέα του ενεργειακού μετασχηματισμού άγγιξε τα 18 εκατομμύρια ευρώ. Το 75% αυτού του ποσού δόθηκε από την Ευρωπαϊκή Πολιτική Συνοχής. Για να δώσουμε ένα χειροπιαστό παράδειγμα: Τα 96 κτίρια σε σχήμα κύβου που συνδέονται με μια κεντρική γέφυρα, παίρνουν ενέργεια από ένα έξυπνο σύστημα φωτισμού LED, που ελέγχεται εξ’ αποστάσεως. Υπάρχουν 33.000 λάμπες LED. Το συγκεκριμένο σύστημα μειώνει δραστικά τις εκπομπές CO2.
Παράλληλα, το πανεπιστήμιο αξιοποιεί τη θερμότητα της γης, μέσω της γεωθερμικής ενέργειας, και την ηλιακή ακτινοβολία μέσω θερμικών και φωτοβολταϊκών πάνελ. Σ’ αυτόν τον πράσινο πανεπιστημιακό χώρο, ο ρόλος του διευθυντή ενέργειας Βιτόριο Φεράρο, έχει κομβική σημασία: «Συγκεκριμένα, το φωτοβολταϊκό σύστημα που εγκαταστάθηκε σε όλο το μήκος της γέφυρας μας επιτρέπει να μειώσουμε τις εκπομπές CO2, κατά 900 τόνους κάθε χρόνο. Το σύστημα LED τις μειώνει κατά 800 τόνους, ενώ οι αντλίες θερμότητας που χρησιμοποιούν γεωθερμική ενέργεια, τις μειώνουν κατά 90 τόνους το έτος».
Τα πάντα είναι σχεδιασμένα για την προστασία του περιβάλλοντος. Αισθητήρες παρουσίας ανοίγουν και κλείνουν τα φώτα στις αίθουσες διδασκαλίας για να αποφεύγεται η απώλεια ενέργειας, ενώ μπορείς να διασχίσεις τη γέφυρα μήκους 2 χλμ, είτε με τα πόδια, είτε με το ποδήλατο. Οι φοιτητές εκτιμούν πολύ που βλέπουν να εφαρμόζονται γύρω τους, όσα μαθαίνουν στην τάξη. Η Βαλεντίνα Φιλίτσε τονίζει: «Ακόμη και αυτοί που ζουν στα περίχωρα, αισθάνονται σαν να έρχονται σε μια άλλη πόλη. Δεν ανακαλύπτουν μόνο μια πράσινη πανεπιστημιούπολη. Μαθαίνουν ότι μικρές κινήσεις μπορούν να σημαίνουν πολλά, όσον αφορά τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο».
Πέρα από την προώθηση επιστημονικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων, το UNICAL διαθέτει τρία μουσεία φυσικής ιστορίας, παλαιοντολογίας και περιβάλλοντος και έναν βοτανικό κήπο.