Bάσει της συμφωνίας που επετεύχθη, για πρώτη φορά δημιουργείται ένας υποχρεωτικός μηχανισμός αλληλεγγύης, κάτι που παραδοσιακά ζητούσαν τα κράτη-μέλη της πρώτης υποδοχής, όπως η Ελλάδα.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣυμφωνία στους δύο βασικούς πυλώνες της μεταρρύθμισης ασύλου και μετανάστευσης της ΕΕ επετεύχθη στο Συμβούλιο υπουργών Εσωτερικών της ΕΕ που συνεδρίασε την Πέμπτη στο Λουξεμβούργο.
Έπειτα από μια μακρά και δύσκολη διαπραγμάτευση, η σουηδική προεδρία της ΕΕ ανακοίνωσε ότι «οι υπουργοί μόλις συμφώνησαν σε μια γενική προσέγγιση σχετικά με τον κανονισμό για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης και τον κανονισμό για τη διαδικασία ασύλου. Αυτοί οι φάκελοι αποτελούν τους δύο βασικούς πυλώνες της μεταρρύθμισης του συστήματος ασύλου της ΕΕ και είναι το κλειδί για μια καλή ισορροπία μεταξύ ευθύνης και αλληλεγγύης. Η σκληρή δουλειά κατά τη διάρκεια πολλών προεδριών συνέβαλε στο αποτέλεσμα που επιτύχαμε σήμερα».
Bάσει της συμφωνίας που επετεύχθη, για πρώτη φορά δημιουργείται ένας υποχρεωτικός μηχανισμός αλληλεγγύης, κάτι που παραδοσιακά ζητούσαν τα κράτη-μέλη της πρώτης υποδοχής, όπως η Ελλάδα.
«Για να είμαι ειλικρινής, πραγματικά δεν πίστευα ότι θα καθόμουν εδώ και θα το έλεγα αυτό, αλλά εδώ είμαστε. Είμαι εξαιρετικά ικανοποιημένη και επίσης πολύ περήφανη που ανακοινώνω ότι οι υπουργοί ενέκριναν σήμερα τη γενική προσέγγιση για τον κανονισμό για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης και τον κανονισμό για τη διαδικασία ασύλου», δήλωσε η Σουηδή υπουργός Μετανάστευσης Μαρία Μάλμα Στένεργκαρντ.
Νωρίτερα, η Ελλάδα και άλλες εννέα χώρες αρνήθηκαν να στηρίξουν τη μεταρρύθμιση, με τον Ιταλό υπουργό Ματέο Πιαντεντόζι να τονίζει χαρακτηριστικά πως «έχουμε πρόβλημα να στηρίξουμε αυτό το κείμενο», είπε ο Ιταλός υπουργός Ματέο Πιαντεντόζι.
Η Ιταλία ζητούσε οι μετανάστες, στους οποίους δεν χορηγείται άσυλο, να επιτρέπεται να σταλούν πίσω στις «ασφαλείς» χώρες διέλευσής τους, ακόμη και αν δεν έχουν κάποιο ιδιαίτερο δεσμό στη χώρα αυτή. Η Γερμανία αντιτίθετο σε αυτήν την ιδέα.
Η Ελλάδα τάχθηκε επίσης κατά. «Όπως και η Ιταλία, δεν είμαστε έτοιμοι να δώσουμε το πράσινο φως», είπε ο γενικός γραμματέας Δημόσιας Τάξης Μιχαήλ Καραμαλάκης. «Είμαστε απογοητευμένοι, γιατί οι ανησυχίες μας δεν ελήφθησαν υπόψη», πρόσθεσε, αναφερόμενος στο θέμα των χωρών διέλευσης, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο.
Μια άλλη μεσογειακή χώρα, η Μάλτα, ανακοίνωσε ότι θα απέχει από την ψηφοφορία επί της συμβιβαστικής πρότασης που παρουσίασε η Σουηδία. Η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Αυστρία, η Βουλγαρία και η Σλοβακία αρνήθηκαν επίσης να στηρίξουν την πρόταση. Τις ενστάσεις τους εξέφρασαν η Δανία και η Λετονία.
Η σύνοδος του Λουξεμβούργου θεωρείτο «κλειδί» για τις δύσκολες διαπραγματεύσεις επί του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για τη μετανάστευση και το άσυλο. Η μία από τις προτάσεις που υπέβαλε η Σουηδία προβλέπει την υποχρεωτική - αλλά «ευέλικτη» - ευρωπαϊκή αλληλεγγύη προς τις χώρες υποδοχής των μεταναστών. Οι χώρες μέλη θα υποχρεώνονταν έτσι να δεχτούν έναν ορισμένο αριθμό αιτούντων άσυλο (μετεγκατάσταση) από τους ανθρώπους που φτάνουν σε χώρα της ΕΕ, η οποία υφίσταται μεταναστευτική πίεση. Διαφορετικά θα πρέπει να της παράσχουν οικονομική συμβολή.
Το δεύτερο κείμενο που εξετάστηκε από τους υπουργούς υποχρέωνε τα κράτη μέλη να θέσουν σε εφαρμογή στα σύνορα μια επιταχυμένη διαδικασία εξέτασης των αιτημάτων ασύλου για ορισμένους μετανάστες που προδήλως δεν μπορούν να επιλεγούν για να τύχουν τέτοιας προστασίας, επειδή έρχονται από χώρα που θεωρείται «ασφαλής». Και αυτό με στόχο να διευκολύνεται η επιστροφή τους σε αυτή.
«Στην πρόταση δεν υπάρχουν πραγματικά μέτρα που να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση και αυτό ήταν ένα ζήτημα και στο παρελθόν. Η Επιτροπή, φυσικά, έχει τη δυνατότητα να κινήσει διαδικασίες παράβασης. Ωστόσο, αυτές τείνουν να παίρνουν πολύ χρόνο και δεν είναι απαραίτητα ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπιστεί αυτό που, στο τέλος της ημέρας, είναι περισσότερο θέμα πολιτικής και εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών μελών να συμφωνήσουν σε ένα κοινό και ενοποιημένο σύστημα», σχολίασε στο euronews η αναλύτρια Μεταναστευτικής Πολιτικής του Κέντρου Ευρωπαϊκής Πολιτικής Έλενα Χαν.
Η έγκριση των προτάσεων έγινε με ενισχυμένη πλειοψηφία, δηλαδή με την θετική ψήφο τουλάχιστον των 15 από τις 27 χώρες που να αντιπροσωπεύουν το 65% του πληθυσμού της ΕΕ. Για αυτό η υποστήριξη των μεσογειακών χωρών και ιδίως της Ιταλίας υπήρξε κρίσιμης σημασίας.