Το Euronews είχε πρόσβαση στον οδικό χάρτη 10 σημείων που ετοίμασε ο Ζοζέπ Μπορέλ, επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για να ανοίξει το δρόμο για μια "αξιόπιστη, συνολική λύση" στην ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤο έγγραφο, το οποίο δεν έχει ακόμη δημοσιοποιηθεί και πρόκειται να συζητηθεί από τους υπουργούς Εξωτερικών της ΕΕ κατά τη διάρκεια συνάντησης τη Δευτέρα, περιγράφει μια σειρά διαδικαστικών βημάτων που ο Μπορέλ πιστεύει ότι θα μπορούσαν τελικά να φέρουν την ειρήνη στη Λωρίδα της Γάζας, να δημιουργήσουν ένα ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος, να εξομαλύνουν τις σχέσεις μεταξύ του Ισραήλ και του αραβικού κόσμου και να εγγυηθούν μακροπρόθεσμα την ασφάλεια στην περιοχή.
Κεντρικό σημείο του σχεδίου είναι μια "προπαρασκευαστική ειρηνευτική διάσκεψη" στην οποία θα συμμετέχουν "βασικοί παράγοντες" όπως η ΕΕ, οι ΗΠΑ, η Αίγυπτος, η Ιορδανία, η Σαουδική Αραβία, ο Αραβικός Σύνδεσμος και τα Ηνωμένα Έθνη. Οι συμμετέχοντες θα βρίσκονται σε συνεχή επαφή με Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους αξιωματούχους, που αναφέρονται ως "τα μέρη της σύγκρουσης", αλλά οι δύο δεν θα είναι αρχικά "υποχρεωμένοι να κάθονται ο ένας με τον άλλον".
Η Λωρίδα της Γάζας και η Δυτική Όχθη θα εκπροσωπούνταν από την Παλαιστινιακή Αρχή (ΠΑ) και την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ) και όχι από τη Χαμάς, η οποία κυβερνά τη Λωρίδα από την κατάληψή της το 2007 και έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση από την ΕΕ και τις ΗΠΑ.
Η Διάσκεψη θα έχει στη διάθεσή της ένα έτος για να σχεδιάσει το πλαίσιο ενός ειρηνευτικού σχεδίου, λαμβάνοντας υπόψη την ανατροφοδότηση από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τις προηγούμενες προσπάθειες διαμεσολάβησης. Μόλις είναι έτοιμο, το σχέδιο θα παρουσιαστεί στα "μέρη της σύγκρουσης" και θα χρησιμοποιηθεί ως η κύρια βάση για τις τελικές διαπραγματεύσεις.
«Λαμβάνοντας υπόψη την τρέχουσα κατάσταση και παρά τις προφανείς δυσκολίες και αβεβαιότητες, ο χρόνος για την προετοιμασία (μιας) συνολικής ισραηλινο-παλαιστινιακής ειρήνης είναι τώρα», αναφέρει στην εισαγωγή του το έγγραφο, όπως το είδε το Euronews.
Η αποκάλυψη έρχεται μία ημέρα μετά την καταιγιστική απόρριψη της λύσης των δύο κρατών από τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και την υπόσχεση να συνεχίσει τη στρατιωτική επίθεση στη Γάζα μέχρι την καταστροφή της Χαμάς και την απελευθέρωση όλων των ομήρων.
«Δεν θα συμβιβαστούμε με τίποτα λιγότερο από μια απόλυτη νίκη», δήλωσε ο Νετανιάχου.
Τα σχόλια του Νετανιάχου ρίχνουν σκιά πάνω από την πρόταση του Μπορέλ και την επικείμενη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, όπου ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς θα είναι στην κορυφή της ημερήσιας διάταξης. Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις των δυτικών συμμάχων, το Ισραήλ δεν έχει κάνει κανένα άνοιγμα που να δείχνει ότι είναι έτοιμο να σταματήσει τις εχθροπραξίες και να δώσει μια σοβαρή ευκαιρία στη διπλωματία.
Η επίθεση, που ξεκίνησε ως αντίδραση στις επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, έχει σκοτώσει περισσότερους από 24.000 Παλαιστίνιους, μεταξύ των οποίων πάνω από 10.000 παιδιά, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς στη Γάζα. Ο πόλεμος έχει επίσης προκαλέσει εκτεταμένες καταστροφές και σοβαρή ανθρωπιστική κρίση στον πυκνοκατοικημένο θύλακα.
«Αυτή τη στιγμή, οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι δεν μιλούν για τη λύση των δύο κρατών. Μιλούν μόνο για τον πόλεμο. Μιλούν μόνο για τον στρατιωτικό στόχο της καταστροφής της Χαμάς», δήλωσε την Παρασκευή ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ, αντικατοπτρίζοντας τον τρόπο σκέψης στις Βρυξέλλες.
«Πρέπει να το αντιμετωπίσουμε αυτό. Είναι ευθύνη μας, καθήκον μας, να κοιτάξουμε πέρα από αυτό».
Το σχέδιο του Μπορέλ επιχειρεί να θέσει αυτό το καθήκον επί χάρτου. Αν και το σχέδιο δεν προδικάζει την ουσία ενός πιθανού ειρηνευτικού σχεδίου, παρέχει ένα συνεκτικό χρονοδιάγραμμα για την οργάνωση μιας πιθανής ειρηνευτικής διαδικασίας. Στόχος του δεν είναι μόνο ο τερματισμός του σημερινού πολέμου, αλλά η επίλυση των βαθύτερων αιτιών που τροφοδότησαν την ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση τις τελευταίες επτά δεκαετίες.
Ωστόσο, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι τα 27 κράτη μέλη θα αγκαλιάσουν το σχέδιο, καθώς οι πρωτεύουσες παραμένουν διχασμένες ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης, ή ακόμη και ως προς το πώς να μιλήσουν για τη σύγκρουση.
Οδικός χάρτης για την ειρήνη
Στο έγγραφο που είδε το Euronews, τα 10 σημεία του ειρηνευτικού σχεδίου του Μπορέλ είναι τα εξής:
- Η διαδικασία θα πρέπει να οδηγήσει σε ένα ανεξάρτητο Παλαιστινιακό Κράτος που θα "ζει πλάι-πλάι" με το Ισραήλ και στην "πλήρη εξομάλυνση" των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και του αραβικού κόσμου.
- Οι διεθνείς παράγοντες θα πρέπει να βοηθήσουν τα δύο μέρη να προετοιμάσουν τις βάσεις για την ειρήνη και να συμβάλουν στην οικοδόμηση μιας "αναζωογονημένης πολιτικής εναλλακτικής λύσης" στη Χαμάς.
- Οι διεθνείς παράγοντες θα πρέπει "το συντομότερο δυνατό" να διοργανώσουν μια προπαρασκευαστική ειρηνευτική διάσκεψη για την αντιμετώπιση του συνεχιζόμενου πολέμου και, ιδίως, της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης.
- Η Διάσκεψη θα πρέπει να συγκεντρώσει τους υπουργούς Εξωτερικών και τους διευθυντές διεθνών οργανισμών για να συζητήσουν την ειρηνευτική διαδικασία, ενώ "σχεδόν ταυτόχρονα" θα πραγματοποιούν ξεχωριστές συναντήσεις με τα μέρη της σύγκρουσης.
- Η Διάσκεψη θα πρέπει να συστήσει ομάδες εργασίας και να σχεδιάσει το "αρχικό πλαίσιο" για ένα ειρηνευτικό σχέδιο εντός ενός έτους.
- Το σχέδιο θα πρέπει να αγγίξει "όσο το δυνατόν πιο πρακτικά" τα κεντρικά στοιχεία για μια συνολική ειρήνη, βασιζόμενο σε προηγούμενα ψηφίσματα του ΟΗΕ και προσπάθειες διαμεσολάβησης.
- Το σχέδιο θα πρέπει να παρέχει "ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας" για το Ισραήλ και το μελλοντικό παλαιστινιακό κράτος, "υπό την προϋπόθεση της πλήρους αμοιβαίας διπλωματικής αναγνώρισης και ενσωμάτωσης τόσο του Ισραήλ όσο και των Παλαιστινίων στην περιοχή".
- Η Διάσκεψη θα πρέπει να διαβουλεύεται με τα μέρη της σύγκρουσης "σε κάθε βήμα και ανά πάσα στιγμή" κατά τη διάρκεια της εκπόνησης του ειρηνευτικού σχεδίου. Κρίσιμο είναι ότι, αν κάποια από τις δύο πλευρές αποφασίσει να αποσυρθεί, οι εργασίες θα πρέπει να συνεχιστούν παρ' όλα αυτά.
- Μόλις είναι έτοιμο, το σχέδιο θα πρέπει να παρουσιαστεί στους Ισραηλινούς και τους Παλαιστίνιους. "Θα είναι στο χέρι τους να διαπραγματευτούν το τελικό κείμενο", αναφέρει το έγγραφο.
- Παράλληλα με τη διαδικασία, οι συμμετέχοντες στη Διάσκεψη θα πρέπει να προσπαθήσουν να μετριάσουν τη συνεχιζόμενη ανθρωπιστική κρίση, να εξασφαλίσουν την απελευθέρωση των ισραηλινών ομήρων, να αποτρέψουν την περιφερειακή κλιμάκωση, να ενισχύσουν τη δημοκρατική νομιμότητα της Παλαιστινιακής Αρχής και να υποστηρίξουν την ανοικοδόμηση της Γάζας, μεταξύ άλλων στόχων.