Επίσκεψη Μπορέλ στην Πολωνία - Τι ζητά από τους 27 και ειδικότερα από 11 κράτη-μέλη με εργοστάσια που παράγουν οβίδες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ«Πρέπει να παρέχουμε πυρομαχικά στην Ουκρανία, δεν έχει σημασία πού παράγονται αυτά τα πυρομαχικά», είπε εμφατικά ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε. κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψης που πραγματοποιεί στη Βαρσοβία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωσηενέκρινε τον Μάρτιο του περασμένου έτους ένα σχέδιο 2 δισεκατομμυρίων ευρώ για την ενίσχυση των παραδόσεων πυρομαχικών στην Ουκρανία, αναλαμβάνοντας τη δέσμευση να στείλει ένα εκατομμύριο οβίδες των 155 χιλιοστών εντός 12 μηνών για να βοηθήσει τη χώρα να αμυνθεί ενάντια στη ρωσική εισβολή πλήρους κλίμακας.
Αλλά μέχρι τα τέλη του 2023, το μπλοκ είχε παράσχει μόλις 330.000 φυσίγγια, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις από το Κίεβο. Ο αριθμός αναμένεται να φτάσει περίπου τις 520.000 έως το τέλος Μαρτίου.
Οι αργές παραδόσεις αρχικά αποδίδονταν σε διαπιστωμένα προβλήματα στη βιομηχανική παραγωγή, διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας και υποτονικές επενδύσεις, άμεση συνέπεια των ειρηνικών χρόνων που έζησε η Ευρώπη μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Μπορέλ προς 27: «Να εκτρέψετε την παραγωγή όπλων προς την Ουκρανία»
Σύμφωνα με τον Μπορέλ, η βιομηχανική ικανότητα δεν αποτελεί πλέον εμπόδιο: αυτό που εμποδίζει τις παραδόσεις στην Ουκρανία είναι το γεγονός ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες εξάγουν όπλα σε πελάτες που δεν βρίσκονται σε πόλεμο.
«Ένα σημαντικό μέρος της παραγωγής μας εξάγεται σε τρίτες χώρες», είπε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, χωρίς ωστόσο να αναφερθεί ονομαστικά σε ποιες χώρες κατευθύνονται ευρωπαϊκά πυρομαχικά.
"Ο ταχύτερος και φθηνότερος και πιο αποτελεσματικός τρόπος για να αυξήσουμε την προσφορά μας σε πυρομαχικά στην Ουκρανία είναι να σταματήσουμε τις εξαγωγές σε τρίτες χώρες. Και αυτό είναι κάτι που μόνο τα κράτη-μέλη μπορούν να κάνουν - και αυτό ήταν το αίτημά μου."
Ο Μπορέλ σημείωσε ότι, εκτός από τις 520.000 οβίδες πυροβολικού που προβλέπεται να δοθούν μέχρι τον Μάρτιο, οι ευρωπαϊκές εταιρείες πουλούσαν επίσης όπλα στην Ουκρανία «σε εμπορική βάση» και σε «μεγάλους αριθμούς», αν και δεν έδωσε στοιχεία για «λόγους ασφαλείας».
"Μην πιστεύετε ότι γίνονται μόνο δωρεές. Η βιομηχανία μας παράγει για να προσφέρει και παράγει για να πουλήσει", είπε ο Ζοζέπ Μπορέλ.
«Έτσι, ο καλύτερος τρόπος για να πουλήσετε περισσότερα στην Ουκρανία, ή να δωρίσετε περισσότερα στην Ουκρανία, είναι να προσπαθήσετε να πείτε στους άλλους (πελάτες) «παρακαλώ περιμένετε, δεν είστε σε πόλεμο, μπορείτε να περιμένετε μερικούς μήνες» και να το εκτρέψετε παραγωγή στην Ουκρανία», συνέχισε.
«Αυτή είναι μια πολιτική απόφαση που πρέπει να λάβουν τα κράτη-μέλη».
Εργοστάσια οβίδων σε 11 κράτη-μέλη μεταξύ των οποίων είναι και η Ελλάδα
Οι έλεγχοι των εξαγωγών είναι μια εξαιρετικά ευαίσθητη αρμοδιότητα που παραμένει αυστηρά υπό τον έλεγχο των κυβερνήσεων. Μόνο σε περίπτωση κυρώσεων μπορούν οι Βρυξέλλες να επιβάλλουν ενιαίους κανόνες. Διαφορετικά, οι χώρες είναι ελεύθερες να επιτρέψουν – ή να απαγορεύσουν – τις εθνικές τους εταιρείες να εξάγουν ευαίσθητα προϊόντα εκτός του μπλοκ.
Σύμφωνα με προηγούμενη εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, 11 κράτη μέλη φιλοξενούν εργοστάσια που μπορούν να παράγουν οβίδες 155 mm: Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Πολωνία, Σλοβακία, Ισπανία και Σουηδία.
Δεν είναι σαφές πόσες από αυτές τις χώρες θα ανταποκριθούν στην έκκληση του Μπορέλ και θα περιορίσουν τις εξαγωγές, δεδομένων των άφθονων εσόδων που μπορεί να αποκομίσει η αμυντική βιομηχανία στις παγκόσμιες αγορές.
«Υποστηρίζω πλήρως» την πρόταση του Μπορέλ, δήλωσε ο Ράντοσλαβ Σικόρσκι, υπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας, κατά τη διάρκεια της επίσημης επίσκεψης.
«Η Ουκρανία εξακολουθεί να είναι υπο-οπλισμένη σε σχέση με τους Ρώσους στο μέτωπο και πρέπει να βοηθήσουμε να εξισορροπηθεί αυτό», είπε.
Η ενίσχυση των στρατιωτικών προμηθειών στην Ουκρανία έχει γίνει πιεστική προτεραιότητα στις Βρυξέλλες ενόψει του παρατεταμένου νομοθετικού αδιεξόδου στην Ουάσιγκτον, όπου ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ζητά τους Ρεπουμπλικάνους να ξεμπλοκάρουν περαιτέρω βοήθεια προς το Κίεβο.
Ο Μπορέλ παρουσίασε πέρυσι ένα φιλόδοξο σχέδιο 20 δισεκατομμυρίων ευρώ για να παράσχει στην Ουκρανία «βιώσιμη» στρατιωτική υποστήριξη, αλλά το σχέδιο γρήγορα έσβησε.
Πιο πρόσφατα, αποφασίστηκε η συμπληρωματική διάθεση 5 δισεκατομμυρίων ευρώ μέσω του προγράμματος για την Ευρωπαϊκή Διευκόλυνση Ειρήνης, το σύστημα εκτός προϋπολογισμού για να αποζημιώσει εν μέρει τα κράτη μέλη για τα όπλα που δώρησαν.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ ιδέα βρίσκεται επί του παρόντος υπό διαπραγμάτευση και το αποτέλεσμα αναμένεται τις επόμενες εβδομάδες.