Οι διατάξεις του νόμου, ιδίως η ευρεία - αλλά και ασαφής - αποστολή του και η έλλειψη δικαστικής εποπτείας, έχουν προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες στην κοινωνία των πολιτών και σε ανεξάρτητους δημοσιογράφους, οι οποίοι φοβούνται ότι θα στοχοποιηθούν άδικα.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ νομοθεσία, στην οποία πρωτοστάτησε το κυβερνών κόμμα του Βίκτορ Όρμπαν και η οποία εγκρίθηκε από το κοινοβούλιο στα μέσα Δεκεμβρίου, εξουσιοδοτεί το κράτος να ερευνά άτομα και οργανώσεις που είναι ύποπτα για υπονόμευση της εθνικής κυριαρχίας της χώρας, με πιθανές καταδίκες έως και τρία χρόνια φυλάκισης.
Ο Όρμπαν, ο οποίος συχνά κατακεραυνώνει τους επικριτές του ως πράκτορες που πληρώνονται από δυτικές οντότητες, λέει ότι ο νόμος είναι απαραίτητος για την προστασία της Ουγγαρίας από αδικαιολόγητες πολιτικές παρεμβάσεις.
Η εφαρμογή του νομοσχεδίου στηρίζεται στο νεοσύστατο «Γραφείο για την Υπεράσπιση της Κυριαρχίας», το οποίο μπορεί να συλλέγει πληροφορίες σχετικά με ομάδες ατόμων που λαμβάνουν ξένη χρηματοδότηση και θεωρείται ότι επηρεάζουν την πολιτική συζήτηση και τις εκλογικές διαδικασίες της χώρας. Οι μυστικές υπηρεσίες της Ουγγαρίας υποχρεούνται να συνδράμουν την Αρχή.
Οι διατάξεις του νόμου, ιδίως η ευρεία - αλλά και ασαφής - αποστολή του και η έλλειψη δικαστικής εποπτείας, έχουν προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες στην κοινωνία των πολιτών και σε ανεξάρτητους δημοσιογράφους, οι οποίοι φοβούνται ότι θα στοχοποιηθούν άδικα, επειδή αρνούνται να ακολουθήσουν το πολιτικό δόγμα του Όρμπαν και ότι θα είναι ανίσχυροι να αμφισβητήσουν τις αποφάσεις που λαμβάνει το «γραφείο κυριαρχίας».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επανέλαβε αυτές τις εκτιμήσεις και δήλωσε την Τετάρτη ότι ο νόμος παραβιάζει ένα ευρύ φάσμα θεμελιωδών αξιών, όπως η αρχή της δημοκρατίας, το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή, η προστασία των προσωπικών δεδομένων, η ελευθερία της έκφρασης, της πληροφόρησης και του συνεταιρίζεσθαι, καθώς και το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη, μεταξύ άλλων.
Προθεσμία δύο μηνών
Η Ουγγαρία έχει προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσει στις αιτιάσεις της Επιτροπής. Η προειδοποιητική επιστολή είναι το πρώτο βήμα στο πλαίσιο της διαδικασίας παράβασης, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αγωγή και ημερήσια πρόστιμα ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν προηγουμένως επικρίνει τον νόμο, καταγγέλλοντας ότι «περιέχει δρακόντεια εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον εκφοβισμό και την τιμωρία όσων έχουν απόψεις που δεν συμμερίζεται το κυβερνών κόμμα».
Η νέα σύγκρουση μεταξύ Βρυξελλών και Βουδαπέστης έρχεται λίγες μόλις ημέρες μετά από μια σύνοδο κορυφής υψηλού κινδύνου που είδε τον Όρμπαν να αίρει το βέτο του σε ένα ειδικό ταμείο ύψους 50 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Ουκρανία, έπειτα από μια εκστρατεία πίεσης από τους συναδέλφους του ηγέτες και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων που προηγήθηκαν της συνόδου κορυφής, ο Όρμπαν είχε ζητήσει την άμεση αποδέσμευση των περίπου 21 δισεκατομμυρίων ευρώ από τα Ταμεία Ανάκαμψης και Συνοχής που έχει παρακρατήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή λόγω των επίμονων ελλείψεων του κράτους δικαίου στο εσωτερικό της Ουγγαρίας. Οι Βρυξέλλες, ωστόσο, επιμένουν ότι δεν θα αποδεσμευθούν τα μετρητά μέχρι η χώρα να συμμορφωθεί με μια σειρά από «ορόσημα» και προϋποθέσεις για την αντιμετώπιση της κατάστασης.