Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εισηγείται την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΕΕ με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, οκτώ χρόνια μετά την αίτηση που υπέβαλε η χώρα των Δυτικών Βαλκανίων για να γίνει μέλος του μπλοκ.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΑνακοινώνοντας την απόφαση του εκτελεστικού της οργάνου το πρωί της Τρίτης σε ομιλία της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε: «Από τότε που χορηγήσαμε το καθεστώς της υποψήφιας χώρας, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη έχει κάνει εντυπωσιακά βήματα προς τα εμπρός. Μέσα σε μόλις ένα χρόνο έχει επιτευχθεί μεγαλύτερη πρόοδος από ό,τι σε πάνω από μια δεκαετία. Φυσικά, χρειάζεται περισσότερη πρόοδος για να ενταχθεί στην Ένωση μας. Αλλά η χώρα δείχνει ότι μπορεί να εκπληρώσει τα κριτήρια ένταξης και την επιθυμία των πολιτών της να γίνουν μέλη της οικογένειάς μας», πρόσθεσε η von der Leyen.
Η σύσταση της Επιτροπής θα πρέπει να εγκριθεί και από τους 27 ηγέτες της ΕΕ, οι οποίοι πρόκειται να αποφασίσουν σε σύνοδο κορυφής την επόμενη εβδομάδα στις Βρυξέλλες.
Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη -στην οποία χορηγήθηκε καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας στην ΕΕ τον Δεκέμβριο του 2022- είναι μία από τις πέντε χώρες των Δυτικών Βαλκανίων που αναγνωρίζονται ως επίσημα υποψήφιες για ένταξη στην ΕΕ. Μέχρι σήμερα, ήταν η μόνη από αυτές τις χώρες που δεν είχε ακόμη ξεκινήσει επίσημες ενταξιακές διαπραγματεύσεις.
Οι βαθιά ριζωμένες εθνοτικές διαιρέσεις και οι καθυστερήσεις στις συνταγματικές, δικαστικές και εκλογικές μεταρρυθμίσεις εμπόδισαν τη χώρα να προλάβει τους γείτονές της στην πορεία προς την ένταξη στην ΕΕ.
Στην ετήσια αξιολόγησή της για την πρόοδο των υποψήφιων προς ένταξη χωρών της ΕΕ που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Οκτώβριο, η Επιτροπή δήλωσε ότι πρέπει να γίνουν περαιτέρω συνταγματικές και εκλογικές μεταρρυθμίσεις και να υπάρξει καλύτερη ευθυγράμμιση με την εξωτερική πολιτική της ΕΕ προτού προχωρήσει η υποψηφιότητα της Βοσνίας.
Ειδικότερα, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ ανησυχούσε για τον τρόπο με τον οποίο η Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας, μία από τις δύο εδαφικές οντότητες της χώρας που αποτελείται κυρίως από Σέρβους, είχε υποστηρίξει μια ουδέτερη στάση απέναντι στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Μόλις τον περασμένο μήνα, ο πρόεδρος της Σερβικής Δημοκρατίας Milorad Dodik πραγματοποίησε την τέταρτη συνάντησή του με τον Ρώσο πρόεδρο Vladimir Putin από τότε που τα ρωσικά στρατεύματα εισέβαλαν στην Ουκρανία.
Ωστόσο, η φον ντερ Λάιεν διαβεβαίωσε την Τρίτη ότι "η Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι πλέον πλήρως ευθυγραμμισμένη με την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας μας, κάτι που είναι ζωτικής σημασίας σε αυτούς τους καιρούς γεωπολιτικής αναταραχής".
Πολλές χώρες της ΕΕ, που χαρακτηρίζονται ως οι λεγόμενοι "φίλοι της Βοσνίας", έχουν ζητήσει να προχωρήσει η πορεία της Βοσνίας προς την ένταξη στην ΕΕ με τον ίδιο ρυθμό που προχωρά και η Ουκρανία. Σε αυτές περιλαμβάνονται η Αυστρία, η Κροατία, η Ιταλία, η Ουγγαρία και η Σλοβενία.
Η εισβολή της Ρωσίας έχει δώσει μια αίσθηση ανανεωμένης ενέργειας στη μελλοντική διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την ενσωμάτωση των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων να θεωρείται από πολλούς κρίσιμη για την ενίσχυση της γεωπολιτικής σημασίας του μπλοκ.
Απαντώντας στην ανακοίνωση την Τρίτη, ο υπουργός Εξωτερικών της Αυστρίας Αλεξάντερ Σάλλενμπεργκ δήλωσε ότι η έναρξη συνομιλιών με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη αποτελεί "ισχυρό μήνυμα" για την "ολοκλήρωση των Δυτικών Βαλκανίων" της ΕΕ.
Εάν οι ηγέτες της ΕΕ δώσουν το πράσινο φως για τη σύσταση της Επιτροπής, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη μπορεί να προχωρήσει στην επόμενη φάση των συνομιλιών.
Ωστόσο, οι συνομιλίες αυτές θα σηματοδοτήσουν μόνο την έναρξη μιας μακράς και συχνά περίπλοκης διαδικασίας διαπραγματεύσεων, η οποία μπορεί να διαρκέσει χρόνια προτού μια χώρα γίνει πλήρες μέλος.
Η Επιτροπή αναμένεται επίσης να παρουσιάσει αυτή την εβδομάδα ένα σχέδιο διαπραγματευτικού πλαισίου για την ένταξη της Ουκρανίας και της Μολδαβίας. Το εν λόγω πλαίσιο θα χρειαστεί επίσης την έγκριση των ηγετών της ΕΕ.