Αντιμέτωποι με τις ΗΠΑ και την Κίνα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες ζητούν σαρωτική συμφωνία για την ανταγωνιστικότητα

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Η πολιτική έγκριση ήρθε την Πέμπτη μετά από πολύωρες συζητήσεις στις Βρυξέλλες και παρά τις βαθιές διαφωνίες μεταξύ των ηγετών σχετικά με τις προτάσεις για την εναρμόνιση των εταιρικών φορολογικών κανόνων και ένα σχέδιο δεκαετιών για την ενοποίηση των κεφαλαιαγορών των χωρών της ΕΕ.

Έρχεται καθώς η ΕΕ αντιμετωπίζει ένα όλο και πιο ασταθές γεωπολιτικό πλαίσιο, ραγδαίες δημογραφικές αλλαγές και σκληρότερο ανταγωνισμό από ξένες κυβερνήσεις που προσελκύουν επενδύσεις με ελκυστικά πακέτα επιδοτήσεων.

 «Πρέπει να κινητοποιήσουμε περισσότερα χρήματα, περισσότερα εργαλεία για να επενδύσουμε σε στρατηγικούς τομείς», δήλωσε ο Σαρλ Μισέλ, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. «Κατά τη διάρκεια αυτής της συνάντησης, όλοι μας, καταλάβαμε ότι, αφενός, είναι σημαντικό να αναβαθμιστούμε, να γίνουμε μεγαλύτεροι, αλλά να φροντίσουμε τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μας και να διασφαλίσουμε ότι έχουμε το σωστό μείγμα, τη σωστή ισορροπία».

Η "νέα συμφωνία" αποτελεί μια προσπάθεια να διατηρηθεί το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην παγκόσμια σκηνή και να αποτραπεί η μετατροπή της Ευρώπης σε βιομηχανική έρημο εις βάρος των Ηνωμένων Πολιτειών, της Κίνας, της Ινδίας και άλλων αναδυόμενων δυνάμεων.

Προς το παρόν, πρόκειται για μια δήλωση προθέσεων και θα μεταφραστεί σε απτά αποτελέσματα μόνο μετά τις επερχόμενες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

«Η ανταγωνιστικότητα και η ενιαία αγορά της Ένωσής μας ξεκινούν από μια ισχυρή βάση. Τώρα, πρέπει να τη μετατρέψουμε σε βιώσιμη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν. 

Η πρόεδρος της Κομισιόν πρόσθεσε ότι η ΕΕ πρέπει να διασφαλίσει ότι οι Ευρωπαίοι δεν είναι απλώς «καταναλωτές τεχνολογιών και ψηφιακών υπηρεσιών που παράγονται κάπου αλλού» και ζήτησε συγκεκριμένες δράσεις για την ενίσχυση της πρόσβασης σε κεφάλαια, τη μείωση του ενεργειακού κόστους, την αντιμετώπιση των ελλείψεων δεξιοτήτων και την περαιτέρω ενίσχυση των εμπορικών δεσμών.

Η διατύπωση της συμφωνίας επισφραγίστηκε μετά από συζητήσεις με τον πρώην πρωθυπουργό της Ιταλίας Ενρίκο Λέττα, ο οποίος παρουσίασε στους ηγέτες τη νεοσύστατη 147σέλιδη έκθεσή του σχετικά με τον τρόπο ενίσχυσης της ενιαίας αγοράς της ΕΕ για την τόνωση της ανάπτυξης, την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού και τη δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας και ευημερίας στην Ευρώπη.

Στην έκθεσή του, ο Λέττα- ο οποίος έχει διασχίσει 65 ευρωπαϊκές πόλεις για διαβουλεύσεις τους τελευταίους μήνες - κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για μια ξεπερασμένη δομή που δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1980 και εμποδίζει την παραγωγικότητα στον 21ο αιώνα.

Η ενιαία αγορά, η οποία επί δεκαετίες επέτρεπε την ανεμπόδιστη διακίνηση αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίων και ανθρώπων, θα πρέπει να διευρυνθεί ώστε να καλύπτει την ενέργεια, τις τηλεπικοινωνίες και τη χρηματοδότηση, λέει ο Λέττα.

Αυτοί οι στρατηγικοί τομείς, που ονομάστηκαν "τα τρία εναπομείναντα θέματα", θεωρήθηκαν αρχικά πολύ στρατηγικοί για να επεκταθούν πέρα από τα εθνικά σύνορα, αλλά σύμφωνα με τον Λέττα αποτελούν πλέον «ένα σημαντικό φρένο για την ανάπτυξη και την καινοτομία» και θα πρέπει να ενσωματωθούν σε ολόκληρη την ΕΕ για να γίνει το μπλοκ πιο ελκυστικός προορισμός για επενδύσεις.

Η ΕΕ προσπαθεί να ξεκλειδώσει κεφάλαια

Στο έγγραφό του, ο Λέττα διατυπώνει επίσης ριζοσπαστικές προτάσεις σχετικά με το πώς θα δοθεί σταδιακά στην ΕΕ μεγαλύτερη συλλογική εξουσία για την επιδότηση επιχειρήσεων -γνωστή και ως κρατική ενίσχυση- ένα προνόμιο που επί του παρόντος ανήκει στις εθνικές κυβερνήσεις.

Αυτή η πανευρωπαϊκή προσέγγιση θεωρείται ως απάντηση στον εκτεταμένο νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού (IRA) που εισήγαγε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ο οποίος προβλέπει δισεκατομμύρια σε φορολογικές πιστώσεις και εκπτώσεις για την προώθηση της πράσινης τεχνολογίας αμερικανικής κατασκευής.

Το Πεκίνο, από την άλλη πλευρά, χρησιμοποιεί ένα μακροχρόνιο σύστημα που ευνοεί σε μεγάλο βαθμό τις εγχώριες εταιρείες μέσω επιχορηγήσεων, φθηνών δανείων, προνομιακής μεταχείρισης και ρυθμιστικών απαιτήσεων εις βάρος των μη κινεζικών εταιρειών.

Τέτοιες γενναιόδωρες ξένες επιδοτήσεις που αποσκοπούν στην προσέλκυση επενδύσεων - σε συνδυασμό με την έλλειψη στην προμήθεια κρίσιμων πρώτων υλών, τις επίμονα υψηλές τιμές της ενέργειας και την έλλειψη εργαζομένων υψηλής ειδίκευσης - θεωρούνται σημαντικά πλήγματα στις προσπάθειες της ΕΕ να παραμείνει βιομηχανική δύναμη.

Η Ένωση Κεφαλαιαγορών διχάζει τις απόψεις

Υπό εξέταση βρίσκεται επίσης ένα φιλόδοξο σχέδιο για την ολοκλήρωση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών (CMU), ένα σχέδιο για την ολοκλήρωση των χρηματιστηριακών αγορών των 27 κρατών μελών.

Η CMU, που ξεκίνησε για πρώτη φορά το 2014 και δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, αποσκοπεί να ενισχύσει σημαντικά τις σχετικά μικρές μεμονωμένες αγορές ομολόγων του μπλοκ και να προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες για την απελευθέρωση επιχειρηματικών κεφαλαίων για τις ευρωπαϊκές νεοφυείς επιχειρήσεις και τις ΜΜΕ, οι οποίες συρρέουν όλο και περισσότερο στις ΗΠΑ για να εξασφαλίσουν τη χρηματοδότηση που χρειάζονται για να αναπτυχθούν.

«Η ΕΕ διαθέτει 33 τρισεκατομμύρια ευρώ σε ιδιωτικές αποταμιεύσεις. Πρέπει να βρούμε τρόπους να τις διοχετεύσουμε στις εταιρείες μας», δήλωσε ο Michel στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X. «Οι νεοφυείς επιχειρήσεις της ΕΕ λαμβάνουν λιγότερη από τη μισή χρηματοδότηση από τις νεοφυείς επιχειρήσεις των ΗΠΑ. Αυτό πρέπει να αλλάξει. Η απάντηση είναι: Ένωση Κεφαλαιαγορών».

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Η Φον ντερ Λάιεν υποστήριξε ότι στο πλαίσιο της κίνησης αυτής θα μπορούσαν να απελευθερωθούν έως και 470 δισεκατομμύρια ευρώ σε ευρωπαϊκά κεφάλαια.

Όμως, οι μικρότερες χώρες φοβούνται ότι η CMU θα δει ρυθμιστικές εξουσίες να συγκεντρώνονται σε μεγαλύτερες χώρες, όπως η Γαλλία, η οποία πιέζει για μια Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA) με έδρα το Παρίσι.

Διπλωματικές πηγές ανέφεραν στο Euronews ότι η πλειοψηφία των κρατών μελών εξέφρασε επιφυλάξεις για το σχέδιο που έχει καθυστερήσει επί μακρόν κατά τη διάρκεια των συζητήσεων της Πέμπτης, παρά τη συναίνεση γύρω από τη συνολική ανάγκη ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας.

Ένα άλλο θέμα που αποδείχθηκε διχαστικό ήταν η ιδέα, την οποία υπερασπίστηκαν χώρες όπως η Εσθονία και η Γαλλία, ενός νέου γύρου κοινού δανεισμού για τη χρηματοδότηση των αμυντικών δυνατοτήτων, μια κορυφαία προτεραιότητα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η μόνη φορά που το μπλοκ έχει εκδώσει κοινό χρέος σε μεγάλη κλίμακα ήταν κατά τη διάρκεια της κορύφωσης της πανδημίας COVID-19, όταν οι ηγέτες συμφώνησαν να δημιουργήσουν το ταμείο ανάκαμψης ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Αλλά οι «τσιγκούνηδες του Βορρά», όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Δανία, αντιτίθενται σε νέο δανεισμό, επισημαίνοντας ότι σχεδόν 100 δισεκατομμύρια ευρώ από το ταμείο ανάκαμψης έμειναν αχρησιμοποίητα.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ