Πώς η στέγαση επηρεάζει την ανάπτυξη στην Ευρώπη

Πώς η στέγαση επηρεάζει την ανάπτυξη στην Ευρώπη
Από Maithreyi SeetharamanGuillaume Desjardins
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button
Αντιγραφή/Επικόλληση το λινκ του βίντεο πιο κάτω:Copy to clipboardCopied

Οι τιμές των κατοικιών στην Ευρώπη αυξάνονται και πάλι. Ποιος είναι ο αντίκτυπος στην οικονομία και την ανάπτυξη; Ας μάθουμε περισσότερα στο Real Economy

Γνωρίζετε ότι οι τιμές των κατοικιών στην Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 4,5% στα τέλη της χρονιάς που μας πέρασε;

Tα διαθέσιμα εισοδήματα, τα λεφτά που μπορούμε να ξοδέψουμε δεν έχουν αυξηθεί πουθενά σε τέτοιο ποσοστό. Αλλά με τα σημερινά χαμηλά επιτόκια και τις ευνοϊκές συνθήκες δανεισμού σε σχέση με το τι γινόταν πριν 10 χρόνια, ήρθε η ώρα να αναρωτηθούμε , με ποιο τρόπο τα νοικοκυριά και οι οικονομίες μας επηρεάζονται από τις τιμές των σπιτιών μας.

Τιμές ακινήτων και εισοδήματα νοικοκυριών

Ο Μάικ και η Νατάλια έχουν αγοράσει ένα σπίτι

Οι δουλειές και το εισόδημά τους είναι σταθερά

Η οικονομία αναπτύσσεται, τα επιτόκια είναι χαμηλά και οι τράπεζες δίνουν δάνεια.

Η άνοδος των τιμών των κατοικιών σημαίνει ότι η επένδυση του ζευγαριού στο σπίτι αποκτά μεγαλύτερη αξία.

Αλλά αν οι τιμές αρχίσουν να πέφτουν, η επένδυσή τους θα έχει μικρότερη αξία. Αποτέλεσμα να χρωστούν περισσότερα από την αξία του σπιτιού τους.

Εάν οι τράπεζες της χώρας κατέχουν πολλά ενυπόθηκα δάνεια, τα εχέγγυα που θα έχουν στα χρηματοφυλάκιό τους θα έχουν μικρότερη αξία. Αυτό σημαίνει επίσης ότι θα έχουν λιγότερα χρήματα να επενδύσουν στην ευρύτερη οικονομία.

Το ζευγάρι θα πρέπει να ξοδέψει περισσότερα χρήματα από τις αποταμιεύσεις του στο δάνειό του και δεν θα μπορεί να πάρει άλλα πράγματα που θέλει.

Εάν δεν μπορούν να ξοδέψουν χρήματα για εργασίες στο σπίτι τους, η δουλειά του Μάικ θα τεθεί σε κίνδυνο, καθώς ο κατασκευαστικός τομέας θα σημειώσει επιβράδυνση.

Εάν η Νατάλια δεν μπορεί να ξοδέψει χρήματα σε αγαθά και υπηρεσίες, εταιρίες σαν αυτή που δουλεύει, ίσως χρειαστεί να περικόψει θέσεις εργασίας για να ισορροπήσει τις απώλειες κερδών.

Εάν κάποιος από τους δύο ή και οι δύο χάσουν τη δουλειά τους, θα χάσουν το σπίτι τους.

Αύξηση στις τιμές των ακινήτων

Όταν οι τιμές των σπιτιών αυξάνονται σταθερά, όπως έγινε στην Σουηδία μέχρι τα τέλη του περασμένου έτους, δημιουργείται ανησυχία αν η αγορά στέγης είναι υπερτιμημένη ή αν αυτή η αύξηση προσθέτει αχρείαστα βάρη στα νοικοκυριά για τα δάνεια που πληρώνουν γι' αυτά τα σπίτια.

Οι τιμές των κατοικιών αυξάνονται σε όλη την Ευρώπη. Έχουν ξεφύγει από τα χαμηλά όρια μετά τις απότομες πτώσεις που είχαμε σε Πορτογαλία και Ιρλανδία.

Τι συμβαίνει στη Σουηδία

Ο Γκιγιόμ Ντεζαρντέν ανακαλύπτει τι συμβαίνει όταν μια χώρα σαν τη Σουηδία αρχίζει να κάνει τις απαραίτητες προσαρμογές στις τιμές.

«Από την κρίση των ενυπόθηκων δανείων υψηλού κινδύνου (subprimes) πριν από 10 χρόνια, οι τράπεζες έπρεπε να αυξήσουν τους συντελεστές φερεγγυότητας για να ενισχύσουν το τραπεζικό σύστημα. Για τα νοικοκυριά όμως που ονειρεύονταν ένα καινούργιο σπίτι, έγινε πιο δύσκολο να μπορέσουν να πάρουν ένα στεγαστικό δάνειο».

Παρόλα αυτά, τα τελευταία χρόνια οι τιμές των ακινήτων έχουν αυξηθεί πιο γρήγορα από τους μισθούς. Έτσι τα νοικοκυριά έπρεπε να αναλάβουν αυτό το δανεισμό, μερικές φορές να χρεωθούν περισσότερο. Αυτό έγινε εδώ στη Σουηδία, όπου το χρέος παραπάνω από το 1/3 των νοικοκυριών αντιπροσωπεύει περισσότερο από 4,5 χρόνια μισθών.

Όπως επισημαίνει ο Φέλιξ Χέιζελμπεργκ, ειδικός στα ακίνητα:« Έχουμε δει νομοθεσίες που έχουν κάνει δυσκολότερο για παράδειγμα να πάρεις ένα δάνειο σήμερα. Οι νέοι νόμοι εφαρμόστηκαν την 1η Μαρτίου του 2018. Από τότε έχουμε δει ότι επηρεάζονται περισσότερο τα μεγαλύτερα νοικοκυριά, οι μεγαλύτερες οικογένειες. Δυσκολεύονται για παράδειγμα να αγοράσουν μεγαλύτερα διαμερίσματα».

Η Σουηδία προσπαθεί τον τελευταίο καιρό να ρυθμίσει την αγορά στέγης. Ένας αγοραστής χρειάζεται πλέον μια προκαταβολή που να αγγίζει τουλάχιστον το 15% της τιμής αγοράς του ακινήτου και κάθε χρόνο, πρέπει να αποσβένει μέρος του δανείου. Οι τράπεζες δίνουν επίσης περισσότερο βάρος στα ενυπόθηκα δάνεια στις αξιολογήσεις κινδύνων, που κάνουν.

Αυτό μπορεί να σώσει τις τράπεζες, ενόψει των οικονομικών κινδύνων.

Τα μεγάλα δάνεια είναι δύσκολο να πληρωθούν από τα νοικοκυριά. Κάθε μηνιαία δόση μειώνει τον προϋπολογισμό που έχει κάνει ο καθένας.

«Τα τελευταία χρόνια, οι υψηλές τιμές ακινήτων μαζί τον υψηλό δείκτη χρέους έχουν επιβαρύνει τον προϋπολογισμό των νοικοκυριών της Σουηδίας, αλλά και τη δυνατότητα των πολιτών να αποκτήσουν ιδιοκτησία. Αλλά έχει και ευρύτερες συνέπειες στην οικονομία»,τονίζει ο Γκιγιόμ Ντεζαρντέν.

Ο οικονομολόγος Γενς Μάγκνουσον της SEB, είναι διαφωτιστικός: «Θα υπάρχει οικονομική βιωσιμότητα, όσο τα επιτόκια είναι χαμηλά. Το ερώτημα όμως είναι καίριο: Τι θα συμβεί αν ανεβούν; Προφανώς αυτό που θα συμβεί είναι ότι πολλά νοικοκυριά δεν πρέπει να ξοδεύουν σε άλλα πράγματα. Πρέπει να κόψουν από εστιατόρια, διακοπές για να μπορέσουν να πληρώσουν τα υψηλότερα επιτόκια στα δάνειά τους. Μερικά νοικοκυριά θα αντιμετωπίσουν πολύ μεγαλύτερους μπελάδες και ίσως αναγκαστούν να φύγουν από τα σπίτια τους. Πιστεύουμε ότι αυτό είναι ακραίο σενάριο».

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου (ΕΣΣΚ) έχει προειδοποιήσει τη Σουηδία και άλλες επτά χώρες της Ε.Ε. για δύο κινδύνους στους οποίους είναι εκτεθειμένες: το χρέος ακινήτων είναι πάρα πολύ υψηλό και στην υπερτίμηση της αξίας των κατοικιών. Ένα ατύχημα στην αγορά ακινήτων μπορεί να επηρεάσει όλη την οικονομία.

Από τη Σουηδία στη Λυών

Ατυχήματα σαν αυτό χτυπούν πιο πολύ την μεσαία τάξη, τους φτωχούς. Βρεθήκαμε στην Λυών για να μάθουμε τι σκέφτεται ο επικεφαλής 43.000 παρόχων κοινωνικής στέγασης σε 24 χώρες σε σχέση με τα σημάδια που μας δίνει η αγορά.

Real Economy | Europe's Housing Market

Mάιτρεϊ:«Σέντρικ, σου ζητήσαμε να φέρεις ένα αντικείμενο που να αντιπροσωπεύει την αγορά στέγης στην Ευρώπη. Τι μας έφερες»;

Σεντρίκ Βαν Στιβεντελ, πρόεδρος του Housing Europe:«Έφερα δύο. Συγνώμη που δεν τήρησα τους όρους. Το πρώτο είναι κλειδιά. Τα κλειδιά είναι κάτι που ονειρεύεται ο κάθε Ευρωπαίος πολίτης. Η στέγαση στην Ευρώπη είναι κομβικής σημασίας για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες. Είναι όλο και πιο δύσκολο για αυτούς να βρουν ένα σπίτι που να ανταποκρίνεται στα λεφτά που βγάζουν, στη δουλειά και την οικογενειακή τους κατάσταση. Η κοινωνική στέγαση και όσοι ασχολούνται με την κοινωνική στέγαση έχουν πολύ άσχημη εικόνα. Πριν ένα χρόνο, στην Ολλανδία, στο Άμστερνταμ, μια ομάδα είπε: πρέπει να οργανώσουμε ένα φεστιβάλ κοινωνικής στέγασης για να δείξουμε πόσα διαφορετικά πράγματα περιλαμβάνει, τι προσφέρει στην οικονομία και τη χώρα μας. Και έχω την χαρά να σας πώς ότι θα ξαναγίνει εδώ το 2019, στην ευρύτερη περιοχή της Λυών».

Ποια είναι η μεγαλύτερη ανησυχίαστην αγορά ακινήτων ;

Mαϊτρέι:«Τι σας ανησυχεί περισσότερο; Τα υπερτιμημένα ακίνητα ή ότι το χρέος των νοικοκυριών είναι τόσο υψηλό;»

Σεντρίκ:«Το πρόβλημα στην Ευρώπη σήμερα είναι ότι οι τιμές των ακινήτων έχουν αυξηθεί πολύ πιο γρήγορα από τα εισοδήματα των πολιτών. 1 από τους 10 Ευρωπαίους ξοδεύει το 40% των πόρων του για στέγαση. Είναι ένας δείκτης μιας υπερβολικά μεγάλης κλίμακας προσπάθειας, που σημαίνει ότι ξοδεύουν πάρα πολλά χρήματα σε ακίνητα και αυτός είναι ένας εξαιρετικά ανησυχητικός δείκτης. Και το δεύτερο στοιχείο που μας κινητοποιεί είναι ότι ο ρυθμός αυτός αυξάνεται ακόμα περισσότερο για τα φτωχότερα νοικοκυριά».

Μαϊτρέι:«Πιστεύετε ότι οι τραπεζικοί κανονισμοί που έχουν τεθεί σε εφαρμογή επαρκούν για την αντιμετώπιση των ζητημάτων που ενδέχεται να προκύψουν;»

Σέντρικ:«Η κατάσταση είναι αρκετά παράδοξη με τα θέματα πρόσβασης σε τραπεζικά δάνεια. Τα ποσοστά είναι χαμηλά πράγματι, αυτά τα χαμηλά ποσοστά αυξάνουν τις τιμές και ταυτόχρονα οι τραπεζικές απαιτήσεις για δανεισμό σε πολίτες που επιθυμούν να αγοράσουν είναι εξαιρετικά σημαντικές. Τελικά, σήμερα αυτή η αγορά πρόσβασης σε στεγαστικό δάνειο βοηθά τους πλουσιότερους και όχι τους φτωχότερους, διότι αυτά τα φθηνά χρήματα δεν είναι προσβάσιμα σε αυτούς που το χρειάζονται περισσότερο, ειδικά για τα νεώτερα και τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά».

Εφαρμογή μηχανισμών ρύθμισης για αποφυγή νέας «φούσκας» στα ακίνητα

Μάιτρεϊ:«Πώς βλέπετε την κατάσταση εδώ στη Γαλλία, σε σύγκριση με άλλα μέρη της Ευρώπης, καθώς εδώ οι τιμές φαίνεται ότι έχουν μείνει σχεδόν στάσιμες με εξαίρεση την περιοχή του Παρισιού».

Σεντρίκ: «Έχετε δίκιο, ο μέσος δείκτης στη Γαλλία έχει σταθεροποιηθεί, αλλά το ζήτημα στην Ευρώπη είναι το χάσμα που υπάρχει μεταξύ των ελκυστικών περιοχών, των μεγάλων ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων και των λιγότερο ελκυστικών περιοχών. Θα σας δώσω μια εικόνα: βρισκόμαστε εδώ στη Λυών όπου η τιμή της στέγασης αυξήθηκε κατά 69% μεταξύ του 2010 και του 2015, είναι τεράστια. Επιστρέφουμε στους ετήσιους ρυθμούς αύξησης για τη στέγαση που ίσχυαν το 2009. Έτσι, εδώ έχουμε ένα παράδειγμα που, κατά την άποψή μας, συμβαίνει και πάλι. Θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, να εφαρμόζουμε μηχανισμούς ρύθμισης, ώστε να αποφύγουμε μια νέα φούσκα στα ακίνητα».

Δημοσιογράφος • Maithreyi Seetharaman

Μοντέρ • Richard Topping

Περισσότερες πηγές • Cameraman : Marc Semaan / Production : Fanny Gauret

Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

Πόσο αποτελεσματικός είναι ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας: Το παράδειγμα της Πορτογαλίας

Επείγουσα ανάγκη στην Ε.Ε. για την προστασία εργαζομένων από τον αμίαντο

Η ευρωπαϊκή στρατηγική για τη μακροχρόνια φροντίδα και οι μεγάλες ανάγκες της Γηραιάς Ηπείρου