Η νέα αυτή αποστολή θα μελετήσει έναν από τους πιο μυστηριώδεις πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΚαλώς ήλθατε στην εκπομπή Space. Αυτό τον μήνα ρίχνουμε μια διεισδυτική ματιά σε έναν από τους πιο μυστηριώδεις πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, τον Ερμή.
Αυτό το μήνα ένα νέο διαστημικό σκάφος θα απογειωθεί με στόχο να μελετήσει τον πλανήτη που βρίσκεται εγγύτερα στον ήλιο. Οι καλύτερες εικόνες που έχουμε από τον Ερμή, έχουν τραβηχτεί από τον Αγγελιοφόρο, το διαστημικό σκάφος της NASA, πριν λίγα χρόνια.
Αποκάλυψαν έναν πλανήτη με κρατήρες και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα επιφάνεια. Τώρα η νέα κοινή αποστολή Ευρώπης - Ιαπωνίας με το όνομα BepiColombo σκοπεύει να φέρει στο φως περισσότερες λεπτομέρειες.
«Το πιο σημαντικό με την αποστολή BepiColombo είναι ότι θα αποκτήσουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα του Ερμή. Με την αποστολή «Αγγελιοφόρος», είδαμε το βόρειο ημισφαίριο, μέρη του, αρκετά καλά. Είχαμε πολύ κακή εικόνα του νότιου ημισφαιρίου, γιατί ήμασταν σε μεγάλη απόσταση. Και για τους επιστήμονες που ερευνούμε τους πλανήτες αυτό μας τρέλανε. Να ξέρουμε τι έχει η μια πλευρά και να μην είμαστε σίγουροι εάν το υπόλοιπο είναι ίδιο ή εντελώς διαφορετικό» εξηγείο ο Γιερν Χέλμπερτ, πλανητικός επιστήμονας στο Κέντρο Αεροδιαστημικής της Γερμανίας.
Υπάρχουν πολλά που θα μάθουμε, χάρις στην αποστολή, γιατί ο Ερμής δεν έχει καμιά σχέση με την εικόνα που έχουμε για την εξέλιξη των πλανητών. Είναι μυστήριο το πώς σχηματίστηκε αυτός ο πλανήτης και το πώς εξελίχτηκε για εκατομμύρια ή δισεκατομμύρια χρόνια.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος και ο αντίστοιχος ιαπωνικός ένωσαν τις δυνάμεις τους για να λύσουν τα μυστήρια του Ερμή. Κάθε οργανισμός έχει το δικό του σκάφος πάνω στο BepiColombo.
Θα πετάξουν μαζί στον Ερμή. Θα περάσουν από την Αφροδίτη και τον Ήλιο. Είναι μια πολύ δύσκολη αποστολή, επισημαίνει ο Γιοχάνες Μπένκχοφ, επιστήμονας στο πρότζεκτ BepiColombo, στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος:
«Κάτι ιδιαίτερο για τον Ερμή είναι ότι περιστρέφεται πολύ γρήγορα, γύρω από τον Ήλιο. Από την μια πλευρά λοιπόν πρέπει να φρενάρουμε σε σχέση με τη βαρύτητα του Ήλιου, από την άλλη, πρέπει να επιταχύνουμε το διαστημικό μας σκάφος ώστε να πετάμε μαζί με τον Ερμή. Όταν θα είμαστε εκεί, τότε θα βάλουμε τα δύο οχήματα στην καθορισμένη τροχιά, ώστε να μας δώσουν τα καλύτερα αποτελέσματα».
Όταν βρεθούν στις υψηλές θερμοκρασίες της τροχιάς του Ερμή, τα δύο σκάφη θα ακολουθήσουν διαφορετικές διαδρομές. Το ευρωπαϊκό σκάφος θα πετάξει κοντά στον πλανήτη, ενώ το ιαπωνικό θα μελετήσει τον Ερμή εξ' αποστάσεως.
16 όργανα θα υπάρχουν στην αποστολή, πολύ περισσότερα από κάθε άλλη φορά. Ο Χάουκε Χούσμαν από το Κέντρο Αεροδιαστημικής της Γερμανίας θα χρησιμοποιήσει ένα λέιζερ για να σκανάρει τους κρατήρες, τις πεδιάδες και γενικότερα την επιφάνεια του πλανήτη.
«Φτιάχνουμε έναν χάρτη, έναν τρισδιάστατο χάρτη. Σαρώνουμε όλη την επιφάνεια του Ερμή με αυτές τις βολές λέιζερ και με τις πληροφορίες σε σχέση με την τροχιά του διαστημικού σκάφους και τη θέση του,μπορούμε να αποτυπώσουμε το τοπογραφικό σχέδιο της επιφάνειας. Έχουμε λοιπόν ένα πραγματικό τρισδιάστατο μοντέλο επιφάνειας» τονίζει ο Χάουκε Χούσμαν, πλανητικός επιστήμονας στο Κέντρο Αεροδιαστημικής της Γερμανίας.
Αυτό το τρισδιάστατο μοντέλο της επιφάνειας θα βοηθήσει τους επιστήμονες να μελετήσουν ένα από τα πιο ιδιότυπα χαρακτηριστικά του πλανήτη, το γεγονός ότι συρρικνώνεται. Έχει υπολογιστεί ότι ο Ερμής έχει σήμερα 7 χλμ μικρότερη ακτίνα από τότε που σχηματίστηκε:
«Ο πλανήτης συστέλλεται ή συρρικνώνεται. Και πιστεύουμε ότι στην επιφάνεια βλέπουμε αυτά τα χαρακτηριστικά ως συνέπεια αυτής της συρρίκνωσης. Αυτό είναι ένα από τα πράγματα που θα προσπαθήσουμε να καταλάβουμε. Είναι κάτι κοινό για όλους τους πλανήτες ή συμβαίνει μόνο στον Ερμή;» αναρωτιέται ο Γιοχάνες Μπένκχοφ, επιστήμονας στο πρότζεκτ BepiColombo, στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος:
Ένας άλλος στρατηγικός στόχος του BepiColombo είναι να ερευνήσει από τι αποτελείται η επιφάνεια του Ερμή. Οι επιστήμονες στο Κέντρο Αεροδιαστημικής στο Βερολίνο έχουν κατασκευάσει έναν ειδικό θάλαμο, ο οποίος μπορεί να φτάσει σε θερμοκρασία τους 450 βαθμούς Κελσίου, όσο είναι η θερμοκρασία στον πλανήτη, κατά τη διάρκεια της ημέρας.
«Θα πάμε σε μια πολύ θερμή επιφάνεια. Θέλουμε να έχουμε εργαστηριακά δεδομένα για να μπορούμε να συγκρίνουμε. Όταν πάρουμε δεδομένα από τα όργανά μας τι θα καταλάβουμε; Γιατί δεν θα φέρουμε πίσω ένα δείγμα. Δεν είναι όπως στη Σελήνη, όπου φέραμε πίσω στη Γη δείγματα. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να παρατηρούμε εξ' αποστάσεως. Παρατηρούμε κάτι που είναι πάρα πολύ θερμό, άρα χρειάζεται να ερευνήσουμε τα υλικά στην ίδια θερμοκρασία, που θα έχουμε στον Ερμή. Το οποίο, όπως καταλαβαίνετε, δεν είναι κάτι εύκολο» εξηγεί ο Γιερν Χέλμπερτ.
Οι προηγούμενες αποστολές βρήκαν πάγο από νερό στους πόλους, πολύ λιγότερο σίδηρο και πολύ περισσότερα άστατα υλικά, όπως θείο και κάλιο, από ότι περίμεναν. Άρα τα αποτελέσματα που θα προκύψουν από αυτό το εργαστήριο θα συγκριθούν με τα αντίστοιχα που θα προκύψουν από το φασματόμετρο του BepiColombo, για να προκύψει η σύνθεση του πλανήτη.
Ο Γιερν Χέλμπερτ μας δείχνει το όργανο που θα κάνει αυτή τη δουλειά:
«Αυτό είναι το μοντέλο που αναπτύξαμε. Είναι βασικά ίδιο με αυτό που έχουμε στο διαστημικό σκάφος. Έχει το ίδιο μέγεθος, το ίδιο υλικό, η διαφορά είναι ότι έχουμε γυαλί για να μπορούμε να βλέπουμε τι γίνεται στο εσωτερικό.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΑυτό είναι το κομμάτι που θα ερευνήσουμε στον Ερμή. Εάν ρίξετε μια ματιά μέσα, θα δείτε ότι υπάρχει μεγάλη αντανάκλαση. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν θέλουμε να μετρήσουμε τη θερμότητα του πλανήτη στο όργανό μας. Προσπαθούμε να απαλλαγούμε από όσο περισσότερη θερμότητα μπορούμε. Φτιάξαμε λοιπόν αυτή την ανακλαστική επιφάνεια, που ονομάζουμε διάφραγμα, που ουσιαστικά αντανακλά το φως του ήλιου, όλη τη θερμότητα του Ερμή και μόνο το φως που κατευθύνεται στο κέντρο, συλλαμβάνεται από το εργαλείο μας».
Υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες όσον αφορά στα αποτελέσματα της αποστολής. Θα μάθουμε πολλά για τον Ερμή, και την δημιουργία του στο ηλιακό μας σύστημα. Ορισμένοι επιστήμονες αναζητούν απαντήσεις για το πόσο γεωλογικά ενεργός είναι ο πλανήτης. Η αποστολή της NASA κατέγραψε ηφαίστεια και ίχνη αερίων που βγαίνουν από τρύπες στην επιφάνεια του Ερμή:
«Με το BepiColombo αυτός είναι ένας από τους στόχους μας, όταν χαρτογραφήσουμε αυτές τις τρύπες, που έχουν ήδη χαρτογραφηθεί από τον «Αγγελιοφόρο». Θα δούμε τις διαφορές και έτσι θα βρούμε αποδείξεις ότι ακόμη και σήμερα κάτι γίνεται στον Ερμή. Και θα είναι καταπληκτικό το συμπεράσμα στο οποίο θα καταλήξουμε» αναφέρει ο Γιοχάνες Μπένκχοφ, επιστήμονας στο πρότζεκτ BepiColombo, στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος.
Ο Γιερν Χέλμπερτ συμπληρώνει: «Ένα από τα πράγματα που με κάνει να μου αρέσει η δουλειά μου πάνω στον Ερμή, είναι ότι πρέπει να κατανοήσουμε τον πλανήτη για να κατανοήσουμε πώς σχηματίστηκαν οι πλανήτες. Εάν βρούμε ένα μοντέλο σχηματισμού των πλανητών, αλλά όχι του Ερμή, τότε αυτό θα είναι ουσιαστικά άχρηστο, γιατί πρέπει να αφορά και αυτόν επίσης».
Έχουμε βέβαια πολύ δρόμο να διανύσουμε για να απαντήσουμε αυτές τις ερωτήσεις. Το BepiColombo θα χρησιμοποιήσει τη βαρύτητα της Γης, της Αφροδίτης και του Ερμή για να μπορέσει βαθμιαία να βρεθεί στη σωστή θέση. Θα μπει σε τροχιά γύρω του τον Δεκέμβριο του 2025, οπότε και θα ξεκινήσουν οι επιστημονικές μετρήσεις.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ