Ένα τεχνολογικό σύστημα φωτογραφίζει παλιά κείμενα και τα περνά σε μια βάση δεδομένων, επιτρέποντας τη γρηγορότερη και και βολικότερη ανάγνωσή τους.
Πώς μπορούμε να βρούμε αποσπάσματα γρήγορα σε αρχαία χειρόγραφα; Μέχρι πρόσφατα, οι υπολογιστές δεν ήταν πολύ αποτελεσματικοί στην ανάγνωση χειρογράφων. Τώρα όμως η τεχνητή νοημοσύνη φέρνει την επανάσταση.
Το Κρατικό Αρχείο του Τιρόλου στο Ίνσμπρουκ έχει στην κατοχή του χιλιάδες χειρόγραφα που χρονολογούνται από τον 11ο αιώνα και ύστερα. Πρόκειται για επίσημους καταλόγους, νομικά έγγραφα και άλλα σημαντικά γραπτά του παρελθόντος.
Η μεταγραφή αυτών των κειμένων δεν είναι καθόλου εύκολη. Αλλά το συγκεκριμένο κρατικό ίδρυμα συνεργάζεται με επιστήμονες για την μεταγραφή, χρησιμοποιώντας νέα τεχνολογικά εργαλεία.
«Με δύσκολα καλλιγραφικά γράμματα, όπως αυτά εδώ, η νέα τεχνική, πιστεύω ότι θα αντιμετωπίσει δυσκολίες. Αλλά με σχετικά ωραία καλλιγραφικά γράμματα, όπως αυτά εδώ, το νέο σύστημα έχει σημαντικά πλεονεκτήματα και μας βοηθά πολύ» επισημαίνει ο Κριστόφ Χάιντακερ, διευθυντής του Κρατικού Αρχείου του Τιρόλου.
Για την ψηφιοποίηση τέτοιων βιβλίων, οι επιστήμονες που δουλεύουν στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού ερευνητικού πρότζεκτ READ σχεδίασαν ένα απλό στη χρήση του σύστημα, που στηρίζεται σε μια εφαρμογή που έχει αναπτυχθεί για κινητά τηλέφωνα: ανιχνεύει τις σελίδες που γυρίζουν και αμέσως τραβά φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης κάθε σελίδας. Ο Δρ. Γκύντερ Μίλμπεργκερ είναι ο συντονιστής του πρότζεκτ READ, ερευνητής ψηφιοποίησης και ψηφιακής συντήρησης στο Πανεπιστήμιο του Ίνσμπρουκ:
«Αυτό το σύστημα είναι ένας συνδυασμός χαμηλής και υψηλής τεχνολογίας. Αυτό το κάλυπτρο είναι ένα απλό, χαμηλής τεχνολογίας αξεσουάρ. Αλλά λειτουργεί με μια εφαρμογή υψηλής τεχνολογίας που είναι εγκατεστημένη σε κινητό και συνδέεται με την πλατφόρμα Transkribus: η εφαρμογή ανεβάζει φωτογραφίες στον σέρβερ που κάνει την αναγνώριση των χειρογράφων».
Η συγκεκριμένη πλατφόρμα απλοποιεί εργασίες που θα χρειάζονταν χρόνια δουλειάς και βοηθά τους ακαδημαϊκούς με περίπλοκα χειρόγραφα και ασυνήθιστες μορφές κειμένων. Ο δρ. Μάριο Κλάρερ, καθηγητής λογοτεχνίας και πολιτιστικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Ίνσμπρουκ χρησιμοποιεί το σύστημα για την μεταγραφή του «Βιβλίο των Ηρώων», την πιο σημαντική ανθολογία μεσαιωνικών γερμανικών κειμένων, που αγγίζει τις 500 σελίδες. Την είχε παραγγείλει ο Μαξιμιλιανός ο Α΄, στις αρχές του 16ου αιώνα.
«Το μεγάλο πλεονέκτημα αυτού του συστήματος είναι ότι παρέχει έναν σύνδεσμο μεταξύ εικόνας και κειμένου. Το κάνει με έναν πολύ απλό τρόπο. Με αποτέλεσμα αυτός που κάνει τη μεταγραφή να έχει αμέσως μια συνολική εικόνα του θέματος. Είναι ένας τρόπος να μειώσουμε στο ελάχιστο την πιθανότητα λάθους. Αυτό δεν μπορεί να γίνει με κανένα άλλο σύστημα» εξηγεί ο Κλάρερ.
Ο διακομιστής στο Πανεπιστήμιο του Ίνσμπρουκ χρησιμοποιεί αλγόριθμους μηχανικής μάθησης για να διδάξει στον υπολογιστή νέα στυλ γραφής. Αφού οι χρήστες μεταγράψουν μέρος του κειμένου με το χέρι, το λογισμικό μαθαίνει να αναγνωρίζει τους χαρακτήρες και μετά ολοκληρώνει το έργο του αυτόματα με εντυπωσιακή ακρίβεια, που ξεπερνά το 95% στα ιστορικά έγγραφα, ανεξάρτητα από τη γλώσσα ή το στυλ γραφής. Ο Δρ. Γκύντερ Μίλμπεργκερ αναλύει τον τρόπο λειτουργίας:
«Δίνω στον υπολογιστή μια εικόνα και ένα μέρος του χειρογράφου. Ο υπολογιστής μπορεί να μάθει αυτό το κείμενο και τις παρόμοιες γραμματοσειρές».
Το σύστημα μπορεί να μεταγράψει κείμενα σε όλες τις γλώσσες, φέρνοντας με αυτόν τον τρόπο κοντά ακαδημαϊκούς και επιστήμονες, ειδικούς αρχείων και εθελοντές από διαφορετικές χώρες. Στόχος των ανθρώπων της πλατφόρμας είναι να την λανσάρουν στην αγορά σε όλο τον κόσμο.
«Έχουμε εκπλαγεί με την μεγάλη επιτυχία του πρότζεκτ. Είμαστε σε επαφή με πάρα πολλούς θεσμούς που έχουν εκφράσει το ενδιαφέρον τους για την καινοτομία μας. Επειδή θέλουμε να συνεχίσουμε να προσφέρουμε και να επεκτείνουμε αυτή την υπηρεσία, ξεκινούμε μια νέα εταιρία» υπογραμμίζει ο Μίλμπεργκερ.