Μεσόγειος: Μπλακ άουτ στην ενημέρωση για τις διασώσεις προσφύγων

Μεσόγειος: Μπλακ άουτ στην ενημέρωση για τις διασώσεις προσφύγων
Πνευματικά Δικαιώματα © Copyright : Marcos Moreno / AFP
Από Lillo Montalto Monella
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button

Γιατί το ισπανικό και το ιταλικό Λιμενικό αποφάσισαν να σταματήσουν να ενημερώνουν μέσω των Social Media για τις διασώσεις προσφύγων

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

«Σιωπητήριο» έχουν επιβάλλει τα λιμενικά Σώματα Ισπανίας και Ιταλίας σε ό,τι αφορά την ενημέρωση για διασώσεις μεταναστών και προσφύγων από την Μεσόγειο, μέσω των Κοινωνικών Δικτύων.

Οι ιταλική ακτοφύλακή μέσω του λογαριασμού της στο Twitter, @guardiacostiera, συνήθιζε να ενημερώνει λεπτομερώς για τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης. Η ενημέρωση αυτή, εξαιρετικά χρήσιμη για τα ΜΜΕ αλλά και για τους πολίτες σταμάτησε τον Μάρτιο του 2017 και πλέον στον λογαριασμό της μπορεί κανείς να δει ενημερώσεις για τελετές και βραβεύσεις, κατασχέσεις αλιευμάτων, διασώσεις ιστιοπλόων, συμβουλές ασφαλείας και διασώσεις θαλάσσιων χελωνών.

Το ίδιο ισχύει και για την ισπανική υπηρεσία θαλάσσιας διάσωσης, που μέσω του λογαριασμού @salvamentogob, στο Twitter ενημέρωνε σχετικά με επιχειρήσεις διάσωσης των "pateras", μικρών ξύλινων σκαφών που βρισκόταν στο έλεος της θάλασσας και των καιρικών φαινομένων. Και αυτές οι ενημερώσεις σταμάτησαν τον Δεκέμβριο του 2018. Από την αρχή του 2019, οι αναρτήσεις που βλέπει κανείς αφορούν συμβουλές για πρώτες βοήθειες, φωτογραφίες από ηλιοβασιλέματα και δελφίνια ή φάλαινες να παίζουν στον ωκεανό.

Στον αντίποδα, το ελληνικό λιμενικό συνεχίζει να ενημερώνει λεπτομερώς μέσω του λογαριασμού του, @HCoastGuard, στο Twitter για τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης που λαμβάνουν χώρα στα ελληνικά χωρικά ύδατα.

Το euronews ανάλυσε χιλιάδες "τιτιβίσματα" των τριών υπηρεσιών προκειμένου να εντοπίσει τις αλλαγές στην επικοινωνιακή στρατηγική γύρω από ένα από τα πιο φλέγοντα θέματα στην δημόσια σφαίρα.

Ισπανία: Αλλαγή πολιτικής (και επικοινωνιακής) στρατηγικής

Στην Ιταλία, ο επικεφαλής της ακροδεξιάς Λέγκας και υπουργός Εσωτερικών, Ματέο Σαλβίνι, έχει επιβάλει την πολιτική των κλειστών λιμανιών για πρόσφυγες και μετανάστες. Στην Ισπανία, το 'ενημερωτικό blackout", όπως το ονόμασε η εφημερίδα Ελ Παΐς, συνέπεσε με την άνοδο του ακροδεξιού Vox.

Το πολιτικό κλίμα στην Ισπανία σχετικά με το μεταναστευτικό, γίνεται κατανοητό κοιτώντας τα τελευταία μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση Σάντσεθ, τα οποία συνδικαλιστής περιέγραψε, ως "προσπάθεια για να φανεί σκληρός'" στην κοινή γνώμη. Πρόκειται για μέτρα, που έρχονταν σε αντίθεση με την απόφαση να δεχτεί το διασωστικό Aquarius, στο οποίο είχε απαγορευθεί ο ελλιμενισμός από Μάλτα και Ιταλία.

Πλέον, οι ισπανικές αρχές έχουν εκδιώξει τα πλοία διάσωσης από τα νερά του Αλμποράν, όπου πλέον περιπολεί μόνο το Κλάρα Καμποαμόρ. Έτσι, στα πλοία ΜΚΟ, Open Arms και Aita Mari, δεν δόθηκε άδεια να αναχωρήσουν από τις ακτές τις Λιβύης, με αποτέλεσμα να μένουν στο λιμάνι για μήνες.

Ο επικεφαλής της Ισπανικής Υπηρεσίας Θαλάσσιας Ασφάλειας και Διάσωσης, ο σοσιαλιστής Ιγνάθιο Λόπεθ Κάνιο, που βρίσκεται στο τιμόνι της οργάνωσης από το 2018, είναι ο πρωταγωνιστής της αλλαγής πλεύσης στην επικοινωνία της. Η Ισπανική Ακτοφυλακή, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του euronews, ανέφερε χαρακτηριστικά: "την περίοδο αυτή προετοιμάζουμε το νέο ψηφιακό επικοινωνιακό πλάνο για την Υπηρεσία Θαλάσσιας Διάσωσης. Στο διάστημα αυτό και ενώ λαμβάνουμε αποφάσεις για την επικοινωνιακή μας στρατηγική στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, θα συνεχίσουμε, όπως πάντα, να ενημερώνουμε την κοινωνία μέσα από τα παραδοσιακά κανάλια. Μεταξύ αυτών και η δεκαπενθήμερη έκθεση του υπουργείου Εσωτερικών, η οποία περιλαμβάνει δεδομένα για τις επιχειρήσεις διάσωσης.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με ισπανικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, τα tweets της Ισπανικής Υπηρεσίας Θαλάσσιας Διάσωσης αποτέλεσαν για τα ΜΜΕ μία από τις πιο σημαντικές πηγές ενημέρωσης,

Η απουσία ενημέρωσης για τις επιχειρήσεις διάσωσης μεταναστών και προσφύγων από τις ισπανικές αρχές, δεν σημαίνει ότι οι ροές έχουν μειωθεί: το 2018, οι αφίξεις από την θάλασσα σημείωσαν αύξηση της τάξης του 66,3%! Πρόκειται για περισσότερους από 5.620 ανθρώπους, όπως φαίνεται και από τα στοιχεία του ΔΟΜ και της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Όπως ανέφερε εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών στο euronews, τα δεδομένα της ΥΑ δεν βασίζονται σε εκείνα που παρέχει η Ακτοφυλακή.

Ιταλία: Σιγή και στις επίσημες ανακοινώσεις

Η "μαύρη τρύπα" στους λογαριασμούς της Ιταλικής Ακτοφυλακής σε ό,τι αφορά την ενημέρωση για διασώσεις μεταναστών ξεκινά από τις 5 Μαρτίου 2017, λίγο μετά τις έρευνες του εισαγγελέα της Κατάνια, σε βάρος ΜΚΟ.

Λίγους μήνες νωρίτερα, τον Δεκέμβριο και στη συνέχεια τον Φεβρουάριο, ο διοικητής της Frontex, Φαμπρίτσε Λεγκέρι, κατηγόρησε τις ΜΚΟ ότι "κάνουν πιο δύσκολη για τις ευρωπαϊκές αρχές ασφαλείας την έρευνα για τα δίκτυα των διακινητών". Η έρευνα της ιταλικής εισαγγελίας δεν έχει, δύο χρόνια μετά, καταλήξει σε κάποιο αποτέλεσμα.

Η "σιγή" στην Ιταλία αφορά και στα Δελτία Τύπου. Τον Οκτώβριο του 2017, ομάδα δημοσιογράφων, υπέγραψε αίτημα προς τα αρμόδια θεσμικά όργανα, προκειμένου να επανέλθει η ενημέρωση προς τα Μέσα και η πρόσβαση των δημοσιογράφων στα λιμάνια όπου καταφθάνουν πρόσφυγες και μετανάστες. "Για μήνες κανείς δεν έχει απαντήσει στο τηλέφωνο. Αντίστοιχη είναι η κατάσταση και στα λιμάνια όπου αποβιβάζονται αυτοί οι άνθρωποι. Παρά το γεγονός ότι οι δημοσιογράφοι έχουν τις απαραίτητες διαπιστεύσεις, δεν τους επιτρέπεται να πλησιάσουν στις προβλήτες", αναφέρεται, μεταξύ άλλων στο αίτημα.

Είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε ότι η Ιταλία, το 2019, έχει δει μία σημαντική μείωση σε αφίξεις, σε σχέση με το παρελθόν, ενώ η Ιταλική Υπηρεσία Διάσωσης δεν εμπλέκεται πλέον καν σε επιχειρήσεις στην ζώνη Έρευνας και Διάσωσης της Λιβύης.

Όπως αναφέρει στο euronews ο Ματτέο Βίλα, του ιταλικού Ινστιτούτου Διεθνούς Πολιτικής, η απουσία ενημέρωσης στην ιταλική περίπτωση, ευθυγραμμίζεται με την απεμπλοκή της Ιταλικής Ακτοφυλακής από επιχειρήσεις διάσωσης πέραν τον ιταλικών χωρικών υδάτων.

«Όταν καταφθάνει μία κλήση, τότε ενημερώνεται η Μάλτα και η Λιβύη, χωρίς όμως να δημοσιεύεται. Οι επιχειρήσεις πλέον δειξάγονται μόνο μεταξύ ακτοφυλακών». Εν συντομία, οι πληροφορίες μεταφέρονται στην λιβυκή ακτοφυλακή, ακόμη και τώρα που στο κάποτε "ασφαλές λιμάνι" επικρατεί μία ""ανησυχητική κατάσταση", σύμφωνα με τα λόγια του ίδιου το Σαλβίνι.

Πάντως, η λιβυκή ακτοφυλακή ενίοτε δεν αποκρίνεται στις κλήσεις για πολλές ώρες, με αποτέλεσμα την βύθιση πολλών σκαφών και τις απώλειες σε ανθρώπινες ζωές.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

"Αυτού του είδους οι πληροφορίες, θεωρούνται πλέον τόσο ευαίσθητες, που είναι σχεδόν απόρρητες. Αλλά όσο τα γεγονότα δεν δημοσιεύονται στα ΜΜΕ, ο υπουργός Εσωτερικών δεν ενδιαφέρεται", ανέφερε χαρακτηριστικά ο Βίλλα.

Πληροφορίες για τις αφίξεις είναι διαθέσιμες, για όσους γνωρίζουν πού να τις ψάξουν, στην ιστοσελίδα της ιταλικής ακτοφυλακής, όπου κάθε μήνα (μέχρι τον Δεκέμβριο του 2018), μπορούσε κανείς να βρει την σχετική αναφορά και στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εσωτερικών.

Όπως φαίνεται και εκεί, παρά την απουσία ενημερωτικών tweets από την ακτοφυλακή για το 2018 και το 2019, οι αφίξεις δεν έχουν σταματήσει: 550 άνθρωποι έφτασαν στις ιταλικές ακτές, ενώ τον μήνα Δεκέμβριο, 46 άνθρωποι διασώθηκαν από την ιταλική ακτοφυλακή. Ο αριθμός των σχετικών tweet από τα επίσημα όργανα ήταν μηδέν.

Αφίξεις-«φαντάσματα»

«Οι αφίξεις αντιμετωπίζονται ως μεμονωμένες», αναφέρει ο Βίλλα. «Γίνεται προσπάθεια για να περιοριστεί η ενημέρωση αλλά και η σημασία των γεγονότων. Αν η Ακτοφυλακή ενημέρωνε για αυτά, θα βρισκόταν αντιμέτωπη με την κυβερνητική πολιτική των κλειστών λιμανιών. όταν οι βάρκες βρίσκονται στα 12 ναυτικά μίλια, τότε είναι υποχρεωτική η άδεια ελλιμενισμού. Δεν υπάρχει τίποτα που μπορεί να κάνει για αυτό ο υπουργός Εσωτερικών».

«Πλέον, οι αφίξεις λαμβάνουν χώρα "εν κρυπτώ"», λέει ο Γιουτζένιο Κουσουμάνο, καθηγητής του πανεπιστημίου του Λάιντεν και συγγραφέας μελέτης για την υποκρισιά των θεσμικών ενημερώσεων σχετικά με τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης. Αφίξεις-«φαντάσματα» λαμβάνουν χώρα χωρίς κάποια διαμεσολάβηση. Μετανάστες καταφθάνουν μόνοι και συλλαμβάνονται

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Το 2019 έχουν παρατηρηθεί δύο φαινόμενα, σημειώνει ο Κουσουμάνο.Το πρώτο αφοορά στο γεγονός ότι οι επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης λαμβάνουν χώρα στα νερά ιταλικής ευθύνης χωρίς να υπάρχει καμία ενημέρωση προς τα Μέσα και το δεύτερο στις αφίξεις «φαντάσματα».

«Η ακτοφυλακή έπρεπε να προσαρμοστεί σε μία χαμηλών τόνων επικοινωνία προκειμένου να διατηρήσει μία στοιχειώδη θεσμική σχέση με το υπουργείο Εσωτερικών, ενώ συνεχίζει, «στο παρασκήνιο, να σώζει ζωές, επιτελώντας το ηθικό της καθήκον».

Η ιταλική ακτοφυλακή και ο εκπρόσωπός της Διοικητής Νικάστρο δεν απάντησαν στο αίτημα του euronews για σχόλιο, ενώ το ίδιο έπραξε και η Frontex.

Στην Ελλάδα οι ενημερώσεις συνεχίζονται

Στην Ελλάδα, όπου οι αφίξεις σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΔΟΜ και της Ύπατης Αρμοστείας βρίσκονται στα ίδια επίπεδα με την Ισπανία το 2019(περισσότεροι από 5.600 σύμφωνα με τον ΔΟΜ και σχεδόν 5.500 σύμφωνα με την UNCHR), η ακτοφυλακή δεν έχει σταματήσει να μοιράζεται πληροφορίες τόσο στην ιστοσελίδα της, όσο και στον λογαριασμό της στο Twitter.

Από την 1η Ιανουαρίου 2016 έως και την 1η Απριλίου 2019, από τα 3.207 tweets του λογαριασμού @HCoastGuard, τα 672 αφορούσαν σε επιχειρήσεις Έρευνας και Διάσωσης. Η συχνότητα αυτών των tweet είναι ενδεικτική του αριθμού των ανθρώπων που επιχειρούν να φτάσουν στις ελληνικές ακτές, φαινόμενο που έχει μειωθεί εμφανώς από το καλοκαίρι του 2016. Την χρονιά εκείνη, τα σχετικά «τιτιβίσματα» έφταναν τα 270. Αντίστοιχα, είχαμε 229 για το 2017 και 165 για το 2018. Το 2019 8 tweet αφορούσαν σε επιχειρήσεις Έρευνας και Διάσωσης, από τα 40 συνολικά της Ελληνικής Ακτοφυλακής.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Εκπρόσωπος του Λιμενικού Σώματος, που μίλησε στο euronews ανέφερε χαρακτηριστικά: "Για εμάς δεν έχει αλλάξει κάτι. Θα πρέπει να ρωτήσετε τους Ιταλούς και τους Ισπανούς για ποιους λόγους σταμάτησαν. Έχουμε μείωση των ροών μεταναστών και προσφύγων, επομένως και τα σχετικά tweet είναι λιγότερα, αλλά συνεχίζουμε να ενημερώνουμε και να συνεργαζόμαστε στενά με την Frontex».

Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

Εκατοντάδες μετανάστες αναζητούν λιμάνι - Παραμένουν σε πλοία στη Μεσόγειο

Η Ιταλία αρνείται να δεχτεί πλοίο με μετανάστες

Ισπανία: Συνεχίζονται οι εκδηλώσεις για το Πάσχα παρά την κακοκαιρία