Νέο πλαίσιο δράσης και περισσότερα κονδύλια για τη χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων και μεγαλύτερων πρότζεκτ
Πριν από 3,5 χρόνια, αποδεσμεύτηκαν 315 δις ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων. Στόχος η δημιουργία ενός ακμαίου επενδυτικού περιβάλλοντος. Αυτό κάνει το Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη, το γνωστό και ως σχέδιο Γιούνκερ
Λειτουργεί όμως αυτό το Σχέδιο; Το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης από το Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων έχει κατευθυνθεί σε πρότζεκτ που έχουν να κάνουν με την έρευνα και την ανάπτυξη και σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Αλλά τι γίνεται με τις επενδύσεις στην καινοτομία και τις υποδομές; Βρίσκονται παρά πολύ πιο κάτω από τα προ κρίσης επίπεδα. Γι' αυτό οι ευρωπαϊκές αρχές αναβάθμισαν το Επενδυτικό Σχέδιο για να καλύψουν τις ανάγκες.
Ποιος είναι ο νέος επενδυτικός στόχος; 500 δις Ευρώ μέχρι το 2020. Αυτό στηρίζεται στην αρχή ότι κάθε 1 ευρώ από το Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων, μπορεί να μοχλεύσει έως 15 ευρώ επενδύσεων. Το Ταμείο μπορεί να αντλήσει 26 δις Ευρώ από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και 7,5 δις ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Είναι αυτή η αναλογία μόχλευσης που βοηθά τη χρηματοδότηση των ελλείψεων που υπάρχουν στην υγεία, την πρόσβαση στο διαδίκτυο, ή τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Εφαρμόζεται σε όλη την Ευρώπη, την Ελλάδα, την Πολωνία, την Εσθονία, μέχρι την Πορτογαλία και την Ισπανία.
Ο Γκιγιόμ Ντεζαρντέν επισκέφτηκε την Ισπανία για να δει τι ακριβώς συμβαίνει και αν η χρηματοδότηση βοηθάει να αναπτυχθεί η καινοτομία.Παρά την πρόσφατη, μικρή βελτίωση, υπάρχει σοβαρό ζήτημα πρόσβασης σε δανειοδότηση για τις επιχειρήσεις στην Ισπανία. Παρά τα 6,5 δις ευρώ των εγκεκριμένων επενδύσεων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Οι κριτικές υπογραμμίζουν ότι μόνο τα μεγάλα έργα καταφέρνουν να αποσπάσουν δανειοδότηση και να έχουν προνομιακή μεταχείριση.
«Γνωρίζουμε τους υπεύθυνους και ξέραμε ότι θα ενδιαφέρονταν για ένα τέτοιου είδους έργο. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ταιριάζει πολύ καλά στη φιλοσοφία μας. Δημιουργήσαμε χάρις σ' αυτό το πρότζεκτ 120 μόνιμες θέσεις εργασίας και κατά τη φάση κατασκευής, είχαμε 500 υπαλλήλους» επισημαίνει ο Κάρλος Μανκόλας, διευθυντής οικονομικών του ομίλου SAICA.
Στην SAICA,τα νέα κεφάλαια βοήθησαν την εταιρία να αναπτύξει μια νέα, πιο φιλική προς το περιβάλλον τεχνική ανακύκλωσης και να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας.
Το Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη επέτρεψε στην SAICA να αναπτυχθεί περισσότερο, παρόλο που η εταιρία είχε ήδη ηγετικό ρόλο στην αγορά, με εργοστάσια σε όλη την Ευρώπη. Για την Exovite, ωστόσο, μια τοπική startup που ειδικεύεται στις ιατρικές προμήθειες του μέλλοντος, ήταν τεράστια η διαφορά. Δεν ήταν εύκολο δηλαδή να βρουν χρηματοδότηση
«Το πρόβλημα ήταν ότι μας έλεγαν: "δεν έχετε τίποτε για να καλύψετε το δάνειό μας. Άρα δεν μπορούμε να σας βοηθήσουμε"» επισημαίνει ο Χουάν Μονζόν, διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας.
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων τους έδωσε τελικά 300.000 ευρώ για να φτιάξουν το πρωτότυπό τους και να διπλασιάσουν το προσωπικό τους. Αλλά δεν ήταν εύκολο, όπως αναφέρει ο Μονζόν:
«Το να προσλάβουμε δύο άτομα για δουλειά δύο μηνών ήταν κάτι δύσκολο, γιατί δεν είμαστε μεγάλη εταιρία. Δύο άτομα σ' αυτό το πρότζεκτ είναι λες και το 20% της ομάδας μας να εργάζεται σ' αυτό. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ήταν ο μέντοράς μας στη συμπλήρωση των αιτήσεων».
Ο Χόρχε Αλόνσο, διευθυντής διεθνών σχέσεων της CEOE Aragón εξηγεί: «Οι μικρές εταιρίες συνεργάζονται με ενδιάμεσους θεσμούς. Μερικές φορές, δεν γνωρίζουν ότι τα χρήματα, η χρηματοδότηση προέρχονται από την Ε.Ε. Πιστεύουν ότι είναι μια τοπική τράπεζα που δίνει το δάνειο».
Η υποβολή της αίτησης από τους ενδιαφερόμενους έχει απλοποιηθεί. Υπάρχει εξορθολογισμός της διαδικασίας και μεγαλύτερη διαφάνεια για τους επιχειρηματίες. Αυτή είναι η τυπική διαδικασία. Πάμε να δούμε ένα αναλυτικό παράδειγμα:
Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) επιτρέπει στον Τζον, την Κέιτι και την Σιμόν να παρουσιάσουν τα πρότζεκτ που ζητούν χρηματοδότηση.
Ο ιδιωτικός τομέας Τζον και ο Δημόσιος Τομέας Κέιτι έχουν μεγάλα πρότζεκτ και απασχολούν περισσότερα από 3.000 άτομα.
Η Σιμόν είναι μια μικρή επιχείρηση. Γι' αυτό η ακρόαση της εταιρίας της προγραμματίζεται να γίνει μπροστά σε επιτροπή από τις εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες.
Η πρώτη ακρόαση του Τζον και της Κέιτι γίνεται μπροστά σε ομάδα από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, που εκτιμά αν η πρότασή τους είναι βιώσιμη.
Εάν περάσουν από αυτό τον έλεγχο, η ακρόαση συνεχίζεται στην Επιτροπή Επενδύσεων της ΕΤΕπ.
Πρέπει να πληρούνται δύο κριτήρια για να προχωρήσει το πρότζεκτ: Είναι πολύ ριψοκίνδυνο να χρηματοδοτηθεί και από άλλον; Καλύπτει ένα μεγάλο κενό στην αγορά και συμπληρώνει κάποιο άλλο έργο που χρηματοδοτεί η ΕΤΕπ;
Εάν η Επιτροπή πει ναι, τότε ο Τζον και η Κέιτι μπορούν να χρησιμοποιήσουν την αξιολόγηση και την χρηματοδότηση του ΕΤΣΕ, για να συγκεντρώσουν περισσότερα χρήματα, πείθοντας άλλους επενδυτές για τη βιωσιμότητα του πρότζεκτ τους.
Η Σιμόν ακολουθεί μια παρόμοια διαδικασία αλλά με την τοπική τράπεζα ή τον οικονομικό θεσμό, που έχει πάρει τα κονδύλια του ΕΤΣΕ για να βοηθήσει μικρές επιχειρήσεις όπως τη δική της.
Αλλά έχει το Επενδυτικό Σχέδιο τον προβλεπόμενο αντίκτυπο; Ο Γίρκι Κατάινεν, αντιπρόεδρος της Κομισιόν μίλησε στο Euronews για το Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη.
Μαϊτρέι Σιθαράμαν, Euronews:
Τι χειροπιαστό μας φέρατε για να μας δείξετε πώς πηγαίνει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ);
Γίρκι Κατάινεν, Αντιπρόεδρος της Κομισιόν:
Ό,τι πιο χειροπιαστό είναι το έργο Social Impact Bond. Συγχρηματοδοτείται από το ΕΤΣΕ, τον ιδιωτικό τομέα και την κυβέρνηση της Φινλανδίας και έχει ως στόχο να προσφέρει δουλειά σε 2500 μετανάστες στη χώρα. Ήθελα να αναδείξω αυτό το θέμα, γιατί είναι λίγο διαφορετικό από τις κανονικές χρηματοδοτήσεις του ΕΤΣΕ, που έχουν να κάνουν με χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων, βιομηχανικών πρότζεκτ ή έργων υποδομής.
Μαϊτρέι Σιθαράμαν, Euronews:
Όταν μιλάτε για το ΕΤΣΕ και τους μετανάστες, μου γεννιέται το ερώτημα για την απασχόληση στην Ευρώπη. Έχει δημιουργήσει, λένε, 300.000 θέσεις εργασίας.
Γίρκι Κατάινεν, Αντιπρόεδρος της Κομισιόν:
Οι 300.000 θέσεις εργασίας βασίζονται στις επενδύσεις που έγιναν από το ΕΤΣΕ μέχρι το τέλος του 2016. Ο τωρινός αριθμός είναι μεγαλύτερος. Όσον αφορά στο επιχειρηματικό πεδίο, έχουν χρηματοδοτηθεί 640.000 ευρωπαϊκές μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Είναι στον τομέα του τουρισμού, του ψηφιακού κόσμου, αλλά υπάρχουν και μεγαλύτερα πρότζεκτ.
Μαϊτρέι Σιθαράμαν, Euronews:
Υπάρχει το ζήτημα της διαφάνειας, πάνω στο οποίο συνεχίζει να επικεντρώνεται η ΕΤΕπ με παλιούς πελάτες, ανθρώπους που γνωρίζει. Ποιος έχει την επίβλεψη;
Γίρκι Κατάινεν, Αντιπρόεδρος της Κομισιόν:
Το ΕΤΣΕ έχει παράσχει εγγυήσεις μόνο στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Τώρα εστιάζουμε στο πρόγραμμα «Επενδύσεις της Ε.Ε.», που είναι κάτι ελαφρώς διαφορετικό από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων. Προσπαθούμε να μάθουμε από αυτό, πώς μπορούμε να βελτιωθούμε για παράδειγμα στον τομέα της διαφάνειας. Το πρόγραμμα προωθεί επενδύσεις στις βιώσιμες υποδομές, στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης και των κοινωνικών υποδομών. Αλλά στο «Επενδύσεις της Ε.Ε.», η ΕΤΕπ θα μείνει ως ο εταίρος κλειδί που θα ελέγχει τη χρηματοδότηση, αλλά θα διευρύνουμε τα εχέγγυα της Ε.Ε. για άλλες εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες.
Μαϊτρέι Σιθαράμαν, Euronews:
Ρωτώ ξανά. Ποιος έχει την επίβλεψη των πρότζεκτ που επιλέγονται; Ποιος θα ασκήσει έλεγχο και τι θα γίνει με την χρηματοδότηση του τομέα έρευνας και ανάπτυξης που γίνεται μέσω του προϋπολογισμού της Ε.Ε; Θα έχουν όλα να κάνουν με τα δάνεια και τις εγγυήσεις και θα ξεχάσουμε την χρηματοδότηση;
Γίρκι Κατάινεν, Αντιπρόεδρος της Κομισιόν:
Ο οικονομικός θεσμός, που τελικά παρέχει την χρηματοδότηση είναι υπεύθυνος να εξετάσει αν το πρότζεκτ είναι οικονομικά βιώσιμο. Υπάρχουν δύο ταμεία, που θα παράσχουν χρηματοδότηση σε καινοτομίες. Το πρώτο πρόγραμμα είναι το Horizon Europe, που δίνει επιχορηγήσεις και το δεύτερο είναι το «Επενδύσεις της Ε.Ε.», που παρέχει ίδια κεφάλαια, εγγυήσεις και δάνεια.
Μαϊτρέι Σιθαράμαν, Euronews:
Μειώνεται ο προϋπολογισμός;
Γίρκι Κατάινεν, Αντιπρόεδρος της Κομισιόν:
Όχι δεν μειώνεται. Ήδη σήμερα στο πρόγραμμα Horizon 2020. έχουμε και τα δύο οικονομικά εργαλεία και επιχορηγήσεις. Τώρα η κατάσταση θα συνεχιστεί, αλλά τα οικονομικά εργαλεία θα μπουν υπό τη σκέπη του «Επενδύσεις της Ε.Ε.», θα διατίθενται για καινοτομίες και έρευνα.
Μαϊτρέι Σιθαράμαν, Euronews:
Άρα υπάρχει ελπίδα.
Γίρκι Κατάινεν, Αντιπρόεδρος της Κομισιόν:
Η αγορά βελτιώνεται ευτυχώς σε πολλές χώρες, αλλά υπάρχει ανάγκη για χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ειδικά στον τομέα των καινοτομιών.
