Καφές: Γιατί ενώ η τιμή του αυξάνεται, οι παραγωγοί του υποφέρουν;

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Στα τέλη του 2018, μισό κιλό καφές κόστιζε 6,5 ευρώ σε έναν αγοραστή στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ η χονδρική τιμή του στη διεθνή αγορά ήταν μόλις 0,89 ευρώ. Γιατί υπάρχει τόσο μεγάλη διαφορά ανάμεσα στην χονδρική τιμή του στη διεθνή αγορά και στην λιανική τιμή του;

Τα τελευταία δύο χρόνια, η παραγωγή καφέ βιώνει τεράστια κρίση, καθώς οι ιστορικά χαμηλές τιμές στην αγορά, έχουν προκαλέσει τεράστιες δυσκολίες στους παραγωγούς, που δεν μπορούν να βγάλουν τα προς το ζην. Η τιμή του καφέ, όπως και των υπόλοιπων προϊόντων, καθορίζεται από την προσφορά και την ζήτηση. Εάν υπάρχει υπερπροσφορά, η τιμή του πέφτει, εάν υπάρχει μεγάλη ζήτηση, τότε ανεβαίνει.

Ο Χοσέ Σέτε, ο εκτελεστικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Καφέ, μια διακυβερνητικής οργάνωσης για το προϊόν, επισήμανε στο Euronews ότι η υπερπροσφορά καφέ τα τελευταία δύο χρόνια είναι η αιτία της πτώσης των τιμών. Ο Σέτε δεν κατηγορεί κάποια συγκεκριμένη χώρα για αυτό το πρόβλημα, αλλά επισημαίνει ότι αρκετές χώρες έχουν αυξήσει την παραγωγή τους, το τελευταίο διάστημα: «Θα ανέφερα ιδιαίτερα την Βραζιλία, το Βιετνάμ, την Κολομβία και την Ονδούρα, αλλά δεν είναι οι μόνες».

Τι σημαίνει όμως αυτό για τους παραγωγούς καφέ;

Σύμφωνα με την οργάνωση Fairtrade, περισσότερα από 125 εκατομμύρια άτομα σε όλο τον κόσμο εξαρτώνται από τον καφέ για να ζήσουν. 25 εκατομμύρια μικρές φυτείες καφέ καλλιεργούν το 80% της παγκόσμιας παραγωγής.

Σύμφωνα με μια έρευνα του Διεθνούς Οργανισμού Καφέ, οι χαμηλές τιμές του καφέ στις χώρες που είναι οι μεγαλύτεροι εξαγωγείς του, έχουν δημιουργήσει επισιτιστική ανασφάλεια στους καλλιεργητές, εξαιτίας των χαμηλών εσόδων τους. Καταγράφεται ταυτόχρονα και μια αύξηση της φτώχειας των νοικοκυριών σε πολλές χώρες, όπου ο καφές είναι βασική πηγή εισοδήματος.

Η έρευνα έδειξε επίσης ότι ένας αυξανόμενος αριθμός παραγωγών δεν θα μπορεί να καλύψει το κόστος παραγωγής του και να έχει ένα ευπρεπές εισόδημα από την καλλιέργειά του στο άμεσο μέλλον, αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση.

Η κρίση τιμών στον τομέα του καφέ οδηγεί πολλούς αγρότες της Κεντρικής Αμερικής, να εγκαταλείψουν την καλλιέργειά του για προϊόντα που τους αποδίδουν περισσότερα ή να φύγουν ως μετανάστες για τις Ηνωμένες Πολιτείες, επιδεινώνοντας την υπάρχουσα τάση φυγής.

Η τιμή χονδρικής σε σχέση με την τιμή λιανικής

Ωστόσο, οι καταναλωτές στην Ε.Ε. έχουν δει τα τελευταία χρόνια την τιμή του καφέ να ανεβαίνει, ενώ οι καλλιεργητές του βλέπουν μετά βίας κάποιο κέρδος. Γιατί η λιανική τιμή του αυξάνεται, ή το να πιεις έναν καφέ κοστίζει τόσο σε σχέση με το πόσο αγοράζει τον καφέ ένας προμηθευτής;

Ο Χοσέ Σέτε επισημαίνει ότι η λιανική τιμή του καφέ εξαρτάται πολύ από:

• φόρους
• περιθώρια στην τομέα της λιανικής
• περιθώρια στον τομέα παρασκευής του
• άλλες αλλαγές στον τομέα του μάρκετινγκ

Η τιμή του καφέ στο λιανεμπόριο έχει περιορισμένο μερίδιο στο τελικό κόστος, που προσφέρεται. Το ίδιο ισχύει και όταν παραγγέλνεις καφέ σε μια καφετέρια: «Εάν πάτε σε μια καφετέρια, η τιμή του καφέ που παραγγέλνετε, καθορίζεται από πολλούς διαφορετικούς παράγοντες. Τον ίδιο το προϊόν κοστίζει ελάχιστα σε σχέση με το κόστος εργασίας και ασφάλισης των υπαλλήλων, αλλά και το κόστος λειτουργίας του μαγαζιού, το οποίο επηρεάζει την τελική τιμή, που χρεώνεστε.

Θα βελτιωθεί η κατάσταση;

Ο Χοσέ Σέτε υπογραμμίζει ότι ακόμη κι αν οι τιμές έχουν βελτιωθεί τους τελευταίους δύο μήνες, κυμαίνονται ακόμη σε πολύ χαμηλό επίπεδο: «Μπορεί να είδαμε το κατώτατο επίπεδό τους, αλλά έχουμε ακόμη να διανύσουμε μεγάλη απόσταση για να φτάσουμε σε μια τιμή, που οι καλλιεργητές καφέ θα την θεωρούν ικανοποιητική για να συνεχίσουν να τον παράγουν. Ο Οργανισμός μας προσπαθεί να έρθει σε διάλογο με τον ιδιωτικό τομέα για να βρούμε αποδοτικές ιδέες, που θα βοηθήσουν να λύσουμε αυτό το σύνθετο ζήτημα. Είναι όμως ένα μακρόπνοο σχέδιο. Είναι πολύ δύσκολο να βρούμε κάτι που να αποδώσει γρήγορα».