Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος σκηνοθετεί το θεατρικό έργο του βρετανού συγγραφέα Σάιμον Στήβενς
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΔέκα χρόνια μετά το «Motortown», o Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, σκηνοθετεί ένα ακόμη έργο του ταλαντούχου 46χρονου βρετανού θεατρικού συγγραφέα Σάιμον Στήβενς στο Θέατρο του Νέου Κόσμου. Το «Heisenberg» έχει ως αφετηρία του, την αρχή της απροσδιοριστίας που διατύπωσε ο διάσημος γερμανός φυσικός Βέρνερ Χάιζενμπεργκ, θεμελιωτής της κβαντομηχανικής. Σύμφωνα με αυτήν, είναι αδύνατον να προσδιοριστεί ταυτόχρονα και με ακρίβεια η θέση και η ορμή ενός σωματίου.
Ο Στήβενς, ως πολύ καλός ανατόμος της ανθρώπινης φύσης και των συναισθημάτων που όλοι έχουμε, δεν ενδιαφέρεται για την κβαντομηχανική αλλά για το πώς και αν αυτή η αρχή μπορεί να παρατηρηθεί στις ανθρώπινες σχέσεις. Πιστεύει ότι η αντίληψή μας για τους ανθρώπους διαφοροποιείται, ανάλογα με το τι ξέρουμε γι’ αυτούς, τι βλέπουμε και από ποια σκοπιά το βλέπουμε.
Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος φωτογραφίζει την ουσία του έργου: «Το “Heisenberg” είναι μια ερωτικά απροσδόκητη ιστορία. Η αρχή της απροσδιοριστίας του γερμανού φυσικού έρχεται και συναντά τους χαρακτήρες των ανθρώπων. Ο Στήβενς είναι ένας από τους σημαντικότερους θεατρικούς συγγραφείς στην Αγγλία και στην Ευρώπη. Είναι μοναδικός στο πώς να φτιάχνει ολοκληρωμένους, ενδιαφέροντες και πολύπλευρους χαρακτήρες. Σε όλα του τα έργα, πίσω από τη ζωή και τη δράση των χαρακτήρων του, υπάρχει έντονα η κοινωνική και πολιτική ματιά».
Δύο είναι τα πρόσωπα στο «Heisenberg»: Ο Άλεξ και η Τζόρτζι. Γνωρίζονται όταν η Τζόρτζι βλέπει τον Άλεξ σ’ ένα σιδηροδρομικό σταθμό. Πάει πίσω από το παγκάκι που κάθεται και του σκάει ένα φιλί στο σβέρκο. Είναι δύο άνθρωποι πολύ διαφορετικοί: Η Τζόρτζι, Αμερικάνα που ζει στο Λονδίνο, είναι πληθωρική. Μιλάει πολύ, γελάει, βρίζει, διεκδικεί. Ο Άλεξ, Ιρλανδός, είναι λιγομίλητος, κρατάει μια ζωή ημερολόγιο, αγαπάει τη μουσική, είναι περιπατητής, διατηρεί ένα χασάπικο. Είναι κι δυο τους μόνοι. Εκείνη 40άρα, εκείνος πάνω από 70.
Ο Περικλής Μουστάκης ερμηνεύει τον Άλεξ. Μας μιλά γι’ αυτόν: «Είναι ένας άνθρωπος μοναχικός. Από πολύ μικρός έχει συνειδητοποιήσει την έννοια του θανάτου, γιατί έχει χάσει την αδερφή του. Είναι συμφιλιωμένος με αυτή την ιδέα. Είναι ένας άνθρωπος που ζει εντελώς μόνος. Έχει ένα χασάπικο, το οποίο δεν έχει καθόλου κόσμο. Το μόνο που κάνει είναι να παρατηρεί και να χαζεύει τον κόσμο πίσω από την βιτρίνα. Ουσιαστικά, ζει έγκλειστος στο μαγαζί του στο Λονδίνο, κάνει βόλτες μόνο εκεί. Δεν έχει πάει πουθενά αλλού από τότε που εγκαταστάθηκε εκεί με την οικογένειά του από την Ιρλανδία, σε πολύ μικρή ηλικία. Δεν ζει εν κοινωνία. Του αρέσει όμως πολύ η μουσική».
Η Κόρα Καρβούνη ερμηνεύει την Τζόρτζι. Μας σκιαγραφεί το ρόλο της: «Είναι μια 42χρονη Αμερικανίδα υπάλληλος σε ένα δημοτικό σχολείο. Μετακόμισε στο Λονδίνο, ακολουθώντας έναν άντρα που είχε ερωτευθεί. Έχει αποκτήσει μαζί του έναν γιο με τον οποίο δεν έχει πλέον σχέσεις. Είναι ουσιαστικά μια γυναίκα μόνη. Είναι όμως πληθωρική, με πολύ καλή αίσθηση του χιούμορ και της αρέσει να λέει ψέματα. Ουσιαστικά αποζητά την αγάπη και τη συντροφικότητα όπως όλοι και την βρίσκει στο πρόσωπο του Άλεξ».
Αυτό είναι που συνδέει δύο τόσο διαφορετικούς ανθρώπους: «Η Τζόρτζι ελκύεται από την ιστορία του Άλεξ. Αυτός είναι πολύ κοντά στον θάνατο. Έχει ζήσει πολλά. Είναι πολύ γενναιόδωρος. Αυτή γοητεύεται από την λογιστική λογική του και τον βοηθάει να ανοιχτεί γεωγραφικά. Αυτός, αν και δεν έχει βγει ποτέ από το Λονδίνο, αποφασίζει να βοηθήσει την Τζόρτζι και ταξιδεύει μαζί της στην Αμερική. Εν τη σιωπή του ο Άλεξ προετοιμάζεται να ανοιχθεί στον κόσμο μέσω της Τζόρτζι. Αυτό το στοιχείο του προσωπικά με γοητεύει, γιατί είναι ένα άτομο το οποίο χωρίς να έχει κάποια ιδιοτέλεια και ενώ είναι εν αναμονή του θανάτου, του τέλους των πραγμάτων, είναι ταυτόχρονα ανοιχτός για ζωή. Η λογιστική λογική του Άλεξ, χαρακτηριστικό και της σημερινής εποχής, ανατρέπεται τελείως από την συμπεριφορά της Τζόρτζι. Ρισκάρει τα πάντα» υπογραμμίζει ο Περικλής Μουστάκης.
Η Κόρα Καρβούνη συμπληρώνει: «Κατά έναν απροσδιόριστο και ακατανόητο τρόπο οι δυο ήρωες συναντώνται κι οι τόσο ετερώνυμοι και διαφορετικοί κόσμοι τους έλκονται, αλληλοσυμπληρώνονται και επηρεάζονται. Σίγουρα η μοναξιά της, την ωθεί να τον γνωρίσει. Αυτός όμως είναι ένας άνθρωπος κατ’ επιλογή μοναχικός, που δεν αποζητά πια τίποτα. Είναι πλήρως συμφιλιωμένος με το επερχόμενο τέλος της ζωής του και δεν πιστεύει πως μπορεί να ερωτευτεί ξανά. Η ζωή η ίδια όμως τον εκπλήσσει. Πιστεύω ακράδαντα πως αν δεν προσπαθούμε συνεχώς να ελέγξουμε την ζωή μας, όλα μπορούν να συμβούν. Η φύση είναι απροσδιόριστη κι αυτό είναι παρηγορητικό υπό μια έννοια. Αν λοιπόν της επιτρέψουμε να είναι ακατανόητη και δεν προσπαθούμε να την καλουπώσουμε, θα μας εκπλήξει πολύ ευχάριστα. Το ίδιο ισχύει και στις σχέσεις. Είναι νομίζω κάπως αντιερωτικό να τα προβλέπουμε όλα».
Είναι ακριβώς σ’ αυτό το σημείο όπου η αρχή της απροσδιοριστίας εμφιλοχωρεί στις ανθρώπινες σχέσεις για τον Περικλή Μουστάκη: «Όλο το έργο είναι διαποτισμένο από τη θεωρία της απροσδιοριστίας του Χάιζενμπεργκ, της αβεβαιότητας, της τυχαιότητας. Αυτή την τυχαιότητα εγώ την ονομάζω: διαλλακτικά τυχαίο στη ζωή μας. Εκεί κρύβεται η ουσία του έργου. Γιατί, σε πρώτο επίπεδο είναι μία ανθρώπινη ερωτική γλυκιά ιστορία με πολύ έντονες ανατροπές. Αναφέρεται στη συνάντηση δύο εντελώς διαφορετικών ανθρώπων, ενός άντρα και μιας γυναίκας, οι οποίοι τυχαίως συναντιούνται και η εξέλιξη της σχέσης τους είναι αβέβαιη. Δεν μπορεί να προσδιοριστεί, ακριβώς όπως είναι και η αρχή της απροσδιοριστίας του Χάιζενμπεργκ. Δεν μπορούμε να εξακριβώσουμε με ακρίβεια ούτε θεωρητικά, ούτε πρακτικά την πορεία του σωματίου και την ακριβή του θέση. Είναι μία σχέση, η οποία όπως συμβαίνει στον έρωτα δεν μπορεί να δει κανείς εκ των προτέρων το αποτέλεσμα που θα έχει».
Όσο πολύπλοκο κι αν ακούγεται, από πλευράς φυσικής είναι πολύ απλό και φυσιολογικό όταν μιλάμε για τις ανθρώπινες σχέσεις. Ιδίως σε εποχές σαν τη σημερινή, όπου υπάρχει μεγάλη δυσκολία ουσιαστικής ανθρώπινης επαφής, σύμφωνα με τον Περικλή Μουστάκη:
«Η ύπαρξη δεν μπορεί να εννοηθεί ως ύπαρξη χωρίς να είναι συνύπαρξη. Δηλαδή ύπαρξη=συνύπαρξη. Ο άνθρωπος πρέπει να ζει εν κοινωνία. Θα έλεγα πως όσο περνούν τα χρόνια, η πραγματική επαφή χάνεται. Υπάρχει μία τεχνητή επαφή. Οι καιροί μας δεν το επιτρέπουν αυτό. Βολεύει, εξυπηρετεί να μην υπάρχει αυτή η διαδικασία βαθιάς επαφής των ανθρώπων μεταξύ τους. Όλα συντείνουν προς αυτή την κατεύθυνση. Όπως τα διάφορα «παιχνιδάκια», που δημιουργούν μία ψευδαίσθηση επαφής, όπως για παράδειγμα το Facebook. Η επαφή μας πια είναι μέσω πραγμάτων. Νομίζω ότι η τεχνολογία απομακρύνει τον άνθρωπο από τον συνάνθρωπό του. Οι εξελίξεις της τεχνολογίας είναι ραγδαίες τα τελευταία εβδομήντα χρόνια και ελπίζω να υπάρξει κάποια στιγμή ουσιαστική επαφή».
Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, το έργο προσφέρει μια ανάσα αισιοδοξίας, ένα χαμόγελο: «Το έργο αυτό είναι συγκινητικά αισιόδοξο κι έχει πολύ χιούμορ. Έχει κάτι το βαθιά γοητευτικό, γιατί είναι απλό. Το απλό όμως προϋποθέτει κάτι πολύ σύνθετο» υποστηρίζει η Κόρα Καρβούνη. Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος συμφωνεί:
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ«Το έργο προσφέρει μια ανάσα πραγματικής και όχι χαζοχαρούμενης αισιοδοξίας. Κάθε βράδυ, στην παράσταση, το κοινό να παρακολουθεί με χαμόγελο, το πώς μια σχέση ασχέτως ηλικιών, διαμορφώνεται, εξελίσσεται, ανθίζει. Το πώς δύο άνθρωποι με μεγάλη διαφορά ηλικίας παλεύουν για τον έρωτά τους, για τη ζωή. Και αυτό είναι το μήνυμα: στη ζωή να μην παραιτούμαστε εύκολα. Δεν πρέπει. Ακόμα κι αν το τέλος δεν είναι πολύ μακριά».
Το «Heisenberg» παίχτηκε για πρώτη φορά το 2015, στη Νέα Υόρκη, σε σκηνοθεσία του Μαρκ Μπρόκοου, στο New York City Center-Stage II. Η παράσταση αυτή την εποχή παίζεται με μεγάλη επιτυχία στο West End στο Λονδίνο (Wyndham’s Theatre), σε σκηνοθεσία της Marianna Elliott.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Μετάφραση: Μενέλαος Καραντζάς
Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος
Σκηνικά – Κοστούμια: Μαγδαληνή Αυγερινού
Επιμέλεια Κίνησης: Σεσίλ Μικρούτσικου
Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος
Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης
Βοηθός σκηνοθέτη: Άννα Τσαπάρα
Φωτογραφία Αφίσας: Έφη Γούση
Παίζουν οι ηθοποιοί: Κόρα Καρβούνη, Περικλής Μουστάκης
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗINFO
Θέατρο του Νέου Κόσμου
Αντισθένους 7 & Θαρύπου, τηλ. 210 9212900
Παραστάσεις: Τετάρτη-Σάββατο 21:15, Κυριακή 19:00
Τιμές Εισιτηρίων: Τετάρτη-Πέμπτη: Κανονικό 14€, Φοιτητικό 12€, Ανέργων 10€
Σάββατο-Κυριακή: Κανονικό 17€, Φοιτητικό / Ανέργων 15€
Διάρκεια: 85 λεπτά