Ευρώπη: Η άνοδος της ακροδεξιάς και η καταπίεση της διαφορετικότητας

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Το μίσος και ο ρατσισμός έχουν βγει πλέον στην επιφάνεια αρκετών κοινωνιών. Σε πολλές χώρες τα δικαιώματα των μειονοτήτων, όπως αυτά της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, δεν θεωρούνται πλέον δεδομένα. Η άνοδος της ακροδεξιάς στην Ευρώπη έχει συνοδευτεί και από καταπίεση της διαφορετικότητας.

«Στο περιβάλλον μου, τόσο ως ακτιβιστής όσο και με τους φίλους μου ή και ως καθηγητής, πιστεύω ότι εμείς που ανήκουμε στην ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, σταματήσαμε να κάνουμε πράγματα που είχαμε κατορθώσει να πραγματοποιούμε χωρίς ανησυχία. Μία τυπική περίπτωση είναι για παράδειγμα κάποιοι φίλοι μου που αποφεύγουν να κρατιούνται από το χέρι στον δρόμο και που πριν δεν θα σκεφτόντουσαν καν να αποφύγουν κάτι παρόμοιο. Είναι πια συνηθισμένο να προσέχουμε τα νώτα μας» λέει ο Ραμόν Μαρτίνεθ, συγγραφέας και ακτιβιστής.

Ο φόβος του να είναι κάποιος ο εαυτός του δημοσίως έχει επιστρέψει. Η βία κατά της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ φέτος. Πολωνία, Ρουμανία και Βουλγαρία είναι ουραγοί στα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ σύμφωνα με έρευνα της Ένωσης Ilga για την Ευρώπη.

«Στις πολιτικές συζητήσεις και τις προεκλογικές ομιλίες, υπάρχει πια ρητορική μίσους που διασπείρουν οι πολιτικοί. Αλλά βλέπουμε και τον αρνητικό αντίκτυπο κάποιων νόμων. Είδαμε ότι η Ουγγαρία υιοθέτησε νομοθεσία κατά της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας και η Ρουμανία ετοιμάζεται να εφαρμόσει έναν ίδιο νόμο. Έχουμε δει τις συνέπειες και στην Ισπανία. Οι βίαιες πράξεις στους δρόμους έχουν αυξηθεί όπως και οι διακρίσεις στα σχολεία αλλά και στους χώρους εργασίας» λέει η Κατρίν Χούγκεντούμπελ, διευθύντρια στρατηγικής της ILGA Ευρώπης.

Την ώρα που ο μήνας περηφάνιας ολοκληρώνεται, οι ακτιβιστές προειδοποιούν ότι η πόλωση του δημόσιου διαλόγου οδηγεί σε βιαιότερες συμπεριφορές. Και φοβούνται πως αυτό που ξεκινά στην Ισπανία με την απαγόρευση των πολύχρωμων σημαιών στους δήμους που ελέγχει το Vox θα συνεχιστεί με την υιοθέτηση ομοφοβικών νόμων, όπως αυτός στην Ιταλία που απαγορεύει σε ομόφυλα ζευγάρια να δηλώνουν τα παιδιά τους στα ληξιαρχεία. 

Η ρητορική μίσους μετατρέπεται σε βία

Τα σύμβολα είναι μόνο η αρχή ενός κύματος οπισθοδρόμησης των δικαιωμάτων των λεσβιών, των ομοφυλόφιλων, των τρανς, των αμφιφυλόφιλων, των διεμφυλικών, των ίντερσεξ και των queer που ακολουθεί την άνοδο της ακροδεξιάς σε όλη την Ευρώπη.

Στην Ιταλία, η πρόσφατη άνοδος στην εξουσία της ακροδεξιάς Τζόρτζια Μελόνι έχει ήδη συνέπειες για τις οικογένειες με γονείς του ίδιου φύλου. Ο εισαγγελέας στη βόρεια πόλη της Πάντοβα κήρυξε παράνομα τα πιστοποιητικά γέννησης 33 παιδιών που γεννήθηκαν από λεσβιακά ζευγάρια.

Η κυβέρνηση είχε δώσει εντολή στους δήμους τον Μάρτιο να σταματήσουν να εγγράφουν τα παιδιά ομόφυλων γονέων σε μια χώρα όπου ο ισότιμος γάμος δεν επιτρέπεται ακόμη από τον νόμο. Νομιμοποίησε πάντως τα πολιτικά σύμφωνα μεταξύ ομοφύλων το 2016 υπό κεντροαριστερή κυβέρνηση.

Σε αυτό προστίθενται οι αντι-LGTBIQ νόμοι στην Ουγγαρία, οι οποίοι έχουν επίσης αναπαραχθεί στη Ρουμανία. Οι νόμοι και η ρητορική μίσους έχουν συνέπειες, ακόμη και σε χώρες που είναι πιο προχωρημένες στην ανεκτικότητα, όπως η Ισπανία.

Η βία κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στην Ευρώπη έχει φτάσει στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας. Αυτό αποκαλύπτει η έκθεση 2023 της Διεθνούς Ένωσης Λεσβιών, Ομοφυλόφιλων, Αμφιφυλόφιλων, Τρανσέξουαλ, Τρανσέξουαλ και Ίντερσεξ της Ευρώπης (ILGA-Europe).

Έχει περάσει μόλις ένας χρόνος από την επίθεση σε ένα queer στέκι στο Όσλο της Νορβηγίας, κατά την οποία ένας ένοπλος άνοιξε πυρ, σκοτώνοντας δύο άτομα και τραυματίζοντας άλλα 21.

Δεν ήταν η μόνη θανατηφόρα επίθεση εναντίον queer ατόμων το 2022. Στη Σλοβακία, δύο άνθρωποι σκοτώθηκαν από έναν ακροδεξιό εξτρεμιστή έξω από ένα κατάστημα της Μπρατισλάβα.

Αυτά είναι μερικά μόνο παραδείγματα της "πρωτοφανούς" ομοφοβικής βίας μεταξύ Ιανουαρίου και Δεκεμβρίου 2022 που ανέφερε η ILGA-Europe σε 16 ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γερμανίας. Σύμφωνα με την οργάνωση, υπάρχει μια σαφής σχέση αιτίου-αποτελέσματος μεταξύ της ρητορικής μίσους και αυτής της βίας "που δεν θα εξαφανιστεί ή θα μειωθεί μέχρι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής να καταλάβουν ότι πρέπει να προλάβουν το πρόβλημα".

Ορισμένες θετικές εξελίξεις

Η Katrin Hugendubel πιστεύει ότι "ο εφησυχασμός" που επικρατούσε πριν από μερικά χρόνια έχει τελειώσει και ότι "υπάρχει μια κινητοποίηση σε εξέλιξη που λειτουργεί". Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι οι χώρες συσπειρώνονται για να αναγκάσουν μέλη όπως η Σλοβακία ή η Ουγγαρία να σεβαστούν τα δικαιώματα των LGTBI.

Ο τελευταίος χάρτης του Ουράνιου Τόξου, ο οποίος συντάσσεται ετησίως από την ILGA-Europe και κατατάσσει τη νομική και πολιτική κατάσταση των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων σε 49 ευρωπαϊκές χώρες, δείχνει επίσης θετικές πτυχές, όπως η θέσπιση νόμων υπέρ της κοινότητας.

Την περασμένη εβδομάδα, η Εσθονία έγινε το πρώτο κράτος της Βαλτικής που νομιμοποίησε τον γάμο μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου. Επιπλέον, αρκετές χώρες εισήγαγαν τους τελευταίους δώδεκα μήνες τη νομική αναγνώριση του φύλου με αυτοδιάθεση και την απαγόρευση του διαφυλικού ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων.

"Η Φινλανδία, η Σκωτία και η Ισπανία έχουν υιοθετήσει πολύ προηγμένους νόμους, οπότε συμβαίνουν καλά πράγματα", τονίζει η Hugendubel. "Ακόμη και η Πολωνία έχει προχωρήσει προς τα πάνω φέτος, επειδή τα δικαστήρια απαγόρευσαν τις απαιτήσεις στείρωσης.

Αλλά μας υπενθυμίζει ότι η πρόοδος δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη και ότι "όλοι πρέπει να είμαστε πιο γενναίοι και να κάνουμε περισσότερο θόρυβο, με όλα τα εργαλεία που υπάρχουν για να διασφαλίσουμε ότι δεν θα πάμε πίσω".