NewsletterΕνημερωτικό δελτίοEventsEvents
Loader

Find Us

FlipboardInstagramLinkedin
Apple storeGoogle Play store
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Εθνική Λυρική Σκηνή: Ένα συγκινητικό ντοκιμαντέρ και μια μεγάλη έκθεση για την Μαρία Κάλλας

Συλλογή Δημήτρη Μεθενίτη
Συλλογή Δημήτρη Μεθενίτη Πνευματικά Δικαιώματα Ανδρέας Σιμόπουλος
Πνευματικά Δικαιώματα Ανδρέας Σιμόπουλος
Από Γιώργος Μητρόπουλος
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button
Αντιγραφή/Επικόλληση το λινκ του βίντεο πιο κάτω:Copy to clipboardCopied

Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας, η Εθνική Λυρική Σκηνή παρουσιάζει το ντοκιμαντέρ του Βασίλη Λούρα «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας» και την έκθεση «Unboxing Callas: Mια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ».

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Την άγνωστη ελληνική περίοδο της Μαρίας Κάλλας μας συστήνει το ντοκιμαντέρ του Βασίλη Λούρα, που παρουσιάζεται στην Εθνική Λυρική Σκηνή, στο πλαίσιο του Έτους Κάλλας. Η ταινία με τίτλο «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας» αναδεικνύει την προσωπική και καλλιτεχνική διαδρομή της κορυφαίας λυρικής καλλιτέχνιδας του 20ου αιώνα, στην Αθήνα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, από το 1937-1945, καθώς και τα χρόνια μετά το 1957, όταν η παγκόσμια πλέον ντίβα επανασυνδέεται με την Ελλάδα. Τα πρώτα της βήματα συνδέονται άμεσα άλλωστε με την ιστορία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, που ιδρύεται το 1939, ερμηνεύοντας πρωταγωνιστικούς ρόλους σε όπερες όπως «Τόσκα» του Πουτσίνι, «Φιντέλιο» του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, «Ο κάμπος» του Ντ’ Αλμπέρ και «Ο πρωτομάστορας» του Μανώλη Καλομοίρη.

«Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας»
«Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας»Βασίλης Λούρας

Το ντοκιμαντέρ κάνει παγκόσμια πρεμιέρα στις 2 Δεκεμβρίου στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος, ημέρα που συμπληρώνονται εκατό χρόνια από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας, ενώ στις 8 Δεκεμβρίου κάνει τηλεοπτική πρεμιέρα στο μεγάλο αφιέρωμα της γαλλικής τηλεόρασης στη μεγάλη ντίβα.

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της ΕΛΣ, Γιώργος Κουμεντάκης επισημαίνει:

«Η Μαρία Κάλλας ξεκίνησε την καριέρα της από την Εθνική Λυρική Σκηνή. Αφοσιώθηκε στο λυρικό θέατρο, τραγουδώντας πολλούς ρόλους εκείνη την εποχή, εντός της Λυρικής Σκηνής. Αυτό η ίδια δεν το ξέχασε ποτέ. Το επαναλαμβάνει στις συνεντεύξεις της με έναν πολύ ιδιαίτερο και συγκινητικό τρόπο. Δεν ξέχασε τις ρίζες της. Εδώ ξεκίνησε τα πρώτα της μαθήματα, εδώ έφτιαξε τη φωνή της, εδώ απέκτησε ένα ευρύ ρεπερτόριο. Με αυτά τα εφόδια, αμέσως μετά, όταν έφυγε από την Αθήνα και την Ελλάδα και πήγε στη Νέα Υόρκη, ξεκινάει η τεράστια καριέρα της.

Για μας είναι μια πολύ συγκινητική ιστορία η συγκεκριμένη προσωπικότητα, ακριβώς γιατί μας δίνει τη δυνατότητα να υπάρχουμε σε αυτόν τον χώρο, έχοντας τη ζωή της, τον τρόπο που τραγούδησε, τα νέα πράγματα που έφερε στην όπερα, σαν ένα φως που φωτίζει ακόμα την ΕΛΣ και όχι μόνο. Νομίζω ότι αυτό είναι διάχυτο σε όλο τον κόσμο. Είναι μια τεράστια προσωπικότητα που πήρε πάρα πολλά ρίσκα. Άλλωστε ρίσκο είναι η ίδια μας η ζωή. Γιατί όχι και η τέχνη; Αυτή το απέδειξε με τον πιο καλό κι εύστοχο τρόπο. Αφοσιώθηκε πλήρως. Εργάστηκε πάρα πολύ σκληρά και έφτασε στο να ανανεώσει και να επαναπροσδιορίσει την έννοια της όπερας, όπως την έχουμε σήμερα και όπως θα την έχουμε για πολλά, πολλά ακόμη χρόνια στο μέλλον».

«Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας»
«Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας»Chris Giatrakos

Το ντοκιμαντέρ εστιάζει στην πρώτη φάση της καριέρας της, στις προσωπικότητες που την καθόρισαν, στα ορόσημα της πορείας της, αλλά και στις κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες της εποχής. Περιλαμβάνει πλήθος συνεντεύξεων από ειδικούς, μουσικολόγους, ανθρώπους που τη γνώρισαν, καθώς και παλαιότερα αποσπάσματα συνεντεύξεων της ίδιας της Κάλλας, της δασκάλας της και συναδέλφων της. Τα πρώτα της έτη στο λυρικό θέατρο σκιαγραφούνται μέσα από σπάνιο αρχειακό υλικό, ανέκδοτες ηχογραφήσεις και ηχητικά ντοκουμέντα. Ο Βασίλης Λούρας, Καλλιτεχνικός Σύμβουλος Προγραμματισμού και Επικοινωνίας της ΕΛΣ υπογράφει αυτό το συγκινητικό ντοκιμαντέρ. Πώς προέκυψε όμως η ιδέα; Ποια ήταν η αφορμή;

«Κάποια στιγμή, γύρω στο 2019, είχαμε καλέσει κάποιους ξένους δημοσιογράφους για να έρθουν να δουν παραστάσεις. Καθώς ξεκινήσαμε να τους λέμε κάποια πράγματα για την ιστορία της Λυρικής Σκηνής, συνειδητοποιήσαμε ότι δεν είχαν ιδέα ότι η Μαρία Κάλλας ξεκίνησε από την ΕΛΣ κι έκανε τις σπουδές της στην Ελλάδα. Αρχίζοντας να μελετάμε λίγο αυτό το κομμάτι, καταλάβαμε ότι είναι ένα πολύ άγνωστο μέρος της βιογραφίας και της ιστορίας της.

Συλλογή Δημήτρη Μεθενίτη
Συλλογή Δημήτρη ΜεθενίτηΑνδρέας Σιμόπουλος

Όταν ξεκινήσαμε λοιπόν να σχεδιάζουμε τι θα κάνουμε στο έτος Κάλλας, γύρω στο 2020-21, σκεφτήκαμε ότι θα έχει ενδιαφέρον να κάνουμε ένα οπτικοακουστικό έργο, για να είναι και ελκυστικό στο σημερινό θεατή, που δύσκολα θα διάβαζε ένα βιβλίο 800 σελίδων, που περιγράφει αυτά τα χρόνια, προκειμένου να αφηγηθούμε αυτή την ιστορία. Είναι η ιστορία της Λυρικής, αλλά κυρίως η ιστορία της Μαρίας Κάλλας: πώς ξεκίνησε από τη Λυρική, από το Ωδείο Αθηνών και πώς αυτά τα χρόνια την καθόρισαν για τη μετέπειτα πορεία της. Είναι μια πολύ άγνωστη περίοδος. Το βλέπαμε και κατά τη διάρκεια της έρευνάς μας, το βλέπουμε και σήμερα, όταν λέμε σε κάποιον, ότι η πρώτη της Τόσκα ήταν στην πλατεία Κλαυθμώνος, σε ένα ανοιχτό θέατρο, το 1942. Στην πραγματικότητα δεν το γνωρίζει κανείς. Είπαμε λοιπόν, γιατί έχουν ειπωθεί τα πάντα για την Μαρία Κάλλας, αλλά αυτή η περίοδος παραμένει πολύ άγνωστη, θα ήταν χρήσιμο κι ενδιαφέρον και θετικό να την αφηγηθούμε εμείς που είμαστε μέρος αυτής της ιστορίας».

Μαρία Κάλλας-Κική Μορφωνιού στην Μήδεια στην Επίδαυρο, 1951
Μαρία Κάλλας-Κική Μορφωνιού στην Μήδεια στην Επίδαυρο, 1951Κλεισθένης, Αρχείο ΕΛΣ

Ο μουσικολόγος – κόντρα τενόρος Άρης Χριστοφέλλης μας παρουσιάζει τα πρώτα βήματα της ανεπανάληπτης καλλιτέχνιδας, όταν φτάνει με τη μητέρα και την αδελφή της στην Ελλάδα από την Αμερική, το 1937, σε ηλικία 14 ετών:

«Η οικογένεια έχει καταστραφεί σχεδόν οικονομικά με το Κραχ το 1929. Η σχέση των γονιών της δεν είναι καλή, το ίδιο και η δική της σχέση με τη μεγάλη της αδελφή. Σαφώς η Μαρία έχει δείξει ένα μουσικό ταλέντο. Ήδη από την Αμερική, σαν ένα παιδί θαύμα, παίρνει μέρος σε κάποιους μικρούς διαγωνισμούς. Έχει καταπληκτικό μουσικό αυτί: ο,τι ακούει, το τραγουδάει. Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι στο πλοίο με το οποίο έρχονται το 1937, τραγουδάει για κάποιους καλεσμένους του πλοιάρχου, την Χαμπανέρα και την Παλόμα. Έχει ένα ημερολόγιο, το οποίο σώζεται, στο οποίο όλοι της γράφουν: “Σου ευχόμαστε μια μεγάλη καριέρα!” Ήδη από τα 13 της. Με το που φτάνουν, η μαμά Ευαγγελία θέλει να κάνει την κόρη τραγουδίστρια της όπερας αμέσως, παρότι είναι τόσο μικρή. Δεν τη γράφει στο σχολείο και ψάχνει δασκάλους.

Animation από το ντοκιμαντέρ «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας»
Animation από το ντοκιμαντέρ «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας»Βαγγέλης Μαντζαβίνος

Η πρώτη της δασκάλα είναι η Μαρία Τριβέλλα στο Εθνικό Ωδείο, που τη δέχεται με πολλή αγάπη. Η μαμά της όμως μαθαίνει πολύ σύντομα ότι στην Ελλάδα υπάρχει μια πολύ διάσημη δασκάλα. Είναι η Ισπανίδα κολορατούρα σοπράνο Ελβίρα ντε Ιντάλγκο, που διδάσκει στο Ωδείο Αθηνών. Πηγαίνει αμέσως την Μαρία για να κάνει ακρόαση. Η ντε Ιντάλγκο μένει στο πλευρό της για όλη τη διάρκεια της ζωής της Μαρίας, όχι μόνο ως δασκάλα, αλλά και σχεδόν ως δεύτερη μητέρα. Της δείχνει τα πάντα. Τραγουδάει μέσα στην τάξη. Της δείχνει και το θεατρικό κομμάτι. Η Μαρία που είναι ένα τόσο ταλαντούχο παιδί και ρουφάει σαν σφουγγάρι όλο αυτό που βλέπει, εμπνέεται και μιμείται στην αρχή. Μετά, διαμορφώνει λίγο λίγο με τη θεατρική και μουσική της ιδιοφυΐα στο ίδιο δυσθεώρητο ύψος, την προσωπικότητά της πάρα πολύ γρήγορα».

Κική Μορφωνιού
Κική ΜορφωνιούΑνδρέας Σιμόπουλος

Αν και με την άφιξή της στην Αθήνα το 1937 η δεκατετράχρονη Καλογεροπούλου πρωτοσυστήνεται ως Μαίρη στους συμμαθητές της στο Εθνικό Ωδείο, εντούτοις υπογράφει ως Μαριάννα στο πρώτο της συμβόλαιο με τη νεοσύστατη τότε Λυρική Σκηνή το 1940. Τον Μάρτιο του 1945, λίγο πριν φύγει από την Αθήνα για τη Νέα Υόρκη, εμφανίζεται σε συναυλία ως Mary Callas, καθώς ήδη ετοιμάζεται να ανοίξει τα φτερά της για τη μεγάλη καριέρα, οπότε θα γίνει διάσημη στα πέρατα του κόσμου ως Μαρία Κάλλας. 

Στην πρώτη της επιστροφή στην Αθήνα το 1957, ως παγκόσμια πλέον σταρ της όπερας, εμφανίζεται στο Ηρώδειο ως Μαρία Μενεγκίνι Κάλλας. Ποιο είναι όμως το υπόβαθρο που αποκτά από τις σπουδές και τις παραστάσεις στην Ελλάδα; Πώς τη βοήθησε η άγνωστη στον περισσότερο κόσμο ελληνική περίοδος να λάμψει αμέσως μετά στο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο στερέωμα;

Συλλογή Δημήτρη Μεθενίτη
Συλλογή Δημήτρη ΜεθενίτηΑνδρέας Σιμόπουλος

«Η Μαρία έχει ήδη αποκτήσει τρομερή πείρα. Έχει τραγουδήσει από τα 19 της, με πολύ μεγάλη επιτυχία ,την πρώτη Τόσκα ολόκληρη και έχει δώσει πολλές παραστάσεις. Έχει κάνει επίσης ολόκληρη την Καβαλερία Ρουστικάνα στο Ωδείο. Ερμηνεύει στη συνέχεια μια σειρά δυσκολότατων δραματικών ρόλων, γιατί η Μαρία εκείνη την εποχή, το πρώτο χαρακτηριστικό της είναι η πάρα πολύ γερή, πάρα πολύ δυνατή φωνή της, που περνάει την ορχήστρα πάρα πολύ εύκολα. Αυτό εντυπωσιάζει όλο τον κόσμο. Άρα της δίνουν αμέσως δραματικούς ρόλους. Σήμερα δεν θα γινόταν αυτό. Σήμερα οι άνθρωποι ξέρουν ότι με αυτό μπορεί να γίνει και κάποια ζημιά στη φωνή. Τότε όμως το ντεμπούτο γινόταν σε πάρα πολύ μικρή ηλικία»εξηγεί ο Άρης Χριστοφέλλης.

Στο ντοκιμαντέρ παρουσιάζονται για πρώτη φορά, δύο, συγκινητικά αποσπάσματα: το πρώτο είναι από τη Λευκάδα, τον Αύγουστο του 1964, όπου έχει φτάσει με την θαλαμηγό «Χριστίνα». Εκεί η Μαρία Κάλλας τραγουδά στην πλατεία του νησιού, χωρίς καμιά προετοιμασία την άρια της Σαντούτσα από την Καβαλερία Ρουστικάνα, στις γιορτές λόγου και τέχνης. Το βίντεο και η ηχογράφηση από την μαγική εκείνη βραδιά δημοσιεύονται για πρώτη φορά και αποκαλύπτουν μια φωνή λαμπερή ακμαία, χωρίς προβλήματα, που θυμίζει περισσότερο τις ηχογραφήσεις του ’59. 

Το δεύτερο απόσπασμα είναι ηχητικό και αφορά τη μελέτη της άριας Madre pietosa vergine του Βέρντι, τον Αύγουστο του 1977 στην οικία της στο Παρίσι, λίγες μόνο μέρες πριν το θάνατό της. Μαζί της ακούγεται η πιστή φίλη της, πιανίστα Βάσω Δεβετζή. Προέρχεται από μια κασέτα που βρέθηκε στο αρχείο της Δεβετζή.

Ιωάννης Μπαστιάς από το ντοκιμαντέρ «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας»
Ιωάννης Μπαστιάς από το ντοκιμαντέρ «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας»Ανδρέας Σιμόπουλος

«Αυτό που ήταν σημαντικό για μας, ήταν να δείξουμε πώς η περίοδος της Αθήνας συνέβαλε σε αυτό που έγινε μετά. Πόσο την επηρέασε, πόσο τη βοήθησε να αντιμετωπίσει όλες τις προκλήσεις. Αυτή ήταν η αρχική μας σκέψη. Τελειώνοντας το ντοκιμαντέρ, νομίζω ότι είναι πια κάτι άλλο για μας η γραμμή που τα συνδέει όλα: είναι η εσωτερική δύναμη που είχε η Μαρία Κάλλας, η στοχοπροσήλωση και ο τρόπος που έβρισκε πάντα να αντιμετωπίζει τα πιο δύσκολα ζητήματα που βίωσε στη ζωή της: είτε είναι ο πόλεμος και η πείνα, είτε οι επιθέσεις από τους συναδέλφους της, την οικογένειά της, από το κοινωνικό περιβάλλον. Είτε είναι ακόμη τα προσωπικά της “μειονεκτήματα”: ότι είχε μεγάλο πρόβλημα μυωπίας, ότι ερχόμενη στην Ελλάδα δεν μιλούσε καλά ελληνικά, δεν ήξερε τους ελληνικούς τρόπους. Όλα αυτά διαμόρφωσαν ένα πολύ επιθετικό περιβάλλον γύρω της, αλλά η ίδια με κάποιον τρόπο, έβρισκε τη δύναμη να τα ξεπερνάει όλα. Αυτό είναι το πιο σημαντικό από όλα. Κι αυτή η δύναμη είναι η γραμμή που συνδέει όλη τη ζωή της, απ’ όταν ξεκίνησε μέχρι το θάνατό της»επισημαίνει ο Βασίλης Λούρας, που είχε την ιδέα κι έκανε την έρευνα γι’ αυτό το ντοκιμαντέρ.

Γιώργος Κουμεντάκης στο ντοκιμαντέρ «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας»
Γιώργος Κουμεντάκης στο ντοκιμαντέρ «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας»Ανδρέας Σιμόπουλος

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ

«Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Tα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας»

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ιδέα, έρευνα, σενάριο: Βασίλης Λούρας

Σκηνοθεσία: Μιχάλης Ασθενίδης, Βασίλης Λούρας

Παραγωγή: Στέλλα Αγγελέτου

Επιστημονικοί σύμβουλοι: Άρης Χριστοφέλλης, Σοφία Κομποτιάτη

Μια συμπαραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με την Escape

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Παγκόσμια πρεμιέρα: 2 Δεκεμβρίου 2023, 18.30 – Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος, ΚΠΙΣΝ

Τηλεοπτική πρεμιέρα: 8 Δεκεμβρίου 2023, 23.30 – France 5

Εισιτήρια των 10€ για την πρεμιέρα της 2/12 προπωλούνται στα Ταμεία της ΕΛΣ (καθημερινά 9.00-21.00 | 2130885700) και στην ticketservices.gr

Πληροφορίες 

Η έκθεση «Unboxing Callas: Mια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ»

«Unboxing Callas: Mια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ»
«Unboxing Callas: Mια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ»VALERIA ISAEVA/

Στο πλαίσιο του αφιερωματικού προγράμματος για τα 100 χρόνια από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας παρουσιάζεται στον 2ο όροφο της Εθνικής Βιβλιοθήκης και στο φουαγιέ της Λυρικής, η έκθεση «Unboxing Callas: Mια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ». Η έκθεση παρουσιάζει με ένα σύγχρονο τρόπο τη συλλογή που δημιούργησε ο Δημήτρης Πυρομάλλης για την Μαρία Κάλλας. Περιλαμβάνει περίπου 4.000 δίσκους βινυλίου, 6.000 CD, εκατοντάδες βιβλία, αποκόμματα εφημερίδων, περιοδικές εκδόσεις, χιλιάδες φωτογραφίες, αυτόγραφα, ιδιόγραφα, γραμματόσημα, μετάλλια, αλλά και προσωπικά της αντικείμενα:

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

«Ξεκινήσαμε να μιλάμε για το συγκεκριμένο αρχείο με τον Δημήτρη Πυρομάλλη, στην περίοδο του κορονοϊού, μέσα στο 2020. Αναπτύχθηκε μεταξύ μας μια πολύ ισχυρή φιλία. Έχω βαθιά εκτίμηση για το πρόσωπό του. Κατάλαβα ότι είναι ένας άνθρωπος που έχει αφιερώσει όλη τη ζωή του, ψυχή τε και σώματι γι’ αυτή τη συλλογή. Όταν λοιπόν του τη ζήτησα για να κάνουμε την έκθεση που είχαμε προγραμματίσει, δέχτηκε. Φανταστείτε τη χαρά μου όταν είδα όλο αυτόν τον όγκο αντικειμένων που είχε μαζέψει σε 40 περίπου χρόνια της ζωής του. Με την κουβέντα και τις αλλεπάλληλες συναντήσεις που είχαμε όλη αυτή την περίοδο, κατέληξε ότι ήθελε να μας τη δωρίσει. Είμαστε πάρα πολύ περήφανοι που έχουμε μια τέτοια συλλογή. Για εμάς είναι η αρχή μιας σπουδαίας έρευνας που πρέπει να γίνει από εδώ και στο εξής, πάνω σε αυτό το αρχείο και σε διάφορα άλλα αρχεία που έχουν περιέλθει στα χέρια μας»τονίζει ο καλλιτεχνικός διευθυντής της ΕΛΣ, Γιώργος Κουμεντάκης.

«Unboxing Callas: Mια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ»
«Unboxing Callas: Mια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ»VALERIA ISAEVA/

Η έκθεση προτείνει μια εναλλακτική αφήγηση, μια διαφορετική προσέγγιση της ιστορίας της Κάλλας. Περιλαμβάνει επίσης ντοκουμέντα του φωτογράφου Κλεισθένη Δασκαλάκου, του αρχιμουσικού Λεωνίδα Ζώρα και του δημοσιογράφου Αχιλλέα Μαμάκη, τα αρχεία των οποίων αποκτήθηκαν πρόσφατα από την Λυρική Σκηνή. Επιπλέον, παρουσιάζονται και νέα πρωτότυπα εικαστικά έργα 11 σύγχρονων καλλιτεχνών (των Μαρίας Βαρελά, Παναγιώτη Ευαγγελίδη, Πέτρου Ευσταθιάδη, Ελευθερίας Κοτζάκη, Χρυσάνθης Κουμιανάκη, Αγγελικής Μπόζου, Λυκούργου Πορφύρη, Πάνου Προφήτη και Μάριου Σταμάτη), εμπνευσμένα από τη συλλογή Πυρομάλλη:

«Η πρώτη μου σκέψη ήταν να κάνω μια έκθεση, που να παρουσιαστεί ολόκληρο το αρχείο και να μην επιλέξω κάποια κομμάτια που εγώ θεωρώ ότι θα μπορούσαν να κάνουν μια αφήγηση. Η μία απόφαση ήταν λοιπόν η ολότητα του αρχείου και το δεύτερο ήταν να δω με ποιο τρόπο μπορούμε να κάνουμε σήμερα αφηγήσεις, μέσα από ένα αρχείο και ιδιαίτερα για έναν τόσο μεγάλο μύθο, σαν τη Μαρία Κάλλας. Η απάντηση που έδωσα ήταν να καλέσω 11 σύγχρονους καλλιτέχνες και μέσα από το αρχείο, μελετώντας το, να βρούμε αυτές τις αφηγήσεις, οι οποίες στη συνέχεια μέσα από τη δικιά τους δουλειά και τις δικές τους πρακτικές, θα μπορούσαμε να παρουσιάσουμε, σε αντιδιαστολή και σε αντιπαράθεση με τα τεκμήρια του αρχείου»αναφέρει ο Βασίλης Ζηδιανάκης από την ATOPOS cvc, που επιμελείται την έκθεση.

«Unboxing Callas: Mια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ»
«Unboxing Callas: Mια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ»VALERIA ISAEVA/

Αντλώντας έμπνευση από το unboxing, του ξεπακεταρίσματος δηλαδή, όπως αυτό έγινε δημοφιλές μέσα από ψηφιακές κοινότητες, η έκθεση προτείνει έναν εικαστικό και διεπιστημονικό τρόπο προσέγγισης, εξερεύνησης και ανάγνωσης της σπουδαιότερης λυρικής τραγουδίστριας όλων των εποχών, μέσα από τη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Τα κουτιά του αρχείου ανοίγουν λοιπόν για να αποκαλύψουν τους θησαυρούς τους. Η έκθεση λειτουργεί ως ένα ανοικτό αρχείο, στο οποίο ειδικοί, συντηρητές, ερευνητές και εικαστικοί εκτελούν τις εργασίες τους μέσα στο χώρο, μπροστά στα μάτια των επισκεπτών:

«Το unboxing είναι ουσιαστικά η κυριολεξία ενός αρχείου. Για να δεις ένα αρχείο, πρέπει καταρχάς να το προετοιμάσεις και να το βάλεις μέσα σε ειδικά κουτιά, ώστε να το αφήσεις για το μέλλον. Να είναι δηλαδή καθαρό και τακτοποιημένο. Να έχει τις ετικέτες του για να λέει τι ακριβώς είναι. Οπότε αυτή τη δουλειά, η οποία έχει ξεκινήσει να γίνεται από το μουσικό αρχείο και τη μουσική βιβλιοθήκη της Λυρικής Σκηνής, εγώ ήθελα να την κάνω θέαμα.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
«Unboxing Callas: Mια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ»
«Unboxing Callas: Mια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ»VALERIA ISAEVA/

Γι’ αυτό και έχω καλέσει τα παιδιά που δουλεύουν μέσα στο αρχείο, να συνεχίσουν αυτή τη δουλειά, που είναι αδύνατον να τελειώσει μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, να τη συνεχίσουν μπροστά στους θεατές, μέσα στην έκθεση. Οπότε, όπως βλέπετε, όλο είναι γύρω από την έννοια του αρχείου και το πώς η αισθητική ενός αρχείου σήμερα, μπορεί από μόνη της να κάνει μια αφήγηση με τη βοήθεια φυσικά των 11 καλλιτεχνών, οι οποίοι δίνουν κάτι παραπάνω και μια ιδιαίτερη ματιά σε κάποια τεκμήρια αυτού του αρχείου» συμπληρώνει ο Βασίλης Ζηδιανάκης.

Για την έκθεση συνεργάστηκαν οι Στέφη Στούρη (συνεργάτιδα επιμέλειας), Δημήτρης Πυρομάλλης (σύμβουλος), Σοφία Κομποτιάτη (επιστημονική επιμέλεια) και Σοφία Θεοδωράκη (συντονισμός παραγωγής). Η έκθεση «Unboxing Callas: Mια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ» στην Εθνική Βιβλιοθήκη διαρκεί μέχρι τις 10 Ιανουαρίου.

Παράλληλο πρόγραμμα

«Unboxing Callas: Mια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ»
«Unboxing Callas: Mια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ»VALERIA ISAEVA/

Κατά τη διάρκεια της έκθεσης UNBOXING CALLAS: Μια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ θα εξελίσσεται παράλληλο πρόγραμμα ξεναγήσεων, ομιλιών και παρουσιάσεων, αλλά και εκπαιδευτικών δράσεων για νεότερες ηλικίες. Στις δράσεις για ενήλικες τόσο οι συντελεστές της έκθεσης όσο και οι εικαστικοί έρχονται σε διάλογο με το κοινό, με αφορμή το αρχειακό υλικό, τη σύγχρονη δημιουργία, αλλά και την ίδια τη Μαρία Κάλλας, ενώ ταυτόχρονα προσφέρουν μια βιωματική αφήγηση μοιραζόμενοι ιστορίες από την έρευνά τους στο αρχείο.

Στις εκπαιδευτικές δράσεις για παιδιά, οι Εκπαιδευτικές & Κοινωνικές Δράσεις της ΕΛΣ διοργανώνουν για τους νεαρούς επισκέπτες της έκθεσης μια πρωτότυπη βιωματική ξενάγηση με τον τίτλο Ξεκλειδώνοντας τον Μύθο: Το γκρίζο κουτί των χρωμάτων. Παιδιά ηλικίας 8-12 ετών θα έχουν την ευκαιρία να περιηγηθούν δημιουργικά την έκθεση, να ξετυλίξουν τον μύθο της Μαρίας Κάλλας, να εξοικειωθούν με τις πρακτικές ταξινόμησης, αρχειοθέτησης και συντήρησης αρχειακού υλικού και μέσω αυτών να έρθουν σε επαφή με τη μαγεία της όπερας.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Όλες οι παραπάνω δράσεις του παράλληλου προγράμματος θα πραγματοποιούνται με ελεύθερη είσοδο, συγκεκριμένο αριθμό συμμετεχόντων (25 άτομα) και με προκράτηση στην ticketservices.gr από 23 Νοεμβρίου 2023.

«Unboxing Callas: Mια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ»
«Unboxing Callas: Mια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ»VALERIA ISAEVA/

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΚΘΕΣΗΣ

«UNBOXING CALLAS: Μια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ»

Διάρκεια: Έως 10 Ιανουαρίου 2024

2ος όροφος ΕΒΕ και Φουαγέ ΕΛΣ – ΚΠΙΣΝ

Λειτουργεί καθημερινά 10.00-21.00

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Καλλιτεχνική επιμέλεια Προγράμματος Έτους Κάλλας: Γιώργος Κουμεντάκης

Καλλιτεχνική επιμέλεια UNBOXING CALLAS: Βασίλης Ζηδιανάκης / ATOPOS cvc

Είσοδος ελεύθερη. Απαιτείται προκράτηση στην ticketservices.gr

Πληροφορίες: Ταμεία ΕΛΣ (2130885700 | καθημερινά 9.00-21.00)

Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

Η «επιστροφή» της Ηρώς Κανακάκη: Η Εθνική Βιβλιοθήκη μας επανασυστήνει μια σημαντική ζωγράφο

Το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής παρουσιάζει την «Κάρμεν» του Σουηδού Γιόαν Ίνγκερ

H Ελλάδα τίμησε την Μαρία Κάλλας στην Όπερα της Ρώμης - Ρεσιτάλ της υψίφωνου Μυρτώς Παπαθανασίου