Η φετινή διοργάνωση πραγματοποιείται 18-28 Οκτωβρίου στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων και φιλοξενεί πάνω από 150 ταινίες από όλο τον κόσμο.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ
Τα Χανιά έχουν καταφέρει τα τελευταία χρόνια να ενισχύσουν την πολιτιστική τους παρουσία και παραγωγή στον εγχώριο χάρτη, φιλοξενώντας σημαντικούς θεσμούς και φεστιβάλ, που προσελκύουν το ενδιαφέρον όχι μόνο Ελλήνων αλλά και ξένων δημιουργών. Έχουν γίνουν μία από τις πόλεις, που εντυπωσιάζουν τόσο όσον αφορά στην ποιότητα των εκδηλώσεων και τις δράσεων που διοργανώνουν, όσο και στον αυξανόμενο αριθμό πολιτών που συμμετέχουν ενεργά στο πολιτιστικό γίγνεσθαι της πόλης. Ένας από τους θεσμούς που έχει παίξει κομβικό ρόλο σε αυτή την πολιτιστική ενίσχυση της πόλης είναι το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων, μία από τις σημαντικότερες κινηματογραφικές διοργανώσεις στην ελληνική περιφέρεια, που ξεχωρίζει για το ισχυρό εκπαιδευτικό χαρακτήρα της.
Φέτος πραγματοποιείται για ενδέκατη χρονιά, από τις 18-28 Οκτωβρίου. Φιλοξενείται στο Πνευματικό Κέντρο της πόλης και παρουσιάζει με δωρεάν είσοδο πάνω από 150 ταινίες από όλο τον κόσμο. Οι προβολές είναι γεμάτες, ενώ τα εκπαιδευτικά εργαστήρια που απευθύνονται σε παιδιά όλων των ηλικιών, σημειώνουν τεράστια επιτυχία. Ένα βασικό στοιχείο είναι ότι αυτή η γιορτή του πολιτισμού δεν περιορίζεται στις 11 μέρες του φεστιβάλ, κάθε Οκτώβριο. Απλώνεται όλο τον χρόνο, με παράλληλες εκδηλώσεις, δραστηριότητες και προβολές, που πραγματοποιούνται είτε διά ζώσης, είτε διαδικτυακά και αφορούν τόσο τους μικρούς, όσο και τους μεγάλους στον νομό.
Πολυάριθμοι καλεσμένοι από την Ελλάδα και το εξωτερικό (Κώστας Φέρρης, Παντελής Βούλγαρης, Alexandre O. Philippe και άλλοι) τίμησαν με την παρουσία τους το 11ο φεστιβάλ, το οποίο περιλάμβανε αφιερώματα, τιμώμενα πρόσωπα (Φατίχ Ακίν, Δημήτρης Αρβανίτης, Βουβούλα Σκούρα, Μιχάλης Μανουσάκης) ειδικές προβολές κι εκθέσεις. Η αυξημένη παρουσία του κοινού σε όλες τις εκδηλώσεις αποδεικνύει περίτρανα την αγάπη για τον κινηματογράφο, την ανάγκη συνομιλίας με τους δημιουργούς των ταινιών, τη δίψα για καλό σινεμά. Στο πλαίσιο του φεστιβάλ, που διοργανώνεται από την Πολιτιστική Εταιρία Κρήτης, είχαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε με Έλληνες και ξένους σκηνοθέτες που επισκέφτηκαν το φεστιβάλ, με παιδιά που συμμετείχαν στα εργαστήρια, αλλά και με συντελεστές της διοργάνωσης.
«Το νησί της Μήδειας» - Σέρτζιο Νάτζια
«Το νησί της Μήδειας» του Σέρτζιο Νάτζια εστιάζει στην στενή σχέση που ανέπτυξαν δύο κορυφαίες προσωπικότητες του 20ου αιώνα, ο Πιερ Πάολο Παζολίνι και η Μαρία Κάλλας. Το ντοκιμαντέρ διερευνά την τρυφερή φιλία που άνθισε μεταξύ των δύο μεγάλων καλλιτεχνών, με αφορμή τα γυρίσματα της ταινίας «Μήδεια» του σπουδαίου Ιταλού σκηνοθέτη, όπου η Κάλλας ερμήνευσε την τραγική ηρωίδα. Στο φιλμ, πέρα από τις επιστολές και τα ποιήματα που αντάλλαξαν οι δυο τους, καταθέτουν τις μαρτυρίες και τις αναμνήσεις τους, άνθρωποι που βρέθηκαν δίπλα τους, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων και της φιλίας τους. Μιλούν μεταξύ άλλων οι μεγάλοι ηθοποιοί Νinetto Davoli και Piera Degli Esposti, οι βραβευμένοι με Όσκαρ, Dante Ferretti, Piero Tosi και Gabriella Pescucci, επίσης η βοηθός και φίλη της Μαρίας Κάλλας Nadia Stancioff και η συγγραφέας Dacia Mariani.
Το ντοκιμαντέρ έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα του στις Νύχτες Πρεμιέρας το 2017, έχει προβληθεί στην ιταλική τηλεόραση και έχει συμμετάσχει σε πολλά ευρωπαϊκά φεστιβάλ: _«Όλοι οι άνθρωποι που συμμετείχαν, ήταν πολύ διαθέσιμοι, γιατί αγαπούσαν τον Π. Π. Παζολίνι και την Μαρία Κάλλας. Όλοι τους μιλούσαν γι’ αυτούς με μεγάλο σεβασμό. Ζήτησα από όλους που έδωσαν συνεντεύξεις ότι δεν με ενδιαφέρουν τα κουτσομπολιά και τα σκάνδαλα. Ήθελα να μπω στην καρδιά αυτών των δύο σπουδαίων προσωπικοτήτων του προηγούμενου αιώνα. Είναι απλά ένα ντοκιμαντέρ για δύο μοναχικές ψυχές, που για 2-3 χρόνια έμειναν μαζί και μας πρόσφεραν ένα μάθημα του τι σημαίνει αγάπη._Το φιλμ μου δεν αφορά μόνο τα παρασκήνια της ταινίας “Μήδεια”. Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, είδα ότι η ιστορία της σχέσης του Παζολίνι και της Κάλλας βγήκε στην επιφάνεια. Γνωρίζω το σινεμά του Παζολίνι και έχω διαβάσει τα πάντα γύρω από την Μαρία Κάλλας. Αυτό που παρατήρησα είναι ότι η ιστορία τους δεν είναι γνωστή. Κατάλαβα ότι η ιστορία τους είναι πολύ ιδιαίτερη, διότι κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, ανέπτυξαν μια πολύ ξεχωριστή σχέση. Είναι η επαφή δύο ευαίσθητων ψυχών και η αγάπη, η ιδιόρρυθμη αγάπη τους. Είναι ο υπότιτλος που έχω δώσει στο ντοκιμαντέρ μου» αναφέρει ο Ιταλός σκηνοθέτης.
«Θραύσματα» - Νουρντάν Τεκέογλου
Στο ντοκιμαντέρ «Θραύσματα», η Νουρντάν Τεκέογλου μας παρουσιάζει την πολυκύμαντη ζωή της Ζέχρα Ντενιζασλάνι. Είναι μια δυνατή γυναίκα, τρίτη γενιά προσφύγων. Οι παππούδες της έφτασαν στην Αλικαρνασσό από την Κρήτη, στο πλαίσιο της ανταλλαγής πληθυσμών μετά τη μικρασιατική καταστροφή. Παντρεμένη σε νεαρή ηλικία, έχει τραυματικές εμπειρίες τόσο από τον πατέρα, όσο και από τον σύζυγό της. Καταφέρνει όμως κάθε φορά να πατήσει στα πόδια της και να τα βγάλει πέρα. Έχει ανοίξει μάλιστα ένα κρητικό εστιατόριο στην πόλη της Τουρκίας.
Η σκηνοθέτιδα μίλησε στην κάμερα του Euronews για το ντοκιμαντέρ της:«Φέτος είναι η 100η επέτειος της ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Το 1923, 1 εκατομμύριο Έλληνες υποχρεώθηκαν να μεταναστεύσουν από την Τουρκία στην Ελλάδα και 500.00-0 Τούρκοι από την Ελλάδα στην Τουρκία. Θέλαμε λοιπόν να κάνουμε ένα ντοκιμαντέρ με αυτή την αφορμή. Είμαι κι εγώ τρίτη γενιά πρόσφυγας, λόγω της ανταλλαγής των πληθυσμών. Ο παππούς μου ήρθε στην Τουρκία από την Ελλάδα. Γι’ αυτό και με απασχολεί αυτό το ζήτημα. Σκεφτόμουν να κάνω λοιπόν ένα ντοκιμαντέρ. Πριν πέντε χρόνια γνώρισα την Ζέχρα. Οι παππούδες της Ζέχρα ήρθαν στην Τουρκία από την Κρήτη. Ήρθαν από τα Χανιά και την Σπιναλόγκα, στο Μπόντρουμ (Αλικαρνασσό). Είναι μια ξεχωριστή γυναίκα. Προσπαθεί να προωθήσει την κρητική κουλτούρα στο Μπόντρουμ, έτσι ώστε η νέα γενιά να μην τη λησμονήσει. Η ζωή της έχει τα πάνω και τα κάτω της».
Μαζί της στα Χανιά, βρέθηκε και η πρωταγωνίστρια της ταινίας της, η επιχειρηματίας Ζέχρα Ντενιζασλάνι:«Οι Κρητικοί είναι πολύ δυναμικοί. Έχω κι εγώ πολύ δυναμική προσωπικότητα. Όλα αυτά που συνέβησαν έχουν να κάνουν με το πεπρωμένο. Ο καθένας έχει τη δική του μοίρα και βιώνει ο,τι του είναι γραφτό. Αλλά έχοντας ρίζες από την Κρήτη, κάνω ό,τι μπορώ για να προωθήσω τις παραδόσεις μου, την κουλτούρα μου. Για παράδειγμα, είμαι Πρόεδρος της Ένωσης Κρητών -Μπόντρουμ. Έχω επίσης ένα εστιατόριο στο οποίο προωθώ τις κρητικές γεύσεις, τα κρητικά φαγητά. Έχω βιβλία για τα φαγητά της Κρήτης. Ίδρυσα το Ναυτικό Μουσείο Κρήτης - Μπόντρουμ. Κάνω πολλά πράγματα για την κρητική κουλτούρα και τις παραδόσεις στο Μπόντρουμ, έτσι ώστε να μην τις ξεχάσει κανείς εκεί. Είμαστε δυναμικοί. Δεν παραπονιόμαστε για τη ζωή μας. Την έχουμε αποδεχθεί και δεν το έχουμε βάλει κάτω».
«Πίσω από τις Θημωνιές» - Ασημίνα Προέδρου
Η περσινή χρονιά ανήκε δικαιωματικά στην Ασημίνα Προέδρου, καθώς το «Πίσω από τις Θημωνιές», το σκηνοθετικό της ντεμπούτο στο μεγάλο μήκος σάρωσε, αποσπώντας 6 Βραβεία στο 63ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και 10 βραβεία Ίρις στη φετινή απονομή της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Η ταινία είναι η ελληνική πρόταση για τα φετινά Όσκαρ, στην κατηγορία Διεθνούς Ταινία Μεγάλου Μήκους.
Στο επίκεντρο μια τριμελής οικογένεια που ζει σε ένα μικρό χωριό στη λίμνη Δοϊράνη. Βρισκόμαστε στο 2015, στην κορύφωση της προσφυγικής κρίσης. Ο πατέρας είναι ψαράς και είναι πνιγμένος στα χρέη, η μητέρα αναζητά τις απαντήσεις στη θρησκεία, ενώ η κόρη προσπαθεί να ξεφύγει από το καταπιεστικό περιβάλλον όπου ζει και να κάνει τις δικές της ανεξάρτητες επιλογές:
«Προφανώς είναι πολλοί αυτοί που υποστηρίζουν ότι αυτό που κάνω είναι κοινωνικός ρεαλισμός. Εγώ θεωρώ ότι είναι κάτι λίγο διαφορετικό, γιατί υπάρχει και μια ποίηση γύρω από αυτό. Υπάρχει και μια πιο ψυχαναλυτική προσέγγιση. Μέσα από την ταινία, εκφράζω περισσότερο τους φόβους μου. Προφανώς και υπάρχει μια ρεαλιστική αποτύπωση της κοινωνίας, αλλά ο τρόπος που επιλέγω να το κάνω και οι χαρακτήρες, εκφράζουν πιο πολύ τις δικές μου πολιτικές και φιλοσοφικές ανησυχίες» αναφέρει η σκηνοθέτις και συμπληρώνει:
«Αυτό που μου έκανε απίστευτη εντύπωση και με ξάφνιασε πάρα πολύ θετικά, κι είναι κάτι που το ένιωσα για πρώτη φορά στο φεστιβάλ κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και συνεχίζω να το νιώθω όσο προβάλλεται όλο και περισσότερο η ταινία, είναι με πόσο μεγάλο βάθος ταυτίζονται οι θεατές με τους χαρακτήρες της ταινίας. Νομίζω ότι αυτό είναι κάτι το οποίο έχει αγγίξει πολύ τον κόσμο, πέρα από όλα τα άλλα στοιχεία της ταινίας. Διότι για να γίνει αυτό, η ταινία έχει και μια αρτιότητα, πολλοί μας λένε επίσης για τη φωτογραφία, για το μοντάζ, για τις ερμηνείες. Ένα στοιχείο όμως που έχει κάνει την ταινία να αγαπηθεί είναι αυτό: με πόσους διαφορετικούς τρόπους ταυτίζεται το κοινό με τους κεντρικούς χαρακτήρες και μάλιστα μέσα από μια λυτρωτική και θεραπευτική διαδικασία, παρόλο που είναι μια τραγική ταινία».
Τα εκπαιδευτικά εργαστήρια, οι εκθέσεις και τα μαθητικά ντοκιμαντέρ
Για έντεκα μέρες, κάθε Οκτώβριο, τα Χανιά ζουν σε έντονους κινηματογραφικούς ρυθμούς, πρωί και βράδυ. Πέρα από τις προβολές, φέτος πραγματοποιήθηκαν 17 masterclasses και 57 εργαστήρια για σχολεία, στα οποία πήραν μέρος πάνω από εκατοντάδες μαθητές. Μέσα σε λίγα χρόνια, το φεστιβάλ έχει καταφέρει να καθιερωθεί όχι μόνο στην τοπική κοινωνία, αλλά και σε πανελλήνιο επίπεδο.
Ο Διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων Ματθαίος Φραντζεσκάκης τονίζει:«Αυτό που νομίζω ότι μπορούμε να πούμε πολύ εύκολα είναι ότι μιλάμε για 11 μέρες μιας μεγάλης κινηματογραφικής γιορτής. Είναι μια γιορτή που έρχεται προφανώς να αναδείξει την κινηματογραφική παραγωγή, να φέρει κοντά στους Χανιώτες θεατές τους δημιουργούς και τις ταινίες τους. Όλο αυτό γίνεται μέσα σε ένα κλίμα που συνδυάζεται με πολλές παράλληλες εκδηλώσεις, εκδηλώσεις συνεργασίας και συνομιλίας με άλλες μορφές τέχνης. Δίνει ένα αποτύπωμα, το οποίο κλείνει μια περίοδο που έχει πολλή δουλειά όλο το χρόνο. Όλο αυτό και τις 11μέρες συνδυάζεται με πολλά παιδιά, πολλή εκπαίδευση, που είναι το άλλο ταυτοτικό σημείο του φεστιβάλ κινηματογράφου Χανίων».
Τα νούμερα είναι πραγματικά εντυπωσιακά και η συμμετοχή των σχολείων τεράστια: «Μαζί με τους επαγγελματίες δημιουργούς και τις ταινίες τους που γεμίζουν κάθε βράδυ την αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου Χανίων, είμαστε τα πρωινά με πολλά παιδιά κι εκπαιδευτικούς σε ένα παράλληλο πρόγραμμα αντίστοιχων προβολών και πολλών εργαστηρίων. Περισσότερα από 7.000 παιδιά και εκπαιδευτικοί είναι μαζί μας αυτές τις μέρες στο 11ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων. Περισσότερα από 50 εργαστήρια είναι διαθέσιμα και έχουν καλυφθεί από τα σχολεία. Επισκεπτόμαστε 5-6 σχολεία εκτός Πνευματικού Κέντρου με διάφορους καλεσμένους. Λίγο πάνω από 500 είναι τα σχολικά τμήματα από όλη την Ελλάδα, που παρακολουθούν ταινίες μέσα από την online πλατφόρμα».
Τα εργαστήρια για τα παιδιά αλλά και για την εκπαιδευτική κοινότητα πραγματοποιούνται από έμπειρους επαγγελματίες, με μεγάλη διαδρομή στον κινηματογραφικό κλάδο. Η σκηνοθέτιδα Ιρίνα Μπόικο έρχεται στα Χανιά τα τελευταία 6 χρόνια για να μοιραστεί τις γνώσεις της με μαθητές. Το φετινό της εργαστήριο έχει τίτλο: «Φιλμογραφώντας την πραγματικότητα»:
«Όταν έκανα το πρώτο εργαστήρι εδώ, κατάλαβα ότι όπως πιστεύω ότι εγώ τους χαρίζω έμπνευση, έτσι μου χαρίζουν έμπνευση και τα παιδιά. Αυτή η εμπειρία είναι κάτι ξεχωριστό στην καθημερινότητά μας. Εγώ βάζω πάντα στο πρόγραμμά μου όλα αυτά τα χρόνια, ότι κάθε Οκτώβρη θα κάνω εργαστήριο στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Χανίων. Πιστεύω ότι τα παιδιά εδώ στο Φεστιβάλ συνεχίζουν να κάνουν εργασίες όλη τη χρονιά με το σχολείο. Όχι μόνο μαθαίνουν να αγαπούν τον κινηματογράφο ως τέχνη, αλλά παράλληλα μοιραζόμαστε αγάπη για τη ζωή, για τη δημιουργία. Είμαστε όλοι δημιουργικοί και θέλουμε μέσα από όλα αυτά να κάνουμε την καθημερινότητά μας ξεχωριστή, να κάνουμε τέχνη και να ανοίγουμε τους ορίζοντές μας. Έτσι μπορούμε να βλέπουμε τα πράγματα διαφορετικά».
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣημαντικό ρόλο στην λειτουργία της διοργάνωσης, αλλά και στο άρτιο αποτέλεσμα έχουν οι πολυάριθμοι εθελοντές του φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων. Φέτος ξεπερνούν τους 160 και η ηλικία τους είναι από 15-78 ετών. Η κυρία Αργυρώ Φόρτη είναι μία από αυτούς.
Μια από τις βασικές ενότητες της διοργάνωσης είναι οι εκθέσεις. Στο πλαίσιο του φετινού φεστιβάλ, ο Λευτέρης Λαμπράκης παρουσίασε στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων ένα μικρό μέρος από τη μεγάλη συλλογή που έχει από κινηματογραφικές μηχανές. Παράλληλα, παρουσιάστηκε και ένα μικρό αφιέρωμα στον Δημήτρη Αρβανίτη, ο οποίος έλαβε το τιμητικό βραβείο του φεστιβάλ για το σύνολο του έργου του. Ο διακεκριμένος Έλληνας γραφίστας επέλεξε 50 αφίσες, που έχει σχεδιάσει για τον κινηματογράφο. Πολλές από αυτές εκτίθενται και σε μουσεία του εξωτερικού. Ο Λευτέρης Λαμπράκης, διευθυντής εκδόσεων και εκθέσεων του φεστιβάλ μας ξενάγησε στις δύο εκθέσεις της φετινής διοργάνωσης.
Στο πλαίσιο των ετήσιων δράσεων που πραγματοποιούνται στα σχολεία του νομού Χανίων, είναι και η δημιουργία μαθητικών ταινιών, που αντλούν τη θεματολογία τους από την τοπική ιστορία και τον πολιτισμό. Φέτος προέκυψαν 13 ντοκιμαντέρ μικρού μήκους από μαθητές γυμνασίων και λυκείων. Ένα από αυτά είναι το «Από ξένο τόπο» που δημιούργησαν μαθητές του Γυμνασίου Σούδας.
Το ντοκιμαντέρ καταγράφει μέσα από τις αφηγήσεις των σημερινών κατοίκων και με τη βοήθεια φωτογραφιών και εγγράφων την εγκατάσταση στην Σούδα των Μικρασιατών προσφύγων και τη ζωή τους εκεί. Πολλές από τις σημερινές οικογένειες της περιοχής έλκουν την καταγωγή τους από τη Μικρά Ασία**. Για το ντοκιμαντέρ μίλησαν στο Euronews, η Κατερίνα Παρασκάκη και η Αλεξάνδρα Πανανουδάκη , μαθήτριες πλέον Α΄ Λυκείου στη Σούδα.**
Μετά τη μεγάλη επιτυχία της φετινής διοργάνωσης, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων ανανεώνει το ραντεβού του με το κοινό το φθινόπωρο του 2024.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ