Όσο κι αν διαφέρουν, οι επιχειρήσεις, οι βιομηχανίες, οι φορείς χάραξης πολιτικής και οι αρχές αντιμετωπίζουν την ίδια πρόκληση: να συνυπολογίσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις μελλοντικές τους αποφάσεις
Δύσκολα θα μπορούσαμε να σκεφτούμε έναν τομέα της οικονομίας που θα έμενε εντελώς ανεπηρέαστος από την κλιματική αλλαγή. Κάποιοι θα κατορθώσουν να στρέψουν υπέρ τους τις συνέπειες της αλλαγής του κλίματος, όμως πολλοί θα χρειαστεί να λάβουν μέτρα για την αύξηση των τρωτών τους σημείων. Για τη μείωση της ευπάθειας και την προσαρμογή στις αλλαγές που επιφυλάσσει το μέλλον απαιτείται κατανόηση των κλιματικών κινδύνων ως προς τα μεγέθη τους, τις χρονικές στιγμές που ανακύπτουν και των ενδεχόμενων επιπτώσεών τους. Την τελευταία δεκαετία, παρατηρείται αυξημένη πρόσβαση σε αξιόπιστα κλιματικά και μετεωρολογικά δεδομένα, ενώ αυξημένες είναι και οι προσπάθειες να προσαρμοστούν τα στοιχεία αυτά στις ανάγκες επιμέρους τομέων. Λόγω της ώθησης αυτής, προέκυψε μια αλυσίδα αξίας για τα κλιματικά δεδομένα, η οποία διαρκώς εξελίσσεται ώστε να ανταποκρίνεται στη ζήτηση και να φτάνει σε νέους χρήστες.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΚατά την τελευταία επταετία, η Υπηρεσία για την Κλιματική Αλλαγή του Κοπέρνικου (C3S) διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εν λόγω αλυσίδα αξίας. «Αναλαμβάνουμε την εκτέλεση των μεγάλων υπολογιστικών ενεργειών για να εξασφαλίσουμε συνεπή και υψηλής ποιότητας δεδομένα για τις επιχειρήσεις και τις ερευνητικές υπηρεσίες, οι οποίες με τη σειρά τους παρέχουν πληροφορίες με προστιθέμενη αξία στους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων», λέει ο Στέιν Φερμούτε, επικεφαλής του τμήματος αλληλεπίδρασης χρηστών στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προγνώσεων (ΕΚΜΜΠ). «Πρόκειται για μια αμοιβαία ωφέλιμη συνεργασία· αφενός μαθαίνουμε πώς να βελτιώνουμε τις υπηρεσίες που παρέχουμε, αφετέρου προάγουμε τη συμπερίληψη και αξιοποίηση των προϊόντων της C3S σε πραγματικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων».
Μερικές από τις εταιρείες που παρέχουν κλιματικές υπηρεσίες μίλησαν στο Euronews για τους τρόπους με τους οποίους αξιοποιούν τα κλιματικά δεδομένα για να συνδράμουν τις εταιρείες και τις δημόσιες αρχές στη μείωση της ευπάθειάς τους στην κλιματική αλλαγή και στη βελτίωση της λήψης αποφάσεών τους σχετικά με την κλιματική προσαρμογή και την άμβλυνση των κλιματικών συνεπειών.
Ντανιέλ Σαν Μαρτίν, Διευθύνων Σύμβουλος της Predictia
Η Predictia είναι μια ισπανική εταιρεία τεχνοβλαστός. Συνεργάζεται με τη C3S στο πρόγραμμα Climadjust, το οποίο παράγει εύχρηστες κλιματικές προγνώσεις για τη λήψη αποφάσεων σε πραγματικές συνθήκες.
Ποιοι είναι οι χρήστες σας και πώς ωφελούνται από το Climadjust;
Οι χρήστες μας ασχολούνται με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, το δομημένο περιβάλλον και τον πολεοδομικό σχεδιασμό, μεταξύ άλλων. Απευθυνόμαστε σε όσους καταπιάνονται ήδη με την ανάπτυξη κλιματικών μοντέλων στα πεδία αυτά. Αυτοί οι χρήστες χρειάζονται αυτά τα τοπικοποιημένα, αξιοποιήσιμα προγνωστικά δεδομένα και έχουν το τεχνικό υπόβαθρο για να χειριστούν πολύ μεγάλου μεγέθους κλιματικά σύνολα δεδομένων, οπότε και είναι άμεσα ωφελούμενοι. Το Climadjust παρέχει κλιματικά δεδομένα και βοηθά τους χρήστες να επεξεργαστούν πρωτόλεια στοιχεία των κλιματικών μοντέλων ώστε να πραγματοποιήσουν χρήσιμες προγνώσεις σε τοπική και περιφερειακή κλίμακα. Συνήθως, οι χρήστες έπρεπε να προμηθευτούν προγνώσεις από εξωτερικούς παρόχους, να κατασκευάσουν πλατφόρμες νέφους (cloud) για τους στατιστικούς υπολογισμούς και να αναλάβουν οι ίδιοι το προγραμματιστικό έργο. Όμως, το Climadjust είναι εύχρηστο και διατηρεί συγκεντρωμένα όλα όσα χρειάζονται.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΠώς μπορούν οι πόλεις να αξιοποιήσουν τα κλιματικά δεδομένα κατά το βέλτιστο δυνατόν, αν λάβουμε υπόψη ότι επωμίζονται τη διαχείριση περισσότερων του ενός τομείς – κοινωφελείς οργανισμούς, τη ρύπανση, το κλίμα, τις υποδομές κ.λπ.;
Το παν είναι η συνεργασία. Ως εκ τούτου, χρειάζεται πολυφωνία, πόροι και πολλές παραπάνω ευκαιρίες συνεργασίας μεταξύ τομέων. Επί παραδείγματι, παρότι εμείς διαθέτουμε ειδικές γνώσεις στα κλιματικά και καιρικά μοντέλα, για να προτείνουμε χρήσιμα μέτρα προσαρμογής, πρέπει να εργαστούμε από κοινού με πολεοδόμους, που θα μας διαφωτίσουν επιπλέον αναφορικά με τις μελλοντικές αλλαγές στη χρήση των αστικών εκτάσεων, με οικολόγους, βοτανολόγους και βιολόγους, που θα μας πληροφορήσουν για τις σχέσεις που συνδέουν το κλίμα και τη βιοποικιλότητα, με υδρολόγους, ώστε να λάβουμε υπόψη τη διαχείριση των υδάτινων πόρων κ.ο.κ.
Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζετε κατά την προσπάθεια να αυξήσετε τους χρήστες κλιματικών δεδομένων, αλλά και να τους βοηθήσετε να τα κατανοήσουν;
Η αγορά κλιματικών υπηρεσιών βρίσκεται ακόμα σε πρώιμο στάδιο. Πολλοί χρειάζονται κλιματικά δεδομένα, αλλά δεν γνωρίζουν τι δυνατότητες προσφέρει ο κλάδος, και αυτό είναι που πρέπει να λυθεί. Για να βοηθήσουμε τον κόσμο να κατανοήσει γιατί είναι χρήσιμες οι κλιματικές προγνώσεις, προσφέρουμε παραδείγματα της συνεισφοράς του Climadjust. Μία τέτοια περίπτωση αφορά την περιοχή της Μπαρτσελονέτ στις Γαλλικές Άλπεις, όπου οι κατολισθήσεις είναι συχνό φαινόμενο. Οπότε, οι προγνώσεις βροχοπτώσεων που ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες της περιοχής είναι καίριας σημασίας για τη λήψη προστατευτικών μέτρων. Στην Καντάμπρια της Ισπανίας, η άνοδος της θερμοκρασίας απειλεί τις σοδειές πατάτας, επομένως τα κλιματικά δεδομένα είναι απαραίτητα για την αγροτική προσαρμογή.
Γκιλ Λιθκάνο, συνιδρυτής του Climate Scale
Η Vortex, μια ισπανική εταιρεία που παρέχει μοντέλα ταχύτητας του αέρα και ηλιακής ακτινοβολίας, βοηθά τους πελάτες στον καλύτερο σχεδιασμό και στη διαφύλαξη των αιολικών προγραμμάτων ανανεώσιμης ενέργειας μέσω της διάθεσης στοιχείων για τις κλιματικές διακυμάνσεις. Η Vortex κάνει χρήση των δεδομένων της C3S για το Climate Scale, το πρόγραμμά της που παρέχει αναλυτικά και τοπικοποιημένα κλιματικά στοιχεία για τις ανάγκες εκτίμησης κινδύνων και σχεδιασμού προσαρμογής.
Ποιοι είναι οι βασικοί χρήστες του Climate Scale;
Είναι αναλυτές, σύμβουλοι, κατασκευαστές και επενδυτές στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι οποίοι θέλουν να γνωρίζουν πώς θα επιδράσει η κλιματική αλλαγή στις αιολικές και ηλιακές πηγές ενέργειας: φερ’ ειπείν, πώς οι αλλαγές της ταχύτητας των ανέμων θα επηρεάσουν τη βιωσιμότητα των αιολικών πάρκων ή τον σχεδιασμό ανεμοστροβίλων. Στους χρήστες του Climate Scale συμπεριλαμβάνονται και εταιρείες που ανησυχούν για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις δραστηριότητές τους. Προσφάτως, στο παιχνίδι μπήκαν επίσης εταιρείες δανεισμού, που ενδιαφέρονται να εντάξουν τις συνέπειες των κλιματικών κινδύνων στη δέουσα επιμέλειά τους, αλλά και επενδυτές στον κλάδο της ακίνητης περιουσίας, που χρειάζονται δεδομένα υψηλής ευκρίνειας, καθότι τους απασχολούν, λόγου χάρη, οι δυνητικές μεταβολές στον κίνδυνο πλημμύρας.
Πώς συμβάλλουν τα δεδομένα μειωμένης κλίμακας στις εκτιμήσεις κλιματικών κινδύνων;
Οι ειδικοί στον τομέα των οικονομικών θέλουν να γνωρίζουν πώς θα επηρεάσουν οι κίνδυνοι από φυσικούς παράγοντες τα μεμονωμένα περιουσιακά στοιχεία. Οπότε, χρειάζονται δεδομένα υψηλής ευκρίνειας για χρόνιες και δριμείες αλλαγές. Ο ενεργειακός τομέας, και συγκεκριμένα η παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, αποτελεί καλό παράδειγμα της χρήσης δεδομένων υψηλής ευκρίνειας για την ανάλυση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Τα μοντέλα ροής ποταμών και διαθεσιμότητας υδάτινων πόρων βασίζονται σε στοιχεία για τη θερμοκρασία, τις βροχοπτώσεις, την υγρασία κ.λπ. και είναι σε υψηλό βαθμό τοπικοποιημένα. Εξού και η ανάγκη για δεδομένα μειωμένης κλίμακας.
Υπάρχουν δυσκολίες όταν οι χρήστες χειρίζονται κλιματικά δεδομένα ή όταν τα χρησιμοποιούν σε πολλές εφαρμογές;
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟι χρήστες ξέρουν ότι οφείλουν να εξετάζουν τους κλιματικούς κινδύνους, αλλά πολλοί εξ αυτών δεν γνωρίζουν καλά πώς να χρησιμοποιούν τα κλιματικά δεδομένα. Πολλοί, επίσης, δεν ξέρουν με ποιον τρόπο να συμπεριλάβουν στις αποφάσεις τους τις αβεβαιότητες των κλιματικών προγνώσεων. Ένα συχνό ερώτημα είναι το εξής: κι αν τα δεδομένα αλλάξουν στο μέλλον; Υπάρχει ανάγκη να τους καταστήσουμε σαφές ότι η κλιματική επιστήμη έχει δυναμικό χαρακτήρα. Αντί να αναμένουν τον περιορισμό της αβεβαιότητας, μάλλον η προσοχή τους πρέπει να στραφεί στην εξοικείωση με την αβεβαιότητα και στη διαχείρισή της.
Εφρέν Φελίου Τόρες, διευθυντής τμήματος κλιματικής αλλαγής της Tecnalia
Η Tecnalia είναι ισπανική εταιρεία που παράγει εξατομικευμένα έργα έρευνας-ανάπτυξης και καινοτομίας για επιχειρήσεις. Η δική της Εφαρμογή Θερμικών Εκτιμήσεων, που βασίζεται σε δεδομένα από τη C3S, επιτρέπει στους χρήστες να εκτιμούν τη σφοδρότητα ακραίων καιρικών φαινομένων, ενώ η εφαρμογή Forest Forward παρέχει στοιχεία για τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στην κατανομή πολύτιμων ειδών δέντρων για τον κλάδο της δασολογίας. Επιπλέον, κάνουν χρήση δεδομένων της C3S ώστε να παρέχουν αξιόπιστα κλιματικά στοιχεία αναφορικά με τις επιπτώσεις των ακραίων κλιματικών και καιρικών συνθηκών στις υποδομές.
Οι ολοένα πιο συχνοί καύσωνες έχουν σημαδέψει τις πόλεις. Πώς βοηθά η Εφαρμογή Θερμικών Εκτιμήσεων τις πόλεις να προσαρμοστούν και να αμβλύνουν τις μελλοντικές αλλαγές στον τοπικό καιρό;
Η Εφαρμογή Θερμικών Εκτιμήσεων περιλαμβάνει μακροπρόθεσμες προβλέψεις αλλά και εποχικές προγνώσεις. Βάσει των προβλέψεων, γίνονται αναλύσεις μελλοντικών αλλαγών στα μοτίβα των ακραίων καιρικών φαινομένων και σχεδιάζονται στρατηγικές και παρεμβάσεις για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας σε βάθος χρόνου και της ικανότητας αντιμετώπισης. Από την άλλη, οι εποχικές προγνώσεις μπορούν, για παράδειγμα, να βοηθήσουν τις τοπικές αρχές να ετοιμάσουν μια καμπάνια για την αντιμετώπιση καύσωνα την επόμενη περίοδο.
Ποια είναι τα κύρια οφέλη της υπηρεσίας Forest Forward και πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα στοιχεία της για μια καλύτερη δασική διαχείριση;
Η υπηρεσία Forest Forward προβλέπει σε βάθος χρόνου τις μεταβλητές του κλίματος, όπως η θερμοκρασία και ο υετός, καθώς και τη χωρική κατανομή τους. Είναι χρήσιμη για την αναγνώριση των περιοχών που ενδείκνυνται για μελλοντικές επενδύσεις σε δάση ή για τον ορισμό των ειδών δέντρων που θα φυτευτούν βάσει των μελλοντικών συνθηκών. Άλλα είδη μακροπρόθεσμων στοιχείων θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην εκτίμηση των αναγκών θέρμανσης κτηρίων και τις απαιτούμενες ποσότητες βιομάζας.
Με την παροχή κλιματικών δεδομένων ενισχύετε και τον σχεδιασμό καίριων υποδομών και τα μέτρα προστασίας απέναντι στο κλίμα, ήτοι διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητά τους ακόμη και υπό τις μελλοντικές κλιματικές αλλαγές. Πώς θα καταλάβουν οι χρήστες τον τρόπο εξαγωγής λεπτομερών κλιματικών στοιχείων για τις ανάγκες της λήψης αποφάσεων;
Στο μέλλον, οι υποδομές θα λειτουργούν υπό διαφορετικά κλιματικά καθεστώτα, και έτσι εξηγείται η πρόνοια για μέτρα προστασίας από το κλίμα: ο νέος σχεδιασμός θα εγγυάται τη μακροβιότητα της λειτουργικότητας των υποδομών, ενώ θα διασφαλίζει τη συντήρηση και τη λειτουργία τους εν μέσω των μελλοντικών κλιματικών συνθηκών. Για τον λόγο αυτόν, οι υπεύθυνοι χωροταξίας, σχεδιασμού και λειτουργίας πρέπει να συνυπολογίζουν τις κλιματικές προβλέψεις πέραν των ιστορικών καταγραφών και των τυπικών καιρικών συνθηκών. Μόνο τότε λαμβάνονται υπόψη οι μελλοντικές κλιματικές αλλαγές στη φάση του σχεδιασμού.
Τι εικόνα έχει η Tecnalia για το μέλλον της αγοράς χρήσης κλιματικών δεδομένων; Ποιοι παράγοντες θα παίξουν κεντρικό ρόλο;
Σημειώνεται άνθιση στην αγορά των κλιματικών υπηρεσιών, ενώ η χρήση των κλιματικών προβλέψεων ολοένα διευρύνεται. Πολλά και διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη θα καθορίσουν την πλήρη αλυσίδα αξίας των κλιματικών υπηρεσιών σε όλα της τα στάδια. Στους παράγοντες με καταλυτικό ρόλο συμπεριλαμβάνονται οι δυνάμεις της αγοράς και τα επιχειρηματικά συμφέροντα, οι επενδυτικές προτιμήσεις, οι κανονισμοί, τα κίνητρα και οι δημοσιονομικές πολιτικές, για να αναφέρω μόλις μερικούς εξ αυτών.
Γκίντερ Τσόιγκ, διευθυντής της Terranea
Η Terranea είναι γερμανική εταιρεία που χρησιμοποιεί δεδομένα διαφόρων πηγών για την ανάπτυξη εφαρμογών που συνδράμουν τη λήψη αποφάσεων σε τομείς όπως η πολεοδομία, η γεωργία και η ασφάλιση. Αυτό το διάστημα, στο πρόγραμμά της GreenCities γίνεται δοκιμαστική χρήση διαφορετικών εργαλείων που βοηθούν τις πόλεις να διαχειριστούν καλύτερα τους πράσινους χώρους τους. Μια ακόμη εφαρμογή που προβαίνει σε εκτιμήσεις των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στη βαμβακοβιομηχανία, για την οποία εργάζεται από κοινού με τη C3S, θα τεθεί σε λειτουργία λίαν συντόμως.
Με ποιον τρόπο το πρόγραμμα GreenCities βοηθά τις πόλεις στη χρήση των δεδομένων;
Η κλιματική αλλαγή πλήττει σφόδρα τα αστικά περιβάλλοντα, και οι πόλεις πρέπει να λάβουν μέτρα. Έως τώρα, ωστόσο, δεν αντιλαμβάνονται πλήρως πώς επηρεάζονται από την κλιματική αλλαγή ώστε να προχωρήσουν στις κατάλληλες αλλαγές στις υποδομές τους. Αποφασίσαμε, λοιπόν, να εξετάσουμε τους τρόπους διαχείρισης του τεράστιου όγκου δεδομένων που θα ήταν χρήσιμα για τις πόλεις. Το σύστημα καταγραφής δέντρων που δοκιμάζουμε προορίζεται για να συνδράμει την αυτοματοποιημένη επικαιροποίηση της απογραφής των δέντρων στις πόλεις. Πέραν αυτού, με τα εργαλεία μας οι πόλεις μπορούν να χαρτογραφήσουν τα μέρη που προσφέρονται για την κατασκευή κήπων οροφής ή να παρακολουθούν τους δείκτες που αποτυπώνουν την αειφορία τους.
Πώς μπορούν οι πόλεις να κάνουν χρήση της υπηρεσίας σας HeatMonitor;
Στην Ευρώπη, παρατηρείται άνοδος των θερμών ημερών, πράγμα που επηρεάζει σημαντικά την υγεία και την ποιότητα του αέρα. Εμείς, μέσω δορυφορικών δεδομένων, παρέχουμε στοιχεία για τις θερμοκρασίες επιφάνειας σε μια πόλη, μετρώντας πόσο θερμές είναι οι φυσικές και οι τεχνητές επιφάνειες. Αυτά τα στοιχεία μπορεί να έχουν ενημερωτικό χαρακτήρα και μόνο, αλλά είναι δυνατόν επίσης να τα αντιπαραβάλουμε με έναν χάρτη πράσινων υποδομών και, έτσι, να ενισχύσουμε την πρόταση για επέκταση των πράσινων περιοχών στις πόλεις. Συνεπώς, το HeatMonitor είναι τυπικά ένα εποπτικό εργαλείο, αλλά οι πόλεις μπορούν να το αξιοποιήσουν και κατά τη λήψη αποφάσεων.
Για ποιον λόγο η συνεργασία σας με τη C3S επικεντρώνεται στο βαμβάκι και ποια προστιθέμενη αξία μπορεί να προκύψει από αυτήν;
Σκεφτήκαμε να προσφέρουμε σε όλους μια παγκόσμια εικόνα των περιοχών καλλιέργειας βαμβακιού και των αλλαγών που ενδεχομένως θα επιφέρει σε αυτές η κλιματική αλλαγή. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η θερμοκρασία θα ανέλθει και ότι το σύστημα υδάτινων πόρων θα μεταβληθεί σε πολλές περιοχές καλλιέργειας βάμβακος. Για έναν καλλιεργητή, είναι σημαντικό να ξέρει αν σε τριάντα χρόνια θα βασίζεται στην άρδευση για να έχει την ίδια σοδειά ή αν θα χρειαστεί να μεταφέρει τη φυτεία του. Η υπηρεσία μας παρέχει στοιχεία από ιστορικές καταγραφές, καθώς και κλιματικές προβλέψεις.
Σε ό,τι αφορά την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τους τομείς που θα επηρεαστούν, δεν φτάνει να ασχοληθούμε με τους καλλιεργητές, αλλά πρέπει να εξετάσουμε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας, συμπεριλαμβανομένων των εμπόρων και των καταναλωτών. Οι τελευταίοι, μάλιστα, ανησυχούν ολοένα περισσότερο για την αειφορία της πρωτογενούς παραγωγής. Οπότε, μέσω της υπηρεσίας, θα γνωρίζουν πόσο βιώσιμο είναι το βαμβάκι που καταλήγει στα προϊόντα ρουχισμού τους.
Στέιν Φερμούτε, επικεφαλής του τμήματος αλληλεπίδρασης χρηστών, ΕΚΜΜΠ/Κοπέρνικος
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα κλιματικά δεδομένα συνυπολογίζονται πλέον κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων;
Η τοποθέτηση της κλιματικής αλλαγής στις προτεραιότητες των επιχειρήσεων και των αρχών παραμένει μια πρόκληση. Οι κλιματικές υπηρεσίες πρέπει να παρέχουν εξατομικευμένα και εύχρηστα εργαλεία, αλλά και να εξηγούν γιατί τα κλιματικά δεδομένα έχουν σημασία για συγκεκριμένους τομείς. Σε αυτό το πλαίσιο, η ενίσχυση της εφοδιαστικής αλυσίδας των κλιματικών δεδομένων και η προσαρμογή τους ώστε να ανταποκρίνονται στην πληθώρα των αναγκών που υπάρχουν θα αποδειχτούν ουσιώδους σημασίας αν έχουμε στόχο να καταστήσουμε την κοινωνία μας ανθεκτική στο κλίμα. Η αξιοποίηση των δεδομένων από τους χρήστες αποτελεί βασικό σκέλος για την περαιτέρω εξέλιξη της Υπηρεσίας για την Κλιματική Αλλαγή του Κοπέρνικου, ενώ κεντρικό ρόλο θα έχουν επίσης οι εταιρείες και οι ερευνητικοί οργανισμοί που εγκολπώνονται τις κλιματικές υπηρεσίες.
